Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Maden İdare Hukukumuzun Ana İlkeleri Ve Temel Müesseseleri
Maden İdare Hukukumuzun Ana İlkeleri Ve Temel Müesseseleri
Aydın GÜLAN
Sayfa Sayısı
:
219
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9789944469173
75,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
ÖNSÖZ ve TEŞEKKÜR
Maden Hukuku\\\′nu İdare Hukuku boyutu ile ele alan bir monografi ha¬zırlama iradem, genel olarak gözden uzak kalmış alanlara duyduğum ilgi¬nin bir sonucudur.
Üzerinde fazla yazılmamış bir konu olması da benim için cazibesini art¬tırmıştır.
Yazarak düşünme ve okuyanların konu hakkındaki düşünmelerini sağla¬ma işlevini gerçekleştirmeye çalıştım.
Eksik ve hataları elbette bana ait olan bu eserin hazırlanmasında;
Yargı kararlarını temin etmede büyük yardımlarını gördüğüm konunun önemli uzmanı Maden Mühendisi /Avukat Mustafa Kula ya,
Görüş ve yardımlarından istifade ettğim Hakim dostlarım ibrahim Oz-demir ve satır satır okuyarak düşüncelerini belirten Yunus Aykın\\\′a,
En zor zamanlarında dahi, müsveddelerimi okuyan, beni cesaretlendi¬ren Av. Dr. Nejat Aday\\\′a,
Kitaba estetik boyut kazandıran, hazırlarken uykusuz kalan Emrullah Coşkun Bey\\\′e,
Ve daha bir çok kişiye müteşekkirim.
Tüm hayatını üniversiteye adamış emekli hocam Prof. Dr. II Han OZAY ile yirmi yılı aşkın bir mesleki beraberliğim oldu. Kendisine olan teşekkür borcumu sadece bir kitap ile sınırlamak istemem.
Kendilerinden çaldığım vakitle hazırlanmış bu kitabı kızım Sırma Zey¬nep ile eşim Mahinur\\\′a ithaf ediyorum.
GİRİŞ : Konunun Güncelliği ve İdare Hukuku Boyutu
Maden Hukuku hakkında yeteri kadar yayın bulunduğu söylenemez. Gerek Hukuk Fakültelerinde gerekse Maden Fakültelerinde bu konunun etraflı biçimde irdelendiği, farklı fikirlerin ortaya konulduğu, bir maden kanunu hazırlanmadan önce bu konudaki bir kanuna teorik altyapı oluştu¬racak şekilde ve temel tercihleri bakımından gereği kadar tartışma konusu yapıldığını iddia etmek de zordur.
Buna karşın maden hukuku alanında elbette ki yapısal ve mevzuatın uy¬gulanma biçiminden kaynaklanan sorunlar ortaya çıkmaktadır. Doktrinin ihmal ettiği her alanda olduğu gibi, gerçek ve güncel sorunları bir şekilde çözmek durumunda olan yargı, önüne gelen uyuşmazlıklara verdiği karar¬lar ile bu hukukun gelişimine ve kavramların, maddelerin içinin dolmasına katkıda bulunmaktadır. Yargı merciileri, gerekli ve yeterli, işlenmiş farklı fikirler, sistemli ve yeterli düzenlemeler bulunsa da bulunmasa da sonuçta önüne gelmiş olan çok boyutlu sorunlar karşısında doktrin, yasama/ida¬renin yaptığı gibi konuyu ihmal etme imkanı da olmadığından, tartışı¬labilir olsa bile mutlaka bir hüküm vermek suretiyle şu veya bu şekilde bu sorunları çözmek durumunda kalmıştır. Bu suretle maden hukuku alanının gelişimine temel katkıyı yargı yapmıştır, yapmaya da devam etmektedir.
Yasamanın gerekli ve sürekli ilgiyi göstermediği, doktrinin yeterince iş¬lemediği bir konu olması, çıkan uyuşmazlıklar karşısında sorunu çözmek durumunda olan yargıyı bir anlamda sorunla karşı karşıya ve tek başına bırakmıştır.
10
Maden İdare Hukuku
Elbette başlangıçtaki eksiklik bu aşamada ortaya çıkan görevi ortadan kaldırmaz. Yargı merciilerinin somut, dava konusu olmuş konular dolayı¬sıyla verdiği hükümler ile ortaya çıkmış bu çözümlerin tartışılması da ge¬rekmekte ve doktrinin görevleri arasında yer almaktadır. Sebepleri ne olursa olsun, bu görevin ihmal edilmiş olduğu ve konunun önemiyle orantılı bir ilgiye doktrin nezdinde kavuşmadığı açıktır.
Teorinin yapmadığını, yapamadığını veya yapmaya kalkışmadığını yargı yapmak durumunda kalmış, önündeki sorunları çözerken tutarlı bir çizgi takip etmek gayretinde olmuştur.
Yargı yerleri, özellikle idari yargı, önüne gelen diğer dinamik konularda özellikle genellemelerden ve ilke oluşturmak anlamına gelecek gerekçeler¬den kaçınırken, maden hukuku alanında, kararlarındaki tutarlığı sağlamak için istisnai biçimde sadece önündeki olayla sınırlı kalmayacak şekilde dav¬ranmıştır\\\′.
Ancak hemen belirtmek gerekir ki, bu durum sadece doktrinin ih¬mali ile açıklanabilir değildir. Ekonomik boyutu olmasına rağmen, son çare olarak yargıya gitme zorunluluğu doğan haller dışında, \\\"hukuki bir çerçeve\\\" içinde ele alınarak tartışılması yönünde bu alanın aktörleri tarafından gerekli talebin ortaya konulmadığı ve bir şekilde belirlen¬miş dar bir çevrenin içinde işleyişin sağlandığı görülmektedir. Bu ala¬nın teknik boyutundaki uzmanlar, yatırımcılar, idare üçgeninden oluşmuş ve sınırlı sayılı aktörler arasında ve kendi içinde cereyan eden, kendi denge¬lerini kurmuş bir sistem işleyişi sebebiyle olsa gerek uzun zaman hukukun yardımı, ilke ve kuralları ile düzenlemesi ve tartışmalarla gelişmesi, genişle¬mesi talebi gündeme taşınmamıştır.
Günümüzde, madenlerin açığa çıkardığı katma değer önemli boyutlara
1 Örnek vermek gerekirse \\\"bulunduğu yerden başka yerde çıkarılma imkanı olmayan madenler\\\" formülü yargının oluşturduğu bir formül olup, madencilik faaliyeti ile diğer kamu yararlarının çatışması durumlarında maden çıkarmaya öncelik verilmesi yönünde kullanılan bir \\\"ilke\\\" haline gelmiştir.
Doç. Dr. Aydın GULAN
11
ulaşmış, teknolojideki gelişmeler maden üretimini arttırmış ve yeni yatı¬rımcıların da dikkatini çeken ekonomik potansiyelinin büyüklüğü ortaya çıkmış olduğundan bu \\\"ilgiye kapalı ve/veya aynı zamanda kapatılmış alan\\\" artık dikkat çekmeye başlamıştır.
Bu güncel ilginin uluslararası boyutu da bulunmaktadır. Dünyada ma¬den hukuku alanındaki gelişmelerin ülkelere ihraç ettiği yeni düzenleme talepleri hukuki bir hareketliliği de kaçınılmaz biçimde gündeme getirmiş¬tir. Bu yüzden maden hukuku güncel bir düzenleme alanı haline gelmiştir. 3213 sayılı Maden Kanunu 2004 yılında 5177 sayılı Kanun ile önemli bir değişiklik geçirerek adeta yeni bir kanun haline dönüşmüş, bu değişiklikle getirilen düzenleme ile \\\"farklı tercihleri yansıtır biçimde\\\" sistem yeniden kurulmaya çalışılmıştır.
Petrol Kanunu da gündeme gelmiş ve kamuoyunun dikkatini çektiği için Maden Kanunu değişikliğinde görülmeyen şekilde bu sefer kamuoyu¬na taşınabilen tartışmalara yol açmıştır. Oysa aynı şekilde Maden Kanunu değişikliği ile gündeme gelen bölgelere verilen pay tartışma doğurmamış ve kamuoyunun ilgisini çekmemiş iken, Petrol Kanunu tasarısı dolayısıyla benzer bir düzenleme kamuoyunda büyük bir yankı uyandırmıştır. Sırf bu durum dahi, gösterilen tepkinin haklı olup olmadığı tartışmasından ba¬ğımsız olarak; aslında gerekli ve yeterli bilimsel, sosyal, siyasal kamuoyu canlılığının hukuk gündemimiz bakımından bulunmadığı, tam tersine yönlendirilebildiği, hatta manipüle edilebildiğinin bir göstergesidir. Oysa hukuki bilgi birikimi ve yeterli ilgi bulunuyor olsa idi, bu tartışmaların çok farklı zeminlerde ve zengin bir bilgi ve tecrübe birikiminin ışığı altında yapılıyor olması gerekirdi.
Maden Hukuku konusunun iş hukuku alanından, borçlar hukuku, icra hukuku alanlarına kadar farklı dallan ilgilendiren boyutları bulunmaktadır. Hatta uluslar arası hukuk açısından da incelenmesinin kaçınılmaz olduğu da belirtilmektedir2.
2 TELLİ, Serap, İdare Hukuku ve Uluslararası Hukuk Açısından Madenler, Ankara, 1989. Bu
12
Maden idare Hukuku
Madenler, İdare Hukukunun sadece mallar idare hukuku bakımından değil; idari işlemler, idari usul, kolluk, özendirme ve destekleme faaliyetleri, idarenin ekonomik hayata müdahalesi gibi güncel ve temel konularındaki çeşitli alt başlıkları ile bağlantılar içermektedir.
Belirtmek gerekir ki 1982 Anayasasının 168. maddesi, Maden Kanunu\\\′nun 4. maddesi ile birlikte okunduğunda, madenlerin de kapsa¬mına dahil oldukları tabii servet ve kaynakların sadece devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğunu belirtmekle yetinilmeyip, ayrıca \\\"içinde bulun¬dukları arzın mülkiyetine tabi değildir\\\" ifadesine de gerek duyulmuş olma¬sı, bir yandan \\\"malumu ilan\\\" olmakla beraber, madenlerin diğer kamu mal¬ları arasında gösterdiği nitelik farkından da kaynaklanan bir vurgulamadır. Bu yüzden bir yandan genel olarak Devletin hüküm ve tasarrufu altında olmanın anlam ve kapsamının irdelenmesini, diğer yandan madenlerin kı¬yılar gibi devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu belirtilen diğer kamu mallarından farklı misyonları, kullanımları; çıkarılmaları aynı zamanda tü¬ketilme anlamına geldiği için zaman içinde tüketilerek kullanılmasından kaynaklanan farklılıklarının açıklanabilmesini gerektirmektedir. Giderek tüketilme şeklinde kullanımları, kamu mallarından yararlanma açısından farklılık oluşturmaktadır. Sadece bu nokta dahi madenlerin hukuki statüle¬ri bakımından, İdare hukukunun zaten tartışmalı bir alanı (kamu malları) ile yoğun ve fakat kendine özgü bağlantısını ortaya koymaktadır.
Ayrıca maden arama izninden başlayan ve çeşitli isimlerde maden işlet¬meye izin verilmesi anlamına gelen (maden ruhsatı, maden sertifikası vs) gibi birel koşul işlemler ile örülmüş işleyiş yapısı da, idare hukuku ve idari
uluslararası niteliğin çeşitli boyutlarına dikkat çekilmektedir. Teknolojik zorunluluklar, pazarlama sorunu, ihracata yönelik olması, sözleşmelerin dünyada giderek tip sözleşme haline gelmesi yanında \\\"Maden hukukuna uluslar arası nitelik veren yan etmenler de vardır. Bu yan etmenlerin arasında dil önemli rol oynamaktadır. Madenciliğe ilişkin teknolojik, ekonomik ve hukuki kavramlar, bu alanda en ileri olan devletler tarafından geliştirilmektedir. Diğer devletler madencilikte ileri olan devletlerin geliştirdikleri terminolojiyi kendilerine aktarmaktadır. Endüstrinin bu dalının belli bir gayri resmi dili bulunmaktadır. Örneğin madencilik alanında ingilizce uluslar arası anlaşma dilidir. Bu dilin getirdiği hukuk kuralları da ister istemez tüm dünyayı etkilemektedir\\\" GOGER, Erdoğan, Maden Hukuku, AÜHFY no 441, Ankara, 1979 s. 50-51
Doç. Dr. Aydın GULAN
13
yargılama hukukunun ilke ve kuralları ile ilgisini kurmaktadır. Nitekim maden hukuku alanında yazılmış az sayıdaki güncel eserlerden birinde ya¬zar bu ilişkiye işaret etmekte ve \\\"Maden Hukuku, esas itibariyle idari bir izin olan maden ruhsatına dayandığı için İdare Hukuku ile çok yakın ilişki içerisindedir\\\"3 diyerek bu ilişkiye mallar idare hukuku bakımından değil, asıl olarak idari işlemler boyutu noktasından hareketle dikkat çekmekte¬dir. Üstelik belirtmek gerekir ki, idari işlemlerin gerek maden haklarının tanınmasında, gerekse aksine işlemler suretiyle maden haklarının sona er-mesindeki kaçınılmaz işlevi, bu alanda, İdare Hukukunun en güncel konu¬larından olan idari işlemin yapımı süreci ve idari usul açısından gereklilik tartışmalarını da destekleyici bir boyut getirmektedir.
Maden çıkarma faaliyetinin bir idari faaliyet olarak niteliği, özel hukuk gerçek ve tüzel kişiler ile birlikte veya sadece özel hukuk gerçek ve tüzel kişi¬leri tarafından çıkarılması durumlarındaki hukuki nitelemeler bakımından da irdelenmesi gereken İdare Hukukunu ilgilendiren boyutu bulunmakta¬dır.
Madenler konusundaki faaliyetin nitelenmesi de, ortak noktaların bu¬lunması, faaliyete ilişkin ilkelerin bu alana da ithal edilmesi bakımından önem taşır. Maden çıkarma faaliyetinin esas olarak idareye verilmiş bir görev olmasından hareketle \\\"kamu hizmeti\\\" olarak değerlendirme yapıl¬makta olduğu gibi\\\′, Anayasa Mahkemesi kararlarında\\\′\\\′ bu yönde isabetli olmadığını düşündüğüm değerlendirmeler de bulunmaktadır.
Ayrıca İdare Hukuku ile ortak noktalar içeren, daha çok \\\"Doğal Kaynak¬lar Ekonomisi\\\" başlığı altında iktisat disiplini kapsamında incelenen doğal kaynakların hukuki statülerinin belirlenmesi bakımından da yönlendirici
3 TOPALOGLU, Mustafa. Maden ve Taşoazklan Hukuku, Karahan Kitabevi, Ankara, 2003, s. İV.
4 TELLİ, ibid. s. 57.
5 Any. Mah. E. 1979/1, K. 1979/30 sayılı kararı R. G. l4.Ocak.1980, S. 16869. Bkz. Bu karara
atıl v.ıpan TELLİ, ibid., s. 57.
14
Maden idare Hukuku
ilkeler arayışında olmak, ilkeler öne sürmek, tartışılmalarını sağlamak, za¬man içinde esneyen bir yapı oluşturmak suretiyle gelişimine ve şekillen¬mesine yön veren bu ilkelerin içini doldurmak gereği, sadece madenler ile ilgili olarak değil, doğal kaynakların kamu hukukunu ilgilendiren boyutu bakımından da İdare Hukuku gündemi olarak ortaya çıkmaktadır.
Belirtmek gerekir ki, konunun teknik boyutu ve içinde bulunanların geliştirdiği yaklaşımların oluşturduğu \\\"doğrular\\\", elbette fazla incelen¬memiş bir alanın cazibesi ve İdare Hukuku ile olan yakın bağlan sebebiy¬le bu hususu öğrenmek amaçlı bir incelemeye girişenlerin yazdıklarında önemli eksikliklere ve hatalara yol açma tehlikesini de beraberinde taşımak¬tadır. Bu tehlikesi yanında, daha önce izliyor olmanın verdiği tecrübe ol¬madan konuya ilk defa eğilmenin, farklı yönlerinde yeni değerlendirmeler yapabilme imkanı sağlaması açısından konuya dışarıdan bakabilme avanta¬jını doğurduğu da kuşkusuzdur.
Maden hukukunun yargı kararları ile şekillenmiş iç hukuktaki genel fo¬toğrafını belirlemek bakımından ilk bölümde; kavramsal, tarihi ve mevzua¬ta ilişkin temellendirme yapmadan, sadece yargı kararlarından kaynaklanan ve bugüne taşınan oluşmuş hukuki durumunu ortaya koymaya çalıştım.
İkinci bölümde ise, ilk bölümdeki yargı kararlan ile belirlenmiş fotoğ-rafın diğer açıdan görünümünü, mevzuatın bu alandaki belirlemelerinin anlam ve kapsamını irdelemeyi amaçladım. Bu sayede yasal gelişmelerin ve şimdiki son nokta olan yürürlükteki kanunun, yargı kararlarından ortaya çıkan uyuşmazlık konulan ve güncel konuları dikkate alarak düzenleme yapıp yapmadığını, bu sorunların kazuistik yöntemle farklı çözümlerini sağlamak gayreti içinde olup olmadığını, tutarlı bir düzenleme boyutu bu¬lunup bulunmadığını, bir hükümler \\\"yığını\\\" mı, yoksa tutarlı bir ter¬cihin gerektirdiği düzenlemeler ile yeni bir temel oluşturma çabası mı olduğunu değerlendirmeye müsait bir malzemeyi ortaya çıkarabilmeyi amaçladım.
Doç. Dr. Aydın GULAN
15
Nihayet son bölümde ise, gerek yargı kararlarını kullanarak, gerekse mevzuattan hareketle, yakın alanlardaki teorik açıklamalardan da hareketle bu alana yön vermesi ve işlenmesi açısından mevcut malzeme içinden ilke¬ler çıkarma çabasına giriştim. Böylelikle konu hakkında tekrar düşünülür¬ken gözönüne alınması ve sağlam bir zeminde tercihlerin kararlaştırılması gereken teorik bir boyut ile konunun çerçevelenmesine katkıda bulunmayı hedefledim.
Tekrar belirtmek isterim ki, temel amacım, konunun üzerindeki \\\"ölü toprağını\\\" biraz sıyırmak ve tartışma yoluyla gelişmesini, ülkemizin ekono¬mik, siyasi, uluslararası gündemine alınmasını sağlayarak, hazırlıklı olması¬na katkıda bulunmaya çalışmaktır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR
KISALTMALAR
GİRİŞ
KONUNUN GÜNCELLİĞİ VE İDARE HUKUKU BOYUTU 9
BÖLÜM 1
MADEN İDARE HUKUKU\\\′MUZUN YARGI KARARLARI İLE
ORTAYA ÇIKAN HUKUKİ BOYUTU 17
I. ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA YER ALAN
MADEN HUKUKUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER 18
A. Maden Çıkarmanın \\\"Geçici\\\" Niteliği ve Özel Yarar - Kamu Yararı
Çatışması Konusuna Anayasa Mahkemesinin Getirdiği Yorum 18
B. Anayasa Mahkemesine Göre \\\"Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altında Olmak\\\"
Kavramının Anlam ve Kapsamı 25
C. Anayasa Mahkemesine Göre Madencilik Sektörünün Diğer Sektörlerden
Farklılıkları 27
D. Anayasa Mahkemesine Göre Maden Arama ve İşletmenin Kamu Hizmeti Niteliği 35
II. DANIŞTAY KARARLARINDA MADEN İDARE HUKUKU SORUNLARI,
KAVRAMLARI, ANLAM VE KAPSAMLARI HAKKINDAKİ DEĞERLENDİRMELER 40
A. Danıştay Kararlarında Yeıalan Konunun Ekonomik Boyutuna İlişkin Vurgu 40
B. İdareden Kaynaklanan Teknik ve Hukuki Uygulama Hatalarını Gösteren
Yargı Kararları 42
C. Danıştay\\\′ın Maden Tanımına Yaklaşımı 53
D. Maden Çıkarıldıktan Sonra Mülkiyetinin Kime Ait Olacağı Sorunu 59
E. İşletmeye İlişkin Danıştay Kararlan 60
F. Danıştay Kararlarında Maden Kanunundan Kaynaklanan Yaptırımlara İlişkin
Yaklaşım 66
G. Danıştay Kararlarında Madencilik Faaliyeti Bakımından \\\"Kazanılmış Hak\\\" 70
H. Teamülün Maden Hukuku Alanındaki Yeri ve Etkisi 71
I. Çatışan Kamu Yararı / Üstün Kamu Yararı Uyuşmazlıklarında Yargının
Benimsediği Çözümler 75
BÖLÜM 2
MADEN MEVZUATININ GÜNCEL GELİŞİMİ ÇERÇEVESİNDE
MADEN HUKUKUNUN ANA MÜESSESELERİ 83
I. GİRİŞ 83
II. MADEN MEVZUATINDAKİ 2004 YILI DEĞİŞİKLİĞİNİN
(5177 sayılı Kanun ile 3213 sayılı Maden Kanununda yapılan değişikliklerin)
GETİRDİKLERİ VE AMACI HAKKINDA DÜŞÜNCELER 85
A. Genel Hacları İle Maden Kanunu 2004 Yılı Değişikliği
(5177 Sayılı Kanunun Geçirdiği Değişiklikler) 86
B. 2004 Yılı Değişikliklerinin Amacı Üzerine Düşünceler 120
III. YÜRÜRLÜKTE OLAN MADEN KANUNUNDA YER ALAN
DÜZENLEMELERDEN HAREKETLE MADEN İDARE HUKUKUNUN
TEMEL MÜESSESELERİ 127
A. Maden Tanımı ve Maden Grupları 128
B. Maden Üzerindeki Haklar ve Nitelikleri 137
1.Madenlerin Anayasa ve Kanun Gereği \\\"Devletin hüküm ve
tasarrufu altında\\\" Olmasının Anlam ve Kapsamı 137
2. Çıkarılmış Madenlerden Alınan \\\"Devlet Hakkı\\\" ile \\\"Özel İdare
Payı\\\" ve \\\"Belediye Payı\\\" 142
3. Madencilik Faaliyeti Alanındaki Girişimciler Bakımından
Önem Taşıyan Terimler : \\\"Maden hakkı\\\", \\\"Ruhsat hukuku\\\". 146
C. Madenler İle İlgili Düzenleme Yapan, Denetleyen,
Yaptırım Uygulayan İdareler 148
1. \\\"İhtisaslaşmış Devlet Kuruluşları\\\" 148
2. Bakanlar Kurulu 151
3. Başbakanlık Müsteşarı Başkanlığında oluşturan Kurul 1 56
4. Maden Kanunu\\\′nda Ayrık Hükümlere Tabi Tutulan Kamusal Aktörler 1 58
D. İdari Faaliyetlerin Konusu Olmak Bakımından Madenler
1. Kamu Hizmeti Hukuki Rejimi Ve Madenler 163
2. Kolluk Faaliyetleri Açısından Madenler 167
3. İdarenin Özendirme ve Destekleme Faaliyetleri
Açısından Madenler 170
4. Regülasyon Benzeri İdari Faaliyetler 174
E. Maden Hukukunda Yaptırımlar 177
1. Teminatın İrad Kaydedilmesi 177
2. Yükseltilmiş ve Güncel Teminat Yatırma Mecburiyeti 180
3. İdari Para Cezası 181
4. Faaliyeti Durdurma 183
5. Ruhsat İptali/Ruhsatın Feshi: 185
6. Üretilen Madene El Koyma Ve \\\"Adli Takibat\\\": Devlet Malına
Karşı İşlenmiş Fiil 187
7. \\\"Beyanı Bir Yıl Süre İle Geçersiz Sayma\\\" Yaptırımı 188
8. Çıkarılması Gerekirken Çıkarılmamış Miktarın % 10\\\′u
Üzerinden Devlet Hakkı Alma 188
F. MADEN HUKUKUNA ÖZGÜ KAPSAM VE NİTELİK GÖSTEREN
İDARE HUKUKU İLE İLGİLİ HUKUKİ MÜESSESE VE İŞLEMLER 191
1. Maden Hukuku Alanındaki Birel-Koşul İşlemler
İşletme Ruhsatı - İşletme İzni 191
2. Maden Hukukuna Özgü Bir İdari İşlem: Taksir 193
3. Bildirim Yükümlülükleri/Beyanın Esas Olması 195
4. Maden Sicili 198
5. Kamulaştırmanın Gösterdiği Özellik 201
6. Maden Hukukuna Özgü Bir İhale Biçimi: \\\"Bitişik Ruhsat
Sahipleri Arasında\\\" İhale 204
7. Maden Hukuku Alanında Yeni Düzenlenmiş, Klasik Bir
Yetki: Resen İcra 207
8. Maden Hukukuna Özgü Bir Beklenmeyen Hal 21 1
9. Farklı Bir Anlam Kazanmış \\\"ipotek\\\" ile Maden Kanunu\\\′na
Özgü \\\"Haciz\\\" ve \\\"Cevherlerin Rehni\\\" 215
BOLUM3 219
MADENLERİN HUKUKİ REJİMİNİN OLUŞUMUNDA
DİKKATE ALINMASI GEREKEN TEMEL ÖZELLİKLER ile
BELİRLEYİCİ OLMASI GEREKEN İLKELER ARAYIŞI 219
I. MADENLERİN TÜKENİR DOĞAL SERVET ÖZELİĞİ 220
II. MADENİN ANCAK BULUNDUĞU YERDE ÇIKARILABİLİRLİĞİ
ÖZELLİĞİ/ENDERLİK ÖZELLİĞİ 230
III. İSTİSNALAR İÇEREN DÜZENLEMELER, MADEN HUKUKUNUN TEMEL ÖZELLİĞİ OLMASİ/ İSTİSNALARI GEREKLİ KILAN ÖZELLİĞİ 233
IV. AÇİK KAMU YARARİ TERCİHİ GEREKLİLİĞİ/BELİRLENMİŞ
ÜSTÜN KAMU YARARI İLKESİ 237
V. ÇOK TARAFLI FAYDALANMA İLKESİNİN MADEN HUKUKU
BAKIMINDAN ANLAMI VE İŞLEVİ 242
VI. EN İYİ YARARLANMAYI SAĞLAMA / EN AZ ZARARA
YOLAÇMA İLKESİ 247
VII. BİLGİLENDİRİLMİŞ ÇEVRE HALKI DESTEĞİ GEREKLİLİĞİ/
İdari izin süreci aşamasında çevre halkının katılımı ilkesi 251
VIII. HUKUKİ İSTİKRAR İHTİYACI 255
SONUÇ 261
EK - MADEN KANUNU 265
BİBLİYOGRAFYA 305
Maden Hukuku\\\′nu İdare Hukuku boyutu ile ele alan bir monografi ha¬zırlama iradem, genel olarak gözden uzak kalmış alanlara duyduğum ilgi¬nin bir sonucudur.
Üzerinde fazla yazılmamış bir konu olması da benim için cazibesini art¬tırmıştır.
Yazarak düşünme ve okuyanların konu hakkındaki düşünmelerini sağla¬ma işlevini gerçekleştirmeye çalıştım.
Eksik ve hataları elbette bana ait olan bu eserin hazırlanmasında;
Yargı kararlarını temin etmede büyük yardımlarını gördüğüm konunun önemli uzmanı Maden Mühendisi /Avukat Mustafa Kula ya,
Görüş ve yardımlarından istifade ettğim Hakim dostlarım ibrahim Oz-demir ve satır satır okuyarak düşüncelerini belirten Yunus Aykın\\\′a,
En zor zamanlarında dahi, müsveddelerimi okuyan, beni cesaretlendi¬ren Av. Dr. Nejat Aday\\\′a,
Kitaba estetik boyut kazandıran, hazırlarken uykusuz kalan Emrullah Coşkun Bey\\\′e,
Ve daha bir çok kişiye müteşekkirim.
Tüm hayatını üniversiteye adamış emekli hocam Prof. Dr. II Han OZAY ile yirmi yılı aşkın bir mesleki beraberliğim oldu. Kendisine olan teşekkür borcumu sadece bir kitap ile sınırlamak istemem.
Kendilerinden çaldığım vakitle hazırlanmış bu kitabı kızım Sırma Zey¬nep ile eşim Mahinur\\\′a ithaf ediyorum.
GİRİŞ : Konunun Güncelliği ve İdare Hukuku Boyutu
Maden Hukuku hakkında yeteri kadar yayın bulunduğu söylenemez. Gerek Hukuk Fakültelerinde gerekse Maden Fakültelerinde bu konunun etraflı biçimde irdelendiği, farklı fikirlerin ortaya konulduğu, bir maden kanunu hazırlanmadan önce bu konudaki bir kanuna teorik altyapı oluştu¬racak şekilde ve temel tercihleri bakımından gereği kadar tartışma konusu yapıldığını iddia etmek de zordur.
Buna karşın maden hukuku alanında elbette ki yapısal ve mevzuatın uy¬gulanma biçiminden kaynaklanan sorunlar ortaya çıkmaktadır. Doktrinin ihmal ettiği her alanda olduğu gibi, gerçek ve güncel sorunları bir şekilde çözmek durumunda olan yargı, önüne gelen uyuşmazlıklara verdiği karar¬lar ile bu hukukun gelişimine ve kavramların, maddelerin içinin dolmasına katkıda bulunmaktadır. Yargı merciileri, gerekli ve yeterli, işlenmiş farklı fikirler, sistemli ve yeterli düzenlemeler bulunsa da bulunmasa da sonuçta önüne gelmiş olan çok boyutlu sorunlar karşısında doktrin, yasama/ida¬renin yaptığı gibi konuyu ihmal etme imkanı da olmadığından, tartışı¬labilir olsa bile mutlaka bir hüküm vermek suretiyle şu veya bu şekilde bu sorunları çözmek durumunda kalmıştır. Bu suretle maden hukuku alanının gelişimine temel katkıyı yargı yapmıştır, yapmaya da devam etmektedir.
Yasamanın gerekli ve sürekli ilgiyi göstermediği, doktrinin yeterince iş¬lemediği bir konu olması, çıkan uyuşmazlıklar karşısında sorunu çözmek durumunda olan yargıyı bir anlamda sorunla karşı karşıya ve tek başına bırakmıştır.
10
Maden İdare Hukuku
Elbette başlangıçtaki eksiklik bu aşamada ortaya çıkan görevi ortadan kaldırmaz. Yargı merciilerinin somut, dava konusu olmuş konular dolayı¬sıyla verdiği hükümler ile ortaya çıkmış bu çözümlerin tartışılması da ge¬rekmekte ve doktrinin görevleri arasında yer almaktadır. Sebepleri ne olursa olsun, bu görevin ihmal edilmiş olduğu ve konunun önemiyle orantılı bir ilgiye doktrin nezdinde kavuşmadığı açıktır.
Teorinin yapmadığını, yapamadığını veya yapmaya kalkışmadığını yargı yapmak durumunda kalmış, önündeki sorunları çözerken tutarlı bir çizgi takip etmek gayretinde olmuştur.
Yargı yerleri, özellikle idari yargı, önüne gelen diğer dinamik konularda özellikle genellemelerden ve ilke oluşturmak anlamına gelecek gerekçeler¬den kaçınırken, maden hukuku alanında, kararlarındaki tutarlığı sağlamak için istisnai biçimde sadece önündeki olayla sınırlı kalmayacak şekilde dav¬ranmıştır\\\′.
Ancak hemen belirtmek gerekir ki, bu durum sadece doktrinin ih¬mali ile açıklanabilir değildir. Ekonomik boyutu olmasına rağmen, son çare olarak yargıya gitme zorunluluğu doğan haller dışında, \\\"hukuki bir çerçeve\\\" içinde ele alınarak tartışılması yönünde bu alanın aktörleri tarafından gerekli talebin ortaya konulmadığı ve bir şekilde belirlen¬miş dar bir çevrenin içinde işleyişin sağlandığı görülmektedir. Bu ala¬nın teknik boyutundaki uzmanlar, yatırımcılar, idare üçgeninden oluşmuş ve sınırlı sayılı aktörler arasında ve kendi içinde cereyan eden, kendi denge¬lerini kurmuş bir sistem işleyişi sebebiyle olsa gerek uzun zaman hukukun yardımı, ilke ve kuralları ile düzenlemesi ve tartışmalarla gelişmesi, genişle¬mesi talebi gündeme taşınmamıştır.
Günümüzde, madenlerin açığa çıkardığı katma değer önemli boyutlara
1 Örnek vermek gerekirse \\\"bulunduğu yerden başka yerde çıkarılma imkanı olmayan madenler\\\" formülü yargının oluşturduğu bir formül olup, madencilik faaliyeti ile diğer kamu yararlarının çatışması durumlarında maden çıkarmaya öncelik verilmesi yönünde kullanılan bir \\\"ilke\\\" haline gelmiştir.
Doç. Dr. Aydın GULAN
11
ulaşmış, teknolojideki gelişmeler maden üretimini arttırmış ve yeni yatı¬rımcıların da dikkatini çeken ekonomik potansiyelinin büyüklüğü ortaya çıkmış olduğundan bu \\\"ilgiye kapalı ve/veya aynı zamanda kapatılmış alan\\\" artık dikkat çekmeye başlamıştır.
Bu güncel ilginin uluslararası boyutu da bulunmaktadır. Dünyada ma¬den hukuku alanındaki gelişmelerin ülkelere ihraç ettiği yeni düzenleme talepleri hukuki bir hareketliliği de kaçınılmaz biçimde gündeme getirmiş¬tir. Bu yüzden maden hukuku güncel bir düzenleme alanı haline gelmiştir. 3213 sayılı Maden Kanunu 2004 yılında 5177 sayılı Kanun ile önemli bir değişiklik geçirerek adeta yeni bir kanun haline dönüşmüş, bu değişiklikle getirilen düzenleme ile \\\"farklı tercihleri yansıtır biçimde\\\" sistem yeniden kurulmaya çalışılmıştır.
Petrol Kanunu da gündeme gelmiş ve kamuoyunun dikkatini çektiği için Maden Kanunu değişikliğinde görülmeyen şekilde bu sefer kamuoyu¬na taşınabilen tartışmalara yol açmıştır. Oysa aynı şekilde Maden Kanunu değişikliği ile gündeme gelen bölgelere verilen pay tartışma doğurmamış ve kamuoyunun ilgisini çekmemiş iken, Petrol Kanunu tasarısı dolayısıyla benzer bir düzenleme kamuoyunda büyük bir yankı uyandırmıştır. Sırf bu durum dahi, gösterilen tepkinin haklı olup olmadığı tartışmasından ba¬ğımsız olarak; aslında gerekli ve yeterli bilimsel, sosyal, siyasal kamuoyu canlılığının hukuk gündemimiz bakımından bulunmadığı, tam tersine yönlendirilebildiği, hatta manipüle edilebildiğinin bir göstergesidir. Oysa hukuki bilgi birikimi ve yeterli ilgi bulunuyor olsa idi, bu tartışmaların çok farklı zeminlerde ve zengin bir bilgi ve tecrübe birikiminin ışığı altında yapılıyor olması gerekirdi.
Maden Hukuku konusunun iş hukuku alanından, borçlar hukuku, icra hukuku alanlarına kadar farklı dallan ilgilendiren boyutları bulunmaktadır. Hatta uluslar arası hukuk açısından da incelenmesinin kaçınılmaz olduğu da belirtilmektedir2.
2 TELLİ, Serap, İdare Hukuku ve Uluslararası Hukuk Açısından Madenler, Ankara, 1989. Bu
12
Maden idare Hukuku
Madenler, İdare Hukukunun sadece mallar idare hukuku bakımından değil; idari işlemler, idari usul, kolluk, özendirme ve destekleme faaliyetleri, idarenin ekonomik hayata müdahalesi gibi güncel ve temel konularındaki çeşitli alt başlıkları ile bağlantılar içermektedir.
Belirtmek gerekir ki 1982 Anayasasının 168. maddesi, Maden Kanunu\\\′nun 4. maddesi ile birlikte okunduğunda, madenlerin de kapsa¬mına dahil oldukları tabii servet ve kaynakların sadece devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğunu belirtmekle yetinilmeyip, ayrıca \\\"içinde bulun¬dukları arzın mülkiyetine tabi değildir\\\" ifadesine de gerek duyulmuş olma¬sı, bir yandan \\\"malumu ilan\\\" olmakla beraber, madenlerin diğer kamu mal¬ları arasında gösterdiği nitelik farkından da kaynaklanan bir vurgulamadır. Bu yüzden bir yandan genel olarak Devletin hüküm ve tasarrufu altında olmanın anlam ve kapsamının irdelenmesini, diğer yandan madenlerin kı¬yılar gibi devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu belirtilen diğer kamu mallarından farklı misyonları, kullanımları; çıkarılmaları aynı zamanda tü¬ketilme anlamına geldiği için zaman içinde tüketilerek kullanılmasından kaynaklanan farklılıklarının açıklanabilmesini gerektirmektedir. Giderek tüketilme şeklinde kullanımları, kamu mallarından yararlanma açısından farklılık oluşturmaktadır. Sadece bu nokta dahi madenlerin hukuki statüle¬ri bakımından, İdare hukukunun zaten tartışmalı bir alanı (kamu malları) ile yoğun ve fakat kendine özgü bağlantısını ortaya koymaktadır.
Ayrıca maden arama izninden başlayan ve çeşitli isimlerde maden işlet¬meye izin verilmesi anlamına gelen (maden ruhsatı, maden sertifikası vs) gibi birel koşul işlemler ile örülmüş işleyiş yapısı da, idare hukuku ve idari
uluslararası niteliğin çeşitli boyutlarına dikkat çekilmektedir. Teknolojik zorunluluklar, pazarlama sorunu, ihracata yönelik olması, sözleşmelerin dünyada giderek tip sözleşme haline gelmesi yanında \\\"Maden hukukuna uluslar arası nitelik veren yan etmenler de vardır. Bu yan etmenlerin arasında dil önemli rol oynamaktadır. Madenciliğe ilişkin teknolojik, ekonomik ve hukuki kavramlar, bu alanda en ileri olan devletler tarafından geliştirilmektedir. Diğer devletler madencilikte ileri olan devletlerin geliştirdikleri terminolojiyi kendilerine aktarmaktadır. Endüstrinin bu dalının belli bir gayri resmi dili bulunmaktadır. Örneğin madencilik alanında ingilizce uluslar arası anlaşma dilidir. Bu dilin getirdiği hukuk kuralları da ister istemez tüm dünyayı etkilemektedir\\\" GOGER, Erdoğan, Maden Hukuku, AÜHFY no 441, Ankara, 1979 s. 50-51
Doç. Dr. Aydın GULAN
13
yargılama hukukunun ilke ve kuralları ile ilgisini kurmaktadır. Nitekim maden hukuku alanında yazılmış az sayıdaki güncel eserlerden birinde ya¬zar bu ilişkiye işaret etmekte ve \\\"Maden Hukuku, esas itibariyle idari bir izin olan maden ruhsatına dayandığı için İdare Hukuku ile çok yakın ilişki içerisindedir\\\"3 diyerek bu ilişkiye mallar idare hukuku bakımından değil, asıl olarak idari işlemler boyutu noktasından hareketle dikkat çekmekte¬dir. Üstelik belirtmek gerekir ki, idari işlemlerin gerek maden haklarının tanınmasında, gerekse aksine işlemler suretiyle maden haklarının sona er-mesindeki kaçınılmaz işlevi, bu alanda, İdare Hukukunun en güncel konu¬larından olan idari işlemin yapımı süreci ve idari usul açısından gereklilik tartışmalarını da destekleyici bir boyut getirmektedir.
Maden çıkarma faaliyetinin bir idari faaliyet olarak niteliği, özel hukuk gerçek ve tüzel kişiler ile birlikte veya sadece özel hukuk gerçek ve tüzel kişi¬leri tarafından çıkarılması durumlarındaki hukuki nitelemeler bakımından da irdelenmesi gereken İdare Hukukunu ilgilendiren boyutu bulunmakta¬dır.
Madenler konusundaki faaliyetin nitelenmesi de, ortak noktaların bu¬lunması, faaliyete ilişkin ilkelerin bu alana da ithal edilmesi bakımından önem taşır. Maden çıkarma faaliyetinin esas olarak idareye verilmiş bir görev olmasından hareketle \\\"kamu hizmeti\\\" olarak değerlendirme yapıl¬makta olduğu gibi\\\′, Anayasa Mahkemesi kararlarında\\\′\\\′ bu yönde isabetli olmadığını düşündüğüm değerlendirmeler de bulunmaktadır.
Ayrıca İdare Hukuku ile ortak noktalar içeren, daha çok \\\"Doğal Kaynak¬lar Ekonomisi\\\" başlığı altında iktisat disiplini kapsamında incelenen doğal kaynakların hukuki statülerinin belirlenmesi bakımından da yönlendirici
3 TOPALOGLU, Mustafa. Maden ve Taşoazklan Hukuku, Karahan Kitabevi, Ankara, 2003, s. İV.
4 TELLİ, ibid. s. 57.
5 Any. Mah. E. 1979/1, K. 1979/30 sayılı kararı R. G. l4.Ocak.1980, S. 16869. Bkz. Bu karara
atıl v.ıpan TELLİ, ibid., s. 57.
14
Maden idare Hukuku
ilkeler arayışında olmak, ilkeler öne sürmek, tartışılmalarını sağlamak, za¬man içinde esneyen bir yapı oluşturmak suretiyle gelişimine ve şekillen¬mesine yön veren bu ilkelerin içini doldurmak gereği, sadece madenler ile ilgili olarak değil, doğal kaynakların kamu hukukunu ilgilendiren boyutu bakımından da İdare Hukuku gündemi olarak ortaya çıkmaktadır.
Belirtmek gerekir ki, konunun teknik boyutu ve içinde bulunanların geliştirdiği yaklaşımların oluşturduğu \\\"doğrular\\\", elbette fazla incelen¬memiş bir alanın cazibesi ve İdare Hukuku ile olan yakın bağlan sebebiy¬le bu hususu öğrenmek amaçlı bir incelemeye girişenlerin yazdıklarında önemli eksikliklere ve hatalara yol açma tehlikesini de beraberinde taşımak¬tadır. Bu tehlikesi yanında, daha önce izliyor olmanın verdiği tecrübe ol¬madan konuya ilk defa eğilmenin, farklı yönlerinde yeni değerlendirmeler yapabilme imkanı sağlaması açısından konuya dışarıdan bakabilme avanta¬jını doğurduğu da kuşkusuzdur.
Maden hukukunun yargı kararları ile şekillenmiş iç hukuktaki genel fo¬toğrafını belirlemek bakımından ilk bölümde; kavramsal, tarihi ve mevzua¬ta ilişkin temellendirme yapmadan, sadece yargı kararlarından kaynaklanan ve bugüne taşınan oluşmuş hukuki durumunu ortaya koymaya çalıştım.
İkinci bölümde ise, ilk bölümdeki yargı kararlan ile belirlenmiş fotoğ-rafın diğer açıdan görünümünü, mevzuatın bu alandaki belirlemelerinin anlam ve kapsamını irdelemeyi amaçladım. Bu sayede yasal gelişmelerin ve şimdiki son nokta olan yürürlükteki kanunun, yargı kararlarından ortaya çıkan uyuşmazlık konulan ve güncel konuları dikkate alarak düzenleme yapıp yapmadığını, bu sorunların kazuistik yöntemle farklı çözümlerini sağlamak gayreti içinde olup olmadığını, tutarlı bir düzenleme boyutu bu¬lunup bulunmadığını, bir hükümler \\\"yığını\\\" mı, yoksa tutarlı bir ter¬cihin gerektirdiği düzenlemeler ile yeni bir temel oluşturma çabası mı olduğunu değerlendirmeye müsait bir malzemeyi ortaya çıkarabilmeyi amaçladım.
Doç. Dr. Aydın GULAN
15
Nihayet son bölümde ise, gerek yargı kararlarını kullanarak, gerekse mevzuattan hareketle, yakın alanlardaki teorik açıklamalardan da hareketle bu alana yön vermesi ve işlenmesi açısından mevcut malzeme içinden ilke¬ler çıkarma çabasına giriştim. Böylelikle konu hakkında tekrar düşünülür¬ken gözönüne alınması ve sağlam bir zeminde tercihlerin kararlaştırılması gereken teorik bir boyut ile konunun çerçevelenmesine katkıda bulunmayı hedefledim.
Tekrar belirtmek isterim ki, temel amacım, konunun üzerindeki \\\"ölü toprağını\\\" biraz sıyırmak ve tartışma yoluyla gelişmesini, ülkemizin ekono¬mik, siyasi, uluslararası gündemine alınmasını sağlayarak, hazırlıklı olması¬na katkıda bulunmaya çalışmaktır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR
KISALTMALAR
GİRİŞ
KONUNUN GÜNCELLİĞİ VE İDARE HUKUKU BOYUTU 9
BÖLÜM 1
MADEN İDARE HUKUKU\\\′MUZUN YARGI KARARLARI İLE
ORTAYA ÇIKAN HUKUKİ BOYUTU 17
I. ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA YER ALAN
MADEN HUKUKUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER 18
A. Maden Çıkarmanın \\\"Geçici\\\" Niteliği ve Özel Yarar - Kamu Yararı
Çatışması Konusuna Anayasa Mahkemesinin Getirdiği Yorum 18
B. Anayasa Mahkemesine Göre \\\"Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altında Olmak\\\"
Kavramının Anlam ve Kapsamı 25
C. Anayasa Mahkemesine Göre Madencilik Sektörünün Diğer Sektörlerden
Farklılıkları 27
D. Anayasa Mahkemesine Göre Maden Arama ve İşletmenin Kamu Hizmeti Niteliği 35
II. DANIŞTAY KARARLARINDA MADEN İDARE HUKUKU SORUNLARI,
KAVRAMLARI, ANLAM VE KAPSAMLARI HAKKINDAKİ DEĞERLENDİRMELER 40
A. Danıştay Kararlarında Yeıalan Konunun Ekonomik Boyutuna İlişkin Vurgu 40
B. İdareden Kaynaklanan Teknik ve Hukuki Uygulama Hatalarını Gösteren
Yargı Kararları 42
C. Danıştay\\\′ın Maden Tanımına Yaklaşımı 53
D. Maden Çıkarıldıktan Sonra Mülkiyetinin Kime Ait Olacağı Sorunu 59
E. İşletmeye İlişkin Danıştay Kararlan 60
F. Danıştay Kararlarında Maden Kanunundan Kaynaklanan Yaptırımlara İlişkin
Yaklaşım 66
G. Danıştay Kararlarında Madencilik Faaliyeti Bakımından \\\"Kazanılmış Hak\\\" 70
H. Teamülün Maden Hukuku Alanındaki Yeri ve Etkisi 71
I. Çatışan Kamu Yararı / Üstün Kamu Yararı Uyuşmazlıklarında Yargının
Benimsediği Çözümler 75
BÖLÜM 2
MADEN MEVZUATININ GÜNCEL GELİŞİMİ ÇERÇEVESİNDE
MADEN HUKUKUNUN ANA MÜESSESELERİ 83
I. GİRİŞ 83
II. MADEN MEVZUATINDAKİ 2004 YILI DEĞİŞİKLİĞİNİN
(5177 sayılı Kanun ile 3213 sayılı Maden Kanununda yapılan değişikliklerin)
GETİRDİKLERİ VE AMACI HAKKINDA DÜŞÜNCELER 85
A. Genel Hacları İle Maden Kanunu 2004 Yılı Değişikliği
(5177 Sayılı Kanunun Geçirdiği Değişiklikler) 86
B. 2004 Yılı Değişikliklerinin Amacı Üzerine Düşünceler 120
III. YÜRÜRLÜKTE OLAN MADEN KANUNUNDA YER ALAN
DÜZENLEMELERDEN HAREKETLE MADEN İDARE HUKUKUNUN
TEMEL MÜESSESELERİ 127
A. Maden Tanımı ve Maden Grupları 128
B. Maden Üzerindeki Haklar ve Nitelikleri 137
1.Madenlerin Anayasa ve Kanun Gereği \\\"Devletin hüküm ve
tasarrufu altında\\\" Olmasının Anlam ve Kapsamı 137
2. Çıkarılmış Madenlerden Alınan \\\"Devlet Hakkı\\\" ile \\\"Özel İdare
Payı\\\" ve \\\"Belediye Payı\\\" 142
3. Madencilik Faaliyeti Alanındaki Girişimciler Bakımından
Önem Taşıyan Terimler : \\\"Maden hakkı\\\", \\\"Ruhsat hukuku\\\". 146
C. Madenler İle İlgili Düzenleme Yapan, Denetleyen,
Yaptırım Uygulayan İdareler 148
1. \\\"İhtisaslaşmış Devlet Kuruluşları\\\" 148
2. Bakanlar Kurulu 151
3. Başbakanlık Müsteşarı Başkanlığında oluşturan Kurul 1 56
4. Maden Kanunu\\\′nda Ayrık Hükümlere Tabi Tutulan Kamusal Aktörler 1 58
D. İdari Faaliyetlerin Konusu Olmak Bakımından Madenler
1. Kamu Hizmeti Hukuki Rejimi Ve Madenler 163
2. Kolluk Faaliyetleri Açısından Madenler 167
3. İdarenin Özendirme ve Destekleme Faaliyetleri
Açısından Madenler 170
4. Regülasyon Benzeri İdari Faaliyetler 174
E. Maden Hukukunda Yaptırımlar 177
1. Teminatın İrad Kaydedilmesi 177
2. Yükseltilmiş ve Güncel Teminat Yatırma Mecburiyeti 180
3. İdari Para Cezası 181
4. Faaliyeti Durdurma 183
5. Ruhsat İptali/Ruhsatın Feshi: 185
6. Üretilen Madene El Koyma Ve \\\"Adli Takibat\\\": Devlet Malına
Karşı İşlenmiş Fiil 187
7. \\\"Beyanı Bir Yıl Süre İle Geçersiz Sayma\\\" Yaptırımı 188
8. Çıkarılması Gerekirken Çıkarılmamış Miktarın % 10\\\′u
Üzerinden Devlet Hakkı Alma 188
F. MADEN HUKUKUNA ÖZGÜ KAPSAM VE NİTELİK GÖSTEREN
İDARE HUKUKU İLE İLGİLİ HUKUKİ MÜESSESE VE İŞLEMLER 191
1. Maden Hukuku Alanındaki Birel-Koşul İşlemler
İşletme Ruhsatı - İşletme İzni 191
2. Maden Hukukuna Özgü Bir İdari İşlem: Taksir 193
3. Bildirim Yükümlülükleri/Beyanın Esas Olması 195
4. Maden Sicili 198
5. Kamulaştırmanın Gösterdiği Özellik 201
6. Maden Hukukuna Özgü Bir İhale Biçimi: \\\"Bitişik Ruhsat
Sahipleri Arasında\\\" İhale 204
7. Maden Hukuku Alanında Yeni Düzenlenmiş, Klasik Bir
Yetki: Resen İcra 207
8. Maden Hukukuna Özgü Bir Beklenmeyen Hal 21 1
9. Farklı Bir Anlam Kazanmış \\\"ipotek\\\" ile Maden Kanunu\\\′na
Özgü \\\"Haciz\\\" ve \\\"Cevherlerin Rehni\\\" 215
BOLUM3 219
MADENLERİN HUKUKİ REJİMİNİN OLUŞUMUNDA
DİKKATE ALINMASI GEREKEN TEMEL ÖZELLİKLER ile
BELİRLEYİCİ OLMASI GEREKEN İLKELER ARAYIŞI 219
I. MADENLERİN TÜKENİR DOĞAL SERVET ÖZELİĞİ 220
II. MADENİN ANCAK BULUNDUĞU YERDE ÇIKARILABİLİRLİĞİ
ÖZELLİĞİ/ENDERLİK ÖZELLİĞİ 230
III. İSTİSNALAR İÇEREN DÜZENLEMELER, MADEN HUKUKUNUN TEMEL ÖZELLİĞİ OLMASİ/ İSTİSNALARI GEREKLİ KILAN ÖZELLİĞİ 233
IV. AÇİK KAMU YARARİ TERCİHİ GEREKLİLİĞİ/BELİRLENMİŞ
ÜSTÜN KAMU YARARI İLKESİ 237
V. ÇOK TARAFLI FAYDALANMA İLKESİNİN MADEN HUKUKU
BAKIMINDAN ANLAMI VE İŞLEVİ 242
VI. EN İYİ YARARLANMAYI SAĞLAMA / EN AZ ZARARA
YOLAÇMA İLKESİ 247
VII. BİLGİLENDİRİLMİŞ ÇEVRE HALKI DESTEĞİ GEREKLİLİĞİ/
İdari izin süreci aşamasında çevre halkının katılımı ilkesi 251
VIII. HUKUKİ İSTİKRAR İHTİYACI 255
SONUÇ 261
EK - MADEN KANUNU 265
BİBLİYOGRAFYA 305
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı