Medeni Usul Hukukunda İlk İtirazlar

                                           ÖNSÖZ
 

"Medeni Usul Hukukunda İlk İtirazlar" adlı çalışma ile öncelikle ilk itirazlar konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda yapılan köklü değişiklikler karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Böylece uygu­lamada ilk itirazlar konusunda oluşan problemlere ışık tutmak hedef­lenmiştir.

  Tezin araştırılması, yazılması ve savunulması sırasında yardımla­rını gördüğüm hocalarıma teşekkürü bir borç bilirim. Öncelikle çalış­malarımı yönlendiren, araştırmalarımın her aşamasında bilgi, tavsiye ve yardımlarını esirgemeyerek akademik ortamda olduğu kadar insanî ilişkilerde de sonsuz desteğiyle gelişmeme katkıda bulunan danışman hocam sayın Doç. Dr. Ahmet BAŞÖZEN'e, yine desteklerinden ve yardımlarından ötürü sayın hocalarım Prof. Dr. Murat DOĞAN ve Prof. Dr. İsmail KAYAR'a içten teşekkür ederim. Son olarak tezin savunulması sırasında yapmış olduğu haklı eleştirilerle tezin daha dü­zenli ve eksiksiz olmasına yardımcı olan saygıdeğer hocam Yrd. Doç. Dr. Şükran EKECİK'e çok teşekkür ederim.   Ayrıca iş hayatımda ve özellikle tezin yazılması sırasında her türlü fedakarlığı göstererek yardımlarını esirgemeyen sevgili eşim Ar. Gör. Esra ÖZTÜRK'e, varlığı ile mutluluk kaynağımız olan biricik kızım Ayşe Azra ÖZTÜRK'e, son olarak kayınvalideme ve hayatımın her döneminde bana duydukları güven ve destek için aileme en derin duy­gularımla teşekkür ederim.  

Nihayet Kitabın basım ve yayımını üstlenen Yetkin Yayınevi'nden başta Muharrem BAŞER'e ve titiz çalışmalarından ötürü de çalışan­larına teşekkür ederim.

Emrah ÖZTÜRK
 

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ........................................................................................ 7

KISALTMALAR........................................................................ 13

KAYNAKÇA............................................................................ 15

GİRİŞ......................................................................................... 27

BİRİNCİ BÖLÜM İLK İTİRAZLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER § 1.  İLK İTİRAZLARIN TANIMI................................................. 29 § 2.  İLK İTİRAZLARIN BENZER MÜESSESELERLE

KARŞILAŞTIRILMASI.......................................................... 31

I. DEF'İ- İLK İTİRAZ................................................................. 31

II. İTİRAZ- İLK İTİRAZ............................................................. 34

III. DAVA ŞARTI- İLK İTİRAZ.................................................. 35 § 3.   İLK İTİRAZLARIN İLERİ SÜRÜLMESİ,

İNCELENMESİ VE KARARA BAĞLANMASI.................. 38

I. İLK İTİRAZLARIN İLERİ SÜRÜLMESİ............................... 38

A.  İlk İtirazları İleri Sürme Hakkına Sahip Olanlar..................... 38

B.  İlk İtirazların İleri Sürülme Usulü.......................................... 40

1.   Yazılı Yargılama Usulünde İlk İtirazların

İleri Sürülmesi................................................................. 42

a.   Davalının İlk İtirazları İleri Sürmesi.............................. 42

b.  Davacının İlk itirazları İleri Sürmesi.............................. 45

2.   Basit Yargılama Usulünde İlk İtirazların

İleri Sürülmesi................................................................. 45

II. İLK İTİRAZLARIN İNCELENMESİ USULÜ VE

KARARA BAĞLANMASI..................................................... 48

A.  İlk İtirazların İncelenmesi Usulü ve Ön İnceleme.................... 48

B.  İlk itirazların Karara Bağlanması........................................... 56
 

İKİNCİ BÖLÜM

İLK İTİRAZLARIN KANUNDA DÜZENLENİŞ ŞEKLİ VE İLK İTİRAZ HÂLLERİ § 4.  İLK İTİRAZLARIN KANUNDA

DÜZENLENİŞ ŞEKLİ............................................................. 59 § 5.  İLK İTİRAZ HÂLLERİ........................................................... 60

I. YETKİ İLK İTİRAZI.............................................................. 60

A.  Genel Olarak....................................................................... 60

B.  Kesin Olmayan Yetki Kuralları............................................. 62

1. Genel Yetki Kuralı.......................................................... 62
2. Özel yetki kuralı.............................................................. 69

C.  Kesin Yetki Kuralları........................................................... 76

D.  Yetki Sözleşmesi................................................................. 80

1. Genel olarak................................................................... 80
2. Yetki Sözleşmesinin Şartları............................................ 81

a.  Sözleşmenin Taraflarının Tacir veya

Kamu Tüzel Kişisi Olması........................................... 81

b.  Kesin Yetkinin Bulunduğu Durumlarda

Yetki Sözleşmesi Yapılamaması.................................. 85

c.  Yetki Sözleşmesinin Yazılı Şekilde Olması................... 85

d.  Uyuşmazlık ve Mahkemenin Belli Olması..................... 87

E.  Yetki İlk İtirazının İleri Sürülmesi.......................................... 90

F.  Yetki İlk İtirazının İncelenmesi ve Karara Bağlanması........... 94

G.  Yetkisizlik Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler....................... 97

II. TAHKİM İLK İTİRAZI........................................................ 102

A.  Genel Olarak..................................................................... 102

B.  Hukuki Niteliği................................................................... 105

C.  Tahkimin Olumlu ve Olumsuz Yönleri................................. 106

D.  Tahkimin Konusu.............................................................. 110

E.  Tahkim Sözleşmesi............................................................ 116

F.  Tahkim İlk İtirazının İleri Sürülmesi,

İncelenmesi ve Karara Bağlanması..................................... 119

G.  İcra ve İflas Hukukunda Tahkim İtirazı Sorunu................... 122

III. İŞ BÖLÜMÜ İLK İTİRAZI.................................................. 125

A.  Genel Olarak..................................................................... 125

B.  Ticari Davalar.................................................................... 130

C.  İş Bölümü İlk İtirazının İleri Sürülmesi................................. 134

D.  İlk İtirazının İncelenmesi ve Karara Bağlanması.................. 140

E.  Gönderme Karan, Muhtevası ve Hukukî Niteliği................. 142

F.  Gönderme Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler..................... 144

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

6100 SAYILI KANUNLA İLK İTİRAZ OLMAKTAN ÇIKARILAN HALLER

§ 6.  6100 SAYILI KANUNDA DAVA ŞARTI OLARAK

DÜZENLENEN İLK İTİRAZ HALLERİ............................. 149

I. TEMİNAT............................................................................. 149

A. Genel Olarak..................................................................... 150

B.  Teminat Gösterilmesi Gereken Haller.................................. 151

C. Teminat Gerektirmeyen Hâller............................................ 153

D. Teminat Talebinin İncelenmesi ve Karara Bağlanması... 153
II. DERDESTLİK...................................................................... 154

A.  Genel Olarak..................................................................... 155

B.  Derdestliğin Şartları............................................................ 156

1. Aynı Davanın İki Kez Açılmış Olması............................. 156
2. Birinci Davanın Derdest Olması..................................... 156
3. Birinci Dava ile İkinci Davanın Aynı Olması................... 156

C.  Derdestlik İtirazının İncelenmesi ve Karara Bağlanması 157 § 7.  6100 SAYILI KANUNDA NE DAVA ŞARTI NE DE

İLK İTİRAZ OLARAK DÜZENLENEN HALLER............ 158

I. DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ...................................... 158

A.  Genel Olarak..................................................................... 158

B.  Davaların Birleştirilme Sebepleri......................................... 159

C.  Davaların Birleştirilmesi Talebinin İncelenmesi ve

Karara Bağlanması............................................................ 159

1) Aynı Mahkemede Açılan Davaların Birleştirilmesi

Talebinin İncelenmesi ve Karara Bağlanması.................. 159