Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ( Madde Gerekçeli )
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ( Madde Gerekçeli )
Necmettin ALAN
Sayfa Sayısı
:
351
Kitap Ölçüleri
:
13,5x19,5
Basım Yılı
:
2015
ISBN NO
:
9786051680682
İÇİNDEKİLER
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
Madde Sayfa
BAŞLANGIÇ ..........................................................................17
BİRİNCİ KISIM
Genel Esaslar
I. Devletin şekli................................................... 1...........19
II. Cumhuriyetin nitelikleri ................................ 2...........19
III. Devletin bütünlüğü, resmî dili, bayrağı,
millî marşı ve başkenti ................................... 3...........20
IV. Değiştirilemeyecek hükümler........................ 4...........21
V. Devletin temel amaç ve görevleri .................. 5...........21
VI. Egemenlik........................................................ 6...........22
VII. Yasama yetkisi ................................................ 7...........24
VIII. Yürütme yetkisi ve görevi.............................. 8...........24
IX. Yargı yetkisi .................................................... 9...........25
X. Kanun önünde eşitlik ................................... 10...........25
XI. Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü ....... 11...........28
İKİNCİ KISIM
Temel Haklar ve Ödevler
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
GENEL GEREKÇE ...............................................................28
I. Temel hak ve hürriyetlerin niteliği ............. 12...........32
II. Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması.... 13...........33
6
III. Temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamaması
................................................. 14...........33
IV. Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının
durdurulması....................................... 15...........33
V. Yabancıların durumu .................................. 16...........35
İKİNCİ BÖLÜM
Kişinin Hakları ve Ödevleri
I. Kişinin dokunulmazlığı, maddî ve manevî
varlığı..................................................... 17...........36
II. Zorla çalıştırma yasağı................................. 18...........38
III. Kişi hürriyeti ve güvenliği ........................... 19...........39
IV. Özel hayatın gizliliği ve korunması.............................46
A. Özel hayatın gizliliği ................................. 20...........46
B. Konut dokunulmazlığı............................... 21...........48
C. Haberleşme hürriyeti................................. 22...........49
V. Yerleşme ve seyahat hürriyeti ..................... 23...........50
VI. Din ve vicdan hürriyeti ................................ 24...........52
VII. Düşünce ve kanaat hürriyeti ....................... 25...........53
VIII. Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti .... 26...........54
IX. Bilim ve sanat hürriyeti ............................... 27...........57
X. Basın ve yayımla ilgili hükümler.................................57
A. Basın hürriyeti ........................................... 28...........57
B. Süreli ve süresiz yayın hakkı ..................... 29...........63
C. Basın araçlarının korunması ...................... 30...........65
D. Kamu tüzelkişilerinin elindeki basın dışı
kitle haberleşme araçlarından yararlanma
hakkı ................................................... 31...........65
7
E. Düzeltme ve cevap hakkı ........................... 32...........67
XI. Toplantı hak ve hürriyetleri ........................................68
A. Dernek kurma hürriyeti ............................. 33...........68
B. Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme
hakkı.......................................................... 34...........69
XII. Mülkiyet hakkı.............................................. 35...........70
XIII. Hakların korunması ile ilgili hükümler......................74
A. Hak arama hürriyeti................................... 36...........74
B. Kanunî hâkim güvencesi ........................... 37...........75
C. Suç ve cezalara ilişkin esaslar ................... 38...........76
XIV. İspat hakkı .................................................... 39...........80
XV. Temel hak ve hürriyetlerin korunması ...... 40...........81
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler
I. Ailenin korunması ve çocuk hakları........... 41...........82
II. Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi............... 42...........84
III. Kamu yararı..................................................................88
A. Kıyılardan yararlanma............................... 43...........88
B. Toprak mülkiyeti....................................... 44...........89
C. Tarım, hayvancılık ve bu üretim dallarında
çalışanların korunması ..................... 45...........91
D. Kamulaştırma ............................................ 46...........92
E. Devletleştirme ve özelleştirme .................. 47...........92
IV. Çalışma ve sözleşme hürriyeti ..................... 48...........94
V. Çalışma ile ilgili hükümler...........................................95
A. Çalışma hakkı ve ödevi ............................. 49...........95
B. Çalışma şartları ve dinlenme hakkı ........... 50...........98
8
C. Sendika kurma hakkı................................. 51...........99
D. Sendikal faaliyet........................................ 52.........101
VI. Toplu iş sözleşmesi, grev hakkı ve lokavt.................101
A. Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme
hakkı.......................................................... 53.........101
B. Grev hakkı ve lokavt ................................. 54.........105
VII. Ücrette adalet sağlanması ............................ 55.........110
VIII. Sağlık, çevre ve konut ................................................111
A. Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması .. 56.........111
B. Konut hakkı............................................... 57.........113
IX. Gençlik ve spor ...........................................................114
A. Gençliğin korunması ................................. 58.........114
B. Sporun geliştirilmesi ve tahkim................. 59.........115
X. Sosyal güvenlik hakları..............................................119
A. Sosyal güvenlik hakkı ............................... 60.........119
B. Sosyal güvenlik bakımından özel olarak
korunması gerekenler ................................ 61.........119
C. Yabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşları
........................................................ 62.........120
XI. Tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunması..........................................................
63.........121
XII. Sanatın ve sanatçının korunması ................ 64.........122
XIII. Devletin iktisadî ve sosyal ödevlerinin
sınırları .......................................................... 65.........123
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Siyasî Haklar ve Ödevler
I. Türk vatandaşlığı ......................................... 66.........124
9
II. Seçme, seçilme ve siyasî faaliyette bulunma
hakları................................................ 67.........125
III. Siyasî partilerle ilgili hükümler.................................128
A. Parti kurma, partilere girme ve partilerden
ayrılma................................................ 68.........128
B. Siyasî partilerin uyacakları esaslar............ 69.........131
IV. Kamu hizmetlerine girme hakkı ..............................136
A. Hizmete girme........................................... 70.........136
B. Mal bildirimi ............................................. 71.........137
V. Vatan hizmeti................................................ 72.........137
VI. Vergi ödevi .................................................... 73.........138
VII. Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine
başvurma hakkı ....................................... 74.........139
ÜÇÜNCÜ KISIM
Cumhuriyetin Temel Organları
BİRİNCİ BÖLÜM
Yasama
I. Türkiye Büyük Millet Meclisi ...................................141
A. Kuruluşu.................................................... 75.........141
B. Milletvekili seçilme yeterliliği .................. 76.........142
C. Türkiye Büyük Millet Meclisinin seçim
dönemi....................................................... 77.........145
D. Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin
geriye bırakılması ve ara seçimleri ... 78.........146
E. Seçimlerin genel yönetim ve denetimi ...... 79.........148
F. Üyelikle ilgili hükümler ..........................................150
1. Milletin temsili..................................... 80.........150
2. Andiçme ............................................... 81.........150
10
3. Üyelikle bağdaşmayan işler ................. 82.........151
4. Yasama dokunulmazlığı....................... 83.........153
5. Milletvekilliğinin düşmesi ................... 84.........155
6. İptal istemi............................................ 85.........161
7. Ödenek ve yolluklar ............................. 86.........163
II. Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev
ve yetkileri...................................................................165
A. Genel olarak .............................................. 87.........165
B. Kanunların teklif edilmesi ve görüşülmesi
........................................................... 88.........167
C. Kanunların Cumhurbaşkanınca yayımlanması
...................................................... 89.........167
D. Milletlerarası andlaşmaları uygun bulma
.............................................................. 90.........169
E. Kanun hükmünde kararname çıkarma
yetkisi verme ............................................. 91.........172
F. Savaş hali ilânı ve silahlı kuvvet kullanılmasına
izin verme ................................. 92.........174
III. Türkiye Büyük Millet Meclisinin faaliyetleri
ile ilgili hükümler............................................175
A. Toplanma ve tatil....................................... 93.........175
B. Başkanlık Divanı....................................... 94.........177
C. İçtüzük, siyasî parti grupları ve kolluk
işleri........................................................... 95.........180
D. Toplantı ve karar yeter sayısı .................... 96.........181
E. Görüşmelerin açıklığı ve yayımlanması.... 97.........182
IV. Türkiye Büyük Millet Meclisinin bilgi
edinme ve denetim yolları .........................................183
A. Genel olarak .............................................. 98.........183
11
B. Gensoru ..................................................... 99.........184
C. Meclis soruşturması ................................ 100.........185
İKİNCİ BÖLÜM
Yürütme
I. Cumhurbaşkanı..........................................................187
A. Nitelikleri ve tarafsızlığı.......................... 101.........187
B. Seçimi...................................................... 102.........188
C. Andiçmesi ............................................... 103.........189
D. Görev ve yetkileri.................................... 104.........190
E. Sorumluluk ve sorumsuzluk hali............. 105.........193
F. Cumhurbaşkanına vekillik etme.............. 106.........195
G. Cumhurbaşkanı Genel Sekreterliği ......... 107.........195
H. Devlet Denetleme Kurulu........................ 108.........195
II. Bakanlar Kurulu ........................................................196
A. Kuruluş.................................................... 109.........196
B. Göreve başlama ve güvenoyu ................. 110.........197
C. Görev sırasında güvenoyu....................... 111.........198
D. Görev ve siyasî sorumluluk..................... 112.........199
E. Bakanlıkların kurulması ve bakanlar....... 113.........200
F. Seçimlerde geçici Bakanlar Kurulu......... 114.........200
G. Tüzükler .................................................. 115.........201
H. Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin
Cumhurbaşkanınca yenilenmesi ... 116.........202
İ. Millî Savunma.........................................................203
1. Başkomutanlık ve Genelkurmay
Başkanlığı........................................... 117.........203
2. Millî Güvenlik Kurulu ....................... 118.........204
12
III. Olağanüstü yönetim usulleri......................................207
A. Olağanüstü haller.....................................................207
1. Tabiî afet ve ağır ekonomik bunalım
sebebiyle olağanüstü hal ilânı ............ 119.........207
2. Şiddet olaylarının yaygınlaşması ve
kamu düzeninin ciddî şekilde bozulması
sebepleriyle olağanüstü hal
ilânı .................................................... 120.........208
3. Olağanüstü hallerle ilgili düzenleme.. 121.........209
B. Sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hali..... 122.........211
IV. İdare ............................................................................213
A. İdarenin esasları ......................................................213
1. İdarenin bütünlüğü ve kamu tüzelkişiliği....................................................
123.........213
2. Yönetmelikler..................................... 124.........214
B. Yargı yolu................................................ 125.........215
C. İdarenin kuruluşu ....................................................219
1. Merkezî idare ..................................... 126.........219
2. Mahallî idareler .................................. 127.........221
D. Kamu hizmeti görevlileriyle ilgili hükümler
.....................................................................223
1. Genel ilkeler....................................... 128.........223
2. Görev ve sorumlulukları, disiplin
kovuşturulmasında güvence ............... 129.........225
E. Yükseköğretim kurumları ve üst kuruluşları.......................................................................
227
1. Yükseköğretim kurumları .................. 130.........227
2. Yükseköğretim üst kuruluşları ........... 131.........230
13
3. Yükseköğretim kurumlarından özel
hükümlere tâbi olanlar ......................... 132.........231
F. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, radyo
ve televizyon kuruluşları ve kamuyla
ilişkili haber ajansları .............................. 133.........231
G. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek
Kurumu ................................................... 134.........234
H. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
................................................... 135.........235