Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Türk Ceza Kanununda Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçları
.jpg){kind=small}
Türk Ceza Kanununda Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçları
İsmail GÜROCAK
300,00
TL GİRİŞ
Teknolojinin hayatımıza getirdiği yeniliklerle birlikte kişiler arasındaki haberleşme, günümüzde çok daha farklı vasıtalarla gerçekleşmeye başlamıştır. Haberleşme vasıtalarındaki değişim, bu vasıtaların çok daha hızlı ve etkin bir haberleşme sağlaması temelinde kendini göstermiştir. Sinyalizasyon ve internet sistemlerinin haberleşme araçlarında da kullanılması, kişiler arasındaki haberleşmelerin gizliliğine yönelik farklı müdahale şekillerini ortaya çıkarmış ve bu alandaki hak ihlallerini de beraberinde getirmiştir.
Kişinin, haberleşmenin gizliliğine saygı duyulmasını isteme hakkı vardır. Bu bağlamda haberleşme özgürlüğü aslında, özel hayatın gizliliği hakkının bir unsuru olduğu gibi, düşünceyi açıklama özgürlüğü ile de sıkı bir ilişki içerisindedir.
Haberleşme özgürlüğü Anayasanın 22. maddesinde düzenlenerek anayasal güvence altına alınmıştır. Bu düzenlemede herkesin haberleşme özgürlüğüne sahip olduğu vurgulanmıştır. Kanun koyucu ayrıca haberleşme özgürlüğüne yönelik eylemleri cezalandırmak için 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda suç tipleri ihdas etmiş, bu hakkın etkin bir şekilde koruma altına alınmasını sağlamak istemiştir. Teknolojinin gelişmesi ile günümüzde haberleşmenin izlenmesi, engellenmesi ve kaydedilmesi uluslararası boyutta yaygınlaşmış; haberleşme özgürlüğüne yönelik saldırıların cezalandırılması kaçınılmaz hale gelmiştir.
Hukuk düzenimizde haberleşme özgürlüğü, Türk Ceza Kanunu’nun 132. maddesinde yer alan “Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu” başlığında birden fazla suç tipinin düzenlendiği ceza normlarıyla korunmaktadır. 132. maddenin üç fıkrası da haberleşmenin gizliliğini ihlale yönelik olarak üç farklı suç tipini düzenlenmiş, bu suçların basın yayın yoluyla işlenmesi durumunu niteleyen hükmün dördüncü fıkrası ise; kamuoyunda üçüncü yargı paketi olarak da bilinen 6352 sayılı Yargı Hizmetlerinin Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Basın Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanun ile yürürlükten kaldırılmıştır. Yine 6352 sayılı kanun ile 132. maddede düzenlenen her üç suç tipinin de yaptırımı ağırlaştırılmıştır.
Haberleşme özgürlüğüne yönelik müdahalelere karşı özel hukuk çerçevesinde, Medeni Kanun m. 24 ve 25’te yer alan hukuk davalarının açılarak saldırının sonlandırılması mümkün olduğu gibi, 6098 sayılı Borçlar Kanunu m. 58’de yer alan tazminat davasının açılması da mümkündür. Yani hukuk düzenimiz, haberleşme özgürlüğüne yönelik müdahalelere cezai ve hukuki bir takım yaptırımlar getirerek, bu hakkın korunmasını temin etmeye çalışmaktadır.
Çalışmamızın ilk bölümünde, öncelikle haberleşme özgürlüğüne müdahale eden eylemlerin 765 ve 5237 sayılı ceza kanunları açısından karşılaştırmasını yapacağız. Daha sonra ise, mukayeseli hukuktaki durumu kısaca özetleyerek, mukayeseli hukuktan bazı sonuçlara ulaşmaya çalışacağız. İlk bölümde son olarak da 5237 sayılı TCK m. 132’de düzenlenen haberleşmenin gizliliğini ihlal suçlarının, benzer suç tiplerinden farklarını açıklamaya çalışacağız.
Çalışmamızın ikinci bölümünde ise TCK m. 132’de düzenlenen; kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal suçunu (TCK m. 132/1), haberleşme içeriklerinin hukuka aykırı olarak ifşası suçunu (TCK m. 132/2) ve kendisiyle yapılan haberleşmenin içeriğini hukuka aykırı olarak alenen ifşa suçunu (TCK m. 132/3) sırasıyla inceleyeceğiz. Bu incelemeyi yaparken de suç tanımından yola çıkarak, belirli bir sistematik bütünlük ortaya koymaya çalışacağız.
Suç, tipe uygun, hukuka aykırı, kusurlu bir insan davranışı olarak tanımlanabilir[1]. Bu tanımdan yola çıkarak suçun unsurlarını kronolojik sırasıyla incelemek gerekir. Zira tipe uygun olmayan fiil, suçun diğer unsurlarını bünyesinde barındırsa da suç oluşturmaz. Hukuka uygun bir fiilde de kusurluluk unsurunun gerçekleşip gerçekleşmediğinin önemi yoktur. Dolayısıyla bir fiilin suç oluşturup oluşturmadığının tespitinde sırasıyla, suçun maddi, hukuka aykırılık ve kusurluluk unsurlarının ele alınması gerektiği kanaatindeyiz. Bu sebeple çalışmamızın ikinci bölümünde haberleşmenin gizliliğini ihlal suçlarının unsurlarını bu sıralamaya göre inceleyeceğiz.
Ayrıca belirtmekte fayda var ki suçla korunan hukuki değerin suç tipiyle yakından ilgisi olması ve konunun anlatımında bütünlük sağlanabilmesi adına, suçla korunan hukuki değeri de ikinci bölümde, suçun unsurlarını irdelerken inceleyeceğiz.
Çalışmamızın üçüncü ve son bölümünde ise bu suçların yaptırımını, muhakemesini ve bu suçlardaki zamanaşımını değerlendireceğiz. Teknolojinin gelişmesi ve kullanım alanının artmasıyla süreli yayınlar, radyo - televizyon yayınları ve internet yayınları yoluyla bu suçların işlenmesi kolaylaşmış, hak ihlalleri artmıştır. Bu sebeple çalışmamızın üçüncü bölümünde suçun muhakemesi kısmında, süreli yayınlar, radyo ve televizyon yayınları ve internet yayınları açısından da konuyu incelemeye çalışacağız. Yine bu kısımda 6352 sayılı kanun ile basın ve yayın yoluyla ya da sair düşünce ve kanaat açıklama yöntemleriyle işlenmiş olan suçlara ilişkin olarak getirilen düzenlemenin, incelediğimiz suç tipine etkisini ortaya koyacağız.
TCK m. 132’de düzenlenen suçların, yine teknolojik gelişmelere paralel olarak, bir yargılamada hukuka aykırı yollarla elde edilen delillerle işlenebilmesi de son zamanlarda yaygın hale gelmiştir. Bu noktada hukuka aykırı delil kavramı, hukuka aykırı delillerin ceza muhakemesindeki yeri, bu yolla elde edilen delillerin bu suçların işlenmesinde kullanılması ve suçun maddi konusunu oluşturması hususlarını da çalışmamızın üçüncü ve son bölümünde, suçun muhakemesi kısmında aktarmaya çalışacağız.
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ 7
ÖNSÖZ 9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 17
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM
765 ve 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNLARI’NIN KARŞILAŞTIRILMASI, MUKAYESELİ HUKUK,
BENZER SUÇLARDAN FARKLARI
I. 765 ve 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNLARI’NIN
KARŞILAŞTIRILMASI 23
II. MUKAYESELİ HUKUK 26
A) Almanya 26
B) Fransa 27
C) Avusturya 29
D) İtalya 30
E) İsviçre 31
F) İspanya 32
G) Norveç 32
H) Hollanda 33
I) Mukayeseli Hukuktan Çıkan Sonuç 33
III. BENZER SUÇLARDAN FARKLARI 34
A) Haberleşmenin Engellenmesi Suçu (TCK m. 124) 34
B) Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve
Kayda Alınması Suçu (TCK m. 133) 35
C) Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (TCK m. 134) 38
İKİNCİ BÖLÜM
HABERLEŞMENİN GİZLİLİĞİNİ İHLAL SUÇLARININ UNSURLARI VE ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ
I. KİŞİLER ARASINDAKİ HABERLEŞMENİN
GİZLİLİĞİNİ İHLAL SUÇU (TCK m. 132/1) 41
A) Suçla Korunan Hukuki Değer 41
1. Genel Olarak 41
2. Haberleşme Özgürlüğü 44
a. Genel Olarak 44
b. Hukuki Niteliği 50
c. Kapsamı 51
aa. Haber ve Düşünceleri Serbestçe
Öğrenebilme ve Toplayabilme Hakkı 51
bb. Düşünce ve Kanaatleri Serbestçe
Açıklayabilme Hakkı 51
cc. Haber, Düşünce ve Kanaatleri Serbestçe
Yayabilme Hakkı 52
d. Haberleşme Özgürlüğüne Yapılan Müdahaleler
ve Bu Müdahalelere Karşı Hukuki Korumalar 52
e. Uluslararası Belgelerde Haberleşme Özgürlüğü 52
aa. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 52
bb. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve
Uygulaması 53
aaa. Genel Olarak 53
bbb. AİHM Uygulaması 55
cc. Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin
Uluslararası Sözleşme 60
f. Türk Hukukunda Haberleşme Özgürlüğü 60
aa. Anayasada 60
bb. Kanunlarda 61
B) Maddi Unsurlar 63
1. Suçun Maddi Konusu 63
2. Fail 66
3. Mağdur 67
4. Eylem 67
5. Suça Etki Eden Haller 71
a. Gizliliğin İhlalinin Haberleşme İçeriklerinin
Kaydı Suretiyle Gerçekleşmesi
(TCK m. 132/1 c.2) 71
b. Suçun Kamu Görevlisi Tarafından ve
Görevinin Verdiği Yetkinin Kötüye Kullanılmak
Suretiyle İşlenmesi (TCK m. 137/1-a) 73
c. Suçun Belli Bir Meslek ve Sanatın Sağladığı
Kolaylıktan Yararlanmak Suretiyle İşlenmesi
(TCK m. 137/1-b) 75
C) Hukuka Aykırılık Unsuru 77
1. Genel Olarak 77
2. Kanun Hükmünü İcra (TCK m. 24/1) 78
a. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi 78
b. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi 82
c. Postada El Koyma 85
d. Tutuklu ve Hükümlülerin Haberleşmelerinin
Denetlenmesi 86
e. Arama ve El Koyma Sonucu Ele Geçirilen
Haberleşme Araçlarının Denetlenmesi 88
3. Hakkın Kullanılması (TCK m. 26/1) 88
a. Velayet Hakkının Kullanılması 88
b. Gazetecilik Mesleğinin Verdiği Hakkın
Kullanılması 89
4. İlgilinin Rızası (TCK m. 26/2) 89
D) Manevi Unsur 90
1. Genel Olarak 90
2. Kusurluluğu Etkileyen Sebepler 92
a. Amirin Emrini İfa (TCK m. 24/2) 92
b. Hata (TCK m. 30/4) 93
E) Suçun Özel Görünüş Biçimleri 94
1. Teşebbüs 94
2. İştirak 97
3. İçtima 99
II. HABERLEŞME İÇERİKLERİNİN HUKUKA AYKIRI
OLARAK İFŞASI SUÇU (TCK m. 132/2) 103
A) Suçla Korunan Hukuki Değer 103
B) Maddi Unsurlar 104
1. Suçun Maddi Konusu 104
2. Fail 105
3. Mağdur 105
4. Eylem 106
5. Suça Etki Eden Haller 109
a. Suçun Kamu Görevlisi Tarafından ve
Görevinin Verdiği Yetkinin Kötüye Kullanılmak
Suretiyle İşlenmesi (TCK m. 137/1-a) 109
b. Suçun Belli Bir Meslek ve Sanatın Sağladığı
Kolaylıktan Yararlanmak Suretiyle İşlenmesi
(TCK m. 137/1-b) 109
C) Hukuka Aykırılık Unsuru 110
1. Genel Olarak 110
2. Kanun Hükmünü İcra (TCK m. 24/1) 111
a. Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi 111
b. Tanıklık Görevinin Yerine Getirilmesi 111
3. Hakkın Kullanılması (TCK m. 26/1) 112
4. İlgilinin Rızası (TCK m. 26/2) 112
D) Manevi Unsur 112
E) Suçun Özel Görünüş Biçimleri 113
1. Teşebbüs 113
2. İştirak 113
3. İçtima 114
III. KENDİSİYLE YAPILAN HABERLEŞMENİN
İÇERİĞİNİ HUKUKA AYKIRI OLARAK
ALENEN İFŞA SUÇU (TCK m. 132/3) 116
A) Suçla Korunan Hukuki Değer 116
B) Maddi Unsurlar 116
1. Suçun Maddi Konusu 116
2. Fail 117
3. Mağdur 117
4. Eylem 117
5. Suça Etki Eden Haller 124
a. Suçun Kamu Görevlisi Tarafından ve
Görevinin Verdiği Yetkinin Kötüye
Kullanılmak Suretiyle İşlenmesi
(TCK m. 137/1-a) 124
b. Suçun Belli Bir Meslek ve Sanatın Sağladığı
Kolaylıktan Yararlanmak Suretiyle İşlenmesi
(TCK m. 137/1-b) 124
C) Hukuka Aykırılık Unsuru 124
1. Genel Olarak 124
2. Meşru Savunma Hakkı (TCK m. 25/1) 125
3. Hakkın Kullanılması (TCK m. 26/1) 127
D) Manevi Unsur 128
1. Genel Olarak 128
2. Zorunluluk Hali (TCK m. 25/2) 129
E) Suçun Özel Görünüş Biçimleri 131
1. Teşebbüs 131
2. İştirak 132
3. İçtima 132
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YAPTIRIM, MUHAKEME, ZAMANAŞIMI
I. YAPTIRIM 133
II. MUHAKEME 134
A) Soruşturma-Kovuşturma 134
B) Muhakeme Usulü 137
1. Genel Olarak 137
2. Süreli Yayınlar 138
3. Radyo ve Televizyon Yayınları 139
4. İnternet Yayınları 140
5. Davaların ve Cezaların Ertelenmesi 145
C) Görevli ve Yetkili Mahkeme 148
1. Görevli Mahkeme 148
2. Yetkili Mahkeme 150
D) Hukuka Aykırı Deliller 151
III. ZAMANAŞIMI 156
SONUÇ 157
KAYNAKÇA 163
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı