Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mart (135)      Şubat (116)      Ocak (139)      Aralık (134)

Şehir Planlarının Eser Niteliği Ve Eser Sahipliği

Şehir Planlarının Eser Niteliği Ve Eser Sahipliği



Sayfa Sayısı
:  
79
Kitap Ölçüleri
:  
13x19 cm
Basım Yılı
:  
2011
ISBN NO
:  
9786055593612

125,00 TL











GİRİŞ Şehir planlarının, şehir plancılarının yarattıkları düşün¬ce ürünleri olduğu açıktır. Bu ürünler üzerindeki hak ve yet¬kilerin ne olduğu sorusunun yanıtı bunların hukuksal niteliği¬nin tespit edilmesine bağlıdır. Fikri haklar fikri mülkiyet grubu içinde yer alan haklar¬dır. Fikri mülkiyetin diğer önemli dalını ise sınai haklar oluş¬turur. İnceleme konumuz fikri mülkiyetin fikri haklar grubu ile ilgilidir. Fikri hak, kişilerin fikir ve sanat ürünleri üzerinde yer alan, maddi nitelikte olmayanhaklardır. Türk Hukuku′nda fikri hak denildiğinde akla gelen temel ve genel kanun 5846 sayılı "Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu" dur. Bu Kanun kişilerin eser adı verilen fikir ürünlerini ve bunlar üzerindeki haklarını kapsamlı bir şekilde ele almıştır. Bir fikri haktan söz edebilmemiz ve bu Kanun′da öngörülen korumalardan yararlanabilmemiz için yaratılan düşünce ürü¬nünün eser niteliğini ve koşullarını taşıması gerekir. 5846 sayılı Kanun, eseri "sahibinin hususiyetini taşı¬yan" ve "dört eser grubundan birine giren" düşünce ürünleri olarak kabul etmiştir. Sahibinin hususiyetini taşıma unsuru, eserin orijinal olmasını, kişinin kendi fikri çabasının sonucu olarak yaratıl¬masını, taklit, intihal ya da başkasının fikri ürününün tekrarı olmamasını ifade eder. Bir fikri çabanın eser sayılabilmesi ve 5846 sayılı Ka-nun′un kapsamında koruma bulabilmesi için sadece sahibinin hususiyetini taşıması yeterli değildir. Aynı zamanda kanunda sınırlı sayıda olarak sıralanan dört eser grubundan birine gir¬mesi gerekir. Dört eser grubu "ilim ve edebiyat"; "müzik"; "sinema" ve "güzel sanat" eserleri olarak adlandırılmıştır. Çalışmamız açısından bu dört eser grubundan "ilim ve edebiyat" eserleri bizi yakından ilgilendirmektedir. Çünkü; 5846 sayılı Kanun′un 2. maddesi 3. bendinde "ilim ve edebi¬yat eserleri" grubu içinde "her nevi planlar, projeler....herçeşit mimarlık ve şehircilik tasarım ve projeleri,mimari maketler,... .çevre .. .tasarım ve projeleri" ne yer vermiştir. Şehir planlarının eser sayılabilmesi için birinci unsur olan "sahibinin hususiyetini" taşıma koşulu mevcut ise, kural olarak "ilim ve edebiyat eseri" grubuna girecek ve 5846 sayılı Kanun kapsamında koruma bulacaktır. İncelememiz sırasında ele alınacağı üzere şehir planlarının güzel sanat eseri grubuna girmesi yasanın 4. maddesinde "güzel sanat eserlerinin" sekiz bend halinde sınırlı tutulmuş olması ve bunlar arasında şehir planlarına yer verilmemesi bulunması karşısında mümkün görünmemektedir. Bu kısa açıklamamızla inceleme konusunu ortaya koy¬muş bulunmaktayız. Buna göre öncelikle bir şehir planının ne zaman eser sayılabileceği ve hangi eser grubuna gireceği ça¬lışmanın ilk aşamasını oluşturmaktadır. Bu konudaki tartış¬mayı takiben şehir planları üzerinde plancıların eser sahipliği ile bundan doğan hakları ele alınacaktır. Bu anlamda olmak üzere çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde şehir planlarının sahibinin hususiyetini taşıması ve 5846 sayılı Kanun′da sınırlı sayıda sayılan eser gruplarından hangisine girdiği, ikinci bölümde eser sahibi olarak kabul edilen kişiler, bu kişilerin eser üzerindeki maddi ve manevi hakları ile bu hakların kullanımı, üçüncü ve son bölümde ise; söz konusu hakların ihlallerinin ne şekillerde gerçekleşebileceği ve bu durumda başvurulabilinecek hukuki yollar ele alınmıştır. ÖNSÖZ Hukuka yakın ilgi duyan bir şehir plancısı olarak Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi′nde yürütülmekte olan "Eko¬nomi Hukuk" yüksek lisans programına 2009 yılında kabul edildim ve programı 2011 yılının Haziran ayında tamamla¬dım Program süresince almış olduğum eğitimde özellikle "Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku" ilgimi çeken bir alan oldu ve yüksek lisans projemi bu konuda hazırlamaya karar ver¬dim. Proje danışmanlığımı yürüten Doç. Dr. Gül Okutan Nilsson da "Şehir Planlarının Eser Niteliği ve Eser Sahipliği" başlığı altında, şehir plancılarının yarattıkları düşünce ürünle¬rinin niteliğinin ne olduğu ve bunlar üzerindeki yasal hakların kimlere ait olduğu konusunda çalışma yapmamı onayladı. Bir şehir plancısı olarak böyle bir hukuksal konuyu ele almış olmam şaşırtıcı bulunabilir. Ancak bu kararımda özel¬likle ülkemizde fikri haklar alanında çok sayıda bilimsel ça¬lışma yapılmış olmasına karşın, şehir planlarının 5849 sayılı "Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu" kapsamında incelenmiş olması ve dolayısıyla şehir plancılarının sahip oldukları hak¬lara dayanaklarıyla vakıf olmamaları etki oldu. Çalışma Haziran 2011′de Prof. Dr. Veliye Yanlı, Doç Dr. Gül Okutan Nilsson ve Yrd. Doç. Dr. Kerem Cem aSanlı′dan oluşan jüri heyetine sunuldu ve başarılı bulundu. Bu vesile ile çalışmanın ortaya çıkmasında büyük kat¬kıları bulunan değerli hukukçu Doç. Dr. Gül Okutan Nilsson′a kendisine tanımaktan ve derslerine katılmaktan şeref duyduğum Prof. Dr. Veliye Yanlı′ya ve jüri üyesi Yrd. Doç. Dr. Kerem Cem Sanlı′ya teşekkürü bir borç bilirim. Çalışmasının baskı ve dağıtım işlerini üstlenen Turhan Kitabevi sahibi Turhan Polat ile çalışanlarına da ayrıca teşek¬kür etmek isterim. Çalışmanın tüm ilgilenenlere yararlı olması dileğiyle İstanbul-Eylül2011 Pınar Kılıçoğlu CAPADONA İÇİNDEKİLER II. ŞEHİR PLANLARININ ESER SAYILABİLME KOŞULLARI 5 A- Kavram ve Tanımlar 5 B-Sübjektif Koşul 9 C-Objektif Koşul 12 III. ŞEHİR PLANLARINDA ESER SAHİPLİĞİ VE ESER SAHİPLİĞİNDEN DOĞAN HAKLAR 21 A-Genel İlke 21 B- Eser Sahibinin Birden Fazla Olması 26 C- Şehir Planlarında Eser Sahipliğinden Doğan Hakları Kullanma Yetkisi 31 a) Özel Alanda 33 b) Kamusal Alanda 34 D- Şehir Planlarında Eser Sahipliğinden Doğan Haklar 38 a) Umuma Arz Salahiyeti 41 b) Adın Belirtilmesi Salahiyeti 42 c) Eserde Değişiklik Yapılmasını Men Etmek 42 d) Eser Sahibinin Zilyed ve Malike Karşı Haklan .46 E- Koruma Süreleri 46 IV. ŞEHİR PLANLARINDA ESER SAHİPLİĞİNDEN DOĞAN HAKLARIN İHLALİ 51 a) Kusur ve zarar koşulunu gerektirmeyen davalar: 51 b) Kusur ve zarar koşulunu gerektiren davalar : ....52 A- Tespit Davası 52 B- Saldırının Durdurulması Davası (Tecavüzün Ref i) 53 C- Saldırının Önlenmesi (Tecavüzün Men′i) 57 D- Tazminat Davaları 59 E- Elde Edilen Kazancın İadesi Davası 63 F- Hükmün İlanı 65 G- Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Koruma 67 V. SONUÇ 71 KAYNAKLAR 77