Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Tarımda Biyoteknoloji Uygulamaları ve Patent Hakları (Agricultural Biotech Patent Law)
.jpg){kind=small}
Tarımda Biyoteknoloji Uygulamaları ve Patent Hakları (Agricultural Biotech Patent Law)
Tamer SOYSAL
616,00
TL KİTAP HAKKINDA
"Eğer petrolü kontrol ederseniz ülkeleri kontrol edersiniz, eğer gıdayı kontrol ederseniz insanları kontrol edersiniz."
Henry Alfred KISSINGER-1974
Doğada hiçbir şey kendisi için yaşamaz.
Nehirler kendi suyunu içemez.
Ağaçlar kendi meyvelerini yiyemez.
Güneş kendisi için ısıtmaz
Çiçekler kendileri için kokmaz.
Birbiri için yaşamak, doğanın kuralıdır.
Eski bir Şaman Öğretisi
Gıda ve tarım ülkeler tarafından daima en öncelikli konulardan kabul edilmiştir. Bu alanın patent yarışlarına açılmasıyla birlikte hızlı bir patent yarışı başlamıştır.
Dr. Hakim Tamer SOYSAL tarafından hazırlanan bu eser ile yeşil devrim, biyolojik korsanlık, canlıların patentlenmesi, biyoteknoloji, genetik mühendislik, CRISPR teknikleri, genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) risk ve faydaları, İslami açıdan GDO'lu ürünler, GDO ve Açlık İlişkisi ile tarım alanında ortaya konulan biyoteknolojik buluşların patentlenebilirliği gibi ilgi ve merak uyandıran konulara bilimsel yanıtlar verilmektedir.
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ VE TEŞEKKÜR .................................................................................................................7
İÇİNDEKİLER .................................................................................................................................9
KISALTMALAR .............................................................................................................................23
TABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ.............................................................................................27
GİRİŞ ............................................................................................................................................29
BİRİNCİ BÖLÜM
TARIM VE BİYOTEKNOLOJİ
§ 1. TARIM (AGRİ-CULTURE).................................................................................................37
I. DÜNYA'DA TARIMIN TARİHİ .....................................................................................37
A. İLK DÖNEMLER...................................................................................................37
B. ORTA ÇAĞ VE BİRİNCİ TARIM DEVRİMİ...........................................................40
C. TARIMIN ENDÜSTRİLEŞMESİ: İKİNCİ TARIM DEVRİMİ VE YEŞİL
DEVRİM................................................................................................................43
II. TÜRKİYE'DE TARIMIN TARİHİ ..................................................................................46
III. TARIMIN TANIMI VE TARIMSAL ÜRETİMİN ÖZELLİKLERİ .....................................50
§ 2. BİYOTEKNOLOJİ .............................................................................................................52
I. KAVRAMLAR..............................................................................................................52
A. GENLER, GENOM VE GENETİK.........................................................................52
1. MENDEL ÖNCESİ ÇALIŞMALAR .................................................................52
2. MENDEL'İN ÇALIŞMALARI...........................................................................53
3. MENDEL SONRASI ÇALIŞMALAR...............................................................55
B. KROMOZOMLAR, DNA VE RNA .........................................................................57
C. İNSAN GENOM PROJESİ VE KLONLAMA .........................................................62
1. İNSAN GENOM PROJESİ (HUMAN GENOME PROJECT-HGP).................62
2. KLONLAMA ...................................................................................................67
3. KLONLAMAYA İLİŞKİN YASAL VE ETİK TARTIŞMALAR............................70
II. BİYOTEKNOLOJİNİN ORTAYA ÇIKIŞI ......................................................................72
A. FERMENTASYON (ZYMO-TECHNOLOGY) .......................................................72
B. BİYOTEKNOLOJİ TERİMİNİN KULLANILIŞI VE GELENEKSEL
BİYOTEKNOLOJİ DÖNEMİ..................................................................................74
C. MODERN BİYOTEKNOLOJİ DÖNEMİ.................................................................76
10 İçindekiler
III. BİYOTEKNOLOJİNİN TANIMI VE KULLANIM ALANLARI......................................... 79
A. TANIM .................................................................................................................. 79
B. MODERN BİYOTEKNOLOJİNİN KULLANIM ALANLARI .................................... 82
1. KIRMIZI BİYOTEKNOLOJİ (SAĞLIK VE İLAÇ SEKTÖRÜ) .......................... 82
a. TANI ........................................................................................................ 83
b. İLAÇ ........................................................................................................ 83
c. AŞI .......................................................................................................... 85
d. KÖK HÜCRE VE GEN TEDAVİSİ........................................................... 86
e. BİYOSENSÖRLER VE BİYOÇİPLER ..................................................... 88
2. BEYAZ BİYOTEKNOLOJİ (ENDÜSTRİ VE ÇEVRE SEKTÖRÜ).................. 89
3. YEŞİL BİYOTEKNOLOJİ (TARIM VE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ) ............... 90
İKİNCİ BÖLÜM
TARIMDA BİYOTEKNOLOJİ UYGULAMALARI
§ 3. KAVRAMLARA BAKIŞ..................................................................................................... 95
I. HÜCRE YAPILARI VE BİTKİ GENOMU..................................................................... 95
A. PROKARYOT HÜCRE YAPILARI (PRO-CARYOTİC)......................................... 97
1. PROKARYOT ORGANİZMALAR VE YAPILARI ........................................... 98
a. VİRÜSLER .............................................................................................. 98
b. BAKTERİLER.......................................................................................... 99
c. ARKEA .................................................................................................. 100
B. ÖKARYOT HÜCRE YAPILARI (EU-KARYOTIC)............................................... 100
II. BİTKİ KISIMLARI VE BİTKİ TAKSANOMİSİ............................................................. 101
A. BİTKİ KISIMLARI................................................................................................ 101
B. BİTKİ TAKSANOMİSİ......................................................................................... 102
III. CANLILARDA ÇOĞALMA (ÜREME) ........................................................................ 103
A. EŞEYLİ ÜREME VE ÇİÇEKLİ BİTKİLERDE ÇOĞALMA................................... 104
B. EŞEYSİZ ÜREME .............................................................................................. 105
C. CANLILARDA HÜCRE BÖLÜNMESİ (MİTOZ VE MAYOZ)............................... 106
IV. MİKRO-BİYOLOJİ VE MİKRO-ORGANİZMALAR .................................................... 107
V. MOLEKÜLER BİYOLOJİ, GENETİK MÜHENDİSLİĞİ, BİYOTEKNOLOJİ VE
BİTKİ BİYOTEKNOLOJİSİ KAVRAMLARI................................................................ 108
§ 4. TARIM ALANINDA BİYOTEKNOLOJİNİN UYGULANMASI......................................... 109
I. GENEL OLARAK ...................................................................................................... 109
II. KULLANILAN TEMEL TEKNİKLER.......................................................................... 111
A. BİTKİ DOKU KÜLTÜRÜ UYGULAMALARI........................................................ 111
İçindekiler 11
1. EMBRİYO VE ORGAN OLUŞTURMA TEKNİKLERİ (EMBRİYOGENESİS
VE ORGANO-GENESİS)............................................................112
2. MİKRO-ÇOĞALTIM TEKNİKLERİ..................................................................113
3. HASTALIKSIZ BİTKİ ÜRETİMİ ....................................................................113
4. BİTKİ GEN KAYNAKLARININ MUHAFAZASI .............................................114
B. MOLEKÜLER İŞARETLEME..............................................................................114
C. BİTKİ GEN TEKNOLOJİLERİ UYGULAMALARI................................................115
1. GENEL OLARAK .........................................................................................115
2. GEN ÇIKARMA (GENE SILENCING) YÖNTEMLERİ .................................117
3. GEN AKTARMA YÖNTEMLERİ ..................................................................120
a. DOLAYLI GEN AKTARIMI ....................................................................120
b. DOĞRUDAN GEN AKTARIMI...............................................................122
4. DOĞRUDAN GEN AKTARIM TEKNİKLERİ ................................................122
a. BİYOLİSTİK (BİYO-BALİSTİK)..............................................................122
b. PROTOPLASTLARA GEN AKTARIMI ..................................................124
i. Kimyasal Yöntemler........................................................................124
ii. Lipozomlar ......................................................................................124
iii. Elektroporasyon..............................................................................125
iv. Sonikasyon .....................................................................................126
c. MİKRO - ENJEKSİYON.........................................................................126
d. MİKRO - LAZER....................................................................................126
e. MAKRO - ENJEKSİYON .......................................................................127
f. SİLİKON KARBİD FİBERLER VE NANOFİBER DİZİLER.....................127
g. POLENLER ...........................................................................................128
h. ZİGOTİK EMBRİYO ..............................................................................128
D. GENOM DÜZENLEME TEKNOLOJİSİ VE CRISPR-CAS YÖNTEMİ................129
1. GENOM DÜZENLEME TEKNOLOJİSİ (GENOME EDITING
TECHNOLOGY)...........................................................................................129
2. CRISPR/CAS9 YÖNTEMİ............................................................................130
3. GENOM DÜZENLEME TEKNOLOJİSİNİN İNSANLAR VE BİTKİLER
ÜZERİNDE UYGULAMASI, PATENTLENMESİ VE SAKINCALAR...............134
III. BİTKİ BİYOTEKNOLOJİSİ UYGULAMA NEDENLERİ .............................................138
A. HERBİSİTLERE DAYANIKLI BİTKİLERİN GELİŞTİRİLMESİ............................139
B. PESTİSİTLERE DAYANIKLI BİTKİLERİN GELİŞTİRİLMESİ.............................142
C. VİRÜSLERE VE HASTALIKLARA DAYANIKLI BİTKİLERİN
GELİŞTİRİLMESİ ...............................................................................................143
D. STRES FAKTÖRLERİNE DAYANIKLI BİTKİLERİN GELİŞTİRİLMESİ................146
E. ÜRÜN NİTELİKLERİNİ ARTIRMA......................................................................148
12 İçindekiler
IV. TRANSGENİK BİTKİLERİN İÇERDİĞİ RİSK VE FAYDALARA GÖRE
DEĞERLENDİRİLMESİ ............................................................................................ 150
A. FAYDA VE AVANTAJLAR ................................................................................. 150
B. RİSKLERİ ........................................................................................................... 151
1. SAĞLIK RİSKLERİ....................................................................................... 152
a. ALERJİK SORUNLAR........................................................................... 152
b. ANTİBİYOTİK DİRENCİ VE TOKSİSİTE SORUNU.............................. 155
c. ORGANİZMADA YOL AÇTIĞI DİĞER SORUNLAR............................. 156
2. ÇEVRE RİSKLERİ ....................................................................................... 158
a. BİTKİ ÖRTÜSÜNDE (FLORA) DEĞİŞİM.............................................. 158
b. HAYVAN TÜRLERİNDE (FAUNA) DEĞİŞİM........................................ 159
c. TOPRAK VE SU KİRLİLİĞİ................................................................... 160
3. SOSYO-EKONOMİK RİSKLER................................................................... 161
a. PAHALILIK ............................................................................................ 161
b. TEK TİP ÇEŞİT VE İLAÇ KULLANIMI .................................................. 161
c. ÇEŞİT KARIŞIMI VE TRANSGENİK ÇEŞİT YETİŞTİREN ÜLKE
KONUMUNA GELİNMESİ..................................................................... 161
d. TERMİNATÖR TOHUM (TOHUMLUĞUN HER YIL
YENİLENMESİ)..................................................................................... 162
V. TARIMDA BİYOTEKNOLOJİ VE AÇLIK İLİŞKİSİ..................................................... 164
§ 5. BİYOGÜVENLİK ............................................................................................................. 167
I. TANIM....................................................................................................................... 167
II. BİYOGÜVENLİK İLE İLGİLİ ULUSLARARASI VE ULUSAL DÜZENLEMELER ...... 167
A. ULUSLARARASI DÜZENLEMELER.................................................................. 167
1. BİYOÇEŞİTLİLİK SÖZLEŞMESİ (CONVENTION ON BIOLOGICAL
DIVERSITY-CBD):....................................................................................... 168
2. CARTAGENA GÜVENLİK PROTOKOLÜ (CARTAGENA
PROTOCOL ON BIOSAFETY).................................................................... 169
B. ABD'DE BİYOGÜVENLİK................................................................................... 172
1. ABD TARIM BAKANLIĞI (USDA)................................................................ 173
2. ABD GIDA VE İLAÇ DAİRESİ (FDA)........................................................... 173
3. ABD ÇEVRE KORUMA AJANSI (EPA): ...................................................... 174
C. AVRUPA BİRLİĞİ'NDE BİYOGÜVENLİK........................................................... 174
1. DÜZENLEYİCİ KURUM: AVRUPA GIDA GÜVENLİĞİ KURUMU
(EUROPEAN FOOD SAFETY AUTHORITY-EFSA) ................................... 174
2. AB'DE BİYOGÜVENLİK ÇALIŞMALARI...................................................... 175
a. GENEL OLARAK................................................................................... 175
b. İHTİYAT İLKESİ (PRECAUTIONARY PRINCIPLE).............................. 176
c. İZ SÜRÜLEBİLİRLİK, EŞİK DEĞER VE ETİKETLEME........................ 178
İçindekiler 13
III. TÜRKİYE’DE BİYOGÜVENLİK ÇALIŞMALARI ........................................................180
A. BİYOGÜVENLİK KANUNU ÖNCESİ DÖNEM ...................................................180
B. BİYOGÜVENLİK KANUNU.................................................................................184
C. GENETİK YAPISI DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR VE ÜRÜNLERİNE
DAİR YÖNETMELİK...........................................................................................187
IV. İSLAM HUKUKU AÇISINDAN GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ
ORGANİZMALARA BAKIŞ .......................................................................................189
§ 6. TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ PAZARI VE İSTATİSTİKLER........................................193
I. TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ PAZARI VE BAŞLICA ŞİRKETLER .........................193
A. GENEL OLARAK................................................................................................193
B. BAŞLICA ŞİRKETLER .......................................................................................194
II. TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ ALANINA İLİŞKİN İSTATİSTİKLER .........................196
A. TARIM VE BİYOTEKNOLOJİ İSTATİSTİKLERİ.................................................198
B. PATENTLERE İLİŞKİN İSTATİSTİKLER ...........................................................204
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
PATENT, BULUŞ VE BİYOTEKNOLOJİK BULUŞ
§ 7. PATENT HAKKININ ORTAYA ÇIKIŞI VE KAVRAMLAR..............................................209
I. ORTAYA ÇIKIŞI ........................................................................................................209
A. DÜNYA’DA .........................................................................................................209
B. TÜRKİYE’DE ......................................................................................................213
II. BULUŞ-BİYOTEKNOLOJİK BULUŞ, PATENT İSTEME HAKKI-PATENT
HAKKI KAVRAMLARI ...............................................................................................217
A. BULUŞ................................................................................................................217
B. BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLAR.........................................................................219
C. PATENT İSTEME HAKKI-PATENT HAKKI........................................................223
§ 8. BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLARIN PATENTLENMESİNE FARKLI
YAKLAŞIMLAR...............................................................................................................225
I. FELSEFE ODAKLI YAKLAŞIMLAR..........................................................................225
A. FAYDACILIK YAKLAŞIMI...................................................................................225
B. DOĞAL HAKLAR YAKLAŞIMI............................................................................228
II. TEKNOLOJİ ODAKLI YAKLAŞIMLAR......................................................................231
III. ÇEVRE ODAKLI YAKLAŞIMLAR..............................................................................233
IV. EKONOMİ ODAKLI YAKLAŞIMLAR.........................................................................236
§ 9. TARIMSAL ALANDA GERÇEKLEŞTİRİLEN BULUŞLARA İLİŞKİN
ULUSLARARASI VE ULUSAL DÜZENLEMELER ........................................................240
I. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER ...........................................................................240
A. SINAİ MÜLKİYETİN HİMAYESİNE İLİŞKİN PARİS SÖZLEŞMESİ ...................240
14 İçindekiler
B. WIPO KURULUŞ ANTLAŞMASI........................................................................ 241
C. PATENT İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI (PCT)............................................................ 243
D. PATENT HUKUKU ANTLAŞMASI (PLT) ........................................................... 245
E. TİCARETLE İLGİLİ FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI ANTLAŞMASI (TRIPS) ......... 246
II. AVRUPA’DA.............................................................................................................. 249
A. STRASBURG SÖZLEŞMESİ ............................................................................. 249
B. BUDAPEŞTE ANTLAŞMASI.............................................................................. 251
C. AVRUPA PATENT SÖZLEŞMESİ (EPC) VE UYGULAMA
YÖNETMELİĞİ................................................................................................... 252
D. LÜKSEMBURG ANTLAŞMASI VE AVRUPA BİRLİĞİ PATENTİ....................... 257
E. 98/44 SAYILI BİYOTEKNOLOJİ DİREKTİFİ ...................................................... 259
1. DİREKTİF'İN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI VE KABUL EDİLMESİ.................. 259
2. DİREKTİF'İN İPTALİNİN İSTENMESİ.......................................................... 261
3. BİYOTEKNOLOJİ DİREKTİFİ İLE EPO İLİŞKİSİ VE BAĞLAYICILIK
SORUNU ..................................................................................................... 261
4. BİYOTEKNOLOJİ DİREKTİFİ HÜKÜMLERİ................................................ 263
a. KAPSAM VE TANIMLAR ...................................................................... 263
b. PATENTLENEBİLİR BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLAR.......................... 264
c. PATENTLENEBİLİRLİK İSTİSNALARI VE ELEŞTİRİLER ................... 264
d. SANAYİYE UYGULANABİLİRLİK VE KORUMANIN KAPSAMI ........... 267
e. ZORUNLU LİSANS ............................................................................... 271
f. BİYOTEKNOLOJİK BULUŞUN TEVDİ.................................................. 273
III. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ'NDE ................................................................. 273
A. ABD PATENT KANUNU..................................................................................... 273
B. BİTKİ PATENT KANUNU (PLANT PATENT ACT-PPA) .................................... 276
C. BİTKİ ÇEŞİTLERİNİ KORUMA KANUNU (PLANT VARIETY
PROTECTİON ACT-PVPA)................................................................................ 280
IV. TÜRKİYE’DE............................................................................................................. 287
A. SINAİ MÜLKİYET KANUNU ÖNCESİ DÖNEM.................................................. 287
B. SINAİ MÜLKİYET KANUNU............................................................................... 288
§ 10. BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLARIN PATENT YOLUYLA KORUNMASININ
BENZER DİĞER FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI İLE KARŞILAŞTIRILMASI ................. 293
I. ISLAHÇI HAKLARI İLE KARŞILAŞTIRILMASI ......................................................... 293
A. GENEL OLARAK................................................................................................ 293
B. TARİHÇE............................................................................................................ 295
C. ISLAHÇI HAKKI KORUMASININ ESASLARI..................................................... 298
1. KONUSU...................................................................................................... 298
İçindekiler 15
2. NİTELİKLER VE KAPSAM...........................................................................298
3. KOŞULLAR VE KORUMA SÜRESİ.............................................................299
4. SINIRLAMALAR...........................................................................................300
5. ZORUNLU LİSANS......................................................................................304
6. HAKKIN TÜKENMESİ..................................................................................305
D. ISLAHÇI HAKKI/PATENT HAKKI İLİŞKİSİ.........................................................307
1. KONUSU VE ŞARTLARI BAKIMINDAN......................................................307
2. SINIRLAMALAR BAKIMINDAN ...................................................................310
3. TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLAR BAKIMINDAN........................311
II. TİCARİ SIR KORUMASI İLE KARŞILAŞTIRILMASI.................................................312
A. GENEL OLARAK................................................................................................312
B. TİCARİ SIR/PATENT KORUMASI İLİŞKİSİ .......................................................317
1. NİTELİĞİ BAKIMINDAN...............................................................................317
2. ŞARTLARI BAKIMINDAN............................................................................317
3. KORUMANIN SÜRESİ BAKIMINDAN .........................................................318
4. TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLAR BAKIMINDAN........................318
III. FAYDALI MODEL KORUMASI İLE KARŞILAŞTIRILMASI ......................................321
A. FAYDALI MODEL KORUMASININ ESASI VE ORTAYA ÇIKIŞI........................321
B. FAYDALI MODEL/PATENT İLİŞKİSİ: ORTAK YANLARI VE
FARKLILIKLARI..................................................................................................324
1. PATENTLENEBİLİRLİK ŞARTLARI BAKIMINDAN.....................................324
a. TEKNİK NİTELİK...................................................................................324
b. YENİLİK.................................................................................................324
c. BULUŞ BASAMAĞI...............................................................................325
d. SANAYİYE UYGULANABİLİRLİK .........................................................327
2. PATENT VERİLEMEYECEK KONU VE BULUŞLAR BAKIMINDAN...........327
3. İNCELEME VE KORUMA ŞARTLARI BAKIMINDAN..................................328
4. AYNI BULUŞ ÜZERİNDE PATENT VE FAYDALI MODEL
BAŞVURUSU TESİSİNİN MÜMKÜN OLUP OLMAMASI VE
PATENT-FAYDALI MODEL BAŞVURULARININ BİRBİRİNE
DÖNÜŞTÜRÜLÜP DÖNÜŞTÜRÜLEMEYECEĞİ BAKIMINDAN ................329
C. BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLARIN FAYDALI MODEL İLE
KORUNABİLİRLİĞİ ............................................................................................330
IV. TASARIM HAKKI İLE KARŞILAŞTIRILMASI............................................................330
A. GENEL OLARAK................................................................................................330
B. PATENT KORUMASI İLE İLİŞKİSİ.....................................................................334
1. KONUSU VE KAPSAMI BAKIMINDAN .......................................................334
16 İçindekiler
2. ŞARTLARI BAKIMINDAN............................................................................ 335
3. KORUMA SÜRESİ VE ŞEKLİ BAKIMINDAN .............................................. 338
V. GELENEKSEL BİLGİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI ..................................................... 338
A. KAVRAM VE SORUN ALANLARI ...................................................................... 338
B. KORUNMA ŞEKİLLERİ...................................................................................... 340
1. GELENEKSEL BİLGİNİN PATENT VE ISLAHÇI HAKLARI YOLUYLA
KORUNMASI ............................................................................................... 341
2. GELENEKSEL BİLGİNİN TELİF HAKLARI YOLUYLA KORUNMASI......... 341
3. GELENEKSEL BİLGİNİN COĞRAFİ İŞARET KORUMASI YOLUYLA
KORUNMASI ............................................................................................... 342
a. COĞRAFİ İŞARET KORUMASI............................................................ 342
b. GELENEKSEL BİLGİ İLE COĞRAFİ İŞARET KORUMASI
İLİŞKİSİ ................................................................................................. 345
c. GELENEKSEL BİLGİNİN COĞRAFİ İŞARET İLE KORUNMASI ......... 346
4. GELENEKSEL BİLGİNİN TİCARİ SIR KORUMASIYLA KORUNMASI ......... 347
5. GELENEKSEL BİLGİNİN ‘SUI GENERIS’ YOLLARLA KORUNMASI ........ 347
C. GELENEKSEL BİLGİNİN İSTİSMARINA YÖNELİK BİR UYGULAMA
OLARAK BİYOLOJİK KORSANLIK VE ÖRNEK VAKALAR ................................ 352
1. BASMATİ PİRİNÇLERİ................................................................................ 355
2. NEEM PATENTİ .......................................................................................... 356
3. HİNT SAFRANI (TURMERIC) PATENTİ ..................................................... 358
4. AYAHUASCA PATENTİ............................................................................... 359
5. ENOLA FASULYELERİ PATENTİ (ENOLA BEAN PATENT) ..................... 361
6. MACA BİTKİSİ PATENTİ............................................................................. 362
7. HİNT KAVUNU (INDIAN MELON) PATENTİ............................................... 364
8. DİĞER ÖRNEKLER VE DEĞERLENDİRME .............................................. 365
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
PATENTLENEBİLİRLİĞİN ŞEKLİ ŞARTLARI: PATENT BAŞVURUSU,
TARİFNAME, İSTEMLER VE BULUŞUN AÇIKLANMASI
§ 11. PATENT BAŞVURUSU..................................................................................................... 367
§ 12. BULUŞ KONUSUNU AÇIKLAYAN TARİFNAME............................................................ 369
I. GENEL OLARAK ...................................................................................................... 369
II. TARİFNAME VE BULUŞUN AÇIKLANMASI ............................................................ 370
A. BULUŞUN AÇIKLANMASI BAKIMINDAN TEKNİK ALANDA UZMAN
KİŞİNİN BİLGİ SEVİYESİ................................................................................... 370
B. TEKNİK PROBLEM VE ÇÖZÜMÜ ....................................................................... 371
C. BULUŞUN SANAYİYE UYGULANMA BİÇİMİ ................................................... 372
D. BULUŞ BİLDİRİMİNİN YETERLİLİĞİ (SUFFICIENCY OF DISCLOSURE)....... 372
İçindekiler 17
E. PATENTTE YAPILACAK DEĞİŞİKLİKLER VE BULUŞ BİLDİRİMİNİN
YETERLİLİĞİ......................................................................................................376
F. BİYOTEKNOLOJİK BULUŞUN TEKRARLANABİLİRLİĞİ VE BULUŞ
BİLDİRİMİNİN YETERLİLİĞİ ..............................................................................377
G. GENİŞ KAPSAMLI İSTEMLER VE TEKNİK ALANDA UZMAN KİŞİ İÇİN
AŞIRI ÇABA GEREKTİREN DURUMLAR..........................................................378
H. İSTEMLERE GÖRE GENİŞLEYEN BULUŞLAR (REACH-THROUGH
CLAIMS) .............................................................................................................381
III. TÜRK VE EPO UYGULAMASINDA NÜKLEOTİD VE AMİNOASİT
SEKANSLARININ AÇIKLANMASI VE SUNULMASI ................................................383
IV. TÜRK VE EPO UYGULAMASINDA BİYOLOJİK MATERYAL İÇEREN
BULUŞ BİLDİRİMİNİN YETERLİLİĞİ........................................................................385
A. GENEL OLARAK................................................................................................385
B. BİYOLOJİK MATERYALİN AÇIKLANMASI VE TEVDİ ......................................386
C. BİYOLOJİK MATERYAL NUMARASININ GEÇ BİLDİRİLMESİ .........................391
§ 13. İSTEMLER.......................................................................................................................392
I. GENEL OLARAK ......................................................................................................392
II. İSTEMLERİN FONKSİYONLARI ..............................................................................393
III. İSTEMLERİN İFADE EDİLİŞİ....................................................................................394
IV. İSTEM ÇEŞİTLERİ....................................................................................................396
V. İSTEMLERİN AÇIKLIĞI VE YORUMLANMASI ........................................................399
VI. TARİFNAME VEYA RESİMLERE YAPILAN ATIFLAR.............................................402
VII. EPC MADDE 84 VE MADDE 69 ARASINDAKİ İLİŞKİ .............................................403
VIII. EŞDEĞER UNSURLAR............................................................................................404
IX. USUL YOLUYLA ÜRÜN İSTEMLERİ (PRODUCT-BY-PROCESS CLAIM) .............409
§ 14. RESİMLER VE ÖZET......................................................................................................414
I. RESİMLER (DRAWİNGS).........................................................................................414
II. ÖZET (ABSTRACT)..................................................................................................415
§ 15. ABD HUKUKUNDA YAZILI TANIM VE BULUŞUN BİLDİRİMİ ŞARTI .........................416
I. GENEL OLARAK ......................................................................................................416
II. YAZILI BİLDİRİM ŞARTININ AMACI ........................................................................417
III. BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLARDA YAZILI BİLDİRİM ŞARTININ
UYGULANMASI........................................................................................................418
IV. MAKUL DENEY VE AŞIRI KÜLFET GEREKTİREN DENEY (REASONABLE
EXPERIMENTATION AND UNDUE EXPERIMENTATION).....................................420
V. BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLARDA MATERYALİN TEVDİ.......................................422
18 İçindekiler
BEŞİNCİ BÖLÜM
PATENT VERİLEMEYECEK KONULAR VE BULUŞLAR
§ 16. BULUŞ NİTELİĞİNİ HAİZ OLMAYAN KONULAR......................................................... 427
I. GENEL OLARAK ...................................................................................................... 427
II. MATEMATİK METODLARI VE ALGORİTMALARI (PURE MATHEMATİCAL
ALGORITHMS) ......................................................................................................... 429
III. BİLİMSEL TEORİLER VE PRENSİPLER (SCIENTIFIC THEORIES OR
PRINCIPLES)............................................................................................................ 429
IV. BİLGİNİN DERLENMESİ, DÜZENLENMESİ VE SUNULMASI USULLERİ
(ARRANGEMENTS OF PRINTED MATTER)........................................................... 431
V. ZİHNİ, TİCARİ, OYUN VE İŞ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN PLAN, USUL VE
KURALLAR ............................................................................................................... 432
VI. ESTETİK NİTELİĞİ BULUNAN MAHSULLER, EDEBİYAT VE SANAT
ESERLERİ İLE BİLİM ESERLERİ............................................................................. 433
VII. BİLGİSAYAR PROGRAMLARI................................................................................. 433
A. KAVRAM ............................................................................................................ 433
B. AVRUPA VE TÜRK HUKUKU'NDA.................................................................... 434
C. ABD HUKUKU'NDA............................................................................................ 436
VIII. NÜKLEER MATERYALLER VEYA ATOM ENERJİLERİ (NUCLEAR
MATERİAL OR ATOMIC ENERGY) ......................................................................... 439
IX. KEŞİFLER (DISCOVERIES), DOĞANIN ÜRÜNLERİ (PRODUCTS OF
NATURE) .................................................................................................................. 439
A. GENEL OLARAK................................................................................................ 439
B. ABD HUKUKU'NDA DOĞANIN ÜRÜNÜ DOKTRİNİ VE GELİŞİMİ ................... 441
C. CHAKRABARTY KARARI VE ETKİSİ................................................................ 446
D. AVRUPA HUKUKU'NDA KEŞİF/DOĞANIN ÜRÜNÜ UYGULAMASI ................ 449
§ 17. PATENT KORUMASINDAN YARARLANAMAYAN BULUŞLAR ................................ 453
I. GENEL OLARAK ...................................................................................................... 453
II. KAMU DÜZENİ VEYA GENEL AHLÂKA AYKIRI OLAN BULUŞLAR....................... 454
A. KAMU DÜZENİ (ORDRE PUBLIC) .................................................................... 457
B. GENEL AHLÂK (MORALITY)............................................................................. 459
III. MİKROBİYOLOJİK İŞLEMLER VEYA BU İŞLEMLER SONUCU ELDE EDİLEN
ÜRÜNLER HARİÇ OLMAK ÜZERE BİTKİ VEYA HAYVAN ÜRETİMİNE
YÖNELİK ESAS OLARAK BİYOLOJİK İŞLEMLER.................................................... 461
A. MİKROBİYOLOJİK İŞLEMLER VEYA BU İŞLEMLER SONUCU ELDE
EDİLEN ÜRÜNLER ............................................................................................ 461
B. BİTKİ VEYA HAYVAN ÜRETİMİNE YÖNELİK ESAS OLARAK
BİYOLOJİK İŞLEMLER...................................................................................... 464
İçindekiler 19
1. DÜZENLEMENİN AMACI VE KAYNAĞI .....................................................464
2. BİYOTEKNOLOJİ DİREKTİFİ'NİN DÜZENLEMEYE ETKİSİ VE
EPO'NUN YAKLAŞIMI.................................................................................465
3. BİYOTEKNOLOJİK USULLERİN DÜZENLEME KAPSAMINDA
DEĞERLENDİRİLMESİ ...............................................................................468
4. EPO-EBA'NIN G 1/8 VE G 2/7 SAYILI KARARLARI ...................................471
5. EPO-EBA'NIN G 2/12 VE G 2/13 SAYILI KARARLARI VE
DÜZENLEMEYE ETKİLERİ .........................................................................471
6. EPO TEMYİZ KURULU'NUN 5 ARALIK 2018 TARİHLİ T 1063/18
SAYILI KARARI ...........................................................................................474
7. DİĞER BAZI ÜLKELERDE DURUM............................................................476
IV. BİTKİ ÇEŞİTLERİ VE HAYVAN IRKLARI.................................................................479
A. BİTKİ ÇEŞİTLERİ ...............................................................................................479
B. BİTKİLERİN PATENTLENEBİLİRLİĞİ................................................................482
C. HAYVAN IRKLARI..............................................................................................484
V. İNSAN VE HAYVAN VÜCUDUNA UYGULANACAK TEŞHİS YÖNTEMLERİ
İLE CERRAHİ YÖNTEMLER DAHİL TÜM TEDAVİ YÖNTEMLERİ .........................486
A. GİRİŞ..................................................................................................................486
B. TEŞHİS USULLERİ (DIAGNOSTIC METHODS) ...............................................488
C. TEDAVİ USULLERİ (THERAPEUTIC METHODS) ............................................489
D. CERRAHİ USULLERİ (SURGICAL METHODS)................................................491
E. SINIRLAMANIN ABD VE DİĞER BAZI ÜLKELERDE UYGULAMASI ...............493
1. ABD UYGULAMASI .....................................................................................493
2. DİĞER BAZI ÜLKE UYGULAMALARI.........................................................495
F. DEĞERLENDİRME ............................................................................................497
VI. OLUŞUMUNUN VE GELİŞİMİNİN ÇEŞİTLİ AŞAMALARINDA İNSAN
BEDENİ VE BİR GEN DİZİSİ VEYA KISMİ GEN DİZİSİ DE DAHİL OLMAK
ÜZERE İNSAN BEDENİNİN ÖĞELERİNDEN BİRİNİN BASİT KEŞFİ .....................498
VII. İNSAN KLONLAMA İŞLEMLERİ, İNSAN EŞEY HATTININ GENETİK KİMLİĞİNİ
DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ, İNSAN EMBRİYOSUNUN SINAİ YA DA TİCARİ
AMAÇLARLA KULLANILMASI, İNSAN YA DA HAYVANLARA ÖNEMLİ BİR
TIBBİ FAYDA SAĞLAMAKSIZIN HAYVANLARA ACI ÇEKTİREBİLECEK
GENETİK KİMLİK DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ VE BU İŞLEMLER SONUCU
ELDE EDİLEN HAYVANLAR....................................................................................503
A. İNSAN KLONLAMA İŞLEMLERİ ........................................................................503
B. İNSAN EŞEY HATTININ GENETİK KİMLİĞİNİ DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ ......504
C. İNSAN EMBRİYOSUNUN SINAİ YA DA TİCARİ AMAÇLARLA
KULLANILMASI..................................................................................................507
D. İNSAN YA DA HAYVANLARA ÖNEMLİ BİR TIBBİ FAYDA
SAĞLAMAKSIZIN HAYVANLARA ACI ÇEKTİREBİLECEK GENETİK
KİMLİK DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ VE BU İŞLEMLER SONUCU ELDE
EDİLEN HAYVANLAR........................................................................................512
20 İçindekiler
ALTINCI BÖLÜM
BULUŞUN PATENTLENEBİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN ŞARTLAR
§ 18. TEKNİK KARAKTER ŞARTI .......................................................................................... 519
I. GENEL OLARAK ...................................................................................................... 519
II. AVRUPA HUKUKUNDA ........................................................................................... 520
A. EPC2000 ÖNCESİ DÖNEM............................................................................... 520
B. EPC2000 SONRASI DÖNEM ............................................................................ 521
III. ABD HUKUKUNDA................................................................................................... 523
§ 19. YENİLİK .......................................................................................................................... 525
I. GENEL OLARAK ...................................................................................................... 525
II. TEKNİĞİN BİLİNEN DURUMU VE TOPLUMUN BİLGİYE ERİŞEBİLMESİ............. 528
A. TEKNİĞİN BİLİNEN DURUMU .......................................................................... 528
B. TOPLUMUN BİLGİYE ERİŞEBİLMESİ .............................................................. 529
1. TOPLUM...................................................................................................... 529
2. BİLGİYE ERİŞME KAVRAMI VE SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
ALTINDA BULUNAN KİŞİLERİN BİLMESİNİN YENİLİĞİ ORTADAN
KALDIRMAYACAĞI..................................................................................... 530
a. BİLGİYE ERİŞME KAVRAMI ................................................................ 530
b. SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ALTINDA BULUNAN
KİŞİLERİN BİLMESİNİN YENİLİĞİ ORTADAN
KALDIRMAYACAĞI .............................................................................. 533
III. TEKNİĞİN BİLİNEN DURUMUNA DAHİL OLAN BİLGİLER .................................... 534
A. YAZILI AÇIKLAMALAR ...................................................................................... 534
1. YAYINLAR ................................................................................................... 535
2. ÇİZİMLER .................................................................................................... 535
3. İNTERNETTE YER ALAN AÇIKLAMALAR ................................................. 535
4. TEKNİK ALANDA UZMANIN ERİŞEBİLECEĞİ TEKNİK VEYA
BİLİMSEL OLMAYAN YAYINLAR ............................................................... 537
B. SÖZLÜ TANITIM YOLUYLA YAPILAN AÇIKLAMALAR.................................... 538
C. KULLANIM YOLUYLA........................................................................................ 538
D. DİĞER BİÇİMLER YOLUYLA YAPILAN AÇIKLAMALAR.................................. 539
E. ÖNCEKİ PATENT BAŞVURULARININ TEKNİĞİN BİLİNEN DURUMUNA
DAHİL OLUP OLMAYACAĞI ............................................................................. 540
IV. BULUŞA PATENT VERİLMESİNİ ETKİLEMEYEN AÇIKLAMALAR ........................ 542
A. HOŞGÖRÜ SÜRESİ VE RÜÇHAN HAKKI KAVRAMLARI VE
BİRBİRLERİYLE İLİŞKİLERİ.............................................................................. 542
1. HOŞGÖRÜ SÜRESİ.................................................................................... 542
2. RÜÇHAN HAKKI.......................................................................................... 543
3. HOŞGÖRÜ SÜRESİ-RÜÇHAN HAKKI İLİŞKİSİ ......................................... 544
İçindekiler 21
B. EPC BAKIMINDAN PATENT VERİLMESİNİ ETKİLEMEYEN
AÇIKLAMALAR ..................................................................................................545
1. PATENT BAŞVURU SAHİBİNİN İZNİ OLMADAN YAPILAN
AÇIKLAMALAR............................................................................................545
2. RESMİ VEYA RESMİ OLARAK KABUL EDİLEN ULUSLARARASI
SERGİLER .........................................................................................................546
C. TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN PATENT VERİLMESİNİ ETKİLEMEYEN
AÇIKLAMALAR ..................................................................................................547
1. BULUŞ SAHİBİNİN İZNİ İLE YAPILAN AÇIKLAMALAR....................................547
2. BULUŞ SAHİBİNİN BİLGİSİ VE İZNİ DIŞINDAKİ AÇIKLAMALAR..............548
a. PATENT BAŞVURUSU YAPILAN MERCİ TARAFINDAN
YAPILAN AÇIKLAMALAR.....................................................................548
b. ÜÇÜNCÜ KİŞİLER TARAFINDAN YAPILAN AÇIKLAMALAR..............548
V. YENİLİĞİN ZAMANI..................................................................................................549
VI. YENİLİĞİN TESPİTİ VE KARŞILAŞTIRMA YAPILMASI ..........................................551
A. İSTEMLERİN İNCELENMESİ.............................................................................551
B. TEKNİĞİN BİLİNEN DURUMUNUN İÇERİĞİNİN TESPİT EDİLMESİ...............552
C. KARŞILAŞTIRMA YAPILMASI...........................................................................553
VII. BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLAR BAKIMINDAN YENİLİĞİN
DEĞERLENDİRİLMESİNDE ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR ............................554
§ 20. BULUŞ BASAMAĞI........................................................................................................563
I. KAVRAM VE BİR PATENTLENEBİLİRLİK ŞARTI OLARAK ORTAYA ÇIKIŞI.........563
II. BULUŞ BASAMAĞI VE YENİLİK İLİŞKİSİ................................................................567
III. TEKNİK ALANDA UZMAN KİŞİ ................................................................................569
A. KAVRAM VE YASAL DÜZENLEMELER............................................................569
B. TEKNİK ALANDA UZMAN KİŞİNİN BİLGİ SEVİYESİ........................................572
C. BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLAR BAKIMINDAN TEKNİK ALANDA
UZMAN KİŞİ VE ARANAN BİLGİ SEVİYESİ......................................................575
IV. AŞİKARLIK DEĞERLENDİRMESİ VE PROBLEM ÇÖZÜM YÖNTEMİ
(PROBLEM SOLUTION APPROACH)......................................................................578
A. AŞİKARLIK DEĞERLENDİRMESİ ÖLÇÜTLERİ................................................578
B. PROBLEM ÇÖZÜM YÖNTEMİ AŞAMALARI.....................................................581
1. TALEP EDİLEN BULUŞA GÖRE EN YAKIN TEKNİĞİN
DURUMUNUN TESPİT EDİLMESİ..............................................................581
2. TEKNİK PROBLEM .....................................................................................583
3. TEKNİK ÇÖZÜME ULAŞMA........................................................................584
a. SONUCA ULAŞABİLME İHTİMALİ: YAPAR-YAPABİLİR
YAKLAŞIMI (COULD-WOULD APPROACH)........................................585
b. BAŞARIYA ULAŞMA KONUSUNDAKİ MAKUL BEKLENTİ
(REASONABLE EXPECTATİON OF SUCCESS).................................585
c. DENE VE GÖR YAKLAŞIMI (TRY AND SEE SITUATION)..................591
22 İçindekiler
V. BİYOTEKNOLOJİK USUL PATENTLERİNDE BULUŞ BASAMAĞI ŞARTININ
İNCELENMESİ.......................................................................................................... 594
VI. AŞİKAR OLMANIN DEĞERLENDİRİLMESİNDE İKİNCİL GÖSTERGELER........... 596
A. GENEL OLARAK................................................................................................ 596
B. İKİNCİL GÖSTERGELERİN İNCELENMESİ ..................................................... 597
1. BELGELERİN TARİHİ-ZAMAN FAKTÖRÜ (AGE OF DOCUMENTSTIME
FACTOR) ........................................................................................... 597
2. UZUN ZAMANDIR MEVCUT OLAN İHTİYACIN GİDERİLMESİ
(SATISFACTION OF A LONG-FELT NEED)............................................... 598
3. DİĞERLERİNİN BAŞARISIZ DENEMELERİ (FAILURE OF OTHERS)......... 600
4. TEKNİK ÖNYARGI (TECHNICAL PREJUDICE) ......................................... 600
5. TİCARİ BAŞARI (COMMERCIAL SUCCESS)............................................. 602
6. PAZARDAKİ REKABET DURUMU (MARKET COMPETITORS)................ 604
7. BASİT ÇÖZÜM (SIMPLE SOLUTION) ........................................................ 604
8. SÜRPRİZ-BONUS ETKİSİ (SURPRISING-BONUS EFFECT).................... 605
9. KARŞILAŞTIRMALI TESTLER (COMPARATIVE TESTS).......................... 606
10. BULUŞ İLE İLGİLİ PROFESYONELLERİN PROBLEMİ TASDİK
ETMİŞ OLMALARI, FARKLI YÖNE İŞARET EDEN REFERANSLAR
VEYA KUŞKULAR (PROFESSIONAL APPROVAL, TEACHING
AWAY OR SKEPTICISM)............................................................................ 607
§ 21. SANAYİYE UYGULANABİLİRLİK.................................................................................. 609
I. GENEL OLARAK ...................................................................................................... 609
II. TEKNİK KARAKTER VE SANAYİYE UYGULANABİLİLİK ....................................... 612
III. BULUŞUN 'KÂRLI KULLANIMI' VE BİYOTEKNOLOJİK BULUŞLARIN
SANAYİYE UYGULANABİLİRLİĞİ ........................................................................... 614
IV. BULUŞUN AÇIKLANMASI VE SANAYİYE UYGULANABİLİRLİK............................ 617
V. İNGİLİZ HUKUKU'NA GÖRE SANAYİYE UYGULANABİLİRLİK.............................. 619
VI. TÜRK HUKUKU'NDA SANAYİYE UYGULANABİLİRLİK.......................................... 623
VII. AMERİKAN VE KANADA HUKUKU'NDA YARARLILIK (UTILITY) ŞARTI............... 624
A. AMERİKAN HUKUKU'NDA YARARLILIK ŞARTI............................................... 624
B. KANADA HUKUKU'NDA YARARLILIK ŞARTI................................................... 628
SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER .........................................................................................631
BİBLİYOGRAFYA......................................................................................................................647
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı