Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Türk Ceza Hukukunda Gönüllü Vazgeçme Kurumu
Türk Ceza Hukukunda Gönüllü Vazgeçme Kurumu
Hüseyin ACAR
Sayfa Sayısı
:
111
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2013
ISBN NO
:
9786051461755
150,00
TL GİRİŞ Failin teşebbüs ettiği suçtan yasal zemine geri dönmesi öğretide "gönüllü vazgeçme" olarak adlandırılmaktadır. 26.09.2004 tarihinde kabul edilerek 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı TCK′da "gönüllü vazgeçme" kurumu ile ilgili maddelerde önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerle 5237 sayılı TCK′nın 36. maddesinde düzenlendiği şekliyle fail; teşebbüs ettiği suçtan, icra hareketlerini bitirmeden önce gönüllü vazgeçebileceği gibi, icra hare¬ketlerini bitirdikten sonra suçun tamamlanması veya sonucun ger¬çekleşmesini önleyerek de gönüllü vazgeçebilecektir. 765 sayılı eski Türk Ceza Kanunu "ihtiyariyle vazgeçmeyi" ceza-sızlık nedeni sayarken, 5237 sayılı yeni Türk Ceza Kanunu hem "ihti¬yariyle vazgeçmeyi" hem de 765 sayılı Türk Ceza Kanunu′nda ceza-sızlık nedeni olarak sayılmayan ve "faal nedamet" olarak adlandırılan bu iki kurumu "gönüllü vazgeçme" başlığı altında tek bir maddede düzenlemiştir. Fail, suçun icrasına başladıktan sonra, bu hareketleri¬nin yarıda kesilmesi veya tamamlanmasına rağmen tipik sonucun meydana gelmemesi ya failin elinde olmayan nedenlerden dolayı ya da failin istemiyle olabilir. Failin iradesi dışındaki sebeplerin etkisiyle suçun tamamlanmasının herhangi bir aşamada engellenmesi, failin suça teşebbüsten sorumlu tutulmasını gerektirmektedir. Buna karşılık failin kendi isteğiyle icra hareketlerine devam etmemesi veya bu ha¬reketlerin tamamlanmasından sonra iradi-aktif davranışıyla tipik so¬nucun gerçekleşmesini önlemesi durumunda ise teşebbüs ettiği suçtan ceza almayacaktır. Ancak o ana kadar yapılan hareketlerin başka suçu oluşturması durumunda faile o suçtan ceza verilecektir. 765 sayılı Türk Ceza Kanunu′nda yer almayan "iştirak halinde iş¬lenen suçlarda gönüllü vazgeçme" 5237 sayılı yeni Türk Ceza Kanu¬nu′nda düzenlenmiştir. Kanunun gönüllü vazgeçmeyi düzenleyen 36. maddesine atıf yapılarak, "iştirak halinde işlenen suçlarda sadece vazgeçen ortağın gönüllü vazgeçme hükmünden yararlanacağı" be¬lirtilmiştir (TCK m 41/1). Ayrıca, yeni TCK′da Alman Ceza Kanu¬nu′nda yer alan (md.31) iştirak halinde işlenen suçlarda gönüllü vazgeçme hükümlerini düzenleyen benzer bir düzenlemeye yer verilmiş¬tir. Bu düzenlemeye göre suçun "gönüllü vazgeçenin gösterdiği gay¬reti dışında başka bir sebeple işlenmemiş olması (TCK m. 41/2a) ve "gönüllü vazgeçenin bütün gayretine rağmen işlenmiş olması" (TCK m. 41/2b) hallerinde de iştirak halinde işlenen suçlarda gönüllü vaz¬geçme hükmü uygulanacaktır. Buna göre kanunun 41. maddesinin ikinci fıkrasında getirilen hükümle, gönüllü vazgeçen suç ortağının suçun önlenmesindeki çabası yeterli bulunmuş, ayrıca nedensel bir fiilin varlığı aranmamıştır. Bu ve benzer sebeplerle iştirak halinde işlenen suçlarda gönüllü vazgeçmenin koşullarının açıklığa kavuştu¬rulması önemli bir gerekliliktir. Tezimizde genel olarak ceza hukukunda "gönüllü vazgeçme" konusu; tarihsel gelişim, bu konuda ileri sürülen teoriler, gönüllü vazgeçmenin koşulları ve hukuksal niteliği bir bütün olarak ele alınacaktır. Çalışmamızın birinci bölümünde genel olarak gönüllü vazgeçme kavramı açıklandıktan sonra, 5237 sayılı TCK′da gönüllü vazgeçme ve normun oluşum süreci incelenecektir. Buna paralel olarak gönüllü vazgeçmenin tarihsel gelişimi 1940, 1958 tarihli Ceza Kanunu tasarı¬ları ile Dönmezer tasarıları olarak adlandırılan ve Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer başkanlığında yürütülen 1987, 1989, 1997 ve 2000 tasarıla-rmdaki "gönüllü vazgeçme" kurumunun ele almışı ve 2003 tasarısın¬daki düzenlenişi üzerinde duracağız. Yine aynı bölümde 5237 sayılı yeni Türk Ceza Kanununun hazırlanmasında yol gösterici olan Al¬man Ceza Kanunu′ndaki "Teşebbüs" ve "Teşebbüsten Gönüllü Vaz¬geçme" kurumunun düzenlenişini tarihsel olarak inceleyeceğiz. Ayrıca bu bölümde gönüllü vazgeçmenin kanunumuzdaki sis¬tematik yeri üzerinde duracağız. Yine bu bölümde gönüllü vazgeç¬menin 5237 sayılı yeni Türk Ceza Kanunu′ndaki ve 765 sayılı eski Türk Ceza Kanunu′nda düzenlenişi ile iki düzenleme arasındaki farklara yer vereceğiz. İkinci bölümde gönüllü vazgeçme kurumunun kabul edilmesinin nedenleri konusunda ileri sürülen ve gönüllü vazgeçmenin temelini açıklayan Alman doktrin ve uygulamasının zaman içinde geliştirdiği ve ülkemizde de kabul görmüş bazı hukuk teorilerini ele alacağız. Ülkemizde 5237 yeni Türk Ceza Kanunu′nun uygulanması bakımından yol gösterici olacağını düşündüğümüz Alman Ceza Kanunu uygulamasındaki örneklere yer vereceğiz. Elbette Yargıtay′ın bu konu¬daki kararlarından da örnekler sunacağız. Ayrıca bu bölümde Türk Ceza Hukuku öğretisindeki hâkim gö¬rüş ve Ceza Hukukumuzun kabul ettiği anlayış açıklanacaktır. Üçüncü bölümde gönüllü vazgeçmenin koşullarını inceleyeceğiz. İcra hareketlerinden gönüllü olarak vazgeçen failin, vazgeçmesinin ciddiliği ve gönüllü olmasını belirleyen kıstasların neler olduğunu anlamaya çalışacağız. İcra hareketlerinden vazgeçmenin hangi hal¬lerde gönüllü yani iradi olduğu konusundaki görüşleri aktaracağız. Ayrıca (irade tarafından sevk ve idare edilen) vazgeçmelerin hangi durumlarda cezai sorumluluğunu ortadan kaldırdığını inceleyeceğiz. Dördüncü bölümde iştirak halinde işlenen suçlarda teşebbüsten gönüllü vazgeçmenin ne anlama geldiğini ve bunun genel şartları ile kanunun iştirak halinde işlenen suçlarda gönüllü vazgeçmeyi düzen¬leyen hükümlerini inceleyip değerlendireceğiz. İncelediğimiz konula¬ra ilişkin varılan sonuçları içeren sonuç bölümüyle çalışmamızı tamamlayacağız. TEŞEKKÜR Öncelikle; yüksek lisans tez danışmanlığımı üstlenerek, değerli zamanını ayırmakta tereddüt etmeyen, çalışmalarımda destek ve ilgi¬sini esirgemeyen, hocam Sn. Yrd. Doç. Dr. Elvan KEÇELİOGLU\′na en içten şükranlarımı sunmayı bir borç bilirim. Tezime değerli görüş ve önerileri ile önemli katkılar sağlayan tez jüri heyetinde bulunan kıymetli hocalarım Sn. Prof. Dr. Doğan SO-YASLAN ve Sn. Prof. Dr.İlhan ÜZÜLMEZ\′e sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca akademik çalışma yapmam konusunda beni cesaretlendi¬ren ve teşvik eden Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Sayın Prof. Dr. Hamdi MOLLAMAHMUTOĞLU\′na, Çankaya Üni¬versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdür Vekili Sayın Prof. Dr. Taner ALTUNOK\′a, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden hocam Sn. Prof. Dr. Kemal ŞENOCAK\′a mesai arkadaşım Sn. Dr. Faruk YIL¬MAZ\′a ve tezin hazırlanmasında görüşleriyle yol gösteren ve yazılan¬ların tashihlerinde olağanüstü çaba sarf eden Sn. Aziz ÖZDEMİR\′e teşekkürü bir borç bilirim. Son olarak kitabın kısa sürede yayma hazırlanmasını sağlayan Adalet Yayınevi şirket müdürü Sn. Hakan KARAASLAN ve yayınevi çalışanlarına teşekkür eder, çalışmanın başta ceza hukukuna ilgi duyan tüm hukukçulara yararlı olmasını temenni ederim. Hüseyin ACAR Milli Eğitim Bakanlığı Hukuk Müşaviri 04.06.2013 Kızılay/ANKARA SUNUŞ Gönüllü Vazgeçme konusu ceza hukukunun en karmaşık konularından birisidir. Bunun en başta gelen sebebi Gönüllü Vazgeçmenin -cezalandırılabilir a(o)lanın- sınırlarının belirlenmesi açısından gösterdiği önemdir. Bu sebepten dolayı gönüllü vazgeçmeye ilişkin düzenlemeler başta Alman Kanunu olmak üzere Kıta Avrupası Hukuk Sisteminde yer alan bütün modern kanunlarda düzenlenmiştir. Öte yandan, Gönüllü Vazgeçmeyle ilgili kurallar aynı zamanda suç genel teorisinin temel kavramları olan hareket, kusur, teşebbüs gibi kavramlarla, özellikle bu kavramların objektif etkileri ve anlamları dikkate alındığında, sorunsuz şerh edilmesi zor olan kurallardır. Dolayısıyla, Gönüllü Vazgeçme büyük bir emeğin sonucu olarak sistemleştirilmiş bu gibi kavramlardan, kusur prensibi ve hukuki konu gibi temel prensiplerden pratik gerekçelerle geri adımı zorunlu kılan düzenlemeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeple Gönüllü Vazgeçmenin söz konusu olduğu her noktada ceza siyaseti devreye girerek suç genel teorisi verilerini yumuşatmaktadır. Bu sakıncayı ortadan giderebilmek için özellikle Alman Hukuk çevrelerinde Gönüllü Vazgeçmeyi kusurluluk prensibi açısından ele alan ve kurumun esasını kusur prensibi içerisinde açıklamaya çalışan çalışmaların çoğaldığı gözlemlenmektedir. Bütün bu gerçeklerle ve özellikle Hüseyin Acar\\\\\\\\\\\\\\\′ın ceza hukuku formasyonuna sağlayacağı yoğun etki dikkate alınarak bu konu yüksek lisans tezi olarak belirtilmiştir.Çalışma süresi boyunca Sayın Acar\\\\\\\\\\\\\\\′ın öğrenme azmi dikkat çekicidir.Her türlü değişiklik önerisini büyük bir titizlikle ele almıştır.Almanca kaynaklarla çok ayrıntılı konularda problem çözebilme yeteneği dikkat çekicidir.Çalışma sonucunda hem Türk Ceza Hukuku doktrini açısından Yüksek Lisans Tezi kapsamında kıymetli bir eser ortaya çıkmıştır.Kendisini Tebrik ediyor başarılarının devamını diliyorum. Yrd.Doç.Dr.Elvanm KEÇELİOĞLU Çankaya Üniversitesi Hukuk Falültesi Haziran 2013,Balgat 100.Yıl/ANKARA İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDA GÖNÜLLÜ VAZGEÇME VENORMUN OLUŞUM SÜRECİ 1. 1. -GENEL OLARAK GÖNÜLLÜ VAZGEÇME KAVRAMI-5 1. 2. -765 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDA GÖNÜLLÜ VAZGEÇME-16 1. 2. 1. -Tarihsel Gelişim-17 1. 3. -765 SAYILI TCKDA REFORM SÜRECİNDE GÖNÜLLÜ VAZGEÇMEYE İLİŞKİN DÜZENLEMELER-19 1. 3. 1. -1940 TCK Tasarısı-19 1. 3. 2. -1958 TCK Tasarısı-20 1. 3. 3. -1987 TCK Tasarısı-20 1. 3. 4. -1989 TCK Tasarısı-21 1. 3. 5. -1997 TCK Ön tasarısı-22 1. 3. 6. -2000 TCK Tasarısı-24 1. 3. 7. -2003 TCK Tasarısı-25 1. 4. -GÖNÜLLÜ VAZGEÇMEYE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN TARİHSEL GELİŞİMİ -ALMANYA ÖRNEĞİ--31 1. 5. -TÜRK CEZA KANUNUNDA GÖNÜLLÜ VAZGEÇMENİN SİSTEMATİK YERİ-38 1. 5. 1. -5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda Gönüllü Vazgeçme-40 1. 5. 2. -765 Sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda Gönüllü Vazgeçme Hükümlerinin Düzenlenişi Arasındaki Farklar-42 İkinci Bölüm GÖNÜLLÜ VAZGEÇMENİN TEMELİNİAÇIKLAYAN TEORİLER 2. 1. -SÜBJEKTİF TEORİLER-43 2. 2. -OBJEKTİF TEORİLER-44 2. 3. -SUÇ POLİTİKASI TEORİLERİ-46 2. 3. 1. -Af - Ödül ya da Mükafat - Lütuf Teorisi (Gnaden Und Pramien Theorie)-46 2. 3. 2. -Cezanın Amacı Teorisi (Strafzweck Theorie)-47 2. 3. 3. -Karma Teori-50 2. 3. 4. -ALTIN KÖPRÜ TEORİSİ (Goldene Brücke Theorie)-51 2. 4. -TÜRK CEZA HUKUKUNDA HAKİM GÖRÜŞ-53 2. 5. -TÜRK CEZA KANUNUNUN KABUL ETTİĞİ ANLAYIŞ-54 Üçüncü Bölüm GÖNÜLLÜ VAZGEÇMENİN KOŞULLARI 3. 1. -GÖNÜLLÜ VAZGEÇMEDE SONUCU ENGELLEMEK İÇİN FAİLİN AKTİF GAYRET GÖSTERME ZORUNLULUĞU-55 3. 1. 1. -Sonucu Önlemeye Yönelik Aktif Davranış-56 3. 1. 2. -Aktif Davranışın Niteliği-58 3. 2. -VAZGEÇMENİN CİDDİ OLMASI (ERNSTHAFTLİCHKEİT)-60 3. 3. -VAZGEÇMENİN İRADİ OLMASI (RÜCKTRİTTSWİLLE)-61 3. 4. -İCRA HAREKETLERİNDEN VAZGEÇMENİN GÖNÜLLÜ OLMASI (FREİWİLLİGKEİT) VE GÖNÜLLÜLÜK KONUSUNDAKİ TEORİLER-63 3. 4. 1. -Psikolojik Teori-63 3. 4. 2. -Normatif Teori-66 3. 4. 3. -Otonom ve Heterenom Karar-70 3. 4. 3. 1. -İçsel (Otonom) Nedenlere Bağlı Olarak Gönüllü Vazgeçme-74 3. 4. 3. 2. -Dış Etkenlerin Sebep Olduğu Gönüllü Vazgeçme-75 3. 5. -VAZGEÇME SAYILAMAYAN HALLER-78 3. 5. 1. -Dış Etkenler Nedeni ile Neticenin Engelleneceği Düşüncesi-78 3. 5. 2. Dış Etkenlerin Değişmesine Bağlı Olarak Neticenin Gerçekleşmesinin Engelleneceği Düşüncesi-78 3. 5. 3. -Failin Başka Zorluklar Nedeniyle Vazgeçmesi-79 3. 5. 4. -Failin İşlediği Fiilin Ortaya Çıkaracağı Beklenmedik ve Tali Sonuçlarından Dolayı Vazgeçmesi-80 3. 6. -GÖNÜLLÜ VAZGEÇMEDE ÖZEL SORUNLAR-81 3. 6. 1. -Kısmî Vazgeçme (Teil Rücktritt)-81 3. 6. 2. -İhmali Suçlarda Teşebbüs Halinde Gönüllü Vazgeçme (Rücktritt vom Unterlassungsversuch)-83 3. 6. 3. -Gönüllü Vazgeçmede Hata (Failin İşlediği Fiilin Neticeye Etkisi Konusunda Hataya Düşmesinin Gönüllü Vazgeçmeye Etkisi)-86 3. 6. 4. -Gönüllü Vazgeçme ve Anlamsız Teşebbüs-87 3. 6. 5. -Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık Ayrımı-88 Dördüncü Bölüm İŞTİRAK HALİNDE İŞLENEN SUÇLARDAGÖNÜLLÜ VAZGEÇME 4. 1. -GENEL OLARAK İŞTİRAKTE GÖNÜLLÜ VAZGEÇME-91 4. 2. -İŞTİRAKTE SUÇUN TAMAMLANMASINI VEYA NETİCENİN GERÇEKLEŞMESİNİ GÖNÜLLÜ ÖNLEME ŞEKLİNDE GÖNÜLLÜ VAZGEÇME TCK MD. 41/1-93 4. 3. -SUÇUN GÖNÜLLÜ VAZGEÇENİN GÖSTERDİĞİ GAYRET DIŞINDA BAŞKA BİR SEBEPLE İŞLENMEMİŞ OLMASI DURUMU (TCK M. 41/2A)-95 4. 4. -GÖNÜLLÜ VAZGEÇENİN BÜTÜN GAYRETİNE RAĞMEN SUÇUN İŞLENMİŞ OLMASI DURUMU (TCK M. 41/2B)-96 4. 4. 1. -Asıl Failin Vazgeçmesi-98 4. 4. 2. -Azmettirenin Vazgeçmesi-99 4. 4. 3. -Yardım Edenin Vazgeçmesi-100 SONUÇ-101 ABSTRACT-105 ZUSAMMENFASSUNG-106 KAYNAKÇA-107
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı