Roma Hukukunda Vekalet Sözleşmesi ( Mandatum )

ÖNSÖZ

"Roma Hukuku'nda Vekâlet Sözleşmesi (Mandatum)" konulu bu çalışma, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dah'nda doktora tezi olarak hazırlanmış, Temmuz 2013 tarihinde savunulmuş ve oybirliği ile başarılı bulunmuştur. Kitap haline getirilirken tezin aslına sadık kalınmış, herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.

Öncelikle tezimin ve kitabımın her aşamasında destek ve yardımlarını esirgemeyen, sonsuz güveni ile daima yanımda olan tez danışmanım, kıymetli hocam Prof. Dr. Erkan KÜÇÜKGÜNGÖR'e şükranlarımı sunuyorum.

Tez jürisinde yer alan ve değerli görüşleri ile bana yol gösteren saygıdeğer hocalarım Prof. Dr. Nadi GÜNAL, Prof. Dr. Kürşat Nuri TURANBOY, Doç. Dr. Özlem SÖĞÜTLÜ ERİŞGİN ve Doç. Dr. Haluk EMİROGLU'na en içten teşekkürlerimi sunuyorum.

Akademik yaşama başladığımdan bu yana bana her zaman ve her konuda destek olan değerli hocalarım Prof. Dr. Enver BOZKURT ve Yrd. Doç. Dr. Yasin POYRAZ'a teşekkürü bir borç bilmekteyim.

Yaşamın her anında en büyük desteğim olan ve evlatları olmaktan onur duyduğum sevgili annem Şebnem SAYIN ve babam Kadir Ayhan SAYIN'a; akademik çalışmalarımın her aşamasında ilgi ve teşvikleri ile çalışma gücü bulduğum sevgili eşim ve meslektaşım Kürşat KORKMAZ'a; yaşamımda apayrı yerleri olan sevgili kardeşim Buket Selin ŞENER ve yeğenlerim Maya ŞENER ile Alya ŞENER'e sonsuz teşekkürler...

Ayrıca, tezimin basımım üstlenerek kitap haline gelmesini sağlayan Yetkin Yayınevi mensuplarına teşekkürlerimi ifade etmek isterim.

Dr. S.Bengi SAYIN KORKMAZ 30 Mayıs 2014, Ankara

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ....................................................................................... 7

KISALTMALAR....................................................................... 13

GİRİŞ......................................................................................... 15

§ 1. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE

TARİHSEL GELİŞİMİ........................................................... 18

I. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE
ETİMOLOJİK KÖKENİ........................................................ 18

A. Mandatum Teriminin Roma Kamu Hukukunda
Kullanımı............................................................................. 20

B. Mandatum Teriminin Roma Özel Hukukunda
Kullanımı............................................................................. 21

II. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ........ 22

A. Vekâlet Sözleşmesinin Düzenlenmesinin Nedenleri................ 24

B. Ius Gentium'un Vekâlet Sözleşmesi Üzerindeki

Etkisi................................................................................... 26

C. Pandekt Hukuku'nun Vekâlet Sözleşmesi

Üzerindeki Etkisi................................................................. 29 § 2. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ................... 33

I. SÖZLEŞMENİN KONUSU................................................... 33

II. SÖZLEŞMENİN TARAFLARI.............................................. 40

A. Mandator/Mandans (Müvekkil)........................................... 41

B. Mandatarius (Vekil)............................................................. 42

SÖZLEŞMENİN RIZAİ NİTELİK TAŞIMASI...................... 43
SÖZLEŞMENİN KARŞILIKSIZ OLMASI VE

ŞEREF ÜCRETİ (HONORARIUM)....................................... 50

V. SÖZLEŞMENİN EKSİK İKİ TARAFLI

NİTELİK TAŞIMASI............................................................. 58

VI. SÖZLEŞMENİN İYİNİYET (BONA FIDES)

SÖZLEŞMESİ OLMASİ........................................................ 60

VII. SÖZLEŞMENİN DOSTLUK VE GÜVENE

DAYANMASI........................................................................ 62

§ 3. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN ÇEŞİTLİ GÖRÜNÜM

ŞEKİLLERİ.............................................................................. 65

I. GAIUS'UN SINIFLANDIRMASI.......................................... 65

A. Mandatum Mea Gratia (Müvekkilin Yararına Vekâlet).... 67

B. Mandatum Aliena Gratia (Üçüncü Kişinin Yararına
Vekâlet).............................................................................. 68

C. Mandatum Mea et Aliena Gratia

(Müvekkilin ve Üçüncü Kişinin Yararına Vekâlet)................ 70

D. Mandatum Mea et Tua Gratia

(Müvekkilin ve Vekilin Yararına Vekâlet)............................. 71

E. Mandatum Tua et Aliena Gratia

(Vekilin ve Üçüncü Kişinin Yararına Vekâlet)....................... 72

II. MANDATUM TUA GRATİA

(VEKİLİN YARARINA VEKÂLET) VE

CONSILIUM (TAVSİYE)...................................................... 73

III. MANDATUM QUALIFICATUM/MANDATUM
PECUNIAE CREDENDAE (KREDİ VEKÂLETİ/

İTİBAR EMRİ/KREDİ EMRİ)................................................ 80

IV. GENEL VEKÂLET-ÖZEL VEKÂLET AYRIMI................... 84

§ 4. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜM VE

SONUÇLARI........................................................................... 86

I. TARAFLARIN SÖZLEŞMEDEN DOĞAN BORÇLARI.... 86

A. Vekilin Borçları................................................................... 87

İş Görme Borcu............................................................. 88
İade ve Hesap Verme Borcu.......................................... 92
Müvekkilin Talimatlarına Uyma Borcu............................. 94
Vekâletin Sınırlarını Aşmama Borcu................................ 99
Sadakat ve Özen Borcu................................................ 106
Şahsen İfa Borcu.......................................................... 110

B. Müvekkilin Borçları........................................................... 117

Vekili Yüklendiği Borçtan Kurtarma Borcu................... 118
Vekil Tarafından Yapılan Masrafları Ödeme Borcu... 125
Vekilin Uğradığı Zararı Tazmin Borcu............................ 128

II. TARAFLARIN SÖZLEŞMEDEN DOĞAN

SORUMLULUĞU................................................................ 137

A. Klasik Hukuk Dönemi'ndeki Durum................................... 139

B. Iustinianus Dönemi'ndeki Durum........................................ 146

III. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN DAVALAR ... 152

A. Actio Mandati Directa....................................................... 152

B. Actio Mandati Contraria.................................................... 156 § 5. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ İLE DİĞER

HUKUKİ KURUMLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ VE
FARKLAR............................................................................. 161

I. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ VE TEMSİL (IUSSUM)
ARASINDAKİ İLİŞKİ VE FARKLAR................................ 161

A. Temsil (Iussum) Kavramı ve Hukuki Niteliği....................... 161

B. Vekâlet Sözleşmesi ve Temsil............................................ 164

II. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ VE İNANÇLI İŞLEM

(FIDUCIA) ARASINDAKİ İLİŞKİ VE FARKLAR............. 166

A. İnançlı İşlem (Fiducia) Kavramı ve Hukuki Niteliği.............. 166

B. Vekâlet Sözleşmesi ve İnançlı İşlem................................... 168

III. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ VE PROCURATİO
ARASINDAKİ İLİŞKİ VE FARKLAR................................ 169

A. Procuratio Kavramı ve Hukuki Niteliği............................... 169

B. Vekâlet Sözleşmesi ve Procuratio...................................... 171

IV. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ VE

KEFALET SÖZLEŞMESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ VE
FARKLAR............................................................................ 175

A. Kefalet Sözleşmesi Kavramı ve Hukuki Niteliği.................. 175

B. Vekâlet Sözleşmesi ve Kefalet Sözleşmesi.......................... 176

V. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ VE LOCATIO

CONDUCTIO ARASINDAKİ İLİŞKİ VE FARKLAR....... 186

A. Locatio Conductio Kavramı ve Hukuki Niteliği................... 186

B. Vekâlet Sözleşmesi ve Locatio Conductio.......................... 188

VI. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ VE VEKÂLETSİZ

İŞ GÖRME (NEGOTIORUM GESTIO) ARASINDAKİ
İLİŞKİ VE FARKLAR......................................................... 189

A. Vekâletsiz İş Görme (Negotiorum Gestio)

Kavramı ve Hukuki Niteliği................................................ 189

B. Vekâlet Sözleşmesi ve Vekâletsiz İş Görme İlişkisi............. 192

VII. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ VE ALACAĞIN TEMLİKİ-

BORCUN NAKLİ ARASINDAKİ İLİŞKİ VE

FARKLAR............................................................................ 194

A. Alacağın Temliki-Borcun Nakli Kavramları ve

Hukuki Niteliği.................................................................. 194

B. Vekâlet Sözleşmesi ve Alacağın Temliki-
Borcun Nakli..................................................................... 195 § 6.VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ.................. 197

I. İFA VE İFANIN İMKÂNSIZ HALE GELMESİ.................. 197

II. SÜRENİN SONA ERMESİ.................................................. 198

A. Şart (Condicio/Conditio)................................................... 199

B. Vade(Dies)....................................................................... 200

III. TARAFLARIN RIZASI (AZİL/REVOCATIO VE
İSTİFA/ RENUNTIATIO).................................................... 201

A. Azil (Revocatio)................................................................ 202

B. İstifa (Renuntiatio)............................................................. 203

IV. TARAFLARDAN BİRİNİN ÖLÜMÜ.................................. 206

A. Mandatum Morte Solvitur.................................................. 206

B. Mandatum Post Mortem................................................... 210

V. CAPITIS DEMINUTIO........................................................ 221

SONUÇ................................................................................... 225

KAYNAKÇA.......................................................................... 231

Yorum yapabilmek için üye girişi yapmalısınız, üye değilseniz tıklayınız...

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	200,00 TL.-	200,00 TL.-
2	100,00 TL.-	200,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	200,00 TL.-	200,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	200,00 TL.-	200,00 TL.-
2	100,00 TL.-	200,00 TL.-
3	66,67 TL.-	200,00 TL.-
4	50,00 TL.-	200,00 TL.-
5	40,00 TL.-	200,00 TL.-
6	33,33 TL.-	200,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	200,00 TL.-	200,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	200,00 TL.-	200,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	200,00 TL.-	200,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	200,00 TL.-	200,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	200,00 TL.-	200,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	200,00 TL.-	200,00 TL.-

Hafta İçi:
Saat 16:00'ya kadar verilen siparişleriniz aynı gün, özel durumlarda bir sonraki işgününde kargoya verilir.

Saat 16:00'dan sonra vermiş olduğunuz siparişleriniz bir sonraki iş gününde kargoya verilir.

Kitabın stoklarımızda olmaması durumunda kitabın temini yayınevinden, dağıtıcılar kanalı ile yapılacaktır. Gecikme yaşanabilecek durumlarda üyelik bilgilerinizde kayıtlı telefon numaralarınızdan bilgi verilecektir.

Cumartesi ve Pazar Günü verilen Siparişler:
Cumartesi günü verilen siparişleriniz Saat 11:00'e kadar ve Pazar günü verilen siparişleriniz ise bir sonraki iş gününde kargoya verilecektir.

Kargo Teslim Süresi:
Kargo teslim süresi, İstanbul içi ve çevresinde genellikle 1 gündür. İstanbul dışı illerde iki güne çıkabilmektedir. Kargo firmasından kaynaklanan problemlerde bu sürenin uzaması söz konu olacaktır.

Hava koşullarına, yol durumuna ve özel durumlara bağlı olarak teslimat süresi uzamaktadır.

Vedatkitapcilik.com'dan satın aldığınız her ürünü, teslim tarihinden itibaren 7 gün içerisinde ürün hasarlı olmasa dahi hiçbir gerekçe belirtmeksizin- iade edebilirsiniz.

İade için, satın aldığınız ürünün tahrip edilmemiş, kullanılmamış veya tekrar satılabilirliği bozulmamış olması gerekmektedir.

Ambalajı açılmış, kullanılmış ve tahrip edilmiş ürünlerin iadesi kabul edilmemektedir.

Hiçbir gerekçe belirtmeksizin yapabileceğiniz ürün iadesinin, ürünün tarafınıza teslim edildiği hali ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Satın aldığınız üründe veya ürün ambalajında herhangi bir bozulma, açılma, kırılma, yırtılma, aksesuarlarında eksiklik ve sair hallerin tespiti halinde ürün iadesi kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürünün faturası gönderilmemişse, eksikse iade kabul edilmez.

İade edilecek ürünlerin mutlaka ürün faturasının orijinali ile birlikte teslimi gerekmektedir.

Gerekçesiz ürün iadesi malın tarafınıza teslimini takip eden 7 günlük süre içerisinde ve yazılı şekilde yapılmalıdır.

İadesi yapılacak ürünler Vedatkitapcilik.com'un çalıştığı kargo şirketleri aracılığı ile tarafımıza ulaştırılmalıdır.

Ürün, paket koruyucu bir ambalaj içerisine yerleştirilmeli ve kargo şirketinin etiketi ürün ambalajının üzerinde bulunmamalıdır.

Ürünün ambalajında meydana gelecek olan deformasyon, ürünün tekrar satılmasını engelleyen durumlar arasında yeralmaktadır.

Yukarıda belirtilen koşulları taşımayan ürün iadeleri kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürün iadesinin yukarıda belirtilen koşullara uygun şekilde gerçekleştirilmesi halinde, iade işlemine konu ürün bedeli en geç 7 iş günü içerisinde iade edilecektir.