Firmalar ve Bankalar İçin Dış Ticaret Yazışmaları ( Sözlük İlaveli ) - FAİK ÇELİK

ÖNSÖZ

Dış ticaret, günümüz iktisadî şartlarında ülkelerin büyük ümit beslediği bir hizmetler dizisidir. İhracat ve ithalât olmak üzere iki alt faaliyetten oluşan dış ticaret, uygun tarzda gerçekleştirilmesi halinde ülke ekonomilerine doğrudan ve/veya dolaylı katkılar sağlamaktadır.

Genel hatlarıyla izah edilecek olursa; yurt dışına uygun fiyatla satılan mallar-hizmetler (ihracat), ülkeye döviz sağlayarak millî gelir seviyesini artırır ve böylece doğrudan refah seviyesi artışını beraberinde getirir. Öte taraftan; iç üretimi kolaylaştıran ve artıran malların(sermaye/ara mallar)-hizmetlerin ve yine iç üretimi baltalamadan tüketim mallarının yurt dışından satın alın­masıyla da (ithalât) dolaylı bir gelir ve refah artışı meydana gelir. Dolayısıyla, bu çerçevede dış ticaretle meşgul olan tüm kesimler, ülke ekonomileri için büyük önem taşımaktadır.

Dış ticaret sürecinin Firma, Banka ve Gümrük olmak üzere üç temel ayağı vardır. Nitekim bir dış ticaret süreci; yurt içi-dışı firmaların mallara-hizmetlere ilişkin ilk irtibahyla başlar, bankalar vasıtasıyla finansal işlemlerin yürütül­mesiyle devam eder ve gümrük işletmecileri sayesinde yurt içi-dışı edilerek teslimatın gerçekleştirilmesiyle sona erer. Her üç sacayağı da birbirine sıkı bir şekilde bağlıdır ve bağımlıdır. Bu sebeple dış ticaret hizmeti yerine getirilirken söz konusu silsilenin ve ilgili ilişkiler ağının iyi takip edilmesi gerekmektedir.

Bu çalışma, Dr. Faik Çelik'in "Dış Ticaret Yazışma Usûlleri" isimli çalışmasının yeniden düzenlenmiş ve geliştirilmiş halidir. Eser, temelde dış ticaretle ilgili yazışmaları konu edinmekte olup, bu çerçevede dış ticaret faaliyeti baştan sona işleyiş sırası göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Ayrıca yazışmalar yanında birtakım temel dış ticaret bilgileri de ilave edilerek yukarıda bahsedilen her üç sacayağının da faydalanabileceği bir niteliğe kavuşturulmuştur. Konuya ilişkin çok sayıda eser mevcut olmakla beraber, bu çalışmayı diğerlerinden farklı kılan özelliklerden biri, dış ticaret sürecinin mümkün mertebe sistematik tarzda ele alınması olarak belirtilebilir. Bu yönü itibariyle eserin akademik eğitim sistemine uygun olduğu da ifade edilebilir.

  Eser, temelde bir masa başı çalışmasıdır. Fakat yazarların dış ticaret alanında hem firma hem banka hem de gümrük tecrübeleri de dikkate alınarak hazırlandığından, eserin belli açılardan saha çalışması niteliğini haiz olduğu ifade edilebilir. Eser vücuda getirilirken, uygulayıcılara azamî seviyede fayda sağlaması hedeflenmiştir. Masa başı çalışması esnasında çeşitli kaynaklardan istifade edilmiştir. Alıntılar doğrudan veya dolaylı tarzda yapılmıştır. Söz konusu eserlere "Faydalanılan Kaynaklar" kısmında yer verilmiş olup, eser sahiplerine müteşekkir olduğumuzu belirtmek isteriz. Ayrıca ilk bölüme ilişkin katkıları dolayısıyla Dış Ticaret Uzmanı Sn. Tufan Uzakman'a ve ilave kısımdaki tashihleri dolayısıyla Dış Ticaret Uzmanı Sn. Burak Kızılkurtlu'ya da teşekkürü bir borç biliriz.  

Eserin, mevcut haliyle birçok eksiği olduğunun da farkındayız. Bu sebeple sonraki baskılarda var olan eksiklerin giderilebilmesi ve eserin daha da geliştirilebilmesi için uygulayıcıların eleştirilerine ihtiyacımız vardır. Fakat tabii ki en büyük temennimiz, eserin mevcut haliyle de dış ticaret sürecinin herhangi bir aşamasında yer alan kişilere/kurumlara fayda sağlayabilmesidir.

 Doç. Dr. Faik Çelik

Kocaeli Univ., ÖİU MYO cfaik@hotmail.com
     Yrd. Doç. Dr. Mehmet Behzat Ekinci

Mardin Artuklu Univ., İİBF, İktisat mbekinci@akademiktisat.net

Hasankeyf, 2014

PREFACE

Foreign trade is a wide range of services from which countries have many expectations in current economic conditions. Foreign trade consisting of two sub activities such as export and import provides direct and/or indirect contributions tovvards the economies when executed properly.

Roughly saying; goods-services sold abroad (export) in optimum prices, increases the GDP by providing foreign exchange to the country and thus results in increase in the welfare level. On the other hand, purchasing goods(investment goods and raw materials)-services from abroad (import) which ease and raise domestic production/manufacturing as well as the consumption goods without preventing domestic production increases GDP and the welfare level indirectly. Therefore, ali persons/institutions dealing with foreign trade in this context mean a lot for their economies.

  There are three main elements of foreign trade procedure which are firm, bank, and customs. As a matter of fact, a foreign trade procedure launches through initial contact of domestic and foreign firms on goods-services; continues with the financial transactions through banks and terminates with the delivery of the goods through the customs businesses. Ali those trivets are strictly connected to and depend on each other. Thus, vvhen executing foreign trade services, the mentioned chain and concerned relations network should be follovved carefully.  

This study is a revised and developed version of "Dış Ticaret Yazışma Usûlleri (Foreign Trade Correspondence Methods)" by Dr. Faik Çelik. This book mainly consisting of the correspondence in foreign trade has been prepared considering the foreign trade activities from the beginning to the end. Moreover, some essential information on foreign trade has been added so that it became a book that ali trivets can benefit from. Although there are many books on the subject, one of the characteristics that differs this book from its peers is that the procedure of foreign trade is taken into account here systematically. in this context, it might be stated that the book is suitable for the academic training system as well.

  The book is mainly a desk study. However, since it has been formed considering the experience of the authors in various firms, banks, and customs businesses, it can be stated that the book is a field study in some aspects. When forming the book, it has been aimed to provide maximum benefit to the practitioners.  During the desk study,  various sources have been scanned.

                                         İÇİNDEKİLER

Kısaltmalar Listesi......................................................................................... xv

               I. BÖLÜM

     DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ

1.1. Dış Ticaret; Tanım, Bilgi Kaynakları ve Ödeme Şekilleri.............................. 1

1. Tanım ve Teorik Çerçeve................................................................ 1
2. Dış Ticarette Temel Bilgi İhtiyaçları................................................. 2
3. Dış Ticarete İlişkin Bilgi Kaynakları................................................. 4
4. Dış Ticarette Ödeme Şekilleri.......................................................... 6

1. Peşin Ödeme (Cash / Advance Payment) ve Prefinansman 6
2. Mal Mukabili Ödeme (Cash Against Goods)......................... 7
3. Kabul Kredili Ödeme (Acceptance Credit)........................... 7
4. Vesaik Mukabili Ödeme (Cash Against Documents)............. 8
5. Akreditifli Ödeme (Letter of Credit: L/C).............................. 8

1.2. Akreditif................................................................................................... 8

1. Akreditifin Açılması........................................................................ 9
2. Akreditif Türleri............................................................................ 11

1.2.2.1.   Fonksiyonlarına Göre Akreditif Türleri................................ 11

1.2.2.1.1. Dönülebilir, Kabili Rücû Akreditif

(Revocable L/C)............................................... 11

1. Dönülemez, Gayri Kabili Rücû Akreditif
   (Irrevocable L/C).............................................. 11
2. Teyitsiz Akreditif (Unconfirmed L/C).................. 11
3. Teyitli Akreditif (Confirmed L/C)....................... 12
4. Döner (Rotatif) Akreditif

(Rotative L/C, Revolving L/C)............................ 12

1. Devredilebilir Akreditif (Transferable L/C).......... 13
2. Arka Arkaya Akreditif, Karşılıklı Akreditif
   (Back to back L/C)............................................ 13
3. Peşin Akreditif (Red Clause L/C, Down
   Payment L/C)................................................... 14
4. Yeşil Maddeli Akreditif (Green Clause L/C)........ 14
5. Teminat Akreditifi (Standby L/C)....................... 15

1.2.2.2.   Ödeme Şekillerine Göre Akreditifler.................................. 15

1. Görüldüğünde Ödemeli Akreditif (Sight L/C) ..15
2. Vadeli Akreditif (Deferred L/C)......................... 16
3. Kabul Akreditifi (Acceptance L/C).................... 16

1.2.2.2.4.                                                                          İştira Akreditifi (Negotiation L/C)         17

1. Bankacılık Açısından Akreditif...................................................... 17
2. Akreditif İşleminde Yer Alan Bankalar.......................................... 18

1. Amir Banka / Açan Banka (Issuing Bank / Opening Bank) 18
2. İhbar Bankası (Advising Bank).......................................... 19
3. Teyit Bankası (Confirming Bank)....................................... 19
4. Görevli Banka (Nominated Bank)....................................... 19
5. Rambursman Bankası (Reimbursing Bank)......................... 19

1.2.5.     Akreditif İşlem Süreci................................................................... 20

1. Akreditif Mektubunda Yer Alan Bilgiler.............................. 21
2. Akreditif İşlemlerinde Karşılaşılan Sorunlar......................... 22
3. Akreditif İşlem Maliyetleri.................................................. 22
4. Akreditif İşlemlerine Dair Uluslararası Kurallar................... 23

1. İş Yerinde Teslim [Ex Works (EXW)]........................................... 25
2. Taşıyıcıya Teslim [Free Carrier (FCA)]......................................... 25
3. Gemi Doğrultusunda Teslim [Free Alongside Ship (FAS)]............... 26
4. Gemi Bordasında Teslim [Free on Board (FOB)]............................ 26
5. Mal Bedeli ve Navlun [Cost and Freight (CFR)]............................. 26
6. Mal Bedeli, Sigorta ve Navlun [Cost, Insurance and Freight (CİF)]..27
7. Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim

[Freight Carriage Paid to (CPT)]................................................... 27

1.3.8.     Taşıma ve Sigorta Bedeli Ödenmiş Olarak Teslim

[Carriage and Insurance Paid to (CİP)]......................................... 28

1. Sınırda Teslim [Delivery at Frontier (DAF)]................................... 28
2. Gümrük Resmi Ödenmeden Teslim

[Delivery Duty Unpaid (DDU)]..................................................... 28

1.3.11.   Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim

[Delivery Duty Paid (DDP)]......................................................... 28

1. Rıhtımda Teslim [Delivery Ex Quay (DEQ)].................................. 29
2. Gemide Teslim [Delivery Ex Ship (DES)]....................................... 29

1. Sataş Sözleşmesi (Sale Contract)................................................... 29
2. Faturalar...................................................................................... 30

1. Proforma Fatura (Proforma Invoice).................................. 30
2. Ticarî Fatura (Commercial Invoice).................................... 30
3. Tasdikli Fatura (Certified Invoice)...................................... 30

1.4.3.   Yabancı Ülke Mevzuatınca İstenen Belgeler.................................. 30

1.4.3.1. Menşe Şehadetnamesi (Certificate of Origin)..................... 30

1. Dolaşım Belgeleri (Movement Certificates)......................... 30
2. Kota Belgesi (Quota Document)........................................ 31

1.4.4.    Uygun Yüklemeye Dair Belgeler................................................... 31

1. Kalite / Sağlık Belgesi (Quality / Sanitary Certificate).......... 31
2. Analiz Raporu (Certificate of Analysis).............................. 31
3. Kontrol ve Gözetim Belgesi (Inspection Certificate)............ 32
4. Koli/Ambalaj Listesi (Packing List).................................... 32
5. Çeki/Ağırlık Listesi (VVeight List)..................................... 32

1.4.5.    Sigorta Belgeleri........................................................................... 32

1. Sigorta Mektubu (Letter of Insurance)............................... 33
2. Sigorta Şahadetnamesi (Insurance Certificate).................... 33
3. Geçici (Flotan) Sigorta Poliçesi (Floating Insurance Policy) .33
4. Sigorta Poliçesi (Insurance Policy)..................................... 33

1.4.6.  Nakliye Belgeleri............................................................................. 34

1.4.6.1. Karayolu Taşıma Senetleri (Road Bills).............................. 34

1. Karayolu Taşıma Senedi (CMR)......................... 34
2. Nakliyeci Makbuzu (FCR).................................. 34
3. Nakliyeci Taşıma Belgesi (FCT)......................... 35
4. TIR Karnesi (TIRCarnet).................................. 35

1.4.6.2.   Denizyolu Taşıma Senetleri (Bs/L: Bills of Lading).............. 35

1. Kısa Konşimento (Short Form/Blank Back B/L) .35
2. Düz Hat Konşimentosu (Liner B/L).................... 36
3. Konteynır Konşimentosu (Container B/L)............ 36
4. Birleşik Taşıma Konşimentosu (Combined B/L) 36
5. Navlun Sözleşmesine Dayalı Konşimento
   (Charter Party B/L)........................................... 36
6. Ciro Edilemez Denizyolu Taşıma Senetleri
   (Non Negotiable Seaway Bili)............................ 36

1. İkinci Kaptan Makbuzu (Mate's Receipt)............ 37

1. Demiryolu Taşıma Senedi (Railway Bili)............................ 37
2. Havayolu Taşıma Senedi (Airway Bili)............................... 37
3. Çok Araçlı (Karma) Taşıma Belgesi

(Multimodal Transport Document)..................................... 37

1. Ara Taşıma Senedi (House Way Bili)................................ 38
2. Posta Makbuzu (Postal Receipt)........................................ 38

1.4.7.    Finansman Senetleri...................................................................... 38

1. Poliçe (Bili of Exchange)................................................... 38
2. Bono (Promissory Note)................................................... 38

1.4.8.    Diğer Belgeler.............................................................................. 38

1. Gümrük Beyannamesi (Customs Declaration)..................... 38
2. Döviz Ahm-Sahm Belgeleri

(Forex Purchase-Sale Documents).................................... 39  

II. BÖLÜM

TEMEL FİRMA VE BANKA YAZIŞMA TEKNİKLERİ VE TİCARÎ KAVRAMLAR

  2.1.  Ticarî Yazışmalarda Olması Gereken Temel Özellikler................................ 41

2.1.1. Yazışmalarda Temel Prensipler........................................................ 41

1. Açıklık/Düzenlilik................................................................. 42
2. Az ve Öz Olma/Sadelik........................................................ 42
3. Bütünlük/Kapsayıcıhk........................................................... 42
4. Doğruluk/Samimilik.............................................................. 42

2.1.2. Yazışmalarda Temel Şekil Şartları.................................................... 43

1. Göndericinin İrtibat Bilgileri................................................... 43
2. Muhatabın İrtibat Bilgileri...................................................... 43
3. Hitap Satiri.......................................................................... 43
4. Giriş/Gelişme/Sonuç Kısımları............................................... 44
5. Kapanış Cümlesi.................................................................. 44
6. İmza.................................................................................... 44
7. Paraf/Ek/Kopya Kısımları..................................................... 44

1. Bilgi Talebinin Karşılanması............................................................. 45
2. Fiyat Bildirme................................................................................. 47
3. Teklifin Geçerlilik Süresini Bildirme.................................................. 47
4. Kalite ve Garanti Hakkında Bilgilendirme.......................................... 47
5. Ambalajlama Bilgisi Verme............................................................. 48
6. Teslim Süresini Bildirme.................................................................. 49
7. Mal Bedeline İlişkin Bildirimler......................................................... 49

1. Bulunmayan Yazışmalara İlişkin Talepler.......................................... 49
2. Masrafa ve Komisyonlara İlişkin Yazışmalar.................................... 50
3. Şifrelerle İlgili Yazışmalar................................................................ 51
4. Teyitlerle İlgili Yazışmalar............................................................... 52
5. İmza Teyit Talepleri ile İlgili Yazışmalar........................................... 53
6. Ödemelerle İlgili Yazışmalar............................................................ 53
7. Garantilere İlişkin Yazışmalar.......................................................... 56
8. Evraka İlişkin Yazışmalar................................................................ 57
9. Aksaklıklara İlişkin Bildirimler.......................................................... 58

1. Özür Beyanında Bulunma.............................................................. 59
2. Muhtelif İfadeler........................................................................... 59

              II. BÖLÜM

TİCARÎ MEKTUP ÖRNEKLERİ

3.1.   Firma Tanıtımı (Introduction of A Company)...................................................................... 88

1. Firma Profili (Company Profile).................................................................................. 88
2. Firmanın Basılı Materyallerle Tanıtımı

(Introduction of a Company by Printed Materials)................................................. 90

3.1.3.    Firmanın Ziyaret Yoluyla Tanıtımı

(Introduction of a Company by Visit)....................................................................... 91

3.2.   Bilgi Talebi (Information Request)........................................................................................ 92

3.2.1.    Genel Bilgi/Referans Talebi

(General Information/Reference Request)................................................................ 92

3.2.1.1.   Uluslararası Kuruluşlardan Bilgi Talebi

(Information Request from International Institutions)........................... 92

1. Sipariş Veren Yeni Bir Firmadan Genel Bilgi Talebi (General
   Info Request from A New Company Giving Order)................................. 93
2. Bir Firma Hakkında Referans Talebi

(Reference Request on A Company)........................................................ 94

3.2.1.4.   Bir Firma Hakkında Referans Talebine Cevap

(Reply to Reference RequestonA Company)........................................... 95

3.2.1.4.1.    Bir Firma Hakkında Olumlu Referans

(Positive Reference on A Company)..................................... 95

3.2.1.4.2.    Bir Firma Hakkında Olumsuz Referans

(Negative Reference on A Company)................................... 96

3.2.1.4.3.    Bir Firma Hakkında Bilgi Sağlayamama

(Unpossibility of Providing Info on

A Company).............................................................................. 97

3.2.2.    Ürün Bilgi Talebi (Product Information Request)................................................... 98

3.2.2.1.   Ürün Hakkında Bilgi Talebinde Bulunma

(Info Request on Product).......................................................................... 98

3.2.2.2.   Ürün Bilgi Talebine Cevap

(Response to Info Request on Product)................................................... 99

3.2.2.3.   Ürün Bilgi Talebinin Karşılanamaması

(Unability to Provide Info Request on Product)................................... 100

3.3.   Teklif (Offer) ......................................................................................................................... 101

3.3.1.   İş Teklifi (Business Offer)......................................................................................... 101

1. İş Teklifinde Bulunma (Offering A Business)......................................... 101
2. İş İlişkisini Sona Erdirme

(Terminating A Business Connection).................................................. 102

3.3.2.   Fiyat Teklifi (Quotation)........................................................................................... 103

3.3.2.1. Talep Edilmeden Yapılan Fiyat Teklifi

(Price Offer without Request).................................................................. 103  

1. Fiyat Teklif Talebi (Quotation Request)............................... 104
2. Talebe Bağlı Teklif (Inquiry Based Offer)............................ 105
3. Gelen Teklifi İşleme Alma Bilgisi (Info on
   Consideration of Anlncoming Offer).................................... 106
4. Gelen Teklifte Değişiklik Talebi (Request for Change

in An Incoming Offer)....................................................... 107

1. Gelen Teklife Olumsuz Cevap (Negative Reply to An
   Incoming Offer)................................................................. 108
2. Gönderilen Teklifte Değişiklik Kabulü (Acceptance of
   Amendment in An Outgoing Offer)..................................... 109
3. Gönderilen Teklifte Değişiklik Talebinin Kısmen Kabulü
   (Partial Acceptance of Amendment Request to An
   Outgoing Offer)................................................................. 110
4. Gönderilen Teklifte Değişiklik Talebinin Reddi
   (Rejection of Amendment Request to An

Outgoing Offer)................................................................. 111 3.4.  Sipariş (Order)....................................................................................... 112

1. Sipariş Verme (Placing an Order).................................................. 112
2. Siparişin Kabulü (Acceptance of An Order)................................... 113
3. Siparişin Kısmen Kabulü (Partial Acceptance of An Order)............. 114
4. Siparişin Reddi (Rejection of An Order)......................................... 115

1. Akreditif Açılış Talebi (Request for Opening a Letter of Credit).... 116
2. Akreditifte Değişiklik Talebi (Amendment Request in an L/C) ........ 117
3. Akreditifte Temdit Talebi (Extension Request in an L/C)................. 118
4. Evrakta Uyumsuzluk Bildirimi (Notification of

Discrepancy inDocs.).................................................................... 119

3.5.5. Evrakın Uyumsuzluklarıyla Kabul Edilmesi

(Acceptance of Docs. withthe Discrepancies)................................. 120 3.6.  Üretim (Production/Manufacturing)......................................................... 121

1. Üretimin Başladığını Bildirme (Notification of Production Start).. 121
2. Mal Çeşidinde Değişiklik (Change inType of Goods)........................ 122
3. Kalitede Değişiklik (Change in Çjuality).......................................... 123

1. Sevkiyat Talep Teyidi (Confirmation of A Shipment Request).......... 124
2. Sevkiyatm Bildirilmesi (Notification of Shipment)............................ 125
3. Deneme Sevkiyatı Yapılmamasına Dair İhbar

(Notification on No Trial Shipment)................................................ 126

1. Teslimatın Gerçekleşmesi (Execution of Delivery)........................... 127
2. Teslimde Gecikme (Delay in Delivery)........................................... 128
3. Yüklemede Eksiklik (Deficiency in the Shipment)............................ 129

1. Ödeme Talebi (Payment Request).......................................................................... 130
2. Ödemede Gecikme (Delay in Payment).................................................................. 131

3.9.   Kurumsal Bildirimler (Institutional Notifications)............................................................ 132

3.9.1.        İşletme Kuruluş İlanı (Announcement of

Establishing A Business)..................................................................................... 132

1. Şirket Adres Değişikliği (Change in Address of A Company)........................ 133
2. Ortağın Yönetimden Ayrılması (Leaving of A Shareholder

from Management)................................................................................................ 134

3.9.4.        Müdür Tayini (Appointment of A Director)...................................................... 135

3.10.   Temsilcilik/Acentelik (Representation/Agency)............................................................ 136

1. Temsilcilik Teklifi (Offer for Representation)..................................................... 136
2. Temsilcilik Kabulü (Acceptance of Representation)........................................ 137
3. Temsilcilik İçin Müracaat (Application for Representation)........................... 138
4. Temsilcilik Müracaatına Cevap (Reply to An Application

for Representation)................................................................................................ 139

3.11.   Randevu (Appointment).................................................................................................... 140

1. Randevu Talebi (Request for An Appointment)............................................... 140
2. Randevu Teyidi (Confirmation of An Appointment)....................................... 141

3.12.   Fuar/Sergi (Fair/Exhibition)................................................................................................ 142

1. Fuara/Sergiye Katılma Talebi (Request on Participation to A
   Fair/Exhibition)........................................................................................................ 142
2. Fuara/Sergiye Davet (Invitation to A Fair/Exhibition)...................................... 143

3.13.   Reklam (Advertisement)..................................................................................................... 144

1. Reklam Bilgi Talebi (Info Request on Advertising).......................................... 144
2. Reklam Bilgi Arzı (Providing Info on Advertisement)...................................... 145

3.14.   Genel Banka Yazışmaları (General Correspondence withBank).................................... 146

3.14.1.     Hesap (Account)..................................................................................................... 146

3.14.1.1.      Hesap Açılışı - Bilgi Talebi (Opening An Account -

Info Request)...................................................................................... 146

1. Hesap Açılışı - İmza Talimatı (Opening An Account -
   Instruction on Signature).................................................................. 147
2. Hesaptan Transfer Talimatı (Order for Transfer

from An Account)............................................................................. 148

3.14.1.4.    Hesapta Hata İhbarı (Declaration on Mistake in

An Account)...................................................................................... 149

3.14.2.     Kredi (Credit)........................................................................................................... 150

3.14.2.1.      İthalât İşlemi İçin Kredi Talebi (Request for Credit

on An Import Transaction).............................................................. 150

3.14.2.2.      İthalât İşlemi İçin Kredi Tahsis Bilgisi (Info on
Granting Credit on An Import Transaction).................................. 151

3.14.3.     Bono (Promissory Note)........................................................................................ 152

3.14.3.1.   Bono Kabulü (Acceptance of A Promissory Note)......................... 152