Yargıtay Uygulamalarıyla İş Hukukunun Temel İlkeleri

ÖNSÖZ

Bu eser, Türkiye Adalet Akademisi'nde anlatmış olduğumuz İş Hukuku ders notlarının yeniden düzenlenip genişletilerek kitap hâline getirilmesi düşüncesiyle kaleme alınmıştır. Eser, bilimsel bir çalışma olmayıp, genç meslektaşlarımıza, İş Hukuku'nu sevdirmek, uygulamada karşılaşacakları İş Hukuku problemlerini çözüme ka­vuşturmalarına destek olmak amacında yardımcı bir kaynaktır.

Kitapta ilk olarak, İş Hukukunun özellikleri, kaynakları ve te­mel kavramlar incelenmiştir. Sonraki bölümlerde ise; iş sözleşmesi­nin unsurları, iş sözleşmesi türleri ve iş sözleşmesinin sona ermesi, feshe bağlı tazminat alacakları, fazla çalışma, izin ve tatil ücretleri, ibraname ile işe iade davaları açıklanmıştır.

Kitapta temel İş Hukuku konuları özetlenerek ve sade bir dille anlatılmış, konuların hemen sonuna Yargıtay'ın iş davalarında be­nimsediği güncel ilke kararları ve önemli görülen Yargıtay kararları eklenmiştir.

  Kitabın düzeltim ve yayma hazırlanmasında büyük emeği ge­çen Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin çalışkan ve özverili tetkik hâkimi Sayın Durmuş Özcan'a, bizleri pozitif enerjisi, yaşama sevinci ile daima olumlu yönde motive eden daire başkanımız Sayın Ümran Sayış'a, öğrencisi olmakla her zaman kıvanç duyduğum, iş hukuku­nu bana sevdiren adanmış iş hukuku emekçisi Sayın Sarper Süzek'e, Adalet Yayınevi sahibi Sayın Hakan Karaaslan başta olmak üzere tüm yayınevi çalışanlarına teşekkürü borç bilirim.  

Mustafa Kemal TEPEDELEN

Yargıtay 9. H.D. Üyesi  

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ................................................................................................................................ VII

İÇİNDEKİLER........................................................................................................................ IX

I.   BÖLÜM

İŞ HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ VE KAYNAKLARI

1. GİRİŞ.............................................................................................................................. 1
2. İŞ HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ.............................................................. 3

1. işçilerin Korunması........................................................................... 3
2. iş Hukukunda Hassas Denge............................................................ 4

III. İŞ HUKUKUNUN KAYNAKLARI.............................................................. 4

1.   Resmî Kaynaklar.............................................................................. 4

a.  Anayasa........................................................................................ 4

b.  Yasalar ve Yönetmelikler............................................................... 5

c.   Yargı Kararlan.............................................................................. 5

2.  Özel Kaynaklar................................................................................ 6

a.  Toplu iş Sözleşmeleri.................................................................... 6

b.  iş Sözleşmeleri............................................................................ 6

c.   işveren Tarafından Yapılan iç Yönetmelikler..................................... 6

d.  işyeri Uygulamaları....................................................................... 6

3.  Uluslararası Kaynaklar...................................................................... 7

II. BÖLÜM

İŞ HUKUKUNDA TEMEL KAVRAMLAR

  I-   İŞÇİ.................................................................................................................................... 9 II. İŞVEREN.......................................................................................................................... 9

3. ALT İŞVEREN.................................................................................... 9
4. İŞVEREN VEKİLİ................................................................................ 21
5. İŞYERİ............................................................................................. 22
6. İŞYERİ DEVRİ.................................................................................... 22

9. İŞÇİYİ BİRLİKTE İSTİHDAM.................................................................. 32
10. İŞ KANUNU'NUN KAPSAMI............................................................. 33
11. KONUT KAPICILARI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER............................................. 44
12.  

III. BÖLÜM

İŞ SÖZLEŞMESİ VE TÜRLERİ İLE SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI

1. İŞ SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI.......................................................... 49
2. İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR.............................................. 50

1.   İşçinin Borçları................................................................................ 50

a.   İş Görme Borcu.......................................................................... 50

b.   İşçi, İşverenin Talimatlarına Uyma Borcu Altındadır......................... 51

c.   Sadakat Borcu........................................................................... 51

d.   Rekabet Etmeme Borcu.............................................................. 51

2.   işverenin Borçları............................................................................. 54

a.   Ücret Ödeme Borcu.................................................................... 54

b.   işverenin İşçiyi Koruma Borcu...................................................... 57

c.   İşveren Eşit Davranma Borcu Altındadır......................................... 57

III. İŞ SÖZLEŞMESİ TÜRLERİ................................................................... 60

1. Belirli Süreli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri.................................... 60
2. Mevsimlik İş Sözleşmeleri................................................................ 64
3. Takım Sözleşmeleri......................................................................... 68
4. Çağrı Üzerine Çalışma..................................................................... 69

IV. İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ................................................................. 70

1.   iş Sözleşmesinin Fesih Dışı Nedenlerle Sona Ermesi................................... 70

a.   Tarafların Anlaşması İle (ikale Sözleşmesi) İş Sözleşmesinin

Sona Ermesi................................................................................ 70

b.   işçinin Ölümü Hâlinde iş Akdi Sona Erer.............................................. 72

c.   Belirli Süreli iş Akitlerinde Belirli Sürenin Bitimi İle İş Akdi
Kendiliğinden Sona Erer.................................................................. 72

2.   İş Sözleşmesinin Fesih Bildirimi İle Sona Erdirilmesi................................... 72

a.   Genel Olarak................................................................................ 72

b.   Fesih Nedir.................................................................................. 73

c.   iş Arama izni, ihbar Tazminatı ve Kötüniyet Tazminatı.............................. 74

d.   Kıdem Tazminatı............................................................................ 83

aa. Genel Olarak........................................................................... 83

bb. Kıdem Tazminatının Koşulları....................................................... 84

aaa.   Bazı fesih hâlleri ve işçinin ölümü......................................... 84

bbb. işçi kıdem tazminatına hak kazanmak için bir tam yıl

çalışmalıdır.................................................................... 84

ccc.   işçinin kıdem tazminatı talep edebilmesi için,

öncelikle iş Kanunlarına tabi olarak çalışması gerekir................. 85

cc.  Kıdem Tazminatının Tavanı ve Hesaplanması................................... 85

IV. BÖLÜM

İŞİN DÜZENLENMESİ, FAZLA ÇALIŞMA, İZİN VE TATİL ÜCRETLERİ

I.   İŞİN DÜZENLENMESİ VE FAZLA ÇALIŞMA.......................................................... 117

1. Genel Olarak............................................................................................................ 117
2. Denkleştirme........................................................................................................... 126
3. Fazla Sürelerle Çalışma........................................................................................ 128
4. Gece Çalışması...................................................................................................... 128
5. Ara Dinlenmesi........................................................................................................ 129