Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Avrupa insan Hakları Sözleşmesi Işığında Hukukumuzda Sanık Hakları
Avrupa insan Hakları Sözleşmesi Işığında Hukukumuzda Sanık Hakları
Deniz Erol ER
Sayfa Sayısı
:
293
Kitap Ölçüleri
:
21x18 cm
Basım Yılı
:
2002
ISBN NO
:
9754642001
120,00
TL GİRİŞ Günümüzde insanlığın yöneldiği temel amaçların başında tüm insanların insan haklarından eşit bir şekilde yararlandırılması gelmektedir. Bu temel amacı gerçekleştirebilmek için de bir çok uluslararası sözleşme düzenlenerek bu sözleşmeler tüm demokratik hukuk devletleri tarafından kabul edilmiştir. Keza salt bununla da yetinilmeksizin insan haklarını korumaya yönelik sözleşmelerin uygulanmasını temin ve denetlemek üzere bir takım denetleme organları da teşekkül ettirilmiştir. Ancak, tüm bu yoğun çabalara karşın insan hakları kavramının çağdaş dünyada halen gerçek anlamıyla yaşama geçirildiğini söyleyebilmemiz mümkün görülmemektedir. Diğer yandan, insan hakları kavramının gelişimine paralel bir düzeyde olmak üzere, sözleşmelerde "sanık hakları" da zorunlu yerini alarak bunların işlerliği ve korunması için gerekli güvenceler ve denetim mekanizmaları oluşturulmuştur. Nitekim, bunun için Birleşmiş Milletler Adalet Divanı ve Avrupa Konseyi çerçevesinde Avrupa İnsan Hakları Komisyonu ile Divanı kurulmuş, sözleşme tarafı olan ülkeler iç hukukları açısından sanık haklarını koruyup düzenlemeye yönelik birçok hukuksal metni vücuda getirmişlerdir. Ülkemiz özelinde ise, insan haklan alanında çağdaş ve modern anlayışın egemen olduğu ülkelerle "yazılı uluslararası sözleşmelere taraf olmak bakımından" paralellik temin edilmiştir. Bu bağlamda, ülkemiz Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi′nce hazırlanan sözleşmelere büyük ölçüde iştirak edip taraf olarak bu sözleşmeler ile sanıklara ilişkin olarak getirilen tüm hak ve güvencelere dair protokollere ve denetim mekanizmalarına katılmıştır. Ancak belirtmeliyiz ki, söz konusu bu anlaşma ve protokoller ile düzenleme bulan sanıklara ilişkin hak ve güvencelerin iç hukukumuza normatif açıdan soyut aktarımı süreç göz önüne alındığında her ne kadar olumlu bir görünüm arz etmekte ise de, yine de söz konusu tüm bu hak ve güvencelerin normatif anlamda iç hukukumuza yansımasının sözleşmelere bir takım aykırı- lıklar ve eksiklikler içerdiği itibarla yeterli düzeyde olmaması ile diğer yandan özellikle uygulamada karşılaşılan ve yerleşik anlayıştan kaynaklanan sözleşmelere aykırı durumlar yadsınamayacak birer olgu olarak halen karşımızda durmaktadır. Biz bu incelememizde öncelikle sanık haklan kavramının tarihsel süreci içindeki gelişimi ile evrensel boyutunu, bunun iç hukukumuza normatif anlamda yansımasını, bu normların ihtiva ettiği eksiklikler ile uygulamada karşılaşılan ihlaller ve aksamaları aktarmayı, çözüm önerileri getirmeyi amaçlamaktayız. İncelememizde Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi ile İşkence ve Başka Zalimce İnsanlık Dışı, Onur Kırıcı Davranış ya da Cezaya Karşı Sözleşme temel alınarak, bu belgelerin uygulanmasıyla ilgili Avrupa İnsan Hakları Komisyonu ve Divanı′mn kararlarına da yer verilmiştir. Konumuzla ilgili olarak iç hukukumuz bakımından ise, öncelikle Anayasa olmak üzere Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile Askeri Yargılama Usulü Kanunu göz önüne alınarak değerlendirilmeye tabi tutulurken, anılan bu kanunlardaki normların uygulamada ortaya çıkan görünümlerine ilişkin olarak da Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Askeri Yargıtay′ın kararlarından bir çok örnekler verilmiştir. İncelemede ayrıca konumuzu ilgilendiren bir takım normların-sü-reci somutlaştırmak açısından-eski düzenlemeleri ile yürürlükteki halen mevcut hallerinin karşılaştırılması yoluna başvurulduğu gibi, ceza yargılamasında uygulayıcı olarak şahsen gözlemlediğimiz bir takım aksamalar ve bunların giderilmesine dair bir takım önerilerde de bulunulmuştur. Bu noktada şunu da ifade edelim ki, konumuz kapsam yaratmaya oldukça müsait bulunduğundan ve hukuk düzeninin bir kül olduğu inancını taşıdığımızdan, sivil ve askeri yargı açısından mümkün mertebe keskin bir ayırıma gitmeksizin konuya ilişkin problemlerin gösterilmesi ve çözümü hususunda bağlantı ve etkileşimi ön plana alıp-zorunlu bir farklılık arz eden haller dışında-askeri yargı açısından ayrıntıya girmeden, genel ve kapsayıcı bir yaklaşım içinde hareket etmeyi tercih ettik. İÇİNDEKİLER 1. ÖNSÖZ 7 2. İÇİNDEKİLER 9 3. KISALTMALAR 15 Giriş 17 BİRİNCİ BOLUM SANIĞIN HAKLARI I. KAVRAM ve TARİHÇE 19 II. YASAL, BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ BİR MAHKEMEDE (ADİL) YARGILANMA HAKKI 30 A- Genel Olarak 30 B- Yasal (Olağan) Mahkeme 33 C- Bağımsız Mahkeme 42 1. Genel Olarak 42 a) Yasama Gücüne Karşı Yargı Bağımsızlığının Sağlanması 46 b) Yürütme Gücüne Karşı Yargı Bağımsızlığının Sağlanması 47 aa) Genel Olarak 47 bb) Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu′nun Varlığı 51 c) Yargı Gücüne Karşı Yargı Bağımsızlığının Sağlanması 54 d) Diğer Güçlere Karşı Yargı Bağımsızlığının Sağlanması 55 aa) Basına Karşı 55 bb) Toplumsal Güçlere (Ortama) Karşı 57 2. Askeri Mahkemelerin Bağımsızlığı 58 a) Genel Olarak 58 b) Uluslararası Sözleşmeler Açısından Askeri Mahkemelerin Bağımsızlığı 59 c) 1961 Anayasası Açısından Askeri Mahkemelerin Bağımsızlığı 61 d) 1982 Anayasası Açısından Askeri Mahkemelerin Bağımsızlığı 64 D- Tarafsız Mahkeme 65 1. Genel Olarak 65 2. CMUK Açısından Tarafsız Yargılanma Hakkı 69 a) CMUK′un 21. Maddesinde Düzenlenen Hakime İlişkin Görevden Yasaklılık Halleri 70 b) CMUK′un 22. Maddesinde Düzenlenen Hakime İlişkin Görevden Yasaklılık Halleri 77 c) Hakimin Reddi 78 d) Zabıt Katibinin Reddi 83 e) Bilirkişinin Yasaklanması ve Reddi 83 3. Askeri Yargılama Açısından Tarafsız Yargılanma Hakkı 84 III. ALENİ YARGILANMA HAKKI 86 A- Genel Olarak 86 B- Aleni Yargılamanın İstisnaları 93 1. Mecburi Gizlilik 93 2. Takdiri Gizlilik 94 C- Askeri Yargıda Aleni Yargılanma Hakkı 96 IV. MAKUL BİR SÜREDE YARGILANMA HAKKI 100 A. Genel Olarak 100 B. Ceza Davalarının Uzamasının Sebepleri 109 1. Yargılamaya ilişkin Nedenler 109 a) Hakimlerin Sayısının Yetersiz Olması 109 b) Adli Makamların Hatalı Uygulamaları 109 2. Suça ve Sanığa İlişkin Nedenler 110 a) Yargılama Konusu Olayın veya Suçun Grift Olması 110 b) Sanık Sayısının Fazla Olması 110 c) Tanık ve Diğer Delillerin Coğrafi Dağılımı 110 d) Yargılama Esnasında Sanık ve Müdafi Tarafından Gereksiz Taleplerde Bulunulması 110 İKİNCİ BOLUM SAVUNMA HAKKI I. GENEL OLARAK 117 II. İSNADIN NİTELİĞİ VE NEDENLERİ HAKKINDA BİLGİ ALMA HAKKI 124 A- İsnadın Öğrenilmesi 124 B- İsnadın En Kısa Sürede Öğrenilmesi 127 C- İlgilinin Anladığı Bir Dilde Kendisine Bilgi Verilmesi... 127 D- Hukukumuz Bakımından ve Uygulamada İsnadın Niteliği ve Nedenleri Hakkında Bilgi Alma Hakkı 129 III. SAVUNMA İÇİN GEREKLİ ZAMAN VE KOLAYLIKLARA SAHİP OLMA HAKKI 138 A- Genel Olarak 138 B- Sanığın Dosyayı İncelemesi 140 C- İddianamenin Tebliği İle Duruşma Günü Arasındaki Süre 142 D- Suçun Hukuki Mahiyetinde Değişme (Ek Savunma Hakkı) 144 E- Sanığın Duruşmada Ortaya Yeni Bir Suçunun Çıkması 149 IV. BİZZAT VEYA MÜDAFİ VASITASIYLA SAVUNMA HAKKI 152 A- Genel Olarak 152 B- Sanığın Kendini Bizzat Savunması 155 1. Sanığın Sorgusu ve İfade alma 157 a) İfade Almada ve Sorguda Uyulacak Kurallar 157 aa) Hukuk Devleti İlkesi 159 11 bb) İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi 160 cc) İşkence ve Gayri İnsani Muamelede Bulunulmaması İlkesi 162 dd) Kendini ve Yakınlarını Suçlamaya Zorlanamama İlkesi 162 ee) Meramını Anlatabilme İlkesi 163 ff) Özel Hayatın Gizliliği İlkesi 164 gg) Dürüst İşlem İlkesi 166 b) Yasak Sorgu Yöntemleri 170 c) Susma Hakkı 188 aa) Genel Olarak 188 bb) Hukukumuzda ve Uygulamada Susma Hakkı... 195 d) Sanığı Koruyan İlkeler 199 aa) İddia ve Savunmanın Eşit Olması 200 bb) Masumluk Karinesi 209 2. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı 217 a) Genel Olarak 217 b) Gaiplerin Yargılanması 222 c) Sanığın Yokluğunda (Sanık Hazır Bulunmaksızın) Duruşma Yapılması 224 aa) Sanığın Gelmemesinin Mümkün Olduğu Haller 225 bb) Sanığın Sorgusunun Yapılmış Olduğu Haller 225 cc) Sanığın Duruşmadan Vareste Tutulması 226 dd) Sanığın Duruşma Salonundan Çıkarılması 228 3. Savunma Dokunulmazlığı 230 C- Müdafi Vasıtasıyla Savunma Hakkı 233 1. Genel Olarak 233 2. Müdafi Bulundurma Hakkı 237 a) İsteğe Bağlı Olarak Müdafi Bulundurulması 238 b) Mahkemece Re′sen Müdafi Tayini 243 c) Baro Tarafından (Adli Yardım İçin) Müdafi Tayini 244 3. Müdafi Olabilecek Kimseler 250 4. Müdafi Sayısı 254 5. Müdafinin Yetkileri 256 a) Dava Dosyasını İnceleme Yetkisi 257 b) Yakalanan veya Tutuklananla Görüşme, Hukuki Yardımda Bulunma Yetkisi 261 c) Hazır Bulunma Yetkisi 266 d) Kanun Yollarına Başvurma Yetkisi 269 e) Ücret İsteme Yetkisi 270 f) Görevini Özgürlük İçinde Yapma Yetkisi 272 SONUÇ 277 KAYNAKLAR 281
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı