Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Nisan (73)      Mart (140)      Mart (140)      Ocak (138)

Genel İşlem Şartları ( Türk Borçlar Kanununa Göre )

Genel İşlem Şartları ( Türk Borçlar Kanununa Göre )



Sayfa Sayısı
:  
187
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2014
ISBN NO
:  
9789754648331

250,00 TL









ÖNSÖZ

  Türk Borçlar Kanunu'na Göre Genel İşlem Şartları isimli yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma, 11.07.2013 tarihinde Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü nezdinde, Prof. Dr. Veysel BAŞPINAR, Prof. Dr. Hasan Seçkin OZANOĞLU ve Prof. Dr. M. Fadıl YILDIRIM'dan oluşan jüri üyeleri önünde savunularak oybir­liği ile kabul edilmiştir. Tezler, gelenek olarak jüri tarafından kabul edildiği şekilde yayımlanırlar. Bununla birlikte, bu eserde, tezin savu­nulmasından sonra ortaya çıkan "genel işlem şartlarının zaman bakı­mından uygulama alanı" meselesi sebebiyle, orijinal metne yeni baş­lıklar eklenmiştir. Bu kapsamda genel işlem şartlarının uygulama ala­nı, maddî anlamda, kişi bakımından ve zaman bakımından olmak üze­re ayrıca incelenmiştir. Bunların yanında, tezin savunulmasından son­ra mevzuatta yapılan değişiklikler ve yeni yargı kararları da metnin ilgili yerlerine işlenmiştir. Böylece bu tez, güncellenmiş bulunmakta­dır.   Batı hukuk sistemlerinde yaklaşık yüz yıldır mevcut olan genel iş­lem şartları 818 sayılı Borçlar Kanunu'nda yer almış değildi. Genel işlem şartlarının Borçlar Kanunu'nda yer alması, ilk olarak 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile gerçekleşmiştir. Gerçekten de, genel işlem şartları, Türk Hukukunda ayrıntılı olarak Türk Borçlar Kanunu'nun 20 ilâ 25. maddelerinde düzenlenmiştir. Türk Borçlar Kanunu'ndaki ge­nel işlem şartları hakkında bugüne kadar monografik bir çalışma ya­pılmamıştır. Bu sebeple doktrindeki kaynak eksikliğinin giderilmesine yardımcı olmak, bu çalışmanın amaçlarından birisidir. Ayrıca genel işlem şartları, gündelik hayatta çok fazla uygulama alanı bulmaktadır. Deyim yerinde ise, genel işlem şartları taşımayan bir işlem yapılması adeta imkânsız hale gelmiştir. Üstelik genel işlem şartları ihtiva eden işlemleri sadece tacirler değil, herkes yapmaktadır. Bu ise, söz konusu şartların, toplumun tamamını yakından ilgilendirdiğini gösterir. İşte bu çalışmanın yazılmasında, bütün toplumu yakından ilgilendiren bu mü­essesenin, geniş kitleler tarafından bilinmesine yardımcı olmak da amaçlanmıştır. Nihayet yapılacak kanun değişikliğine yol göstermek amacıyla bazı tekliflerde bulunmak da bu çalışmanın amaçları arasında yer almaktadır. Okuyucudan dileğimiz ise, bu çalışmadan "yüksek lisans tezi niteliği"nin ötesinde bir beklentiye girmemeleridir.  

Çalışmalarımız sırasında yardımlarını gördüğüm hocalarıma ve meslek arkadaşlarıma teşekkürü bir borç bilirim. Bunların başında, hukuk fakültesi öğrenciliği hayatımın başından beri her zaman ve her türlü alanda desteklerini ve yardımlarını gördüğüm, bu çalışmanın bu hale gelmesinde çok büyük ve etkin rolü olan, emeklerini hiçbir za­man ödeyemeyeceğim ve kendisinden çok feyizlendiğim, danışmanlı­ğımı yapan ve beni hâlâ yetiştiren kıymetli hocam Prof. Dr. Veysel BAŞPINAR'a müteşekkirim. İkinci olarak, tez konumu veren, tezin yazılması sürecinde telkin ve yönlendirmeleri ile yardımını esirgeme­yen, akademik anlamda bana yeni vizyon ve ufuklar açan değerli ho­cam Prof. Dr. Hasan Seçkin OZANOĞLU'na teşekkür ederim. Aynı şekilde, çalışmama çok olumlu katkılarda bulunan ve akademik olarak bana her türlü emeğini esirgemeyen Prof. Dr. M. Fadıl YILDIRIM'a teşekkürü bir borç bilirim. Bunların yanında, akademik anlamda eği­timim için ellerinden gelen her türlü imkânı bana tanıyan ve bu doğ­rultuda telkin ve yönlendirmelerde bulunan Sayın Hocalarım Prof. Dr. Kemal ŞENOCAK ve Yrd. Doç. Dr. Hayri KESER'e; akade mik camiada usul ve erkân öğrendiğim ve yönlendirmeleri ile bana yeni ufuklar açan saygıdeğer hocalarım Prof. Dr. Fikret EREN ve Prof. Dr. Mehmet ÜNAL'a; almanca çevirilerde yardımlarını esir­gemeyen değerli hocam Yrd. Doç. Dr. İsmail ERBAY'a; yayımlan­mamış Yargıtay kararlarının temininde büyük emeği olan İzzet BA-ŞARA'ya; bu süreçte manevi desteklerini esirgemeyen Arş. Gör. Mehmet AKÇAAL, Arş. Gör. Muhammed Emre TULAY, Arş. Gör. Selmani OKUMUŞ, Av. Burçin SAYLAN, Ramazan ÖNAL ve Burak SAĞLAM'a teşekkür ederim. Yine bu çalışmanın ortaya çıkmasında yardımlarını gördüğüm, fakat burada isimlerini tek tek zikredemediğim tüm dostlarıma ve arkadaşlarıma teşekkür ederim.   Çalışmalarımın her aşamasında beni her zaman destekleyen ve bü­yük özveri ve fedakârlık gösteren sevgili anneme, babama ve karde­şime ne kadar teşekkür etsem, haklarını ödeyemem.   Nihayet, bu çalışmayı yayına hazırlayan Yetkin Basım Yayım ve Dağıtım A.Ş. yöneticileri Ziya GÜLGÖK ve Muharrem BAŞER'e ve diğer değerli çalışanlarına teşekkür ederim.  

Ankara, Şubat 2014.


    İÇİNDEKİLER

 

ÖNSÖZ 7

KISALTMALAR CETVELİ 15

BİBLİYOGRAFYA 19

§ 1  GİRİŞ 39

KONUNUN TAKDİMİ, ÖNEMİ VE

SINIRLANDIRILMASI 39

I Konunun Takdimi ve Önemi 39

II Konunun Sınırlandırılması 43

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL İŞLEM ŞARTLARI İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER

§ 2  GENEL İŞLEM ŞARTLARININ TANIMI,

UNSURLARI, FERDÎ (HUSUSÎ) ANLAŞMAYA
DÖNÜŞMESİ ve ÖNEM TAŞIMAYAN HUSUSLAR 47

I GENEL İŞLEM ŞARTLARININ TANIMI 47

II GENEL İŞLEM ŞARTLARININ UNSURLARI 51

A  Bir Sözleşmenin Hükümleri Olması 52

B  Önceden Tek Taraflı Hazırlanması 53

C  İleride Çok Sayıda Benzer Sözleşmede

Kullanma Amacı Taşıması 55

D  Sözleşmenin Bir Tarafının (Kullananın)

Diğer Tarafına, Sözleşmenin Kuruluşu Sırasında

Sunması 57

GENEL İŞLEM ŞARTLARININ FERDÎ (HUSUSÎ)
ANLAŞMAYA DÖNÜŞMESİ 59

GENEL İŞLEM ŞARTLARINDA ÖNEM TAŞIMAYAN
HUSUSLAR 60

 

§ 3  GENEL İŞLEM ŞARTLARININ YARARLARI VE

SAKINCALARI 62

I   GENEL İŞLEM ŞARTLARININ YARARLARI 62

A  Kullanan Açısından Yararları 62

B  Karşı Taraf Açısından Yararlan 63

II  GENEL İŞLEM ŞARTLARININ SAKINCALARI 64

A  Kullanan Açısından Sakıncaları 64

B  Karşı Taraf Açısından Sakıncaları 65

 

§ 4  GENEL İŞLEM ŞARTLARININ UYGULAMA  ALANI 66

I  MADDÎ ANLAMDA UYGULAMA ALANI

II KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI 72

III  ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI 73

 

İKİNCİ BÖLÜM

GENEL İŞLEM ŞARTLARININ

SÖZLEŞME KAPSAMINA GİRMESİ ve

YORUMLANMASI

 

§ 5  GENEL İŞLEM ŞARTLARININ SÖZLEŞME

KAPSAMINA GİRMESİ

I GENEL OLARAK

II  GENEL İŞLEM ŞARTLARININ SÖZLEŞME

KAPSAMINA GİRMESİNİN UNSURLARI 82

A Genel İşlem Şartlarının Varlığı Hakkında

Açıkça Bilgi Verilip İçeriğini Öğrenme

İmkânı Sağlanması 83

Genel İşlem Şartlarının Varlığı Hakkında
Açıkça Bilgi Verilmesi83

Genel İşlem Şartlarının İçeriğinin

Öğrenme İmkânının Sağlanması85

 

B Karşı Tarafın Kabulü87

Açık (Sarih) Kabul90

Örtülü (Zımnî) Kabul

Global Kabul

III Yazılmamış Sayılma 92

A  Genel Olarak 92

B  Yazılmamış Sayılmanın Hukukî Niteliği 94

Yazılmamış Sayılmanın Eksiklik Açısından
Değerlendirilmesi 95

Yazılmamış Sayılmanın İptal (İptal Kabiliyeti)
Açısından Değerlendirilmesi 96

Yazılmamış Sayılmanın Butlan (Kesin Hükümsüzlük)
Açısından Değerlendirilmesi 97

Yazılmamış Sayılmanın Kısmî Butlan
(Kısmî Kesin Hükümsüzlük) Açısından
Değerlendirilmesi 100

Yazılmamış Sayılmanın Yokluk Açısından
Değerlendirilmesi 103

6  Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Şahsî Kanaatimiz 104
C Yazılmamış Sayılmanın Hüküm ve Sonuçları 106

§ 6  GENEL İŞLEM ŞARTLARININ

YORUMLANMASI 111

I GENEL OLARAK 111

II GENEL İŞLEM ŞARTLARINDA YORUMUN

UNSURLARI 112

A  Açık ve Anlaşılır Olmama 112

B  Birden Fazla Anlama Gelme 113

GENEL İŞLEM ŞARTLARINDA YORUMUN SINIRI 113

GENEL İŞLEM ŞARTLARININ YORUMLANMASINDA
METOD VE İLKELER 117

A  Genel Metod ve İlkeler 117

B  Genel İşlem Şartlarının Kullanan Aleyhine ve

Karşı Taraf Lehine Yorumu 119

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

GENEL İŞLEM ŞARTLARININ İÇERİK DENETİMİ

§ 7  GENEL İŞLEM ŞARTLARININ İÇERİK DENETİMİNE
İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER 123

1 GENEL OLARAK 123

II İÇERİK DENETİMİNİN ÖLÇÜSÜ OLARAK

DÜRÜSTLÜK KURALI 124

A  Genel Olarak 124

B  Dürüstlük Kuralının Tanımı ve

İçerik Denetiminde Özellikleri 125

Dürüstlük Kuralının Tanımı 125

İçerik Denetiminde Dürüstlük Kuralının

Özellikleri 127

C  İçerik Denetiminde Dürüstlük Kuralının
Sınırlandırılması 129

§ 8  İÇERİK DENETİMİ İLE GEÇERSİZLİĞİNE

HÜKMEDİLEBİLECEK EMSAL GENEL İŞLEM
ŞARTLARI 133

A İfa Zamanına İlişkin Hükümler 133

B  Sözleşmeden Dönmeye İlişkin Hükümler 136

C Kullanana Değiştirme Hakkı Veren Hükümler 137

D Farazi (Varsayıma Dayanan) Beyanlar 140

E  Ulaşma Varsayımına İlişkin Hükümler 141

F  Sözleşmenin Tasfiyesine İlişkin Hükümler 141

G Edimin İfa Edilemeyecek Durumda Olması Haline

İlişkin Hükümler 142

H İfadan Kaçınma Hakkında İlişkin Hükümler 143

İ Takas Yasağına İlişkin Hükümler 144

J İhtar ve Ek Süre Vermeye İlişkin Hükümler 144

K Tazminat Talebinin Götürü Olarak Belirlenmesine

İlişkin Hükümler 145

L Cezai Şarta İlişkin Hükümler 146

M Yükümlülüklerin İhlâlinde Sorumsuzluk Hükümleri 147

N Sürekli Borç İlişkilerinin Yürürlük Süresine İlişkin

Hükümler 149

O Sözleşmenin Kullanan Tarafının Değişebileceğine

İlişkin Hükümler 151

P Temsilcinin Sorumluluğuna İlişkin Hükümler 151

R İspat Yüküne İlişkin Hükümler 152

S Beyanların ve Bildirimlerin Şekline İlişkin Hükümler 153

T Alacak Zamanaşımını Değiştiren Hükümler 154

U Diğer Hükümler 155

§ 9  İÇERİK DENETİMİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI 157

SONUÇ 161

EK (GENEL İŞLEM ŞARTLARI İLE İLGİLİ

YAYIMLANMAMIŞ YARGITAY KARARLARI) 165

KAVRAM ENDEKSİ 181

MADDE ENDEKSİ 185