Zorunlu Standart Patent (SEP) Bağlamında Hakim Durumun Kötüye Kullanılması
Zorunlu Standart Patent (SEP) Bağlamında Hakim Durumun Kötüye Kullanılması
Berkay ERGÜN
KİTAP HAKKINDA
"Zorunlu Standart Patent (SEP)'in" söz konusu olduğu durumlarda, hakim durumun kötüye kullanımına rekabet otoritelerince müdahale edilmesinin sınai mülkiyet hakkı ile çatışma olasılığı, rekabet hukukunun güncel sorunlarından biridir. Zira, buluş sahiplerini patentin tanıdığı münhasır haklarla ödüllendirme ihtiyacı ile herkesin ortak kullanımına açık standartlar oluşturma ihtiyacı arasında bir gerginlik meydana gelmektedir. Bu durum sınai mülkiyet haklarının korunması ile piyasadaki rekabetin korunmasını birlikte değerlendirmeye yol açmaktadır.
Çözüm olarak kullanılan FRAND sistemi; SEP sahibi tarafından rakip teşebbüsçe kullanılmasına izin verilen yeniliğin suistimal edilerek haksız yere kullanılmasını engellemek ile beraber, lisans ücretlerinin adil ve makul olmasını sağlama yolunda bazı prensiplerin benimsenerek SEP'lere ilişkin lisans sözleşmeleri sürecinde ortaya çıkabilecek sorunların giderilmeye çalışılmasıdır. Bir diğer ifade ile; SEP sahibi ile lisans alan arasındaki menfaat dengesini ayarlama mekanizmasıdır.
Yüksek lisans tezi olarak hazırlanıp, sonradan geliştirilip güncellenen bu kitapta açıklanan sorun, geniş bir perspektiften incelenmiş ve gerek dünyadan gerekse de ülkemizden örneklerle pekiştirilmeye çalışılmıştır.
Konu Başlıkları
Rekabet Hukuku ve Sınai Mülkiyet Hukuku İlişkisi
Patentlerde Standart Belirleme ve SEP Kavramı
SEP Sahiplerinin Hakim Durumunu Kötüye Kullanması
Örnek Kararlar
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Özet 7
Kısaltmalar 11
1. GİRİŞ 13
2. REKABET HUKUKU VE SINAİ MÜLKİYET HUKUKU İLİŞKİSİ 17
2.1. Genel Olarak Rekabet Hukuku 17
2.1.1. Rekabetin Tanımı 17
2.1.2. Rekabet Hukuku 17
2.2. Sınai Mülkiyete Konu Patent Hakları 21
2.2.1. Patent Kavramı, Tanıdığı Haklar ve Koruma Alanı 21
2.2.2. Patent Hakkının Sınırlandırılması: Zorunlu Lisanslar 23
2.2.2.1. Zorunlu Lisans Tanımı, Konusu ve Kapsamı 23
2.2.2.2. Zorunlu Lisansın Hukuki Niteliği ve Tanıdığı Yetkiler 25
2.3. Rekabet Hukuku İle Sınai Mülkiyet Hukuku Arasındaki İlişkinin Kümülatif Koruma İlkesi İle Açıklanması 28
3. PATENTLERDE STANDART BELİRLEME VE SEP KAVRAMI 33
3.1. Patentlerin Standardizasyonu 33
3.1.1. Standart ve Standart Belirleme Kavramları 33
3.1.2. Standart Belirleme Yöntemleri 36
3.1.3. Standart Belirlemenin Faydaları ve Zararları 38
3.1.4. Standart Belirlemenin Rekabet Hukuku Açısından Değerlendirilmesi 41
3.2. Zorunlu Unsur Doktrini Çerçevesinde SEP 43
3.2.1. Zorunlu Unsur ve Uygulanma Şartları 43
3.2.2. SEP Kavramı 47
4. SEP SAHİPLERİNİN HAKİM DURUMUNU KÖTÜYE KULLANMASI 51
4.1. Genel Olarak Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Kavramı 51
4.1.1. Hakim Durumun Tanımı ve Tespiti 51
4.1.2. Kötüye Kullanmanın Tanımı 60
4.1.3. Hakim Durum ve Kötüye Kullanma Arasındaki İlliyet Bağı 63
4.2. SEP Sahipliğinin Pazar Gücü Yaratma Potansiyeli 64
4.3. SEP Sahiplerinin Hakim Durumunu Kötüye Kullanma Türleri 67
4.3.1. Sözleşme Yapmanın Reddi 67
4.3.2. Aşırı Fiyatlama 69
4.3.3. Ürün Bağlama ve Paket Satış (Patent Havuzları) 74
4.4. SEP’lerde Frand Taahhüdü Uygulaması 78
5. ÖRNEK KARARLAR 83
5.1. Dünya’dan Örnek Kararlar 83
5.1.1. Commercial Solvents Kararı 83
5.1.2. Microsoft Kararı 84
5.1.3. Magill Kararı 87
5.1.4. Qualcomm Kararları 89
5.1.5. Google Kararı 92
5.1.6. Motorola Kararı 93
5.1.7. Samsung Kararı 95
5.1.8. Huawei Kararı 95
5.2. Türkiye’den Örnek Kararlar 97
5.2.1. Bilsa Kararı 97
5.2.2. Yonga Levha Kararı 99
5.2.3. Anadolu Cam Kararı 101
5.2.4. Yeni Nesil Çamaşır Deterjanları Projesi Kararı 103
5.3. Kararların Kısa Bir Değerlendirmesi 104
6. SONUÇ 107
Kaynakça 111
Kavramlar Dizini 119