Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Nisan (68)      Mart (140)      Şubat (116)      Ocak (138)

Uluslararası Ticari Sözleşmelere Uygulanan Genel Prensipler , Maddi Hükümler Ve Ticari Adet - Teamüller Olarak Lex Mercatorıa

Uluslararası Ticari Sözleşmelere Uygulanan Genel Prensipler , Maddi Hükümler Ve Ticari Adet - Teamüller Olarak Lex Mercatorıa



Sayfa Sayısı
:  
404
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2011
ISBN NO
:  
9786054002993

840,00 TL











GİRİŞ Milli hukuk sistemlerinin uluslararası ticaretin gereksinimleri karşısında duyarsız ve yetersiz kalmaları, uluslararası ticari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklara uygulanmak üzere, “anasyonel” (milli hukuk sistemlerinin dışında kalan, uluslararası menşeli) hukuk normlarının geliştirilmesi ihtiyacını yaratmıştır. Hiçbir milli hukuk sistemine ait olmayan ve kökenleri itibariyle doğrudan uluslararası nitelik taşıyan bu tür maddi kuralların, uluslararası ticaret camiasının (“societas mercatorum”) ihtiyaçlarına daha iyi yanıt vereceği ifade edilmiştir. Ortaçağ’da milli hukuk sistemlerinin dışında tacirler arasındaki ihtilaflarda uygulanmak üzere geliştirilmiş özel bir hukuk sisteminin (“medieval law merchant”) mevcut olmasından hareket eden bu düşünce, uluslararası ticari işlemlerin, milli hukuk sistemlerinden bağımsız ve doğrudan uluslararası nitelik taşıyan maddi hükümler ile ticari adet ve teamüller tarafından yönetilmesi gerektiğini savunmaktadır. Kanunlar ihtilafı metodunun karmaşık yapısı, rastlantısal sonuçlara yol açması ve somut olaya uygulanmasını sağladığı milli hukuk sisteminin öngördüğü çözüm tarzının ticari hakkaniyete uygun olup olmadığına kayıtsız kalması, doğrudan uluslararası menşeli olan maddi hukuk kuralları ile ticari adet ve teamüllere olan ihtiyacı açıkça ortaya koymaktadır. Ayrıca, devletler ya da devletlere ait idari birimler ile yabancı devlet vatandaşları arasında akdedilen özel hukuk sözleşmelerinde, yabancı yatırımcının hukuki durumunu güvence altına alabilmek adına, sözleşmeye taraf olan devletin milli hukuk sisteminin dışında kalan, uluslararası menşeli tarafsız maddi normlara ihtiyaç hissedilmektedir. Lex mercatoria teorisi, uluslararası ticari işlemlerin, milli hukuk sistemlerinden bağımsız olarak esasa uygulanabilen uluslararası kökenli maddi hükümler ile ticari adet ve teamüller vasıtasıyla düzenlenmesi yönündeki ihtiyaca yanıt vermek üzere geliştirilmiş ve ortaya atıldığı altmışlı yılların başından itibaren, uluslararası ticaret hukukunun en önemli tartışma konularından birini oluşturmuştur. Teori, akademik dünyada gördüğü yoğun ilgi çerçevesinde sayısız monografi ve makaleye konu olmuş, uluslararası ticaret ve tahkim uygulamasında giderek güç kazanmış ve bugün artık uygulamaya yön verir hale gelmiştir. Lex mercatoria, bugün için uluslararası ticaret hukukunun temel kavramlarından biri konumunda bulunmaktadır. Lex mercatoria’yı oluşturan maddi kurallar ile ticari adet ve teamüllerin hukuki niteliği konusunda üç temel yaklaşım mevcuttur. Bunlardan ilki, lex mercatoria’yı milli hukuk sistemlerinin dışında ve onlardan bağımsız, müstakil bir hukuk sistemi olarak görmektedir. İkincisi, lex mercatoria’yı uluslararası ticarete özgü maddi kurallar bütünü olarak tanımlamakta ve onu oluşturan maddi kuralların, milli hukuk sistemlerinin desteğiyle, bu sistemlerin bir parçası sıfatıyla uyuşmazlığa uygulanmaları gerektiğini savunmaktadır. Daha yakın tarihlerde ortaya atılmış olan üçüncü görüş ise, bağımsız bir hukuk sistemi teşkil etmeseler dahi, bağımsız bir hukuk düzeni gibi ihtilafın esasına uygulanabilen, milli hukuk sistemlerinin dışında kalan, bağlayıcı güçlerini milli hukuk sistemlerinden değil doğrudan doğruya uluslararası planda gördükleri genel kabulden alan, milletlerarası ticarete özgü maddi norm ve kurallar bütününden söz etmek suretiyle bir anlamda ilk iki görüşü birleştirmektedir. Lex mercatoria’nın kaynakları bakımından ise iki farklı yaklaşım söz konusudur. Sınırlayıcı (dar) yaklaşım, lex mercatoria’nın kaynaklarının uluslararası konvansiyonlar ve model kanunlar ile ticari adet ve teamüllerle sınırlı bulunduğunu kabul etmektedir. Ağırlıklı olarak benimsenen geniş yaklaşıma göre ise; sözleşmeler hukukunun genel ilkeleri, uluslararası konvansiyonlar, ticari adet - teamüller, standart sözleşmeler ile genel işlem şartları, davranış kodları ve hakem kararları lex mercatoria’nın kaynaklarını oluşturmaktadır. Lex mercatoria’yı oluşturan maddi kurallar ile ticari adet ve teamüller, uluslararası ticari sözleşmelerden doğan ihtilaflara milli hukuk sistemlerinden bağımsız olarak uygulanabilecekleri gibi; milli bir hukuk sistemi ile birlikte, bu hukuk sisteminin boşluklarının doldurulması, yorumlanması ya da bu milli hukuk sisteminin ulaştığı sonucun teyit edilmesi amacıyla da kullanılabilmektedirler. Dolayısıyla, lex mercatoria teorisine yönelik tartışmalar, özünde, uluslararası ticaret hukukunun maddi kaynaklarının (ki bunlar aynı zamanda lex mercatoria’nın da kaynaklarıdır), “milli hukuk sistemleri ile birlikte” ya da “milli hukuk sistemlerinden bağımsız olarak”, uluslararası sözleşmelerden doğan ihtilafların esasına uygulanmalarına ilişkin tartışmalar olarak nitelendirilebilirler. Lex mercatoria’nın kaynakları, içerikleri açısından bakıldığında, mukayeseli hukukun ticari sözleşmeler hukuku alanındaki birikimleri ile uluslararası ticaret camiasının yerleşik uygulama ve tercihlerini yansıtırlar. Bu itibarla, lex mercatoria’nın ihtilafın esasına uygulanacak uluslararası menşeli bir maddi kurallar bütünü oluşturmasına ve dolayısıyla bir ticaret hukuku meselesi teşkil etmesine karşın; lex mercatoria’nın kaynaklarının uluslararası bir sözleşmeden doğan somut bir uyuşmazlığa tatbik edilmelerinin kanunlar ihtilafı metodunu ve devletler özel hukukunu ilgilendirdiği ifade edilebilir. Bu yönüyle interdisipliner nitelik taşıyan ve tüm gelişmiş ülkelerde sayısız akademik çalışmaya konu oluşturan lex mercatoria, ne yazık ki ülkemizde akademik çevrelerden hak ettiği ilgiyi görememiştir. Türk doktrininde, bu konu üzerine, az sayıda makalenin yanı sıra 2 monografi ve 2 tezin kaleme alındığı görülmektedir. Türk doktrininde lex mercatoria kavramını ve buna bağlı tartışmaları kapsamlı olarak inceleyen ilk eser, Şanlı tarafından 1986 yılında kaleme alınan ve bu çalışmamızda bize de ışık tutan “Milletlerarası Ticari Tahkimde Esasa Uygulanacak Hukuk” başlıklı doktora tezidir. Oğuz’un “Lex Mercatoria” başlığını taşıyan 2004 yılında yayımlanan eseri ise konuya ilişkin ikinci monografiyi oluşturmaktadır. Tez çalışması olarak ise iki adet yüksek lisans tezi mevcuttur. Bunlar, Fatma Itır Bingöl’ün 2001 yılında kaleme almış olduğu, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne sunulmuş “Lex Mercatoria” başlıklı çalışması ile Fatma Zehra Konuk’un, 2005 tarihli, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne sunulmuş “Lex Mercatoria: Ortaçağ Avrupası’nda Ticaret Hukukunun Gelişmesi” başlığını taşıyan tezleridir. Uluslararası ticaret hukukunun temel kavramlarından biri konumunda olan lex mercatoria ile kaynaklarına ilişkin tartışmaların akademik açıdan daha fazla ilgiyi hak ettiği açıktır. Türk ekonomisi global ekonomik düzende önemli küresel güçlerden biri olmayı hedeflediğine göre, Türk hukuk doktrininin lex mercatoria kavramına ve bu kavram ile bağlantılı teknik meselelere gereken ilgiyi göstermemiş olması ciddi bir eksiklik olarak düşünülebilir. Bizim bu konuyu tercih ederken doktrine sağlamayı hedeflediğimiz katkı, lex mercatoria’nın daha ziyade ticaret hukuku ile bağlantılı olan yönünü, yani kaynaklarını ve bunların içeriğini Türk hukuku ile karşılaştırmalı olarak incelemekten ibarettir. Zira söz konusu kaynaklar, mukayeseli hukukunun ticari sözleşmeler alanındaki birikimlerini ve uluslararası ticaret camiasının yerleşik uygulama ve tercihlerini yansıtmaları nedeniyle; Türk hukukunun, ticari sözleşmeler alanında, uluslararası planda genel kabul gören çözümlerle mukayese edildiğinde ne konumda bulunduğunu tespit açısından büyük önem arz etmektedirler. Özellikle uluslararası sözleşmeler hukukunun genel ilkelerini bir araya toplayan “Uluslararası Ticari Sözleşmelere İlişkin Unidroit İlkeleri”, bu açıdan son derece önemli bir referans kaynağı oluşturmaktadır. Ancak ne yazık ki, ne Unidroit İlkeleri’nin ne de lex mercatoria’nın diğer kaynaklarının, halen Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin gündeminde bulunan Borçlar Kanunu Tasarısı ile Türk Ticaret Kanunu Tasarısı hazırlanırken dikkate alınmadıkları bir gerçektir. Dünya ekonomisine entegre olma ve Avrupa Birliği’ne girme vizyonu ile hareket eden bir ülke için, dünya ticaretini yöneten maddi kurallara karşı kayıtsız kalmak doğru bir yaklaşım olamaz. Bizim bu konuda akademik çalışma yapmaya karar verirken temel aldığımız düşünce de, lex mercatoria’yı maddi veçhesi, yani ticaret hukukunu ilgilendiren boyutu ve içeriği ile ortaya koymaktan ibarettir. Dolayısıyla, sözleşmeler hukukunun genel ilkeleri, ticari adet ve teamüller, konvansiyonlar, “Uluslararası Ticari Sözleşmelere İlişkin Unidroit İlkeleri” gibi restatement metinleri, Incoterms gibi yeknesak kurallar, model sözleşme ve klozlar gibi uluslararası ticaret hukukuna ait kaynakların işlevleri, hukuki statüleri ve içerikleri yönünden Türk hukuku ile mukayese edilerek incelenmeleri öncelikli hedefimizi oluşturmuştur. Lex mercatoria’ya dâhil maddi hükümlerin uyuşmazlığın esasına tatbik edilmelerine ilişkin teknik açıklamalara ise, kavramın interdisipliner niteliği ve konuyu okuyucuya tüm yönleriyle sunma gayesi nedeniyle, devletler özel hukukçularının hoşgörüsüne sığınılarak, çalışmamızı eksik bırakmamak adına zorunlu olarak yer verilmiştir. Çalışmada izlediğimiz anlatım planı ise kısaca şu şekilde özetlenebilir: İlk bölümde lex mercatoria teorisi mercek altına alınmaktadır. Bu bölümün altındaki ilk alt başlık teorinin tarihsel kökenlerini, ikinci alt başlık modern lex mercatoria teorisinin ortaya atılma nedenlerini, üçüncü alt başlık ise modern lex mercatoria teorisine ilişkin açıklamaları konu almaktadır. Bu alt başlık altında, lex mercatoria’nın hukuki niteliğine ilişkin görüşler, bu konudaki tartışmalara ilişkin kişisel değerlendirmemiz ve lex mercatoria teorisine alternatif olarak gösterilen yöntemler üzerinde ayrıntılı olarak durulmuştur. Birinci bölümün dördüncü alt başlığında, lex mercatoria’nın ihtilafların esasına uygulanabileceği ihtimaller irdelenmektedir. Bu bölümün beşinci ve son alt başlığı ise, lex mercatoria’nın milli hukuk sistemlerinden bağımsız olarak esasa uygulandığı hallerde verilen hakem kararlarının tenfiz kabiliyetini konu almaktadır. Çalışmanın ikinci bölümü ise lex mercatoria’nın ticari sözleşmeler hukukunu ilgilendiren maddi yönüne, diğer bir anlatımla kaynaklarına ayrılmıştır. Bu bölümde; uluslararası sözleşmeler hukukunun genel ilkeleri, ticari adet ve teamüller, model kanunlar ve konvansiyonlar, restatement tekniğinde hazırlanan araçlar, yeknesak kurallar, standart (model) sözleşmeler ve klozlar, davranış kodları ve hakem kararları, uluslararası ticaret hukukunun ve lex mercatoria’nın kaynakları olarak, ayrı başlıklar altında ve ayrıntılı olarak irdelenmişlerdir. ÖNSÖZ Doçentlik tezi, bir akademisyenin tüm birikimlerini yansıtan en önemli çalışması olarak kabul edilir. Şahsım adına, kariyerimin bu en önemli çalışmasını, uzun yıllardır ilgi duyduğum ve literatürünü takip ettiğim uluslararası ticaret hukuku alanının temel kavramlarından biri üzerinde gerçekleştirmek büyük bir keyif olmuştur. Mukayeseli hukukun ticari sözleşmeler hukuku alanındaki birikimlerini ve çözümlerini yansıtan lex mercatoria’nın, Türk hukukunun ticari sözleşmelere ilişkin çözümlerinin değerlendirilmesi ve gözden geçirilmesi bakımından önemli bir referans kaynağı teşkil ettiğine dair inancım bu keyfi daha da arttırmıştır. İlk olarak, çalışmama ve akademik kariyerime gösterdikleri yakın destek için değerli hocalarıma teşekkür etmem gerekir. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Anabilim Dalı Başkanımız olan saygıdeğer hocam Prof. Dr. Hamdi Yasaman, kariyerimin başlangıç noktasından bugüne kadar, her aşama ve basamakta yönlendirici ve yol gösterici olmuş; yalnız şahsıma değil, tüm kürsü üyelerine bir baba şefkatiyle koşulsuz şekilde inanmış ve destek vermiştir. Saygıdeğer hocam Prof. Dr. Ercüment Erdem ise, bu alana ilişkin akademik çalışmaları ve dersler esnasındaki sohbetlerimiz vasıtasıyla uluslararası ticaret hukukuna yönelmem konusunda özendirici rol oynamıştır. Çırakların ustaların haklarını ödeyebilmesi kuşkusuz mümkün değildir. Bu çalışmamı en içten duygularla onlara ithaf ederek vefa borcumu bir nebze olsun ödemek isterim. Teşekkürlerimi kabul etmelerini umuyorum. Bu eserin yazım sürecinde kürsünün işlerini üzerlerine alarak desteklerini esirgemeyen değerli dostlarım Dr. Anlam Altay’a ve kürsümüzün iyilik meleği Dr. Fülürya Yusufoğlu’na da teşekkürlerimi sunmayı borç bilirim. Eserin yayına hazırlanma sürecinde yardımlarını unutamayacağım eski öğrencilerim, çiçeği burnunda meslektaşlarım Av. Burçin Yıldırım ve Av. Sezen Ergen’e de şükranlarımı sunmam gerekir. Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde, onlardan çaldığım zamana karşın en yorgun ve en bıkkın anlarımda dahi benden desteklerini esirgemeyen, tüm kapris ve huysuzluklarıma hem de hiç ses çıkarmadan katlanan en yakınlarımı da unutamam. Eşim Av. Didem Balaban Ayoğlu’na, kızkardeşim Av. Selen Ayoğlu’na ve sevgili annem Özden Ayoğlu’na kendilerinden çalınan zamana karşın gösterdikleri anlayış, destek ve hoşgörü için minnettarlığımı ifade etmek isterim. Dünyaya henüz üç ay önce gözlerini açan sevgili kızım Melisa Ceren Ayoğlu’na da bu fırsattan istifade ederek “hoşgeldin” ve “bahtın açık, kaderin güzel olsun” demek istiyorum. Üç yıla yakın bir süre boyunca büyük emek sarf edilerek hazırla-nan bu çalışmanın basılarak bir esere dönüştüğünü görmek bir akademisyen için büyük keyiftir. Eserin basılıp okuyucuya ulaş- tırılmasını sağlayarak bana bu keyfi yaşatan Vedat Kitapçılık’ın sahibi Vedat Carbaş’ın, her türlü kapris ve isteklerime sabırla katlanarak kitabın dizgisini her zamanki gibi mükemmel şekilde gerçekleştiren Sami Abbas’ın ve kapak tasarımında değerli katkılarını esirgemeyen Murat Ece’nin hakları ödeyemem. Onlara da en içten teşekkürlerimi sunuyorum. Dr. iur. Tolga Ayoğlu Göztepe, Ekim 2010 İÇİNDEKİLER Önsöz V İçindekiler VII Kısaltmalar XIII GİRİŞ................................................................................................................... 1 BİRİNCİ BÖLÜM LEX MERCATORIA TEORİSİ I. TARİHSEL KÖKENLERİ 7 A. Ius Gentium 7 B. Ortaçağ Tacirler Hukuku 8 C. Kişisel Değerlendirmemiz 12 II. MODERN LEX MERCATORIA TEORİSİNİN TEMELİNDE YATAN NEDENLER 13 A. Milli Hukuk Sistemlerinin Yetersizliği 14 B. Kanunlar İhtilafı Metoduna Yönelik Eleştiriler 22 C. Devlet Kurumlarının Taraf Olduğu Özel Hukuk Sözleşmeleri 27 III. MODERN LEX MERCATORIA TEORİSİ 29 A. Lex Mercatoria’nın Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşler 29 1. Goldman’ın Lex Mercatoria’yı Bağımsız Bir Hukuk Sistemi Olarak Gören Yaklaşımı 30 a. Goldman’ın Görüşüne Katılan Yazarlar 33 b. Goldman’ın Görüşüne Muhalif Olan Yazarlar 39 2. Schmitthoff’un Lex Mercatoria’yı Uluslararası Ticarete Özgü Kurallar Bütünü Olarak Gören Yaklaşımı 45 3. Lex Mercatoria’nın Esasa Uygulanmasını Bir Yargılama Tekniği (Altlama Faaliyeti) Sorunu Olarak Gören Yaklaşım 51 B. Lex Mercatoria Teorisine Alternatif Olarak Gösterilen Yöntemler 56 1. Maddi Milletlerarası Özel Hukuk Kuralları Yöntemi 56 2. Mukayeseli Kanunlar İhtilafı Yöntemleri 61 C. Kişisel Görüşümüz 64 1. Goldman’ın Lex Mercatoria’yı Bağımsız Bir Hukuk Sistemi Olarak Gören Yaklaşımının Değerlendirilmesi 65 2. Schmitthoff’un Lex Mercatoria’yı Uluslararası Ticarete Özgü Kurallar Bütünü Olarak Gören Yaklaşımının Değerlendirilmesi 77 3. Lex Mercatoria’nın Esasa Uygulanmasını Bir Yargılama Tekniği (Altlama Faaliyeti) Sorunu Olarak Gören Yaklaşımın Değerlendirilmesi 79 IV. LEX MERCATORIA’NIN ESASA UYGULANACAĞI HALLER 85 A. Taraflarca Seçilen Maddi Hukuk Kuralları Sıfatıyla Uygulanma 86 B. Voie Directe Yöntemi Çerçevesinde “Uyuşmazlığın Niteliğine En Uygun Hukuk Kuralı” Sıfatıyla Uygulanma 88 C. Sözleşmenin Tabi Bulunduğu Milli Hukuk Sistemi ile Birlikte Uygulanma 90 D. Sözleşmenin Tabi Bulunduğu Milli Hukuk Sisteminin Ulaştığı Çözümü Teyit Amacıyla Kullanılma 94 E. Sözleşmenin Tabi Olduğu Milli Hukuk Sistemini Yorumlamak ve Boşluklarını Doldurmak Amacıyla Kullanılma 95 F. Hakemlerin Amiable Compositeur olarak ya da Ex Aequo et Bono Karar Verme Yetkisine Sahip Oldukları Hallerde Uygulanma 98 V. LEX MERCATORIA’NIN ESASA UYGULANDIĞI KARARLARIN TENFİZİ ................................................................................................... 106 A. Lex Mercatoria’nın Esasa Uygulandığı Hakem Kararlarının Tenfiz Kabiliyeti 106 B. Lex Mercatoria’nın Esasa Uygulandığı Hakem Kararları 111 C. Uluslararası Kamu Düzeni ve Milli Hukuk Sistemlerinin Doğrudan Uygulanan Kurallarının Müdahalesi 117 İKİNCİ BÖLÜM LEX MERCATORIA’NIN KAYNAKLARI I- ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER HUKUKUNUN GENEL PRENSİPLERİ 122 A. Lex Mercatoria Teorisi İçerisindeki Yerleri 122 B. Sistemin Temelinde Yer Alan Prensipler 128 C. Sözleşmenin Kuruluşuna İlişkin Prensipler 130 D. Sözleşmenin ya da Belirli Hükümlerinin Geçersizliğine İlişkin Prensipler 133 E. Sözleşmenin Yorumlanmasına İlişkin Prensipler 134 F. Sözleşmeden Doğan Hakların Devrine İlişkin Prensipler 136 G. İfaya Yönelik Prensipler 136 H. İfa Engellerine İlişkin Prensipler 144 İ. Sözleşmeye Aykırılık ve Zararın Tazminine İlişkin Prensipler 147 J. Belirli Sözleşme Türlerine Özgü Prensipler 155 K. Usul, Tahkim ve Devletler Özel Hukukuna Özgü Prensipler 158 II- TİCARİ ADET ve TEAMÜLLER 163 A. Kavram................................................................................................ 163 B. Ticari Adet ve Teamüllerin Taraflar Arasındaki Sözleşmenin Parçası Olarak Kabul Edilmeleri 166 C. Ticari Adet ve Teamüllerin Taraf İradelerinin Tespitinde Kullanılmaları 170 D. Ticari Adet ve Teamüllerin Uyuşmazlığa Uygulanacak Maddi Hükümler ile Birlikte Göz Önüne Alınmaları Zorunluluğu 171 E. Ticari Adet ve Teamüller ile Sözleşmeler Hukukunun Genel Prensiplerinin Ayırt Edilmesi 173 III- MODEL KANUNLAR ve KONVANSİYONLAR 174 A. Genel Olarak 174 B. Milletlerarası Menkul Mal Satımları Hakkında Viyana Konvansiyonu (CISG) 178 1. Amacı ve Önemi 178 2. Uygulama Alanı 180 3. Hukuki Niteliği 185 4. Maddi Uygulama Alanı 186 5. İçeriği 187 IV- RESTATEMENT (“DERLEME”) TEKNİĞİNDE HAZIRLANAN ARAÇLAR... 190 A. Uluslararası Ticari Sözleşmelere İlişkin Unidroit İlkeleri 192 1. Genel Olarak 192 2. Hukuki Niteliği 195 a. Restatement Karakteri 195 b. Lex Mercatoria Niteliği 197 3. Kapsamı 205 4. Uluslararası Karakteri 206 5. Uygulanma İhtimalleri 208 a. Sözleşmede İlkeler’in Uygulanacağının Kararlaştırılmış Olması 208 b. Sözleşmede Lex Mercatoria’ya Atıf Bulunması 211 c. Sözleşmeye Uygulanacak Bir Milli Hukuk Sisteminin Seçilmemiş Olması 213 d. Uluslararası Yeknesak Hukuk Araçlarının Yorumlanması ve Tamamlanması Amacıyla Kullanılma 216 da. CISG hükümlerini tamamlamak üzere Unidroit İlkeleri’ne başvurulması 217 db. Unidroit İlkeleri’nin ticari örf ve âdet olarak nitelendirilip nitelendirilemeyecekleri meselesi 224 dc. Unidroit İlkeleri’nin diğer yeknesak hukuk araçlarını tamamlamak amacıyla kullanılmaları 227 e. Sözleşmeye Uygulanan Milli Hukuk Sisteminin Yorumlanmasında ve Tamamlanmasında Kullanılma 228 f. Ulusal ve Uluslararası Kanun Yapıcılar İçin Model Olarak Kullanılma 231 g. Diğer Kullanım Yöntemleri 232 6. Unidroit İlkeleri’nin İçeriği 233 a. Genel Hükümler 233 b. Sözleşmenin Kuruluşu ve Temsilcilerin Yetkisi 237 ba. Sözleşmenin Kuruluşu 237 bb. Temsilcilerin Yetkisi 243 c. Geçerlilik 247 d. Sözleşmenin Yorumlanması 254 e. Sözleşmenin İçeriği ve Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme 256 ea. Sözleşmenin İçeriği 256 eb. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme 258 f. İfa 259 fa. Genel Olarak İfa 259 fb. İşlem Temelinin Çökmesi (“Hardship”) 264 g. İfa Etmeme 267 ga. Genel Olarak İfa Etmeme 267 gb. Aynen İfayı Talep Hakkı 272 gc. Fesih 274 gd. Zararın Tazmini 281 h. Takas 286 i. Alacağın Temliki, Borcun Nakli ve Sözleşmenin Devri 288 ia. Alacağın Temliki 288 ib. Borcun Nakli 292 ic. Sözleşmelerin Devri 295 j. Zamanaşımı 296 B. Avrupa Sözleşmeler Hukuku Prensipleri 300 1. Genel Olarak 300 2. Amaçları 301 3. Lex Mercatoria Niteliği 302 4. Unidroit İlkeleri ile Benzerlik ve Farkları 302 5. İçeriği 305 a. Genel Hükümler 306 b. Diğer Bölümler 308 c. Unidroit İlkeleri’nde Düzenlenmeyen Konular 309 6. Avrupa Özel Hukuku İçin Prensipler, Tanımlar ve Model Hükümler Taslağı 310 C. Trans-Lex Veri Tabanı- Liste Sistemi 311 1. Trans-Lex Veri Tabanının ve Liste Sisteminin Özellikleri 311 2. İçeriği 314 V- YEKNESAK KURALLAR 316 A. Incoterms 317 1. Genel Olarak 317 2. Lex Mercatoria Niteliği 322 3. İçeriği 324 a. Tüm Taşıma Türlerini Kapsayan Terimler 325 aa. EXW (“Ex Works” - “İşyerinde Teslim”) 326 ab. FCA (“Free Carrier” - “Taşıyıcıya Teslim”) 327 ac. CPT (“Carriage Paid To” - “Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim”) 327 ad. CIP (“Carriage and Insurance Paid To” - “Taşıma Ücreti ve Sigorta Ödenmiş Olarak Teslim”) 328 ae. “DAT” (“Delivered At Terminal” - “Varma Yerinde Terminalde Teslim”) 329 af. “DAP” (“Delivered At Place” - “Varma Yerinde Belirlenen Noktada Teslim”) 331 ag. “DDP” (“Delivered Duty Paid” - “Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim”) 332 b. Deniz ve İçsu Taşımalarına Özgü Terimler 333 ba. “FAS” (“Free Alongside Ship” - “Yükleme Limanında Gemi Doğrultusunda Teslim”) 333 bb. FOB (“Free on Board” - “Yükleme Limanında Gemide Masrafsız”) 334 bc. CFR (“Cost and Freight” - “Mal Bedeli ve Navlun Ödenmiş Olarak Teslim”) 335 bd. “CIF” (“Cost Insurance and Freight” - (“Mal Bedeli, Navlun ve Sigorta Ödenmiş Olarak Teslim”) 335 B. Akreditiflere İlişkin Bir Örnek Usuller ve Uygulama Kuralları Broşürü (“UCP 600”) 336 VI- MODEL SÖZLEŞME ve KLOZLAR 339 A. ICC Tarafından Hazırlanan Model Sözleşme ve Klozlar 342 B. FIDIC Model Sözleşmeleri 343 C. GAFTA ve FOSFA Model Sözleşmeleri 345 VII- DAVRANIŞ KODLARI 345 VIII-HAKEM KARARLARI 346 SONUÇ.......................................................................................................... 351 KAYNAKÇA.................................................................................................... 371 KISALTMALAR AB : Avrupa Birliği ABD : Amerika Birleşik Devletleri age. : adı geçen eser agm. : adı geçen makale Art. : madde (ing. “article”) aşa. : aşağıda b. : bent Batider : Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi BK : Borçlar Kanunu BK Tasarısı : Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’nın TBMM Adalet Komisyonu tarafından 25.12.2008 tarih ve 1/499 sayılı karar ile uygun görülerek TBMM gündemine alınan metni bkz. : bakınız c. : cümle C. : cilt Cenevre Konvansiyonu : 1961 tarihli Uluslararası Ticari Tahkim Hakkında Avrupa Konvansiyonu CENTRAL : Center For Transnational Law CISG : 11 Nisan 1980 tarihli Milletlerarası Menkul Mal Satım- ları Hakkında Viyana Konvansiyonu (“United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods”) CMR : Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (“Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road”) dpn. : dipnot E. : Esas sayısı ed. : Baskı (ing. “edition”, fr. “édition”) f. : fıkra FIDIC : Fédération internationale des ingénieurs- conseils fr. : Fransızca FOSFA : Hayvani ve Nebati Yağlar Ticaret Birliği (“The Federation of Oils, Seeds and Fats Associations”) GAFTA : Hububat ve Gıda Maddeleri Ticaret Birliği (“The Grain & Feed Trade Association”) HGK : Hukuk Genel Kurulu ICC : Milletlerarası Ticaret Odası (“International Chamber of Commerce”) Incoterms : International Commercial Terms ing. : İngilizce K. : Karar sayısı karş. : karşılaştırınız md. : madde MK : Türk Medeni Kanunu MÖHUK : Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun New York Konvansiyonu : 1958 tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkındaki Birleşmiş Milletler Konvansiyonu No. : numara no. (§) : paragraf numarası parag. : paragraf Pub. : yayın no. (ing. “Publication”) Rev. : dergi (ing. “Review”) RG. : Resmi Gazete s. : sayfa S. : sayı T. : tarih TBMM : Türkiye Büyük Millet Meclisi TTK : Türk Ticaret Kanunu TTK Tasarısı : Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’nın TBMM Adalet Komisyonu tarafından 1/1138 E. 123 K. sayılı karar ile uygun görülerek TBMM gündemine alınan metni UCP 600 : Akreditiflere İlişkin Bir Örnek Usuller ve Uygulama Kuralları (“Uniform Customs and Practice for Documentary Credits”) UNCITRAL : Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Komisyonu (“United Nations Commission on International Trade”) UNIDROIT : International Institute for the Unification of Private Law – Institut International pour l’Unification du Droit Privé Unidroit İlkeleri : Uluslararası Ticari Sözleşmelere İlişkin Unidroit İlkeleri (“Unidroit Principles of International Commercial Contracts”) URDG 758 : Akdi Teminatlara İlişkin Yeknesak Kurallar (“Uniform Rules for Demand Guarantees”) vd. : ve devamı Vol. : cilt (ing. “volume”) vs. : ing. “versus” Yarg. : Yargıtay yuk. : yukarıda