İcra Hukukunda Temel Haklar Ve İlkeler
İcra Hukukunda Temel Haklar Ve İlkeler
Muhammet ÖZEKES
Sayfa Sayısı
:
273
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2009
ISBN NO
:
9786055633080
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
ÖNSÖZ
İkisinin anlamı da başlı başına önemli olan -temel- ve -hak- kelimelerinin, -temel hak- şeklinde bir araya geldiğinde, daha da derin bir anlama ve etkiye sahip olduğu açıktır. Çünkü, temel haklar, insan haklarının adeta somutlaşmış, ete kemiğe bürünmüş halini ifade etmekte; insan hakları ise, insanın varlığının bir yansıması olarak kendini göstermektedir. Bir yönüyle, herkesin kendi açısından yazdığı ya da anladığı insanlık tarihinin içindeki mücadelede, onurlu bir varlık olarak insanın var olma mücadelesi, nereden bakılırsa bakılsın her zaman merkezi bir konumdadır. Cebri icra gibi, ismi üstünde, gerektiğinde zor kullanılan bir hukuk alanı da, yine insanın, insanın varlık ve onurunun merkezde bulunduğu bir gelişim süreci izlemiştir. Günümüzde, insan hakları ve temel haklar, iç hukukta ve uluslararası hukukta kapsamlı şekilde düzenlenmiş, her türlü müdahaleye karşı güvence altına alınmaya çalışılmıştır.
Biz de bu çalışmada temel hakları icra hukuku çerçevesinde incelemeye çalışacağız. Çalışma, iki temel bölümden oluşacaktır. Birinci bölümde, icra hukukunun temel haklarla bağlantısı ortaya konulmaya çalışılacak, bu kapsamda, icra hukukuyla bağlantı içerisinde, temel haklara ilişkin genel bilgiler verilecek, temel hakların cebri icrada neden, nasıl uygulanacağı ve sınırları açıklanacaktır. Bu bölümde konuyla doğrudan bağlantısı olması sebebiyle, yine temel haklarla ilişki içinde, icra hukukuna hakim olan ilkeler üzerinde durulacaktır. Çalışmanın ikinci bölümü ise, konunun özel olarak temel haklar ve ilkeler çerçevesinde inceleneceği bölümdür. Cebri icra içinde önem taşıyan, Anayasada dayanağını bulan temel hak ve ilkeler burada özel olarak incelenecektir.
Çalışmada ayrıntılı ve yoğun anayasal tartışmalara girilmeyecek, temel hak ve ilkelerin icra hukuku içindeki yeri açıklanmaya çalışılacaktır. Amacımız konuyu dağıtmadan, temel ve esas bilginin verilmesidir. Bugüne kadar, bu konuda monografik bir çalışmanın yapılmamış olması sebebiyle, aslında yazılacak çok şey vardır. Umuyoruz ki, bizim bu çalışmamız, müstakbel çalışmalara temel olur, kural koyuculara ve uygulayıcılara yol gösterir, icra hukukunda da bir temel hak anlayışının bulunduğunu hatırlatmaya yarar. Her çalışmanın giriş ve sonuç bölümleri şüphesiz önemlidir. Daha önsözden sonuca atıf yapmak da pek alışılmış değildir. Ancak, çalışmanın tamamını okuyup okumamaya karar vermeden önce, sonuç bölümünün -sonuç yerine yazılan- okunmasının yararlı olacağını düşünüyoruz.
İÇİNDEKİLER =
GİRİŞ-1
I. -Konunun Önemi ve İncelemenin Amacı-1
II. -Terim Sorunu-6
III. -Konunun Kapsamı ve İnceleme Yöntemi-8
I. BÖLÜM
GENEL BÖLÜM
İCRA HUKUKUYLATEMEL HAK VE İLKELERİN BAĞLANTISI
1. -TÜRK İCRA HUKUKU SİSTEMİ VE GENEL YAPISI-13
2. -TEMEL HAKLARIN İCRA HUKUKUNDA GÖZETİLMESİ ZORUNLULUĞU-21
I. -Genel Olarak-21
II. -Anayasa Çerçevesinde-22
A. -Anayasanın Bağlayıcılığı-22
B. -Anayasanın Üstünlüğü-27
III. -İnsan Hakları Çerçevesinde-30
IV. -İcra Hukukunun Amacı ile Gözetilecek Menfaat Dengesi Çerçevesinde-35
3. -TEMEL HAKLARA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER VE İCRA HUKUKUYLA İLİŞKİSİ-41
I. -Genel Olarak-41
II. -Temel Hakların Niteliği, Türleri ve Sınırlarının İcra Hukuku Bakımından Anlamı-44
A. -Temel Hakların Süjeleri ve İcra Hukuku-44
B. -Temel Hakların Niteliği ve İcra Hukuku-46
C. -Temel Hakların Türleri ve İcra Hukuku-47
D. -Temel Hakların Kötüye Kullanılmaması ve Sınırlandırılması Bakımından İcra Hukukunun Durumu-49
1. -Temel Hakların Kötüye Kullanılmaması-50
2. -Temel Hakların Sınırlandırılması-52
3. -Temel Hakların Kullanımının Durdurulması-57
III. -Temel Hakların İcra Hukukuyla Bağlantısı-58
4. -İCRA HUKUKUNDA GEÇERLİ OLAN İLKELER-65
I. -İcra Hukukuna Hakim Olan İlkelerin Temel Haklar Bakımından Önemi ve Bu İlkeler Hakkında Genel Bilgi-65
II. -Yargılama İlkelerinin İcra Hukukunda Uygulama Alanı Bulması-67
A. -Genel Olarak -Yargılama Hukuku İcra Hukuku İlişkisi--67
B. -Tasarruf İlkesi-71
C. -Taraflarca Hazırlama ve Getirilme İlkesi-77
D. -Takibin İcra Organlarınca Yürütülmesi-78
E. -Doğrudanlık İlkesi-80
F. -Takip Ekonomisi İlkesi-82
G. -Alenilik İlkesi-85
H. -Yazılılık-Sözlülük İlkesi-86
I. -Tarafların Yükümlülükleri-87
III. -İcra Hukukunun Kendine Özgü İlkeleri-89
A. -Kanunilik İlkesi-89
B. -Alacakların Niteliğine Göre Ayrım Yapılması -Para Alacakları ile Diğer Hak ve Alacakların Ayrılması--93
C. -Paraya Çevirme İlkesi-96
D. -Cebri İcra Yollarının Sınırlı ve Belirli Olması-98
E. -Cebri İcra Tedbirlerinin Sınırlı ve Belirli Olması-99
F. -Şekle Sıkı Bağlılık-101
G. -Alacaklar ve Alacaklılar Arasında Derecelendirme Yapılması-104
II. BÖLÜM
ÖZEL BÖLÜM
İCRA HUKUKUNDA GÖZETİLECEKTEMEL HAKLAR ve İLKELER
5. -İNSAN ONURU-109
I. -Genel Olarak-109
II. -İcra Hukuku Bakımından İnsan Onurunun Korunması-111
6. -HUKUK DEVLETİ İLKESİ VE HUKUKİ KORUNMA HAKKI -HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜ--119
I. -Genel Olarak-119
II. -İcra Hukuku Bakımından Hukuk Devleti ve Hak Arama Özgürlüğü-125
7. -ADİL YARGILANMA HAKKI-131
I. -Genel Olarak-131
II. -İcra Hukuku Bakımından Adil Yargılanma Hakkı-134
8. -HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI-139
I. -Genel Olarak-139
II. -İcra Hukuku Bakımından Hukuki Dinlenilme Hakkı-141
9. -KİŞİLİĞİN VE KİŞİ ÖZGÜRLÜKLERİNİN KORUNMASI-149
I. -Genel Olarak-149
II. -İcra Hukuku Bakımından Kişiliğin ve Kişilik Haklarının Korunması-152
10. -ÖZEL HAYATIN, KONUT DOKUNULMAZLIĞININ VE HABERLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜNÜN KORUNMASI-159
I. -Genel Olarak-159
II. -İcra Hukukunda Özel Hayatın ve Kişisel Bilgilerin Korunması-160
III. -İcra Hukukunda Konut Dokunulmazlığı-167
IV. -İcra Hukukunda Haberleşme Özgürlüğünün Korunması-173
11. -AİLENİN KORUNMASI-177
I. -Genel Olarak-177
II. -İcra Hukukunda Ailenin Korunması-178
12. -MÜLKİYET HAKKININ KORUNMASI-181
I. -Genel Olarak-181
II. -İcra Hukuku Bakımından Mülkiyet Hakkının Korunması-182
13. -EŞİTLİK İLKESİ-189
I. -Genel Olarak-189
II. -İcra Hukuku Bakımından Eşitlik İlkesi-190
14. -ÖLÇÜLÜLÜK -ORANLILIK- İLKESİ-205
I. -Genel Olarak-205
II. -İcra Hukuku Bakımından Ölçülülük -Oranlılık- İlkesi-207
15. -SOSYAL DEVLET İLKESİ-221
I. -Genel Olarak-221
II. -İcra Hukuku Bakımından Sosyal Devlet-222
16. -DİĞER TEMEL HAK VE İLKELER-227
17. -TEMEL HAK VE İLKELERİN İHLALİ VE SONUÇLARI-231
I. -Temel Hak ve İlkelerin İhlalinin Ortaya Çıkış Şekli-231
II. -Temel Hak ve İlkelerin İhlaline Karşı Kullanılacak Hukuki İmkanlar-236
A. -Genel Olarak-236
B. -Anayasanın Temel Hak İhlallerine İlişkin Tanıdığı İmkanlar-238
C. -Takip ve Yargılama Hukuku Bakımından Kullanılacak İmkanlar-243
SONUÇ YERİNE-249
KAYNAKÇA-253
İkisinin anlamı da başlı başına önemli olan -temel- ve -hak- kelimelerinin, -temel hak- şeklinde bir araya geldiğinde, daha da derin bir anlama ve etkiye sahip olduğu açıktır. Çünkü, temel haklar, insan haklarının adeta somutlaşmış, ete kemiğe bürünmüş halini ifade etmekte; insan hakları ise, insanın varlığının bir yansıması olarak kendini göstermektedir. Bir yönüyle, herkesin kendi açısından yazdığı ya da anladığı insanlık tarihinin içindeki mücadelede, onurlu bir varlık olarak insanın var olma mücadelesi, nereden bakılırsa bakılsın her zaman merkezi bir konumdadır. Cebri icra gibi, ismi üstünde, gerektiğinde zor kullanılan bir hukuk alanı da, yine insanın, insanın varlık ve onurunun merkezde bulunduğu bir gelişim süreci izlemiştir. Günümüzde, insan hakları ve temel haklar, iç hukukta ve uluslararası hukukta kapsamlı şekilde düzenlenmiş, her türlü müdahaleye karşı güvence altına alınmaya çalışılmıştır.
Biz de bu çalışmada temel hakları icra hukuku çerçevesinde incelemeye çalışacağız. Çalışma, iki temel bölümden oluşacaktır. Birinci bölümde, icra hukukunun temel haklarla bağlantısı ortaya konulmaya çalışılacak, bu kapsamda, icra hukukuyla bağlantı içerisinde, temel haklara ilişkin genel bilgiler verilecek, temel hakların cebri icrada neden, nasıl uygulanacağı ve sınırları açıklanacaktır. Bu bölümde konuyla doğrudan bağlantısı olması sebebiyle, yine temel haklarla ilişki içinde, icra hukukuna hakim olan ilkeler üzerinde durulacaktır. Çalışmanın ikinci bölümü ise, konunun özel olarak temel haklar ve ilkeler çerçevesinde inceleneceği bölümdür. Cebri icra içinde önem taşıyan, Anayasada dayanağını bulan temel hak ve ilkeler burada özel olarak incelenecektir.
Çalışmada ayrıntılı ve yoğun anayasal tartışmalara girilmeyecek, temel hak ve ilkelerin icra hukuku içindeki yeri açıklanmaya çalışılacaktır. Amacımız konuyu dağıtmadan, temel ve esas bilginin verilmesidir. Bugüne kadar, bu konuda monografik bir çalışmanın yapılmamış olması sebebiyle, aslında yazılacak çok şey vardır. Umuyoruz ki, bizim bu çalışmamız, müstakbel çalışmalara temel olur, kural koyuculara ve uygulayıcılara yol gösterir, icra hukukunda da bir temel hak anlayışının bulunduğunu hatırlatmaya yarar. Her çalışmanın giriş ve sonuç bölümleri şüphesiz önemlidir. Daha önsözden sonuca atıf yapmak da pek alışılmış değildir. Ancak, çalışmanın tamamını okuyup okumamaya karar vermeden önce, sonuç bölümünün -sonuç yerine yazılan- okunmasının yararlı olacağını düşünüyoruz.
İÇİNDEKİLER =
GİRİŞ-1
I. -Konunun Önemi ve İncelemenin Amacı-1
II. -Terim Sorunu-6
III. -Konunun Kapsamı ve İnceleme Yöntemi-8
I. BÖLÜM
GENEL BÖLÜM
İCRA HUKUKUYLATEMEL HAK VE İLKELERİN BAĞLANTISI
1. -TÜRK İCRA HUKUKU SİSTEMİ VE GENEL YAPISI-13
2. -TEMEL HAKLARIN İCRA HUKUKUNDA GÖZETİLMESİ ZORUNLULUĞU-21
I. -Genel Olarak-21
II. -Anayasa Çerçevesinde-22
A. -Anayasanın Bağlayıcılığı-22
B. -Anayasanın Üstünlüğü-27
III. -İnsan Hakları Çerçevesinde-30
IV. -İcra Hukukunun Amacı ile Gözetilecek Menfaat Dengesi Çerçevesinde-35
3. -TEMEL HAKLARA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER VE İCRA HUKUKUYLA İLİŞKİSİ-41
I. -Genel Olarak-41
II. -Temel Hakların Niteliği, Türleri ve Sınırlarının İcra Hukuku Bakımından Anlamı-44
A. -Temel Hakların Süjeleri ve İcra Hukuku-44
B. -Temel Hakların Niteliği ve İcra Hukuku-46
C. -Temel Hakların Türleri ve İcra Hukuku-47
D. -Temel Hakların Kötüye Kullanılmaması ve Sınırlandırılması Bakımından İcra Hukukunun Durumu-49
1. -Temel Hakların Kötüye Kullanılmaması-50
2. -Temel Hakların Sınırlandırılması-52
3. -Temel Hakların Kullanımının Durdurulması-57
III. -Temel Hakların İcra Hukukuyla Bağlantısı-58
4. -İCRA HUKUKUNDA GEÇERLİ OLAN İLKELER-65
I. -İcra Hukukuna Hakim Olan İlkelerin Temel Haklar Bakımından Önemi ve Bu İlkeler Hakkında Genel Bilgi-65
II. -Yargılama İlkelerinin İcra Hukukunda Uygulama Alanı Bulması-67
A. -Genel Olarak -Yargılama Hukuku İcra Hukuku İlişkisi--67
B. -Tasarruf İlkesi-71
C. -Taraflarca Hazırlama ve Getirilme İlkesi-77
D. -Takibin İcra Organlarınca Yürütülmesi-78
E. -Doğrudanlık İlkesi-80
F. -Takip Ekonomisi İlkesi-82
G. -Alenilik İlkesi-85
H. -Yazılılık-Sözlülük İlkesi-86
I. -Tarafların Yükümlülükleri-87
III. -İcra Hukukunun Kendine Özgü İlkeleri-89
A. -Kanunilik İlkesi-89
B. -Alacakların Niteliğine Göre Ayrım Yapılması -Para Alacakları ile Diğer Hak ve Alacakların Ayrılması--93
C. -Paraya Çevirme İlkesi-96
D. -Cebri İcra Yollarının Sınırlı ve Belirli Olması-98
E. -Cebri İcra Tedbirlerinin Sınırlı ve Belirli Olması-99
F. -Şekle Sıkı Bağlılık-101
G. -Alacaklar ve Alacaklılar Arasında Derecelendirme Yapılması-104
II. BÖLÜM
ÖZEL BÖLÜM
İCRA HUKUKUNDA GÖZETİLECEKTEMEL HAKLAR ve İLKELER
5. -İNSAN ONURU-109
I. -Genel Olarak-109
II. -İcra Hukuku Bakımından İnsan Onurunun Korunması-111
6. -HUKUK DEVLETİ İLKESİ VE HUKUKİ KORUNMA HAKKI -HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜ--119
I. -Genel Olarak-119
II. -İcra Hukuku Bakımından Hukuk Devleti ve Hak Arama Özgürlüğü-125
7. -ADİL YARGILANMA HAKKI-131
I. -Genel Olarak-131
II. -İcra Hukuku Bakımından Adil Yargılanma Hakkı-134
8. -HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI-139
I. -Genel Olarak-139
II. -İcra Hukuku Bakımından Hukuki Dinlenilme Hakkı-141
9. -KİŞİLİĞİN VE KİŞİ ÖZGÜRLÜKLERİNİN KORUNMASI-149
I. -Genel Olarak-149
II. -İcra Hukuku Bakımından Kişiliğin ve Kişilik Haklarının Korunması-152
10. -ÖZEL HAYATIN, KONUT DOKUNULMAZLIĞININ VE HABERLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜNÜN KORUNMASI-159
I. -Genel Olarak-159
II. -İcra Hukukunda Özel Hayatın ve Kişisel Bilgilerin Korunması-160
III. -İcra Hukukunda Konut Dokunulmazlığı-167
IV. -İcra Hukukunda Haberleşme Özgürlüğünün Korunması-173
11. -AİLENİN KORUNMASI-177
I. -Genel Olarak-177
II. -İcra Hukukunda Ailenin Korunması-178
12. -MÜLKİYET HAKKININ KORUNMASI-181
I. -Genel Olarak-181
II. -İcra Hukuku Bakımından Mülkiyet Hakkının Korunması-182
13. -EŞİTLİK İLKESİ-189
I. -Genel Olarak-189
II. -İcra Hukuku Bakımından Eşitlik İlkesi-190
14. -ÖLÇÜLÜLÜK -ORANLILIK- İLKESİ-205
I. -Genel Olarak-205
II. -İcra Hukuku Bakımından Ölçülülük -Oranlılık- İlkesi-207
15. -SOSYAL DEVLET İLKESİ-221
I. -Genel Olarak-221
II. -İcra Hukuku Bakımından Sosyal Devlet-222
16. -DİĞER TEMEL HAK VE İLKELER-227
17. -TEMEL HAK VE İLKELERİN İHLALİ VE SONUÇLARI-231
I. -Temel Hak ve İlkelerin İhlalinin Ortaya Çıkış Şekli-231
II. -Temel Hak ve İlkelerin İhlaline Karşı Kullanılacak Hukuki İmkanlar-236
A. -Genel Olarak-236
B. -Anayasanın Temel Hak İhlallerine İlişkin Tanıdığı İmkanlar-238
C. -Takip ve Yargılama Hukuku Bakımından Kullanılacak İmkanlar-243
SONUÇ YERİNE-249
KAYNAKÇA-253