Kamu Özel Ortaklığı
Kamu Özel Ortaklığı
Mehmet Fatih GÜRKAN
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
ÖNSÖZ
Türk idare hukukunun en yeni konularından biri de şüphesiz kamu özel ortaklığıdır. Kamu özel ortaklığı yeni bir konu olmasına rağmen, ülkemizde özellikle sağlık ve eğitim hizmetleri başta olmak üzere bir çok hizmet alanında etkin bir şekilde kullanılmaya başlamıştır. Eğitim ve sağlık kamu hizmetinde kamu özel ortaklığına ilişkin bilimsel bir çalışmanın yapılmamış olması bu çalışmanın yapılmasında önemli bir etken olmuştur.
Bu kitap; Eğitim Hizmetinin Görülmesinde Kamu Özel Ortaklığı başlıklı yüksek lisans tezimin güncellenmiş ve geliştirilmiş halidir.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ............................................................................................................................ VII
İÇİNDEKİLER................................................................................................................... IX
KISALTMALAR............................................................................................................. XV
GİRİŞ...................................................................................................................................... 1
BİRİNCİ BÖLÜM
KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI I. KAMU ÖZEL ORTAKLIĞININ TANIMLANMASI.............................. 5
A. Tanım ve Kavramsal Çerçeve................................................... 5
B. Kamu Özel Ortaklığının Tarihsel Gelişimi.................................. 11
C. Kamu Özel Ortaklığının Genel Özellikleri.................................. 14 II. KAMU ÖZEL ORTAKLIĞININ HUKUKSAL NİTELİĞİ...................... 16
A. Genel Olarak.......................................................................... 16
B. Kamu Özel Ortaklığının Hukuksal Dayanağı.............................. 17
- Anayasal Dayanak........................................................... 18
- Yasal Düzenlemeler......................................................... 19
- Diğer Düzenleyici İşlemler................................................ 22
C. Kamu Özel Ortaklığının Benzer Kavramlardan Ayrılması........... 23
- Kamu Hizmeti İmtiyaz Usulünden Farkı............................. 23
- Müşterek Emanet Usulünden Farkı.................................... 24
- Yap-İşlet-Devret Usulünden Farkı..................................... 24
- Ortak Girişim (Joint-Venture) Usulünden Farkı................... 25
- Finansal Kiralama (Leasing) Usulünden Farkı..................... 26
- Eser Sözleşmelerinden Farkı.............................................. 27
- Özelleştirme Usulünden Farkı............................................ 27
- Kurumsal Sosyal Sorumluluk Usulünden Farkı.................... 29
- Tedarik Projeleri Usulünden Farkı...................................... 30
III. KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI UYGULAMALARININ
GEREKLİLİĞİ, SAĞLADIĞI YARARLAR VE KAMU ÖZEL
ORTAKLIĞINDA KARŞILAŞILABİLECEK ZARARLAR VE
ELEŞTİRİLER................................................................................ 30
A. Kamu Özel Ortaklığının Gerekliliği............................................ 30
B. Kamu Özel Ortaklığının Sağladığı Yararlar................................ 33
-
Kamu Hizmeti Yatırımlarının Hızlanması ve Kalite
Standartlarının Korunması................................................. 33 - Kamu Kesiminin Denetim ve Gözetim Yetkisi.................... 34
-
Hizmetlerin Sunumunda Siyasi Müdahalenin
Azaltılması....................................................................... 35 - Risk ve Sorumluluk Paylaşımı........................................... 35
C. Kamu Özel Ortaklığında Karşılaşılabilecek Zarar ve
Eleştiriler................................................................................ 37
- Ekonomik Zarar ve Sorunlar............................................. 37
- Hukuki Zarar ve Sorunlar................................................. 39
- Diğer Zarar ve Sorunlar................................................... 40
IV. MUKAYESELİ HUKUKTA KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI
UYGULAMALARI........................................................................ 41
A. Mukayeseli Hukukta Kamu Özel Ortaklığı................................ 41
- ABD............................................................................... 41
- Avrupa Birliği.................................................................. 43
- Diğer Ülkelerde............................................................... 44
B. Uluslararası Hukukta Kamu Özel Ortaklığı............................... 46
C. Mukayeseli Hukukta Kamu-Özel Ortaklığının Uygulandığı
Hizmet Alanları....................................................................... 47
- Sağlık.............................................................................. 47
- Savunma (Güvenlik)......................................................... 49
- Ulaşım............................................................................ 50
- Enerji.............................................................................. 51
- Eğitim............................................................................. 52
a. ABD......................................................................... 52
b. Avrupa Birliği............................................................ 54
c. Diğer Ülkeler............................................................ 55
6. Diğer Uygulamalar........................................................... 55 V. BÖLÜM DEĞERLENDİRME........................................................... 56
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE'DE EĞİTİM HİZMETİNDE KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI I. TÜRKİYE'DE EĞİTİM HİZMETİ............................................................................ 59
A. Eğitim Hizmetinin Tanımlanması........................................................... 59
B. Türkiye'de Eğitim Hizmetinin Durumu................................................ 60
- Eğitim Hizmetinin Genel Görünümü............................................ 60
- Eğitim Hizmetindeki Harcamalar................................................... 63
- Eğitim Hizmetindeki Finansman.................................................... 63
- Eğitim Hizmetindeki Yatırımlar...................................................... 64
C. Eğitim Hizmetinde Özel Sektör Kullanımı....................................................... 65 II. KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI VE EĞİTİM HİZMETİ.............................................. 66
A. Eğitim Hizmetinde Kamu Özel Ortaklığına İlişkin Mevzuat....... 66
B. Kamu Özel Ortaklığı Modelinde Eğitimde Örgütlenme................ 71
-
Milli Eğitim Bakanlığı ve İnşaat Emlak ve Grup
Başkanlığı.................................................................................................. 71 - Yüksek Öğretim Kredi Yurtlar Kurumu................................................. 73
- Eğitim Kampüsleri.............................................................................. 75
- Özerk Eğitim İşletmeciliği........................................................................ 76
- Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlar............................................... 77
C. Türkiye'de Eğitim Hizmetinde Kamu Özel Ortaklığının
Kapsamı............................................................................................................ 77
D. Türkiye'de Eğitim Hizmetinde Kamu Özel Ortaklığı
Uygulamaları ve Kamu Özel Ortaklığı Projeleri............................................. 83
III. BÖLÜM DEĞERLENDİRME................................................................................... 86
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
EĞİTİM HİZMETİNDE
KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI SÖZLEŞMESİ
- SÖZLEŞMENİN HUKUKİ MAHİYETİ.................................................................. 89
- SÖZLEŞME YAPILMASI, UYGULANMASI VE SONA ERMESİ.................... 95
A. Sözleşmenin Yapılması ve Genel Özellikleri.................................................... 95
1. Sözleşmenin Tarafları............................................................................... 95
a. Kamu Sektörü............................................................................... 95
b. Özel Sektör........................................................................................ 96
c. Özel Ortağın Seçimi................................................. 97
-
Sözleşmenin Yapılması (Kamu Özel Ortaklığının
Kurulması).................................................................... 101 - Sözleşmenin Bölümleri.................................................... 104
a. Şartname................................................................. 104
b. Anlaşma.................................................................. 105
- Sözleşme Çeşitleri.......................................................... 107
- Sözleşme İlkeleri............................................................ 109
B. Sözleşme Uygulanması ve Süresi........................................... 110
1. Sözleşmenin Uygulanması............................................... 110
a. Şahsen İfa............................................................... 110
b. Sözleşme ve Şartname Hükümlerine Uygun, Tam ve
Zamanında İfa......................................................... 112
c. Dürüst İfa................................................................ 113
d. Sözleşmenin Devri.................................................... 113
2. Sözleşme Süresi............................................................. 114
C. Sözleşmenin Sona Ermesi...................................................... 115
1. Normal Sona Erme......................................................... 115
a. Sürenin Dolması....................................................... 115
b. Edimin Yerine Getirilmesi.......................................... 116
2. Fesih (Olağanüstü Sona Erme)........................................ 117
a. Tarafların Anlaşmasıyla Fesih................................... 119
b. İdare Tarafından Tek Yanlı Fesih.............................. 119
aa. Sözleşmecinin Kusuru Nedeniyle Fesih.............. 119
bb. Hizmet Yararına Fesih...................................... 121
c. Kamu Kesiminin Kusuru Durumunda Fesih................ 122
d. Mahkeme Kararıyla Fesih......................................... 122 III. KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARININ
SORUMLULUKLARI................................................................... 123
A. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Sorumlulukları........................ 123
- Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Hakları........................... 123
- Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yükümlülükleri................ 124
B. Özel Hukuk Kişilerinin Hak ve Yükümlülükleri........................ 126
- Özel Hukuk Kişilerinin Hakları........................................ 126
- Özel Hukuk Kişilerinin Yükümlülükleri............................. 126
IV. KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI SÖZLEŞMESİNİN YARGISAL
DENETİMİ.............................................................................................................. 128
A. Genel Olarak.................................................................................................... 128
B. Görevli ve Yetkili Yargı Yeri.......................................................................... 131
- İhale Öncesi Çıkan Uyuşmazlıklarda Yargısal Denetim.................... 131
- İhale Sonrası Çıkan Uyuşmazlıklarda Yargısal Denetim................... 132
V. BÖLÜM DEĞERLENDİRME................................................................................ 133
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SAĞLIK HİZMETİNİN GÖRÜLMESİNDE KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI I. TÜRKİYE'DE SAĞLIK HİZMETİ......................................................................... 135
A. Sağlık Hizmetinin Tanımlanması......................................................... 135
B. Türkiye'de Sağlık Hizmetinin Durumu.............................................. 137 II. KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI VE SAĞLIK SEKTÖRÜ......................................... 142
A. Sağlık Hizmetinde Kamu Özel Ortaklığına İlişkin Mevzuat..... 142
B. Kamu Özel Ortaklığı Modelinde Sağlıkta Örgütlenme............... 145
- Sağlık Bakanlığı ve Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü.... 145
- Kamu Özel Ortaklığı Daire Başkanlığı................................................. 146
3. Kamu Özel Ortaklığı Kapsamında Sağlık Kampüsleri........... 147
III. MUKAYESELİ HUKUKTA SAĞLIK HİZMETİ KAMU ÖZEL
ORTAKLIĞI............................................................................................................. 148
A. İngiltere............................................................................................................ 148
B. İspanya.......................................................................................................... 149
C. İtalya................................................................................................................. 150
IV. TÜRKİYE'DE SAĞLIK HİZMETİNDE KAMU ÖZEL
ORTAKLIĞI SÖZLEŞMELERİNİN HUKUKİ DAYANAĞI VE
KAPSAMI................................................................................................................ 151
A. Türkiye'de Sağlık Hizmetinde Kamu Özel Ortaklığı
Sözleşmelerinin Hukuki Dayanağı...................................................... 151
B. Türkiye'de Sağlık Hizmetinde Kamu Özel Ortaklığı
Sözleşmelerinin Kapsamı........................................................................ 153
- SÖZLEŞMENİN HUKUKİ MAHİYETİ............................................................... 155
-
SÖZLEŞMENİN YAPILMASI VE UYGULANMASI VE SONA
ERMESİ.................................................................................................................... 156
A. Sözleşmenin Yapılması.......................................................... 156
1. Sözleşmenin Tarafları..................................................... 156
a. Kamu Sektörü.......................................................... 156
b. Özel Sektör.............................................................. 157
c. Özel Ortağın Seçimi ve İhale Aşaması....................... 158
2. Sözleşmenin Yapılması (Kamu Özel Ortaklığının
Kurulması)..................................................................... 162
B. Sözleşmenin Uygulanması ve Süresi....................................... 164
- Sözleşmenin Uygulanması............................................... 164
- Sözleşmenin Süresi......................................................... 169
C. Sözleşmenin Sona Ermesi....................................................... 170
- Normal Sona Erme......................................................... 170
- Olağanüstü Sona Erme................................................... 171
- Sözleşmenin Sona Ermesinin Sonuçları............................. 174
SONUÇ............................................................................................ 179
KAYNAKLAR.................................................................................. 183
KAVRAM DİZİNİ.......................................................................... 199