Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Türk Vergi Hukukunda Vergi Hataları ve Sonuçları
Türk Vergi Hukukunda Vergi Hataları ve Sonuçları
Mine BİNİŞ
Sayfa Sayısı
:
245
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9786051460246
160,00
TL GİRİŞ Vergi, devletin egemenlik gücüne dayanarak kamu giderlerini finanse etmek amacıyla gerçek ve tüzel kişilerden karşılıksız olarak hukuki cebir altında alınan ekonomik değerdir. Tanımdan da anlaşıldığı üzere, vergi, kanunlara dayanılarak alınmasına rağmen, içinde barındırdığı cebren alın¬ma özelliği, vergi mükellefi ile devletin eşit konumda olmadığı gerçeğine ulaştırmaktadır. Ancak bu özellik devletin sınırsız güce sahip olduğunu göstermemektedir. Devlet ancak kanunlar ölçüsünde hareket edebilir. Devlet açısından temel gelir kalemi olan vetgi, mukeYVefYei açısından ise bir külfet, bir gider kalemi oluşturmaktadır. Devletin egemenlik hakkına dayanarak tahsil ettiği vergi, vergiyi doğuran olaya sebep veren durumla birlikte vergi mükellefi ile devlet arasında bir borç ilişkisi şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu borç ilişkisi vergiyi doğuran olaya sebebiyet verilmesiyle başlamakta vergi mükellefleri bu aşamada şekli ve maddi yükümlülükler üstlenmektedir. Vergilendirme sürecinde mükellefin yerine getirmesi gere¬ken yükümlülüklerin yanı sıra çağdaş vergilendirmenin bir gereği olarak vergi mükelleflerine bu aşamada çeşitli haklar da tanınmaktadır. Günümüzde mevcut koşulların etkisi, teknolojik gelişmeler gibi etken¬lerle ekonomik yaşamın sürekli bir değişim içerisinde olması, vergi kanun¬larını da etkilemekte ve vergi kanunlarında tüm bunlara paralel olarak sık sık değişikliklere gidilmektedir. Bu değişim ise gerek mükellefler gerekse vergi idaresi açısından uygulama güçlüklerine yol açmakta, kimi zaman uygulamanın içinde olan vergi memurları da hatalar yapmaktadır. Mükellef sadece kanunlara göre ödemesi gereken miktarı ödemek ile sorumludur. Mükellefin vergi yükümlülüğünü doğru olarak beyan etmesi vergiye gönüllü uyumun bir göstergesidir. Vergi hataları ise mükellefin gayri iradi olarak vergiye karşı uyumsuzluğuna neden olmaktadır. Mükellef veya idare kaynaklı hatalar vergi borcunun aslında ortaya çı¬kabileceği gibi vergi cezalarında da ortaya çıkabilir. Böyle durumların var¬lığı halinde, idare hataların düzeltilmesi yoluna gitmektedir. Vergi hataları¬nın düzeltilmesi vergilendirme sürecini kısaltan bir işlemdir. Devletin temel finansman aracı olan vergi gelirlerinde vergi alacaklısı olan devletin gelir kaybına uğramasını engellemek amacıyla mevcut olan vergi hatasının dü¬zeltilmesi gereklidir. Vergi Usul Kanunu 116. maddesinde vergi hatası, \"vergiye ilişkin hesap¬larda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması\" şeklinde ifade edilmiştir. Mükellefler, vergi işlemlerindeki hataların düzeltilmesini düzeltme zamanaşımı süresi içinde vergi dairesinden yazı ile talep etme hakkına sahipken, idare de aynı zama¬naşımı süresi içinde düzeltme yapma imkânına sahip bulunmaktadır. VUK 121\′nci madde doğrultusunda idarece tereddüt edilmeyen açık ve mutlak vergi hataları re\′sen düzeltilir. Kendi aleyhlerine düzeltme yapılan kimselerin düzeltmeye karşı vergi mahkemesinde dava açma hakları saklı¬dır. Hatanın mükellef aleyhine yapılmış olması halinde, fazla vergi aynı fişe dayanılarak terkin ve tahsil olunmuş ise mükellefe iade edilir. Vergi mah¬kemesinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanlar şikâyet yolu ile Maliye Bakanlığı\′na müracaat edebilirler. Aleyhine yapılan düzeltme sonucunda ek vergi tarhı ve bu vergiye bağlı olarak kesilen cezayı ödemek zorunda olan mükellef, bu vergi ve ce¬zayı uzlaşma, cezalarda indirim ve hakkında vergi incelemesine başlanıl¬mamış olması şartıyla pişmanlık ve ıslah müesseselerinden birinden yarar¬lanarak daha az miktarda da ödeyebilirler. \"Türk Vergi Hukukunda Vergi Hataları ve Sonuçlan\" isimli üç ana bö¬lümden oluşan çalışma kapsamında, ilk bölümde hata kavramı, Türk hukuk sistemi içinde hataların yeri ve Türk Vergi Hukukunda vergi hatalarının hukuki niteliği ele alınmıştır. ikinci bölümde vergi hatalarının düzeltilmesi ve düzeltmeye karşı başvurulabilecek idari ve yargısal çözüm yollarına, bunların fonksiyonu ile genel yapısı ve işleyişi aktarılmaya çalışılmıştır. Bu açıklamalarda Da¬nıştay kararları, özelgeler ve tebliğlerden yararlanılmıştır. Ayrıca karşılaş¬tırma yapma imkânı sağlaması açısından bu bölümde diğer ülke örnekle¬rine de yer verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde vergi hatalarının vergi idaresi ve mükellefler açısından sonuçlarına yer verilmiş ve İzmir ilinde vergi idaresi personeli ile serbest muhasebeci ve mali müşavirlere yapılan anket çalışmasının sonuçları ele alınmış ve bunlar arasındaki görüş farklılıkları frekans, korelasyon, çapraz tablo ve bağımsız t testi ile analizi yapılmış ve çıkan sonuçlar yorumlanmıştır. ONSOZ Hata üzerinden vergi alınmaması prensibi gereği, mükellefin başvuru¬su ile veya vergi idaresince tespit edilen vergi hatalarının düzeltilmesi ge¬reklidir. Vergi hatalarının düzeltilmesi sadece 213 sayılı Vergi Usul Kanu-nu\′nun vergi hatalarının düzeltilmesine ilişkin 116\′ıncı ve devamı maddele¬rinin içeriği itibariyle yalnızca vergi ve vergiye bağlı olarak kesilen cezaları kapsamaktadır. Türk Vergi Hukukunda mükellef aleyhine ortaya çıkan vergi hatalarının düzeltilmesine karşı mükelleflere idari ve yargısal haklar tanınmıştır. Bu hak¬lar ile mükellef ödeyeceği vergi cezalarının daha azını ödeme veya tümünü ödememe imkânları elde edebilecektir. Vergi hataları vergi idaresinin vergiyi doğru miktarda tahsiline engel teşkil ederken, mükellefler açısından zaman, emek ve para kaybına yol açmaktadır. Çalışmada vergi mükelleflerini temsi-len muhasebe meslek mensuplarının ve vergi idaresi personelinin vergi hata¬ları ve vergi uygulamalarına ilişkin görüşlerini tespit etmek amacıyla İzmir ilinde anket yapılmış ve bunların sonuçları analiz edilmiştir. \"Türk Vergi Hukukunda Vergi Hataları ve Sonuçları\" başlıklı bu ça¬lışma, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Doktora Programında doktora tezi olarak hazırlanmış ve 18 Ocak 2012 tarihinde savunularak kabul edilmiştir. Çalışma yayına hazırlanmadan önce geçen süreçteki kanuni düzenlemeler dikkate alınarak gözden geçirilmiş ve 15.06.2012 tarihinde Resmi Gazete\′de yayımlanan 6322 sayılı \"Amme Alacak¬larının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun\" çerçevesinde güncelleştirilmiştir. Bu çalışmanın şekillenmesinde kuşkusuz birçok kişinin maddi ve ma¬nevi destekleri vardır. Öncelikle doktora tez danışmanım Prof. Dr. Zeynep ARIKAN olmak üzere, tez savunması sırasında yaptıkları katkılardan dola¬yı Prof. Dr. Mehmet TOSUNER\′e, Prof. Dr. Seha SELEK\′e ve üniversite öğ¬renciliğimden beri hep örnek aldığım ve tezime de büyük katkıları olan Yrd. Doç. Dr. Abdullah TEKBAŞ\′a ve üzerimde emekleri olan bütün değerli hocalarıma teşekkür ediyorum. Çalışmanın kitap olarak basılmasında des¬teklerinden dolayı Yrd. Doç. Dr. Özgür BİYAN\′a teşekkürlerimi sunarım. Akademik hayatımda bana yol gösteren değerli büyüğüm ve kıymetli ho¬cam Prof. Dr. Mehmet ARSLAN\′a teşekkürü borç biliyorum. Anket çalışmasının vergi idaresi kısmının uygulanmasındaki destek¬lerinden dolayı İzmir Vergi Dairesi Başkanı Mustafa Gürhan ACAR\′a ve Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürü Ferhat ALEMDAR\′a teşekkürlerimi sunuyorum. Ayrıca muhasebeci ve mali müşavirlere uygu¬lanan anketteki katkılarından dolayı İzmir SMMM Odası Başkan Yardım¬cısı İlhan BORA, Tesmer şube müdürü Bora YILDIRIM\′a ve anketin SMMM internet sitesinde yayınlanmasına katkılarından dolayı Yeşim TE-KOGLU\′na teşekkür ediyorum. Çalışmanın hazırlanması sırasında desteklerini esirgemeyen değerli meslektaşım ve dostum Yrd. Doç. Dr. Recep KILIÇ\′a ayrıca teşekkür ede¬rim. Ayrıca tez çalışmam sırasında bana destek olan adlarını sayamayaca¬ğım tüm dostlarıma ve yakınlarıma sonsuz teşekkürler. Çalışmanın yayımlanmasında göstermiş oldukları ilgi için Adalet Yayınevi sahibi Hakan KARAASLAN\′a ve tüm çalışanlarına teşekkür ede¬rim. Son olarak her zaman yanımda olan, akademik kariyerimde hep des¬tekçim olan aileme; annem Fatma BİNİŞ, babam Metin BİNİŞ ve kardeşim Fatih BİNİŞ\′e teşekkürü bir borç biliyorum. Yrd. Doç. Dr. Mine BİNİŞ İzmir, 2012 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM VERGİLENDİRME İŞLEMİNDE HATALAR VE HUKUK SİSTEMİ İÇİNDE DÜZENLENMESİ 1. 1. HATA KAVRAMI-3 1. 2. TÜRK HUKUK SİSTEMİ İÇERİSİNDE HATANIN İNCELENMESİ VE VERGİ HUKUKU İLE İLİŞKİSİ-5 1. 2. 1. Borçlar Hukuku Çerçevesinde Hata ve Vergi Hukuku İlişkisi-6 1. 2. 2. Ceza Hukuku Çerçevesinde Hatalar ve Vergi Hukuku İlişkisi-10 1. 3. MUHASEBE HATALARI-15 1. 3. 1. Muhasebe Hataları Kavramı-16 1. 3. 2. Muhasebe Hatalarının Çeşitleri-18 1. 3. 3. Muhasebe Standartları Çerçevesinde Hatalar-20 1. 3. 3. 1. Türkiye Muhasebe Standartları ve Sermaye Piyasası Kurulu Çerçevesinde Hatalar-20 1. 3. 3. 2. Uluslararası Alanda ve Amerikan Muhasebe Standartlarında (US GAAP) Hatalar-23 1. 3. 4. Muhasebe Hatalarının Ortaya Çıkarılması ve Düzeltilmesi-25 1. 4. TÜRK VERGİ HUKUKUNDA VERGİ HATALARI VE SINIFLANDIRILMASI-28 1. 4. 1. Vergi Hataları Kavramı ve Kapsamı-28 1. 4. 2. Türk Vergi Hukukunda Vergi Hataları-30 1. 4. 3. Vergi Hatalarının Sınıflandırılması-33 1. 4. 3. 1. Hesap Hataları-33 1. 4. 3. 1. 1. Matrah Hataları-33 1. 4. 3. 1. 2. Vergi Miktarında Hatalar-35 1. 4. 3. 1. 3. Verginin Mükerrer Olması-36 1. 4. 3. 2. Vergilendirme Hataları-38 1. 4. 3. 2. 1. Mükellefin Şahsında Hata-39 1. 4. 3. 2. 2. Mükellefiyette Hata-41 1. 4. 3. 2. 3. Konuda Hata-43 1. 4. 3. 2. 4. Vergilendirme veya Muafiyet Döneminde Hata-45 İKİNCİ BÖLÜM VERGİ HATALARININ ORTAYA ÇIKARILMASI, DÜZELTİLMESİ VE DÜZELTİLMESİNDE MÜKELLEFLERE SAĞLANAN HAKLAR 2. 1. VERGİ HATALARININ ORTAYA ÇIKARILMASI-47 2. 1. 1. İlgili Memurun Hatayı Bulması ve Görmesi İle Ortaya Çıkarılması-49 2. 1. 2. Üst Memurların Yaptıkları İncelemeler İle Ortaya Çıkarılması-49 2. 1. 3. Teftiş Sırasında Hataların Ortaya Çıkarılması-49 2. 1. 4. Vergi İncelemesi İle Hataların Ortaya Çıkarılması-50 2. 1. 5. Mükellefin Müracaatı İle Hataların Ortaya Çıkarılması-50 2. 2. VERGİ HATALARININ DÜZELTME YOLUYLA ÇÖZÜMLENMESİ-51 2. 2. 1. Düzeltme Kavramı-51 2. 2. 2. Düzeltmenin Kapsamı-52 2. 2. 2. 1. Düzeltme Kapsamında Yer Alan Konular-52 2. 2. 2. 2. Düzeltme Hükümlerinin Dışında Kalan Vergi Hataları-54 2. 2. 3. Düzeltme Talebi ve Düzeltme Talebinde Bulunmaya Yetkililer-56 2. 2. 4. Hataların Düzeltilmesinde Süre-58 2. 2. 5. Vergi Hatalarını Düzeltme Yolları-59 2. 2. 5. 1. Resen Düzeltme-60 2. 2. 5. 2. Başvuru Üzerine Düzeltme-60 2. 2. 5. 2. 1. Dava Açma Süresi İçinde Yapılan Düzeltme Talebi-61 2. 2. 5. 2. 2. Dava Açma Süresi Geçtikten Sonra Yapılan Düzeltme Talebi-64 2. 2. 6. Düzeltmenin Sonuçları-67 2. 2. 6. 1. Düzeltme Sonucunun Mükellef Lehine Olması-67 2. 2. 6. 2. Düzeltme Sonucunun Mükellef Aleyhine Olması-70 2. 3. VERGİ HATALARININ DÜZELTİLMESİNDE MÜKELLEFLERE SAĞLANAN HAKLAR-72 2. 3. 1. Mükellef Hakları ve Vergilendirme İşlemlerindeki Yeri-72 2. 3. 1. 1. Mükellef Haklarının Gelişimi ve Kaynakları-73 2. 3. 1. 2. Türkiyede Mükellef Haklarının Kaynakları-74 2. 3. 2. İdari Haklar-75 2. 3. 2. 1. Uzlaşma Müessesi-76 2. 3. 2. 1. 1. Uzlaşma Tutanaklarında Vergi Hatalarının Olması-77 2. 3. 2. 1. 2. Uzlaşma Müessesi ve Vergi Hataları İlişkisi-80 2. 3. 2. 2. Cezalarda İndirim-82 2. 3. 2. 2. 1. Cezalarda İndirim Koşulları ve Sonuçları-82 2. 3. 2. 2. 2. Cezalarda İndirim ve Vergi Hataları İlişkisi-84 2. 3. 2. 3. Pişmanlık ve Islah Müessesesi-85 2. 3. 2. 3. 1. Pişmanlık ve Islah Müessesi ve Koşulları-85 2. 3. 2. 3. 2. Pişmanlık ve Islah Müessesi ve Vergi Hataları İlişkisi-87 2. 3. 2. 4. Bazı Ülke Örnekleri İle Vergi Hatalarının İdari Aşamada Çözümlenmesi-88 2. 3. 2. 4. 1. Almanya-89 2. 3. 2. 4. 2. Amerika Birleşik Devletleri-90 2. 3. 2. 4. 3. Avustralya-94 2. 3. 2. 4. 4. Fransa-96 2. 3. 2. 4. 5. İngiltere-98 2. 3. 2. 4. 6. Kanada-99 2. 3. 3. Yargısal Haklar-100 2. 3. 3. 1. Vergi Davaları ve Niteliği-101 2. 3. 3. 2. Düzeltmeye Karşı Dava Açma Hakkı-102 2. 3. 3. 3. Düzeltmeye Yetkili Olan Mahkemeler-103 2. 3. 3. 4. Vergi Hatalarının Yargı Aşamasında Çözümlenmesinde Özellikli Durumlar-104 2. 3. 3. 4. 1. Dava Açma Süresi İçinde Düzeltmenin Dava Konusu Yapılması-105 2. 3. 3. 4. 2. Dava Açma Süresi Geçtikten Sonra Düzeltmenin Dava Konusu Yapılması-109 2. 3. 3. 5. Vergi Hatalarının Yargı Aşamasında Çözümlenmesinin Sonuçları ve Değerlendirilmesi-111 2. 3. 3. 6. Bazı Ülke Örnekleri İle Vergi Hatalarının Yargı Aşamasında Çözümlenmesi-115 2. 3. 3. 6. 1. Almanya-115 2. 3. 3. 6. 2. Amerika Birleşik Devletleri-116 2. 3. 3. 6. 3. Avustralya-118 2. 3. 3. 6. 4. Fransa-119 2. 3. 3. 6. 5. İngiltere-121 2. 3. 3. 6. 6. Kanada-122 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM VERGİ HATALARININ İDARE VE MÜKELLEF AÇISINDAN SONUÇLARI 3. 1. VERGİ HATALARININ SONUÇLARI-126 3. 1. 1. Vergi İdaresi Açısından Sonuçları-127 3. 1. 1. 1. Vergi Ziyaı (Vergi Kaybı)-127 3. 1. 1. 2. Ek İş Yükü-130 3. 1. 1. 3. Vergi İlkelerine Aykırılık-133 3. 1. 2. Mükellef Açısından Sonuçları-135 3. 1. 2. 1. Vergi Uyumsuzluğu ve Uyum Maliyetleri-135 3. 1. 2. 1. 1. Vergi Uyumsuzluğu-135 3. 1. 2. 1. 2. Uyum Maliyetleri-137 3. 1. 2. 2. Muhasebe Kayıtlarında Gerekli Düzeltmelerin Yapılması-139 3. 1. 2. 3. Mükellef Hakkında Vergi İncelemesine Başlanılması-141 3. 2. VERGİ İDARESİ PERSONELİ İLE MUHASEBE MESLEK MENSUPLARINA UYGULANAN ANKET ÇALIŞMASI-143 3. 2. 1. Araştırmanın Amacı ve Önemi-143 3. 2. 2. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi-143 3. 2. 3. Araştırma Yöntemi ve Sınırlılıkları-145 3. 2. 4. Araştırma Sorularının Hazırlanması ve Verilerin Toplanması-145 3. 3. ARAŞTIRMA VERİLERİNİN ANALİZİ-146 3. 3. 1. Vergi İdaresi Personeline Yönelik Verilerin Analizi-147 3. 3. 1. 1. Güvenirlik Analizi-147 3. 3. 1. 2. Vergi İdaresi Personelinin Demografik Bilgileri-148 3. 3. 1. 3. Vergi İdaresi Frekans (Sıklık) Analizi-151 3. 3. 1. 4. Vergi İdaresi Sıralama Soruları-154 3. 3. 1. 5. Vergi İdaresi Korelasyon Analizi-157 3. 3. 1. 5. 1. Vergi İdaresi Personelinin Görüşlerine Yönelik Korelasyon-158 3. 3. 1. 5. 2. Vergi İdaresi Personelinin Çalışma Süresine Yönelik Korelasyon Analizi-160 3. 3. 2. Muhasebe Meslek Mensuplarına Yönelik Verilerin Analizi-164 3. 3. 2. 1. Güvenirlik Analizi-164 3. 3. 2. 2. Muhasebe Meslek Mensuplarının Demografik Bilgileri-164 3. 3. 2. 3. Muhasebe Meslek Mensupları Frekans Analizi-167 3. 3. 2. 4. Muhasebe Meslek Mensupları Sıralama Soruları-173 3. 3. 2. 5. Muhasebe Meslek Mensuplarının Korelasyon Analizi-176 3. 3. 2. 5. 1. Muhasebe Meslek Mensuplarının Görüşlerine Yönelik Korelasyon-176 3. 3. 2. 5. 2. Muhasebe Meslek Mensuplarının Çalışma Süresine Yönelik Korelasyon-179 3. 3. 3. Vergi İdaresi Personeli ve Muhasebe Meslek Mensuplarına Yönelik Ortak Verilerin Analizi-182 3. 3. 3. 1. Çapraz Tablo Analizi-182 3. 3. 3. 2. Bağımsız t Testi-185 3. 3. 3. 2. 1. Durum Tespitine İlişkin Görüşlerin Bağımsız t Testi-185 3. 3. 3. 2. 2. Vergi Bilincine İlişkin Görüşlerin Bağımsız t Testi-189 3. 3. 3. 2. 3. Vergi Hataları İle İdare İlişkisi ve Görüşlerin Bağımsız t Testi-191 3. 3. 3. 2. 4. Vergi Hataları İle Mükellef İlişkisi ve Görüşlerin Bağımsız t Testi-193 3. 3. 3. 2. 5. Vergi İncelemesine İlişkin Görüşlerin Bağımsız t Testi-194 3. 3. 3. 2. 6. Vergi İdaresinin İşleyişine İlişkin Görüşlerin Bağımsız t Testi-196 3. 3. 3. 2. 7. Vergi Sistemi ve Mevzuata İlişkin Görüşlerin Bağımsız t Testi-199 3. 3. 3. 2. 8. Vergi Hatalarının Azaltılmasına İlişkin Görüşlerin Bağımsız t Testi-204 3. 4. ANKET SONUCU VE ÖNERİLER-208 SONUÇ-213 KAYNAKÇA-219
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı