Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Şike
Şike
Ersan ŞEN / Bilgehan ÖZDEMİR
Sayfa Sayısı
:
286
Kitap Ölçüleri
:
13x19 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9786058772427
40,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
I. GİRİŞ
Şike nedir, nereden çıkmıştır ve şikeye neden başvurulur? İnsanın doğumu ile başlayan ve doğasında bulunan rekabet et¬me, yarışma ve kazanmayı isteme güdüsü bazı durumlarda dü¬rüst davranmanın önüne geçebilmektedir. İnsanların neden do¬ping, şike ve haksız fillere başvurmak suretiyle müsabaka ve yarışmaların sonuçlannı etkilemeye çalıştıkları tespit etmek gerekir. Bazıları kazanmak ve bazıları da kaybetmek amacıy¬la oyunu dürüst bir şekilde oynamak istemezler. Bunun sebep¬leri; olaya, kişiye, Ülkeye, topluma, eğitim - öğrenim düzeyi ve kalitesine, psikolojik ve sosyolojik tespitlere göre değiş¬kenlik gösterebilir.
Ahlaki, dini ve otokontrol şeklinde tedbirlerden öte hukuk kuralları, gerek oyunun kurallarını ve gerekse dürüstlüğünü korumak için öngörülebilir. Amaç, eşit koşullara dayalı reka¬betçi, dürüst oyun oynamak ve yarışmaktır. Bu noktada eşitlik mümkün olmayıp, bunun olmasının ve sağlanmasının da im¬kanı bulunmamaktadır. Çünkü maddi ve manevi koşullara gö¬re kişinin kabiliyeti, gücü ve bulunduğu ortamın etkileri, ken¬disini olumlu ve olumsuz biçimlerde gösterir. Hedef, bireysel veya toplu olsun oyunu kurallarına göre dürüst oynamak ol¬makla birlikte, özellikle durumu eşitlemek ve öne geçmek is¬teyen ya da maddi veya manevi menfaatler elde etmek isteyen¬ler dürüstlükten sapabilirler.
Bu sapma, önceden belirlenmiş, ilan edilmiş ve bilinen kurallardan kaynaklanmakta ise sorun olmaz. Örneğin, en iyi oyuncuları transfer etmek, kazanması karşılığında kendi oyun¬cusuna prim vaat etmek, yasak olmayan madde ve gıdalarla oyuncunun beslenmesini sağlamak veya müsabakalara en iyi şekilde hazırlanmasını sağlamak, hatta Ülke olarak spor branşlarına ve kulüplere yatırımlar yapmak gibi. Anayasa bile 58 ve 59. maddelerinde gençliğe ve spora yatırım yapmayı sosyal bir hakkın yerine getirilmesinde, Anayasa m.2′den kay¬naklanan Devletin yükümlülükleri arasında saymıştır. Sportif faaliyetlerin temelinde sporcular gençlerden, idareciler ise ye¬tişkinlerden oluşur. Bu noktada 18 yaşın üstü esas alınmış olup, 18 yaşını doldurmayanlar ise "çocuk" olarak değerlendi¬rilecektir.
Bireysel veya kolektif menfaatler uğruna dürüst oyuna hi¬le karıştırmak isteyenler, doping ve kural dışı hareketler veya şike yapmaya çalışırlar. Bu çalışmanın konusunu "şike" teşkil etmektedir. Şike, müsabaka, yarışma ve oyunun sonucuna etki etme kabiliyet, imkan ve yeteneğine sahip olan kişile¬re (sporcu, hakem ve idarecilere) doğrudan doğruya veya dolaylı olarak ulaşıp haksız yara temin etmek, bu yolda karşılıklı rızaya dayalı anlaşmak suretiyle müsabaka, ya¬rışma ve oyuna (oyunun sonucuna) müdahale etmek anla¬mına gelir. Bu müdahale hangi sebeple olursa olsun hukuki açıdan hoş karşılanmaz. Bu tür dürüst oyunu bozmaya yönelik müdahaleleri, mutlaka Spor Disiplin Hukuku ve bazı du¬rumlarda Ceza Hukuku araçları vasıtasıyla engellemek, müda¬halelerin engellenememesi durumunda ise failleri bulup ceza¬landırmak gerekir.
Spor Disiplin Hukuku, meselenin spor branşının bağlı ol¬duğu camia için geçerli olacak kural ve yaptırımlara bağlan¬masını ve Ceza Hukuku da, topluma karşı işlenen suçlardan olan şikenin suçta ve cezada kanunilik ve şahsi kusur sorum¬luluğu ilkeleri uyarınca tanımlanıp yaptırıma bağlanmasını ifade eder. Şike fiilinin disiplin ve adli yönleri olmakla birlik¬te, bunlar aynı kurallarla düzenlenmezler. Bir başka ifadeyle, Spor Hukuku ve Ceza Hukuku kuralları ile bunların tatbiki sı¬rasında uygulanacak yargılama usulleri birbirinden farklı ola¬caktır. Disiplin ve adli süreçlerin aynı konuda yürümesi her ne kadar irtibatı ve toplanan delillerden yararlanmayı (bunlar tüm hukuk nazarında hukuka uygun yol ve yöntemlerle elde edil¬mek kaydıyla) gündeme getirse de bu noktadaki ilişki bir bağ¬lılık olmayıp sadece yararlanmaktan ibarettir. Şike suçunun is¬patında kullanılacak deliller, hangi hukuk dalı tarafından elde edilmişse, o hukuk dalının bağlı olduğu yargılama kurallarına uygun şekilde deliller toplanmalı ve ispatta hukuka uygun de¬liller kullanılmalıdır. Hukuka aykırılık ve hukuka uygunluk bir bütün olup, birisinde hukuka aykırı olan diğerinde hukuka uygun kabul edilemez1.
Aşağıda, 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliği Ön¬lenmesine Dair Kanun′un 11. Maddesi ile düzenlenen şikesuçunun faillerinin kimler olabileceği, bu suçla korunana hukuki yarar, şike suçunun türleri, unsurları ve yargılama usulleri ile cezalarını açıklayacağız. Çalışmamızda yer ala¬cak usul ve esaslar, sadece Ceza Hukukunu değil, Spor Di¬siplin Hukukunu ve özellikle Futbol Disiplin Hukukunu kapsayacaktır. Bahis nedir, şikeden nasıl ayrılır, zorunlu çok faillik suçu olan şike, iştirak, çete ve suç örgütü kapsa¬mında işlenebilir mi? 6222 sayılı Kanunun 11. maddesinin 4. fıkrasının (c) bendinde ağırlaştırıcı neden olarak göste¬rilip şike suçunun nitelikli hali sayılan "suç örgütü" kav¬ramı konusunda, çalışmamızla sınırlı olmak kaydıyla "suç örgütü" ve "çete" kavramlarını birbirinden ayıran Alman Ceza Hukuku ile suç örgütü için "korkutucu güce sahip ol¬mak ve bunu hissettirmek" kriterim mafya tipi yapılan¬malar bakımından arayan İtalyan Ceza Hukuku arasında ne tür farklar olduğu kısaca açıklanacaktır. Çalışmamız¬da, 6222 sayılı Kanunun 23. maddesinin 2. fıkrasında şike suçu ile ilgili delil toplama yöntemleri arasında sayılan ile¬tişimin denetlenmesi tedbiri ve bu yolla toplanan delillerin ispat gücü hakkında tespitlere de yer verilecektir.
ÖNSÖZ
İnsanlık tarihinin her anında yer bulan sporda, ister ama¬tör ve isterse profesyonellik ön plana çıksın, esas olan dürüst¬lüktür. Oyun, dürüst oynanmalıdır. İlk bakışta, bireysel veya kolektif yapılan spor faaliyetlerinin hukukla bir ilgisi olmadı¬ğı, bu tür faaliyetlerin insanların sağlığı, eğlencesi ve sosyal paylaşımları arasında görülmeleri gerektiği, bu alana dış mü¬dahalenin isabetli olmayacağı söylenebilir. Ancak düzene her alanda ihtiyaç olduğu, bu kapsamda kişi hak ve hürriyetleri¬nin korunması adına spor faaliyetlerinde de bir disiplin ve dü¬zenin bulunması gerektiği gözardı edilmemelidir. Belirtmeliyiz ki "şike " kavramı, sadece sporun ve spor müsabakalarının so¬runu değil, her alanda gündeme gelebilir. Örneğin, büyük şir¬ketlerin rekabeti önleyici ve tüketiciyi zarara uğratmak paha¬sına yaptıkları gizli anlaşmalar da bir tür şikedir. Biz çalışma¬mızda, "şike " kavramının klasik tanımının karşılığı olan spor müsabakalarını ve özellikle futbolu dikkate alarak açıklama¬larda bulunacağız. Futbolla ilgili şikede en dikkat çekici ve ağır olan ise, elbette bahis amacıyla müsabaka sonucunu et¬kilemeye çalışmaktır.
Spor faaliyetlerinin bir yanında Disiplin Hukuku ve diğer yanında da Özel Hukuk ile Kamu Hukuku kuralları bulunmak¬tadır. Disiplin Hukuku kuralları, her spor faaliyetinin kendisi¬ne özgü olup, o spor faaliyetinin icrası öncesinde, sırasında ve sonrasında uygulama alanı bulur ki, bu kuralların sonuç ve etkileri sadece o spor branşı ile sınırlıdır. Bunun yanında, toplumun düzen kuralları olarak bilinen Özel Hukuk ve Kamu Hukuku kuralları sınırlı bir topluluğu etkilemeyip, toplumun tümünü ilgilendirir.
Spor faaliyetlerinin, hukuka aykırılığı ortadan kaldıran hukuka uygunluk sebepleri arasında kabul edildiğini ve hak¬kın icrası sayıldığını belirtmek isteriz. Spor faaliyeti, bağlı ol¬duğu kuralların dışında icra edildiğinde, bu tür fiiller elbette hukuka uygunluk sebebinden yararlanamazlar.
Çalışmamızda, son zamanlarda Türk Hukuku ′na giren ve bazı somut olaylarla gündemi meşgul eden şike iddiaları ile ilgili hukuki tespit ve açıklamalarda bulunmayı, bu konudaki dağınıklığı, kavram ve müesseseler üzerindeki karışıklığı gi¬dermeyi, gerek Ceza Hukuku ve gerekse Futbol Disiplin Huku¬ku açısından şike ve teşvik primi verme fillerine açıklık getir¬meyi hedefledik.
26.03.2012, Üsküdar
İÇİNDEKİLER
I. GİRİŞ 1
II. CEZA VE CEZA YARGILAMASI HUKUKU 5
A. Genel Olarak 5
B. Şike ve Teşvik Primi Suçları 14
1. Korunan Hukuki Yarar 14
2. Suçun Unsurları 17
a. Şike 18
b. Teşvik Primi Verme 46
c. Şike Anlaşmasının Varlığını Bilerek Müsabakanın
Anlaşma Doğrultusunda Sonuçlanmasına Katkıda
Bulunma 49
3. Etkin Pişmanlık 51
4. Suça Teşebbüs 52
5. Suça iştirak 56
6. Suçların İçtimai 59
C. Yargılama Usulü 64
1. Mahkemelerin Görev ve Yetkisi 64
2. ispat 69
3. Yargılama 80
4. Hak Yoksunluğu 82
III. DİSİPLİN HUKUKU 84
A. Genel Olarak 84
B. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) 87
1. Tarihçe 87
2. Mevzuat 90
3. Teşkilat 92
a. Genel Kurul 92
b. Yönetim Kurulu 95
c. Başkan 98
d. İcra Kurulu 99
e. Denetleme Kurulu 99
f. Yan Kurullar 99
g. Genel Sekreterlik 100
h. Hukuk Kurulları 100
h. 1. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu 101
h.2. Disiplin Kurulları 103
h.2.1. Amatör Futbol Disiplin Kurulu (AFDK) 103
h.2.2. Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu
(PFDK) 104
h.2.3. İl Disiplin Kurulları (İDK) 105
h.2.4. Disiplin Kurullarının Ortak Hükümleri 106
h.3. Kulüp Lisans Kurulu 109
h.4. Etik Kurulu 110
h.5. Tahkim Kurulu 113
C. Futbol Disiplin Hukuku ve Şike ve Teşvik Primi
Verme Fiilleri 118
1. Genel Olarak 118
2. Disiplin Suçlan 120
3. Disiplin Cezalan 121
4. Futbol Disiplin Hukuku Genel Hükümleri 121
a. Temel İlkeler 121
b. Manevi Unsur ve Kusurluluk 123
c. Tahrik * 127
d. Teşebbüs 127
e. İştirak 130
f. İçtima 133
g. Tekerrür 135
h. Takdiri İndirim Nedenleri 136
ı. Zamanaşımı 136
5. Disiplin Soruşturması 138
a. Soruşturma Mercileri 138
b. Soruşturmanın Açılması ve Yürütülmesi 139
c. İdari Tedbirler 140
6. Disiplin Yargılaması 142
a. Yargılama Mercileri 142
b. Yargılama Usulü 142
c. Deliller 145
d. Karar 149
e. İtiraz 150
f. Yargılamanın İadesi 150
7. Müsabaka Sonucunu Etkileme 151
a. Genel Olarak 151
b. Tanım ve Kapsam 154
c. Yaptırım 157
d. Disiplin Soruşturması ve Yargılaması 158
d.l. Soruşturma Mercilerinin işlemleri 159
d.2. Etik Kurulu Araştırması 159
d.3. Disiplin Yargılamasının Yapılması 163
EKLER
6259 SAYILI KANUNLA DEĞİŞİK SPORDA ŞİDDET ve
DÜZENSİZLİĞİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN 169
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç 169
Kapsam 169
Tanımlar 170
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
ti ve İlçe Spor Güvenlik Kurullarının Oluşturulması 172
Spor Alanlarının Güvenlik ve Düzenine İlişkin Tedbirler 172
Saha Güvenliği 176
Müsabaka Güvenliği 177
Taraftar Derneklerinin Yükümlülükleri 178
Taraftardan Sorumlu Kulüp Temsilcisi 178
Seyir güvenliğinin sağlanması 179
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yasak Fiiller ve Ceza Hükümleri
Şike ve Teşvik Primi 179
Spor Alanlarına Sokulması Yasak Maddeler 182
Spor Alanlarına Yasak Madde Sokulması ve Müsabaka
Düzeninin Bozulması 184
Hakaret İçeren Tezahürat i: 185
Spor Alanlarına Usulsüz Seyirci Girişi 186
Yasak Alanlara Girme 188
Spor Alanlarında Taşkınlık Yapılması ve Tesislere Zarar
Verilmesi 189
Seyirden Yasaklanma 189
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Federasyonların Yaptırım Uygulama Yetkisi 192
Hakemler, Gözlemciler ve Temsilciler 192
Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi 192
Şiddete Neden Olabilecek Açıklamalar 193
Yargılama ve Usul Hükümleri 194
Yönetmelik 195
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler 195
Geçiş Hükümleri 195
Yürürlük 196
Yürütme 196
SPORDA ŞİDDET VE DÜZENSİZLİĞİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN 197
TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU KURULUŞ VE
GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN 200
Amaç 200
Tanım ve Kısaltmalar 200
Türkiye Futbol Federasyonunun Görevleri 202
Teşkilat 203
İlk Derece Hukuk Kurulları 204
Tahkim Kurulu 206
Denetleme Kurulu 206
Türkiye Futbol Federasyonunun Gelirleri 207
Türkiye Futbol Federasyonunun Giderleri 208
Dış Denetim 208
Vergi Muafiyeti ve Alacaklarının Önceliği 208
Kulüp Lisans Sistemi 209
Yayınların ve Protokol Tribünlerinin Düzenlenmesi 209
Fikri, Sınai ve Ticari Haklar 210
Cezalar 210
Genel Kurul Kararlarının İptali 211
İzinli Sayılma 211
Uygulanacak Hükümler 211
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler 212
Organlar, Statü ve Talimatlar 212
Yürürlük 212
Yürütme 212
FUTBOL DİSİPLİN TALİMATI 213
I. BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ 213
Amaç 213
Tanımlar ve Kısaltmalar 213
Kapsam 214
II. GENEL HÜKÜMLER - DİSİPLİN CEZALARI -
DİSİPLİN İHLALLERİ 215
A. GENEL HÜKÜMLER 215
Temel İlkeler 215
Manevi Unsur 216
Sorumluluk 216
Failin Belirlenememesi 216
Cezanın Takdiri 217
Teşebbüs 217
İştirak 217
İçtima 217
Tekerrür 218
Tahrik 218
Takdiri İndirim Nedenleri 218
Soruşturma Zamanaşımı 219
Ceza Zamanaşımı 219
Zamanaşımının Kesilmesi 219
B. DİSİPLİN CEZALARI 220
Cezalar 220
ihtar 220
Kınama 220
Para Cezası 220
Ödüllerin ladesi 220
îhraç 221
Müsabakadan Men 221
Soyunma Odası ve Yedek Kulübesine Giriş Yasağı 221
Stadyuma Giriş Yasağı 221
Hak Mahrumiyeti 221
Lisansın Askıya Alınması 222
Lisansın iptali 222
Transfer Yasağı 222
Saha Kapatma 222
Seyircisiz Oynama 222
Hükmen Mağlubiyet 222
Puan İndirme 223
Bir Alt Lige Düşürme 223
İkame ve İlave Cezalar 223
C. DİSİPLİN İHLALLERİ 224
Sportmenliğe Aykırı Hareket 224
Bilinçli Kart Görme 224
Sportmenliğe Aykırı Açıklamalar 225
Hakem Soyunma Odasının ve Koridorlarının Güvenliği 226
Takım Halinde Sportmenliğe Aykırı Hareket 227
Oyuncu Kriterlerine Uymama 228
Kişilik Haklarına Saldın, Hakaret ve Tehdit 228
Ayrımcılık 229
Kural Dışı Hareketler 230
Saldın 230
Kavga 231
Talimatlara Aykın Hareket 232
Belgelerin Haksız Kullanımı 236
Sahtecilik ve Yanıltma 237
Usulsüz Seyirci Alma 238
Cezaya ve Tedbire Uyulmaması 238
Milli Müsabakaya Katılmamak 239
Saha Olayları 240
Çirkin ve Kötü Tezahürat 242
Yayın 244
Tanıklıktan ve Belge İbrazından Kaçınma 245
Müsabaka Sonucunu Etkileme 246
Bahis 246
Müsabakaya Katılmamak 247
Görevi ihmal ve Kötüye Kullanma 247
Hükümlülük 248
Doping 248
III. DİSİPLİN KURULLARININ OLUŞUMU,
GÖREVLERİ ve ÇALIŞMA USULLERİ 249
A. AMATÖR ve PROFESYONEL FUTBOL
DİSİPLİN KURULLARI 249
Amatör ve Profesyonel Disiplin Kurullarının Oluşumu 249
Amatör Futbol Disiplin Kurulunun Görevleri 250
Profesyonel Futbol Disiplin Kurulunun Görevleri 250
AFDK ve PFDK′nın Çalışma Usulü 251
B. İL DİSİPLİN KURULLARI 251
İl Disiplin Kurullarının Oluşumu 251
İl Disiplin Kurullarının Görevleri 252
İl Disiplin Kurullarının Toplantı ve Çalışma Usulü 253
C. DİSİPLİN KURULLARI İÇİN MÜŞTEREK
HÜKÜMLER 253
Bağımsızlık 253
Çekilme Yükümlülüğü 253
Gizlilik 254
Sorumsuzluk 254
IV. DİSİPLİN YARGILAMASI VE USUL HÜKÜMLERİ... 255
A. TEMEL İLKELER 255
Savunma 255
Süreler 256
Deliller 256
Müsabaka Görevlilerinin Raporları 257
Temsil Edilme 257
Tebligat 257
Maddi Hatalar 258
B. SORUŞTURMA 258
Soruşturma Merciileri 258
Soruşturmanın Açılması 259
idari Tedbirler 259
idari Tedbire Yetkili Makamlar 260
idari Tedbirin Başlaması 261
C. YARGILAMA 261
Disiplin Yargılaması 261
Karar 262
D. KARARLARA İTİRAZ ve YARGILAMANIN
İADESİ 263
il Disiplin Kurulu Kararlarına itiraz 263
AFDK ve PFDK Kararlarına itiraz 263
itiraz Usulü 264
AFDK Tarafından itirazın incelenmesi 264
Disiplin Yargılamasının iadesi 265
E. İNFAZ 266
İnfazın Özel Hükümleri 266
Sarı Kart Uygulamaları 268
Kişilerin İhraç Edilmesi 269
Müsabakadan Men Cezası 269
Ceza Sürelerine Ait Esaslar 271
Hak Mahrumiyeti Cezası 271
Stadyuma Giriş Yasağı 272
Soyunma Odası ve Yedek Kulübesine Giriş Yasağı 272
Seyircisiz Oynama Cezasının Uygulanması 272
Affedilemezlik 274
İnfaz Evrakı 274
V. SON HÜKÜMLER 274
Yürürlükten Kaldınlan Hükümler 274
Yürürlük 274
KAVRAM ENDEKSİ 275
Şike nedir, nereden çıkmıştır ve şikeye neden başvurulur? İnsanın doğumu ile başlayan ve doğasında bulunan rekabet et¬me, yarışma ve kazanmayı isteme güdüsü bazı durumlarda dü¬rüst davranmanın önüne geçebilmektedir. İnsanların neden do¬ping, şike ve haksız fillere başvurmak suretiyle müsabaka ve yarışmaların sonuçlannı etkilemeye çalıştıkları tespit etmek gerekir. Bazıları kazanmak ve bazıları da kaybetmek amacıy¬la oyunu dürüst bir şekilde oynamak istemezler. Bunun sebep¬leri; olaya, kişiye, Ülkeye, topluma, eğitim - öğrenim düzeyi ve kalitesine, psikolojik ve sosyolojik tespitlere göre değiş¬kenlik gösterebilir.
Ahlaki, dini ve otokontrol şeklinde tedbirlerden öte hukuk kuralları, gerek oyunun kurallarını ve gerekse dürüstlüğünü korumak için öngörülebilir. Amaç, eşit koşullara dayalı reka¬betçi, dürüst oyun oynamak ve yarışmaktır. Bu noktada eşitlik mümkün olmayıp, bunun olmasının ve sağlanmasının da im¬kanı bulunmamaktadır. Çünkü maddi ve manevi koşullara gö¬re kişinin kabiliyeti, gücü ve bulunduğu ortamın etkileri, ken¬disini olumlu ve olumsuz biçimlerde gösterir. Hedef, bireysel veya toplu olsun oyunu kurallarına göre dürüst oynamak ol¬makla birlikte, özellikle durumu eşitlemek ve öne geçmek is¬teyen ya da maddi veya manevi menfaatler elde etmek isteyen¬ler dürüstlükten sapabilirler.
Bu sapma, önceden belirlenmiş, ilan edilmiş ve bilinen kurallardan kaynaklanmakta ise sorun olmaz. Örneğin, en iyi oyuncuları transfer etmek, kazanması karşılığında kendi oyun¬cusuna prim vaat etmek, yasak olmayan madde ve gıdalarla oyuncunun beslenmesini sağlamak veya müsabakalara en iyi şekilde hazırlanmasını sağlamak, hatta Ülke olarak spor branşlarına ve kulüplere yatırımlar yapmak gibi. Anayasa bile 58 ve 59. maddelerinde gençliğe ve spora yatırım yapmayı sosyal bir hakkın yerine getirilmesinde, Anayasa m.2′den kay¬naklanan Devletin yükümlülükleri arasında saymıştır. Sportif faaliyetlerin temelinde sporcular gençlerden, idareciler ise ye¬tişkinlerden oluşur. Bu noktada 18 yaşın üstü esas alınmış olup, 18 yaşını doldurmayanlar ise "çocuk" olarak değerlendi¬rilecektir.
Bireysel veya kolektif menfaatler uğruna dürüst oyuna hi¬le karıştırmak isteyenler, doping ve kural dışı hareketler veya şike yapmaya çalışırlar. Bu çalışmanın konusunu "şike" teşkil etmektedir. Şike, müsabaka, yarışma ve oyunun sonucuna etki etme kabiliyet, imkan ve yeteneğine sahip olan kişile¬re (sporcu, hakem ve idarecilere) doğrudan doğruya veya dolaylı olarak ulaşıp haksız yara temin etmek, bu yolda karşılıklı rızaya dayalı anlaşmak suretiyle müsabaka, ya¬rışma ve oyuna (oyunun sonucuna) müdahale etmek anla¬mına gelir. Bu müdahale hangi sebeple olursa olsun hukuki açıdan hoş karşılanmaz. Bu tür dürüst oyunu bozmaya yönelik müdahaleleri, mutlaka Spor Disiplin Hukuku ve bazı du¬rumlarda Ceza Hukuku araçları vasıtasıyla engellemek, müda¬halelerin engellenememesi durumunda ise failleri bulup ceza¬landırmak gerekir.
Spor Disiplin Hukuku, meselenin spor branşının bağlı ol¬duğu camia için geçerli olacak kural ve yaptırımlara bağlan¬masını ve Ceza Hukuku da, topluma karşı işlenen suçlardan olan şikenin suçta ve cezada kanunilik ve şahsi kusur sorum¬luluğu ilkeleri uyarınca tanımlanıp yaptırıma bağlanmasını ifade eder. Şike fiilinin disiplin ve adli yönleri olmakla birlik¬te, bunlar aynı kurallarla düzenlenmezler. Bir başka ifadeyle, Spor Hukuku ve Ceza Hukuku kuralları ile bunların tatbiki sı¬rasında uygulanacak yargılama usulleri birbirinden farklı ola¬caktır. Disiplin ve adli süreçlerin aynı konuda yürümesi her ne kadar irtibatı ve toplanan delillerden yararlanmayı (bunlar tüm hukuk nazarında hukuka uygun yol ve yöntemlerle elde edil¬mek kaydıyla) gündeme getirse de bu noktadaki ilişki bir bağ¬lılık olmayıp sadece yararlanmaktan ibarettir. Şike suçunun is¬patında kullanılacak deliller, hangi hukuk dalı tarafından elde edilmişse, o hukuk dalının bağlı olduğu yargılama kurallarına uygun şekilde deliller toplanmalı ve ispatta hukuka uygun de¬liller kullanılmalıdır. Hukuka aykırılık ve hukuka uygunluk bir bütün olup, birisinde hukuka aykırı olan diğerinde hukuka uygun kabul edilemez1.
Aşağıda, 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliği Ön¬lenmesine Dair Kanun′un 11. Maddesi ile düzenlenen şikesuçunun faillerinin kimler olabileceği, bu suçla korunana hukuki yarar, şike suçunun türleri, unsurları ve yargılama usulleri ile cezalarını açıklayacağız. Çalışmamızda yer ala¬cak usul ve esaslar, sadece Ceza Hukukunu değil, Spor Di¬siplin Hukukunu ve özellikle Futbol Disiplin Hukukunu kapsayacaktır. Bahis nedir, şikeden nasıl ayrılır, zorunlu çok faillik suçu olan şike, iştirak, çete ve suç örgütü kapsa¬mında işlenebilir mi? 6222 sayılı Kanunun 11. maddesinin 4. fıkrasının (c) bendinde ağırlaştırıcı neden olarak göste¬rilip şike suçunun nitelikli hali sayılan "suç örgütü" kav¬ramı konusunda, çalışmamızla sınırlı olmak kaydıyla "suç örgütü" ve "çete" kavramlarını birbirinden ayıran Alman Ceza Hukuku ile suç örgütü için "korkutucu güce sahip ol¬mak ve bunu hissettirmek" kriterim mafya tipi yapılan¬malar bakımından arayan İtalyan Ceza Hukuku arasında ne tür farklar olduğu kısaca açıklanacaktır. Çalışmamız¬da, 6222 sayılı Kanunun 23. maddesinin 2. fıkrasında şike suçu ile ilgili delil toplama yöntemleri arasında sayılan ile¬tişimin denetlenmesi tedbiri ve bu yolla toplanan delillerin ispat gücü hakkında tespitlere de yer verilecektir.
ÖNSÖZ
İnsanlık tarihinin her anında yer bulan sporda, ister ama¬tör ve isterse profesyonellik ön plana çıksın, esas olan dürüst¬lüktür. Oyun, dürüst oynanmalıdır. İlk bakışta, bireysel veya kolektif yapılan spor faaliyetlerinin hukukla bir ilgisi olmadı¬ğı, bu tür faaliyetlerin insanların sağlığı, eğlencesi ve sosyal paylaşımları arasında görülmeleri gerektiği, bu alana dış mü¬dahalenin isabetli olmayacağı söylenebilir. Ancak düzene her alanda ihtiyaç olduğu, bu kapsamda kişi hak ve hürriyetleri¬nin korunması adına spor faaliyetlerinde de bir disiplin ve dü¬zenin bulunması gerektiği gözardı edilmemelidir. Belirtmeliyiz ki "şike " kavramı, sadece sporun ve spor müsabakalarının so¬runu değil, her alanda gündeme gelebilir. Örneğin, büyük şir¬ketlerin rekabeti önleyici ve tüketiciyi zarara uğratmak paha¬sına yaptıkları gizli anlaşmalar da bir tür şikedir. Biz çalışma¬mızda, "şike " kavramının klasik tanımının karşılığı olan spor müsabakalarını ve özellikle futbolu dikkate alarak açıklama¬larda bulunacağız. Futbolla ilgili şikede en dikkat çekici ve ağır olan ise, elbette bahis amacıyla müsabaka sonucunu et¬kilemeye çalışmaktır.
Spor faaliyetlerinin bir yanında Disiplin Hukuku ve diğer yanında da Özel Hukuk ile Kamu Hukuku kuralları bulunmak¬tadır. Disiplin Hukuku kuralları, her spor faaliyetinin kendisi¬ne özgü olup, o spor faaliyetinin icrası öncesinde, sırasında ve sonrasında uygulama alanı bulur ki, bu kuralların sonuç ve etkileri sadece o spor branşı ile sınırlıdır. Bunun yanında, toplumun düzen kuralları olarak bilinen Özel Hukuk ve Kamu Hukuku kuralları sınırlı bir topluluğu etkilemeyip, toplumun tümünü ilgilendirir.
Spor faaliyetlerinin, hukuka aykırılığı ortadan kaldıran hukuka uygunluk sebepleri arasında kabul edildiğini ve hak¬kın icrası sayıldığını belirtmek isteriz. Spor faaliyeti, bağlı ol¬duğu kuralların dışında icra edildiğinde, bu tür fiiller elbette hukuka uygunluk sebebinden yararlanamazlar.
Çalışmamızda, son zamanlarda Türk Hukuku ′na giren ve bazı somut olaylarla gündemi meşgul eden şike iddiaları ile ilgili hukuki tespit ve açıklamalarda bulunmayı, bu konudaki dağınıklığı, kavram ve müesseseler üzerindeki karışıklığı gi¬dermeyi, gerek Ceza Hukuku ve gerekse Futbol Disiplin Huku¬ku açısından şike ve teşvik primi verme fillerine açıklık getir¬meyi hedefledik.
26.03.2012, Üsküdar
İÇİNDEKİLER
I. GİRİŞ 1
II. CEZA VE CEZA YARGILAMASI HUKUKU 5
A. Genel Olarak 5
B. Şike ve Teşvik Primi Suçları 14
1. Korunan Hukuki Yarar 14
2. Suçun Unsurları 17
a. Şike 18
b. Teşvik Primi Verme 46
c. Şike Anlaşmasının Varlığını Bilerek Müsabakanın
Anlaşma Doğrultusunda Sonuçlanmasına Katkıda
Bulunma 49
3. Etkin Pişmanlık 51
4. Suça Teşebbüs 52
5. Suça iştirak 56
6. Suçların İçtimai 59
C. Yargılama Usulü 64
1. Mahkemelerin Görev ve Yetkisi 64
2. ispat 69
3. Yargılama 80
4. Hak Yoksunluğu 82
III. DİSİPLİN HUKUKU 84
A. Genel Olarak 84
B. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) 87
1. Tarihçe 87
2. Mevzuat 90
3. Teşkilat 92
a. Genel Kurul 92
b. Yönetim Kurulu 95
c. Başkan 98
d. İcra Kurulu 99
e. Denetleme Kurulu 99
f. Yan Kurullar 99
g. Genel Sekreterlik 100
h. Hukuk Kurulları 100
h. 1. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu 101
h.2. Disiplin Kurulları 103
h.2.1. Amatör Futbol Disiplin Kurulu (AFDK) 103
h.2.2. Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu
(PFDK) 104
h.2.3. İl Disiplin Kurulları (İDK) 105
h.2.4. Disiplin Kurullarının Ortak Hükümleri 106
h.3. Kulüp Lisans Kurulu 109
h.4. Etik Kurulu 110
h.5. Tahkim Kurulu 113
C. Futbol Disiplin Hukuku ve Şike ve Teşvik Primi
Verme Fiilleri 118
1. Genel Olarak 118
2. Disiplin Suçlan 120
3. Disiplin Cezalan 121
4. Futbol Disiplin Hukuku Genel Hükümleri 121
a. Temel İlkeler 121
b. Manevi Unsur ve Kusurluluk 123
c. Tahrik * 127
d. Teşebbüs 127
e. İştirak 130
f. İçtima 133
g. Tekerrür 135
h. Takdiri İndirim Nedenleri 136
ı. Zamanaşımı 136
5. Disiplin Soruşturması 138
a. Soruşturma Mercileri 138
b. Soruşturmanın Açılması ve Yürütülmesi 139
c. İdari Tedbirler 140
6. Disiplin Yargılaması 142
a. Yargılama Mercileri 142
b. Yargılama Usulü 142
c. Deliller 145
d. Karar 149
e. İtiraz 150
f. Yargılamanın İadesi 150
7. Müsabaka Sonucunu Etkileme 151
a. Genel Olarak 151
b. Tanım ve Kapsam 154
c. Yaptırım 157
d. Disiplin Soruşturması ve Yargılaması 158
d.l. Soruşturma Mercilerinin işlemleri 159
d.2. Etik Kurulu Araştırması 159
d.3. Disiplin Yargılamasının Yapılması 163
EKLER
6259 SAYILI KANUNLA DEĞİŞİK SPORDA ŞİDDET ve
DÜZENSİZLİĞİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN 169
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç 169
Kapsam 169
Tanımlar 170
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
ti ve İlçe Spor Güvenlik Kurullarının Oluşturulması 172
Spor Alanlarının Güvenlik ve Düzenine İlişkin Tedbirler 172
Saha Güvenliği 176
Müsabaka Güvenliği 177
Taraftar Derneklerinin Yükümlülükleri 178
Taraftardan Sorumlu Kulüp Temsilcisi 178
Seyir güvenliğinin sağlanması 179
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yasak Fiiller ve Ceza Hükümleri
Şike ve Teşvik Primi 179
Spor Alanlarına Sokulması Yasak Maddeler 182
Spor Alanlarına Yasak Madde Sokulması ve Müsabaka
Düzeninin Bozulması 184
Hakaret İçeren Tezahürat i: 185
Spor Alanlarına Usulsüz Seyirci Girişi 186
Yasak Alanlara Girme 188
Spor Alanlarında Taşkınlık Yapılması ve Tesislere Zarar
Verilmesi 189
Seyirden Yasaklanma 189
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Federasyonların Yaptırım Uygulama Yetkisi 192
Hakemler, Gözlemciler ve Temsilciler 192
Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi 192
Şiddete Neden Olabilecek Açıklamalar 193
Yargılama ve Usul Hükümleri 194
Yönetmelik 195
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler 195
Geçiş Hükümleri 195
Yürürlük 196
Yürütme 196
SPORDA ŞİDDET VE DÜZENSİZLİĞİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN 197
TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU KURULUŞ VE
GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN 200
Amaç 200
Tanım ve Kısaltmalar 200
Türkiye Futbol Federasyonunun Görevleri 202
Teşkilat 203
İlk Derece Hukuk Kurulları 204
Tahkim Kurulu 206
Denetleme Kurulu 206
Türkiye Futbol Federasyonunun Gelirleri 207
Türkiye Futbol Federasyonunun Giderleri 208
Dış Denetim 208
Vergi Muafiyeti ve Alacaklarının Önceliği 208
Kulüp Lisans Sistemi 209
Yayınların ve Protokol Tribünlerinin Düzenlenmesi 209
Fikri, Sınai ve Ticari Haklar 210
Cezalar 210
Genel Kurul Kararlarının İptali 211
İzinli Sayılma 211
Uygulanacak Hükümler 211
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler 212
Organlar, Statü ve Talimatlar 212
Yürürlük 212
Yürütme 212
FUTBOL DİSİPLİN TALİMATI 213
I. BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ 213
Amaç 213
Tanımlar ve Kısaltmalar 213
Kapsam 214
II. GENEL HÜKÜMLER - DİSİPLİN CEZALARI -
DİSİPLİN İHLALLERİ 215
A. GENEL HÜKÜMLER 215
Temel İlkeler 215
Manevi Unsur 216
Sorumluluk 216
Failin Belirlenememesi 216
Cezanın Takdiri 217
Teşebbüs 217
İştirak 217
İçtima 217
Tekerrür 218
Tahrik 218
Takdiri İndirim Nedenleri 218
Soruşturma Zamanaşımı 219
Ceza Zamanaşımı 219
Zamanaşımının Kesilmesi 219
B. DİSİPLİN CEZALARI 220
Cezalar 220
ihtar 220
Kınama 220
Para Cezası 220
Ödüllerin ladesi 220
îhraç 221
Müsabakadan Men 221
Soyunma Odası ve Yedek Kulübesine Giriş Yasağı 221
Stadyuma Giriş Yasağı 221
Hak Mahrumiyeti 221
Lisansın Askıya Alınması 222
Lisansın iptali 222
Transfer Yasağı 222
Saha Kapatma 222
Seyircisiz Oynama 222
Hükmen Mağlubiyet 222
Puan İndirme 223
Bir Alt Lige Düşürme 223
İkame ve İlave Cezalar 223
C. DİSİPLİN İHLALLERİ 224
Sportmenliğe Aykırı Hareket 224
Bilinçli Kart Görme 224
Sportmenliğe Aykırı Açıklamalar 225
Hakem Soyunma Odasının ve Koridorlarının Güvenliği 226
Takım Halinde Sportmenliğe Aykırı Hareket 227
Oyuncu Kriterlerine Uymama 228
Kişilik Haklarına Saldın, Hakaret ve Tehdit 228
Ayrımcılık 229
Kural Dışı Hareketler 230
Saldın 230
Kavga 231
Talimatlara Aykın Hareket 232
Belgelerin Haksız Kullanımı 236
Sahtecilik ve Yanıltma 237
Usulsüz Seyirci Alma 238
Cezaya ve Tedbire Uyulmaması 238
Milli Müsabakaya Katılmamak 239
Saha Olayları 240
Çirkin ve Kötü Tezahürat 242
Yayın 244
Tanıklıktan ve Belge İbrazından Kaçınma 245
Müsabaka Sonucunu Etkileme 246
Bahis 246
Müsabakaya Katılmamak 247
Görevi ihmal ve Kötüye Kullanma 247
Hükümlülük 248
Doping 248
III. DİSİPLİN KURULLARININ OLUŞUMU,
GÖREVLERİ ve ÇALIŞMA USULLERİ 249
A. AMATÖR ve PROFESYONEL FUTBOL
DİSİPLİN KURULLARI 249
Amatör ve Profesyonel Disiplin Kurullarının Oluşumu 249
Amatör Futbol Disiplin Kurulunun Görevleri 250
Profesyonel Futbol Disiplin Kurulunun Görevleri 250
AFDK ve PFDK′nın Çalışma Usulü 251
B. İL DİSİPLİN KURULLARI 251
İl Disiplin Kurullarının Oluşumu 251
İl Disiplin Kurullarının Görevleri 252
İl Disiplin Kurullarının Toplantı ve Çalışma Usulü 253
C. DİSİPLİN KURULLARI İÇİN MÜŞTEREK
HÜKÜMLER 253
Bağımsızlık 253
Çekilme Yükümlülüğü 253
Gizlilik 254
Sorumsuzluk 254
IV. DİSİPLİN YARGILAMASI VE USUL HÜKÜMLERİ... 255
A. TEMEL İLKELER 255
Savunma 255
Süreler 256
Deliller 256
Müsabaka Görevlilerinin Raporları 257
Temsil Edilme 257
Tebligat 257
Maddi Hatalar 258
B. SORUŞTURMA 258
Soruşturma Merciileri 258
Soruşturmanın Açılması 259
idari Tedbirler 259
idari Tedbire Yetkili Makamlar 260
idari Tedbirin Başlaması 261
C. YARGILAMA 261
Disiplin Yargılaması 261
Karar 262
D. KARARLARA İTİRAZ ve YARGILAMANIN
İADESİ 263
il Disiplin Kurulu Kararlarına itiraz 263
AFDK ve PFDK Kararlarına itiraz 263
itiraz Usulü 264
AFDK Tarafından itirazın incelenmesi 264
Disiplin Yargılamasının iadesi 265
E. İNFAZ 266
İnfazın Özel Hükümleri 266
Sarı Kart Uygulamaları 268
Kişilerin İhraç Edilmesi 269
Müsabakadan Men Cezası 269
Ceza Sürelerine Ait Esaslar 271
Hak Mahrumiyeti Cezası 271
Stadyuma Giriş Yasağı 272
Soyunma Odası ve Yedek Kulübesine Giriş Yasağı 272
Seyircisiz Oynama Cezasının Uygulanması 272
Affedilemezlik 274
İnfaz Evrakı 274
V. SON HÜKÜMLER 274
Yürürlükten Kaldınlan Hükümler 274
Yürürlük 274
KAVRAM ENDEKSİ 275
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı