Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Medeni Usul Hukukunda Davadan Feragat
Medeni Usul Hukukunda Davadan Feragat
Leyla AKYOL ASLAN
Sayfa Sayısı
:
483
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9789754645866
1.100,00
TL GİRİŞ KONUNUN ÖNEMİ, SINIRLARI VE İNCELEME PLANI Konunun Önemi ve Sınırları Tezin konusunu, medenî usul hukukunda davadan feragat konusu teşkil etmektedir. Konu hakkında bugüne kadar sadece yüksek lisans tezi derecesinde ve makale düzeyinde çalışmalar yapılmış, doktora tezi derecesinde derinlemesine bir inceleme yapılmamıştır. Oysa, özellikle Alman hukukunda konu hakkında doktora tezi derecesinde derin incelemeler yapılmıştır. Öncelikle bu açıdan konu önemine binaen doktora tezi olarak incelenmek istenmiştir. Bu konunun bir doktota tezi olarak seçilmesinin diğer nedenlerini ise, burada, konunun önemi çerçevesinde açıklamaya çalışacağız. Maddî hukukta taraflar, hukuk düzeninin çizdiği sınırlar içerisinde irade özgürlüğüne sahiptir. Hak sahibi, kanunun kendisine tanıdığı hak üzerinde, yine hukuk düzeninin çizdiği sınırlar içerisinde dilediği gibi tasarrufta bulunma hakkına sahiptir. Acaba maddî hukuktan kaynaklanan bir hak, uyuşmazlık konusu olup dava ile yargı organları önüne getirildiğinde, davacı maddî hukuktaki irade özgürlüğüne usul hukukunda da sahip olabilecek sl Olabilecekse bunun sınırlan ne olacaktır? Konu bu açıdan da önem taşımaktadır. Tezde bu sınırların ne olduğu, feragat açısından incelenecektir. Diğer taraftan inceleme konumuzu oluşturan davadan feragatin hukukî niteliği, hem yabancı hukuk düzenlerinde hem de hukukumuzda tartışmalı olup, bugün de bu tartışmalar varlığını sürdürmektedir. Bir kavramın (özellikle usul hukukuna ilişkin bir kavramın) hukukî niteliğinin belirlenmesi, söz konusu kurumun doğuracağı sonuçlar ve bu kuruma uygulanacak hukuk kurallannın beiirienmesi açısından büyük önemi haiz bulunmaktadır. Davadan feragatin maddî hukuka ilişkin esas haktan feragatle bir ilişkisinin olup olmadığının belirlenmesi bu açılardan önem taşımaktadır. Ayrıca, davadan feragatin maddî hukuk bakımından esas haktan da feragat anlamına gelip gelmeyeceği konusu da incelenecektir. Konu bu açıdan da büyük bir önemi haiz bulunmaktadır. Özellikle, şimdilik, davadan feragat iradesinin, maddî hukuktaki irade sakatlığı hallerine dayanılarak iptalinin mümkün olup olamayacağını burada belirtmek gerekir. Davadan feragat bakımından doktrinde tartışmalı olan diğer bir husus da, feragatin hukukî niteliğinin bir sonucu olarak, davanın nasıl sona ereceği sorunudur. Doktrinde de bu konuda değişik görüşler ileri sürülmüştür. Acaba, fe-ragat halinde dava, bir mahkeme kararıyla mı yoksa doğrudan taraf iradesiyle mi sona erecektir? Bu husus da varılacak sonuca göre çeşitli açılardan büyük önemi haiz bulunmaktadır. Tezde bu soruna da çözüm aranacaktır. İnceleme konumuz açısından diğer bir önemli husus da, davanın nasıl sona ereceğine bağlı olarak, feragatin kesin hüküm teşkil edip etmeyeceği, kesin hüküm teşkil edecekse bunun niteliğinin ne olduğudur. Ayrıca buna bağlı olarak, davadan feragat halinde kanun yollarına başvuru olanağının bulunup bulunmadığı da incelenecektir. Çalışmamızda bu hususlar derinlemesine bir incelemeye tabi tutulacaktır. Özellikle, bir başka önemli husus da, davadan feragat ile davanın geri alınması arasındaki farkların ortaya konulmasıdır. Uygulamada, bu iki kavramın birbirine karıştırıldığı görülmektedir. Oysa her iki kurum, davacı bakımından doğuracağı sonuçlar açısından büyük farklılık taşımaktadır. Alman hukukunda davanın geri alınmasının uygulaması davadan feragate oranla daha çoktur. Alman1 ve Avusturya2 hukukunda, uygulamada feragate daha nadir olarak başvurulduğu ifade edilmektedir. Oysa hukukumuzda bu durum tamamen aksi yöndedir. Davadan feragatin uygulaması, davanın geri alınmasına oranla daha geniştir. Bu nedenle, davadan feragat ile davanm geri alınmasının farklı ve benzer özellikleri üzerinde durulacaktır. Davacının açmış olduğu bir davadan, yargılamanın hangi aşamasına kadar vazgeçebileceği, diğer bir deyişle davadan feragatin zamanı da, tarafın tasarruf yetkisine etkisi bakımından önemi haiz bulunmaktadır. Özellikle, ilk derece mahkemesinin hüküm vermesinden sonra ancak henüz kanun yoluna başvurulmasından önce, davadan feragat eden davacın, bu beyanını hangi merciye yapması gerekeceği de çözüme kavuşturulması gereken bir sorundur. Kanunumuzda bu konuda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Yargıtay bu durumda, davacının öncelikle kanun yoluna başvurmak zorunda olacağına, kanun yolu incelemesini yapacak mahkemenin, feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmek üzere hükmü bozması gerektiğine karar vermektedir. Tezde de inceleneceği üzere, Yargıtay′ın bu konudaki tutumu kanaatimizce isabetli değildir. Çalışmamızda bu soruna da çözüm getirilmeye çalışılacaktır. Yukarıda da incelendiği üzere, medenî usul hukukunda geçerli olan tasarruf ilkesi, taraflara yargılamayı başlatmak ve sona erdirmek hususunda birserbesti tanımaktadır. Maddî hukuktan kaynaklanan hakkının ihlâl edildiği iddiasıyla Devletin yargı organına başvurarak hakkının korunması talebinde bulunan davacı, bu talebinden vazgeçme hak ve yetkisine de sahiptir. Bu açıdan davadan feragat, davacının başlatmış olduğu bir yargılamayı sürdürmek zorunda kalmaksızın ona son verme fonksiyonu açısından önem taşımaktadır. İşte, yukarıdan beri yapılan açıkalamalar, konunun niçin bir doktora tezi olarak incelenmesi gerektiğini de açıkça ortaya koymaktadır. Tezimiz adından da anlaşılacağı üzere Medenî Usul Hukukunda Davadan Feragat konusuna ilişkindir. Çalışmamızda, sadece medenî usul hukukunda davadan feragat konusu incelenecektir. Dolayısıyla maddî hukuktaki feragat, gerek farklı bir disiplini ilgilendirmesi gerekse tezin kapsamını olması gerekenden fazla genişleteceği endişesiyle kapsam dışı bırakılmıştır. Fakat çalışmamızda, maddî hukuk anlamında feragat de, davadan feragat ile olan benzerlik ve farklarına işaret edilmek suretiyle kısaca incelenecektir. Aynı şekilde, idare hukukunda, idari davalardan feragat de aynı gerekçelerle esas itibariyle tezin kapsamı dışında bırakılmıştır. Ancak, İdari Yargılama Usulü Kanunu m. 31 hükmünde, idari davalardan feragat hususunda, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu′na atıfta bulunulmuştur. İşte bu nedenle, idari davalardan feragat de çalışmamızda kısaca incelenmeye çalışılmıştır. Nihayet ceza hukuku anlamında feragat de tezin kapsamı dışında bırakılmıştır. Sonuç olarak, tezin sınırlarını, medenî usul hukukunda davadan feragat konusu oluşturmaktadır. Konunun İnceleme Planı Çalışmanın giriş bölümünde, öncelikle medenî usul hukukuna hâkim olan ilkelere kısaca değinildikten sonra, konumuz açısından önemli olan tasarruf ilkesi incelenecektir. Zira, davadan feragat gerekçesini ve temelini tasarruf ilkesinden almaktadır. Bu nedenle, tezde yapılacak açıklamalara temel teşkil etmesi bakımından, öncelikle bu ilke üzerinde durulacaktır. Tez, dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, davadan feragat kavramı, benzer kavramlarla karşılaştırılması, davadan feragatin nitelikleri, feragat olarak nitelendirilemeyecek bazı durumlar ve feragatin hukukî niteliği incelenecektir. İkinci bölümde, davadan feragatin konusu, şekli ve zamanı yani, usulü açıklanacaktır. Üçüncü bölüm, feragatin mümkün olduğu davalar ve davadan feragat edebilecek kişilere ayrılmıştır. Dördüncü bölümde ise, davadan feragatin hüküm ve sonuçları irdelene-ceto. Bu anlamda olmak üzere, feragatle davanın doğrudan doğruya mı yoksa mahkemenin vereceği hükümle mi sona ereceği hususu, feragatinkesin hüküm teşkil edip etmeyeceği, feragatin esas haktan da vazgeçme sonucunu doğurup doğurmayacağı ve feragatin maddî hukuktaki irade sakatlığı hallerine dayanılarak iptal edilip edilemeyeceği konulan irdelenecektir. Nihayet çalışmamız, genel bir değerlendirmenin yapıldığı sonuç bölümü ile tamamlanacaktır. ÖNSÖZ Genel olarak (örneğin, üretim/sanayi teknolojisinde yahut kimyasal reaksiyonlarda) kullanılan proses kelimesi; esas itibariyle, bilinçli bir başlangıcı, amaçlanan bir bitimi bulunan ve önceden belirlenmiş kurallara göre cereyan eden belli bir işlemler bütününü ifade eder. Proses kelimesinin Türkçe sözlüklerdeki karşılığı, süreç, vetiredir. Doğrusu, bu karşılığın, proses kelimesini kolayca anlattığını söyleyebilmek zordur. Çünkü, prosesin başlangıcı ve bitimi ile ikisi arasında yürüyen işlemler, herhangi bir süreçte (vetirede) olduğu gibi sıradan ve özellikle tesadüfen ortaya çıkan işlemler yığını anlamında değildir. Buradaki (prosesteki) işlemler bütünü, aralarında birlik bulunan, belli bir dozen içinde tekrarlanan, ilerleyen, gelişen olay veya hareketler dizisi anlamındadır. İzlenen sürecinin (prosesin) sonucunda, istenilen ürünün elde edilmesi, varılmak istenen asıl amaçtır. Hukuk dilimizde de proses (yerine göre bazen prosedür) şeklinde kullanılan2 ve Latince aslından etkilenerek yabancı dillerde genellikle process, Prozess, proc-esso, proces3 gibi kelimelerle ifade olunan yargılama (muhakeme); mahkemenin (hâkimin) önüne gelen hukukî bir uyuşmazlığın çözümü amacıyla mahkemenin ve tarafların yaptıklan usulî işlemler bütünüdür. Yargılama, davanın açılmasıyla başlar, önceden belirlenmiş bulunan usul kuralları ile devam eder ve kural olarak, mahkemenin verdiği nihaî kararla sona erer. Yani, bir proses türü olan yargılamanın sonunda da bir ürün elde etme amacı vardır ve bu ürünün adı nihaî karardır (ilâmdır). Mahkemenin nihaî karan, hukukî niteliği itibariyle bir mahkeme usul işlemidir. Hal böyle olmakla birlikte, yargılamaya son veren taraf usul işlemleri de vardır. Bunlar, esas itibariyle: Davayı takipten vazgeçme (davayı geri alma); davadan feragat; davayı kabul ve davada sulh olarak sayılabilir. Bu durum medenî yargılama hukukuna egemen bulunan, tasarruf ilkesinin sonucudur. Tasarruf ilkesi, tarafların yargılamanın başlangıcını, konusunu ve sona ermesini belirleyebilmeleri, başka bir ifadeyle, dava konusu üzerinde serbestçe tasarruf edebilmeleri anlamına gelir. Hak sahibi, uyuşmazlık konusu hakkını dava edip etmemekte, dava ettikten sonra karşı tarafla anlaşıp anlaşmamakta veya açtığı davadaki hakkından vazgeçmekte serbesttir. Çünkü hak arama özgürlüğü çerçevesinde, özelhukuk ilişkileri yönünden (medeni yargıda) dava açma, davacı için hak olduğu gibi; açtığı davadan feragat etme de davacıya tanınan diğer bir haktır. Kamu düzeni amacıyla konulan sayılı bazı istisnaî durumlar dışında davacı, davasındaki istem sonucundan (talep ettiği hakkın esasından), bir daha dava açmamak üzere vazgeçebilir. Feragat, bu özelliğiyle, davayı geri almadan (davayı takipsiz bırakmadan) ayrılır. Tek taraflı bir irade beyanı ile sonuç doğuran davadan feragat, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa (m.92 vd) göre davacının davasındaki istem sonucundan vazgeçmesidir; feragat beyanı dilekçe ile veya yargılama sırasında sözlü olarak yapılır; feragat eden taraf mahkûm olmuş gibi yargılama giderleri ödemek zorundadır; feragat, kesin bir hükmün hukukî sonuçlarını doğurur. Davadan feragat ile ilgili olarak, uygulamada çeşitli sorunlar karşımıza çıkmakta ve bu sorunlar hakkında farkıl kararlar ve zıt bilimsel görüşler bulunmaktadır. Bu husus yalnızca Türk hukukuna has olmayıp, benzeri durum yabancı hukuklar bakımından da mevcuttur. Ortaya çıkan sorunlar ve bunların çözümü hususunun incelenebilmesi amacıyla davadan feragat konusu, tarafından, ilgili mevzuat çerçevesinde Fakültemizde doktora çalışması yapmak üzere görevlendirilmiş bulunan Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi araştırma görevlilerinden Leyla Akyol Aslana doktora tezi olarak verilmiştir. Leyla Akyol Aslan, uzun ve yoğun çalışmaları sonucunda, Almanya′da yaptığı bilimsel araştırmalardan da yararlanıp tezini hazırlamış ve başarılı bir şekilde savunarak hukuk doktoru unvanını elde etmiştir. Leyla Akyol Aslanın, doktora tez çalışması vesilesiyle Anabilim Dalımızda bulunuşu sırasında, öğretim elemanı sıfatıyla, bilim insanı olma yolundaki kariyerinde de önemli ilerleme kaydettiğini gözlemlediğimi, kendisinin bu açıdan mensup olduğu Akdeniz Üniversitesi′nde çok yararlı olacağına inandığımı, Hocası olarak ifade etmek isterim. Doktora tez danışmanlığını yaptığım elinizdeki eserde, davadan feragatla ilgili olarak yalnızca yerli ve yabancı bilim adamlarının teorik tartışmaları değil, uygulamada ortaya çıkan sorunlar ve bunlara önerilen çözüm yollan da yer almaktadır. Danışmanlığını yaptığım elinizdeki eser, bu haliyle yalnızc ağabeylim adamlan için değil, uygulamacıya da yararlı bir eser niteliğindedir. Bu sebeple eseri, bütün hukukçulara hararetle tavsiye ediyorum. Doktora tezini başanyla bitiren ve tezini şimdi bir kitap halinde yayınlayarak Türk hukukçusuna kazandıran Dr. Leyla Akyol Aslanı, bu vesileyle bir kez daha kutluyorum ve bilimsel kariyerini başka eserlerle sürdürmesini temenni ediyorum. Prof. Dr. Ejder Yılmaz (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medenî Usul ve İcra-İfiâs Hukuku Öğretim Üyesi) TEŞEKKÜR Medeni Usul Hukukunda Davadan Feragat isimli bu Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Doktora Programı çerçevesinde hazırlanmış; 20 Temmuz 2010 tarihinde, Ankara Üniversitesi, Hukuk Fakültesinde; Prof. Dr. Ejder YILMAZ (Başkan), Prof. Dr. Ramazan ARSLAN, Prof. Dr. Ahmet KILIÇOĞLU, Prof. Dr. Erdal TERCAN ve Yrd. Doç. Dr. Ãlim TAŞKINdan oluşan jüri önünde savunulmuş ve jüri tarafından başarılı bulunarak oybirliği ile Kabul edilmiştir. Savunulmasından sonar, tezde önemli bir değişiklik yapılmamış, sadece jüri üyelerinin bazı önerileri dikkate alınmıştır. Yani, tezin mümkün olduğu kadar aslına-sadık kalınarak yayımlanmasına özen gösterilmiştir. Öncelikle, bu konu üzerinde çalışmamı öneren, çok kısa bir süre içerisinde tezimi değerlendirerek bana yol gösteren, her zaman ilgi ve desteğini benden esirgemeyen Doktora Babam Prof. Dr. Ejder YILMAZ hocama, şükran ve minnet duygularımla en içten sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Kendisini tanıdığım ilk günden beri akademik hayatım boyunca hiçbir zaman yakm ilgi ve desteğini benden esirgemeyen, her zaman yanında kendimi "rahatlıkla" ifade etmeme fırsat veren ve tezimle ilgili değerli katkılarda bulunan hocam Prof. Dr. Ramazan ARSLANa çok teşekkür ediyorum. Tezimi okuma zahmetine katlanan ve değerli katkılarda bulunan jüri üyesi hocalarım, Prof. Dr. Erdal TERCAN, Prof. Dr. Ahmet KILIÇOĞLU ve Yrd. Doç. Dr. Ãlim TAŞKINa teşekkür etmeyi yerine getirilmesi gereken zevkli bir görev sayıyorum. Kendisiyle tanışmayı, hayatımdaki en büyük şanslanmdan biri olarak gördüğüm, kendisinden hayata dair çok şey öğrendiğim ve çok özlediğim hocam Doç. Dr. Halûk KONURALPI saygı ve şükran duygularımla anıyorum. Akademik hayatımda bana gösterdiği ilgi ve desteği her konuşmamızdan sonar kendimi daha iyi hissetmemi sağladığı için hocam Prof. Dr. Süha TANRIVERe teşekkür ediyorum. Bu çalışmanın Almanca kaynaklarına ulaşmam, Freiburg Albert Ludwigs Üniversitesinde, 2006-2007 yılları arasında, Baden-Württemberg Eyaletinden kazandığım burs sayesinde mümkün olabilmiştir. Bu vesile ile Eyalet Bursundan yararlanmamı sağlayan burs yetkililerine ve Üniversitede danışmanlığımı üstlenerek, bana rahat bir çalışma ortama sağlayan Sayın Prof. Dr. Rolf STÜRNERe ve Prof. Dr. Dieter LEİPOLD sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Beni yetiştirerek bu günlere gelmemde büyük emeği olan, her zaman bana sabır ve hoşgörü ile yaklaşan, desteklerini her zaman yanımda hissettiğim, Anneme ve Babama, (yetmeyeceğini bilsem de) sonsuz teşekkürlerimi ve şükranlarımı sunuyorum. Olmayacak, yapamayacağım dediğim anlarda, bana, sabır ve hoşgörü dolu yaklaşımı ile yardımcı olan, moral desteğini esirgemeyen, tezimle ilgili tartışmalı konuları bıkmadan benimle tartışan, sevgili eşim Yrd. Doç. Dr. Kudret ASLANa çok teşekkür ediyorum. Son olarak, temizin büyük bir özenle yayınlanmasını sağlayan Yetkin Yayınevi çalışanlarına ve özellikle Sayın Muharrem BAŞERe çok teşekkür ediyorum. Dr. Leyla AKYOL ASLAN İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER 11 BİBLİYOGRAFYA 21 KISALTMALAR CETVELİ 49 GİRİŞ 53 A) KONUNUN ÖNEMİ, SINIRLARI VE İNCELEME PLANI 53 I. Konunun Önemi ve Sınırları 53 II. Konunun İnceleme Planı 55 B) GENEL OLARAK MEDENà USUL HUKUKUNA HÃKİM OLAN İLKELER VE ÖZELLİKLE TASARRUF İLKESİ 56 I. Genel Olarak Medenî Usul Hukukuna Hâkim Olan İlkeler ...56 II. Tasarruf İlkesi 59 BİRİNCİ BÖLÜM DAVADAN FERAGAT KAVRAMI, ÖZELLİKLERİ VE HUKUKà NİTELİĞİ § 1. DAVADAN FERAGAT KAVRAMI VE AMACI 65 A. DAVADAN FERAGAT KAVRAMI 65 B. DAVADAN FERAGATİN AMACI 68 § 2. DAVADAN FERAGATİN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 70 A. DAVADAN FERAGAT VE DAVANIN GERİ ALINMASI 70 B. DAVADAN FERAGAT VE KABUL 78 C. DAVADAN FERAGAT VE SULH 84 D. DAVADAN FERAGAT VE KANUN YOLLARINDAN FERAGAT 88 E. DAVADAN FERAGAT VE ESAS HAKTAN FERAGAT 98 DAVADAN FERAGAT NİTELİĞİ TAŞIMAYAN BAZI DURUMLAR 107 A. HUMK m. 186,1 HÜKMÜ 107 B. HUMK m. 409 HÜKMÜ 110 C. TEBLİGAT KANUNU m. 5 HÜKMÜ 114 DAVADAN FERAGATİN ÖZELLİKLERİ 118 A. FERAGATİN BİR TARAF USUL İŞLEMİ OLMASİ 118 B. FERAGATİN HÜKÜM VE SONUÇ DOĞURMASININ DAVALININ KABULÜNE BAĞLI OLMAMASI 127 C. FERAGATİN TAM VEYA KISMà OLARAK YAPILMASININ MÜMKÜN OLMASI 129 D. FERAGATİN ŞARTA BAĞLI OLARAK YAPILMASININ MÜMKÜN OLMAMASI 131 E. FERAGATTEN RÜCU EDİLEMEMESİ 137 F. FERAGATİN AÇIK VE KESİN OLMASI 143 I. Genel Olarak 143 II. Davadan Zımnî Feragatin Kural Olarak Mümkün Olmaması 147 1. Kural 147 2. İstisna: Davanın Tamamen Islahı Halinde Zımnî Feragat 148 3. Kısmî Davada Zımnî Feragat Sorunu 152 a) Genel Olarak 152 b) Açılan Davanın Kısmî Dava Olduğunun Dava Dilekçesinden Anlaşılamaması Halinde, Bunun Sonucunun Ne Olacağı Sorunu 157 aa) Genel Olarak 157 bb) Kesin Hüküm Görüşü 159 cc) Görüşümüz 161 c) Kısmî Davada, Dava Dışı Bırakılan Kesimin, Islahla Talep Edilip Edilemeyeceği 165 aa) Genel Olarak 165 bb) Dava Dışı Bırakılan Kısmın Islahla Talep Edilemeyeceği Görüşü 168 cc) Bizim de Katıldığımız, Dava Dışı Bırakılan Kısmın Islahla Talep Edilebileceği Görüşü 169 G. DAVADAN FERAGATİN, DAVANIN DEĞİŞTİRİLMESİ YASAĞININ İSTİSNALARINDAN BİRİ OLUP OLMADIĞI 172 § 5. DAVADAN FERAGATİN HUKUKà NİTELİĞİ 175 A. GENEL OLARAK 175 B. DAVADAN FERAGATİN HUKUKà NİTELİĞİ HAKKINDA İLERİ SÜRÜLEN GÖRÜŞLER 176 I) Davadan Feragatin Salt Bir Maddî Hukuk İşlemi Olduğu Görüşü (Maddî Hukuk Teorisi) 176 1. Genel Olarak Maddî Hukuk Görüşü 176 2. Görüşe Yöneltilen Eleştiriler 177 II. Davadan Feragatin Salt Bir Usul Hukuku İşlemi Olduğu Görüşü (Usulî Teori) 178 1. Genel Olarak Usul Hukuku Görüşü 178 2. Görüşe Yöneltilen Eleştiriler 185 III) Davadan Feragatin Karma Karakterli (Çift Nitelikli) Bir İşlem Olduğu Görüşü (Karma Görüş) 186 1. Genel OlarakKarmaGörüş 186 2. Görüşe Yöneltilen Eleştiriler 190 IV) Görüşümüz 191 İKİNCİ BÖLÜM DAVADAN FERAGATİN KONUSU VE USULÜ § 6. DAVADAN FERAGATİN KONUSU 197 A. GENEL OLARAK DAVA KONUSU 197 B. DAVA KONUSUNA İLİŞKİN TEORİLER 198 I. Eski Maddî Hukuk Teorileri 198 II. Saf Usulî Teoriler 199 1. Talep Sonucu ve Vakıalar Karışımını Dava Konusunun Eşdeğerli Unsurları Olarak Kabul Eden Teori 200 2. Dava Konusunun Belirlenmesinde, Talep Sonucuna, Vakıalar Karışımına Nazaran Üstünlük Tanıyan Teori....200 3. Dava Konusunun Yalnızca Talep Sonucuna Göre Belirlenmesini Öngören Teori 201 III. Yeni Maddî Hukuk Teorileri 201 IV. Kanaatimiz 202 C. DAVADAN FERAGAT AÇISINDAN DAVA KONUSU İLE TALEP SONUCU İLİŞKİSİ 203 D. DAVA KONUSUNDAN (TALEP SONUCUNDAN) FERAGAT 204 E. DAVA ÇEŞİTLERİNE GÖRE DAVADAN FERAGATİN KONUSU 205 I. Genel Olarak 205 II. Terditli (Kademeli) Davalarda Feragat 206 III. Seçimlik Davalarda Feragat 209 IV. Objektif Dava Birleşmesi Halinde Feragat 212 V. Mütelâhik Davalarda Feragat 214 VI. Kısmî Davada Feragat 214 § 7. DAVADAN FERAGAT BEYANININ MAHKEMEYE KARŞI YAPILMASI 217 A. GENEL OLARAK 217 B. DAVADAN FERAGAT BEYANININ YAPILMASI İLE İLGİLİ BAZI ÖZEL DURUMLAR 221 I. Görevsiz ve Yetkisiz Mahkemede Yapılan Feragat 221 II. Naip Hâkim Veya İstinabe Edilen Hâkim Önünde Feragat..224 III. Yasaklı (Memnu) veya Reddedilen Hâkim Önünde Feragat 225 IV. Keşif Sırasında Feragat 227 V. Hakemler Önünde Feragat 228 VI. İcra Organları Önünde Feragat 229 VII. Mahkeme Dışında Yapılan Feragat 231 § 8. DAVADAN FERAGATİN ŞEKLİ 235 A) GENEL OLARAK USUL İŞLEMLERİNDE ŞEKİL 235 B) DAVADAN FERAGATİN ŞEKLİ 240 I. Genel Olarak 240 II. Sözlü Olarak Yapılan Feragat 243 III. Yazılı Olarak (Dilekçe ile) Yapılan Feragat 246 § 9. DAVADAN FERAGATİN ZAMANI 250 A. GENEL OLARAK 250 B. HÜKMÜN VERİLMESİNDEN ÖNCE DAVADAN FERAGAT EDİLMESİ 254 C. HÜKMÜN VERİLMESİNDEN SONRA DAVADAN FERAGAT EDİLMESİ 257 I. Kanun Yoluna Başvurulmasından Önce Davadan Feragat Edilmesi 257 II. Kanun Yoluna Başvurulmasından Sonra Davadan Feragat Edilmesi 263 1. İstinaf Aşamasında 264 2. Temyiz Aşamasında 266 3. Karar Düzeltme Aşamasında 272 D. HÜKMÜN BOZULMASINDAN SONRA DAVADAN FERAGAT EDİLMESİ 274 E. HÜKMÜN ŞEKLà ANLAMDA KESİNLEŞMESİNDEN SONRA DAVADAN FERAGAT EDİLMESİ 277 F. YARGILAMANIN YENİLENMESİ HALİNDE DAVADAN FERAGAT EDİLMESİ 278 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM FERAGAT EDİLEBİLECEK DAVALAR VE DAVADAN FERAGAT EDEBİLECEK KİŞİLER § 10. FERAGAT EDİLEBİLECEK DAVALAR 283 A. KURAL OLARAK HER DAVADAN FERAGATİN MÜMKÜN OLMASI 283 B. DAVADAN FERAGATİN SONUÇ DOĞURMADIĞI DURUMLAR 285 I. Hâkimlere Karşı Açılan Tazminat Davasından Feragat 285 II. Ortaklığın Giderilmesi Davasından Feragat 287 III. Sahtelik İddiasından (ve Davasından) Feragat 291 IV. Boşanma ve Ayrılık Davasından Feragat 293 V. Evliliğin Butlanı Davasından Feragat 297 VI. Sosyal Sigortalılık Süresinin Tespiti Davasından Feragat ...299 VII. Kadastro Davalarından Feragat 304 VIII. İflâs Davasından Feragat 309 IX. İhalenin Feshi İsteminden Feragat 313 X. Konkordatonun Tasdiki Talebinden Feragat 315 XI. İdarî Davalardan Feragat 320 1. Genel Olarak 320 2. Tam Yargı Davasından Feragat 323 3. İptal Davasından Feragat 325 a) Bireysel İşlemlerin İptali Davalarından Feragat 325 b) Düzenleyici İşlemlerin İptali Davalarından Feragat .329 § 11. DAVADAN FERAGAT EDEBİLECEK KİŞİLER 337 A. DAVADAN FERAGAT EDEBİLECEK TARAF DAVACIDIR 337 B. DAVADAN FERAGATTE TEMSİL 339 I. Feragatte Kanunî Temsil 339 1. Gerçek Kişilerin Davadan Feragatte Temsili 339 2. Tüzel Kişilerin Davadan Feragatte Temsili 344 a) Genel Olarak 344 b) Özel Hukuk Tüzel Kişileri Bakımından 345 aa. Dernekler ve Vakıflar Bakımından 345 bb. Şirketler ve Kooperatifler Bakımından 346 c) Kamu Tüzel Kişileri Bakımından 347 aa) Belediyeler Bakımından 348 bb) Köy Tüzel Kişiliği Bakımından 348 cc) Devletin, Ayrı Kamu Tüzel Kişiliği Olan Genel Müdürlüklerin ve İl Özel İdarelerinin Taraf Bulunduğu Davalar Bakımından 349 II. Feragatte İradî Temsil: Vekilin Davadan Feragat Etmesi ....351 C. DAVAYA MÜDAHALE VE DAVANIN İHBARI HALİNDE DAVADAN FERAGAT 353 I. Davaya Müdahale Halinde Davadan Feragat 353 1. Aslî Müdahale Halinde 353 2. Fer′î Müdahale Halinde 356 3. Davanın İhbarı Halinde 359 II. Dava Arkadaşlığı Halinde Davadan Feragat 362 1. Mecburi Dava Arkadaşlığında 363 a) Maddî Bakımdan Mecburi Dava Arkadaşlığında 364 b) Şeklî Bakımdan Mecburi Dava Arkadaşlığında 368 2. İhtiyarî Dava Arkadaşlığında 370 III. İflâs İdaresinin Davadan Feragat Yetkisi 373 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM DAVADAN FERAGATİN HÜKÜM VE SONUÇLARI § 12. DAVADAN FERAGAT İLE DAVANIN SONA ERMESİ 375 A) GENEL OLARAK 375 B) ALMAN HUKUKU 375 C) İSVİÇRE HUKUKU 381 D) AVUSTURYA HUKUKU 383 E) TÜRK HUKUKU 384 I. Davanın, Ancak Feragat Esas Alınmak Suretiyle Mahkemece Verilecek Hükümle Sona Ereceği Görüşü 385 II. Davanın, Mahkemenin Hükmüne Gerek Kalmaksızın, Doğrudan Doğruya Feragatle Sona Ereceği Görüşü 386 F) GÖRÜŞÜMÜZ 388 § 13. FERAGATİN KESİN HÜKÜM TEŞKİL EDİP ETMEYECEĞİ 396 A) GENEL OLARAK KESİN HÜKÜM KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ 396 B) FERAGATİN KESİN HÜKÜM TEŞKİL EDİP ETMEYECEĞİ SORUNU 399 I. Alman Hukuku 399 II. İsviçre Hukuku 400 III. Avusturya Hukuku 400 IV. Türk Hukuku 401 1. Feragatin, Maddî Anlamda Kesin Hüküm Teşkil Edeceği Görüşü 401 2. Feragatin, Sadece Şeklî Anlamda Kesin Hükmün Hukukî Sonuçlarını Doğuracağı Görüşü 403 3. Görüşümüz 405 § 14. DAVADAN FERAGAT HALİNDE KANUN YOLLARINA GİDİLİP GİDİLEMEYECEĞİ 410 A) ALMAN HUKUKU 410 B) İSVİÇRE HUKUKU 411 C) AVUSTURYA HUKUKU ...412 D) TÜRK HUKUKU 412 I) Olağan Kanun Yollarına Başvurulup Başvurulamayacağı...413 1. Olağan Kanun Yollarına Başvurulabileceği Görüşü 413 2. Bizim de Katıldığımız, Olağan Kanun Yollarına Başvurulamayacağı Görüşü 414 II) Olağanüstü Kanun Yoluna (Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna) Başvurulup Başvurulamayacağı 417 1. Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna Başvurulacağı Görüşü 417 2. Bizim de Katıldığımız, Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna Başvurulamayacağı Görüşü 418 § 15. DAVADAN FERAGATİN ESAS HAKKA ETKİSİ 420 A) GENEL OLARAK 420 B) DAVADAN FERAGATİN ESAS HAKTAN VAZGEÇME SONUCUNU DOĞURMAYACAĞI GÖRÜŞÜ 421 C) DAVADAN FERAGATİN ESAS HAKTAN VAZGEÇME SONUCUNU DOĞURACAĞI GÖRÜŞÜ 424 D) GÖRÜŞÜMÜZ 425 § 16. FERAGAT EDİLEN DAVANIN TEKRAR AÇILMASI HALİNDE, DAVALININ BUNA NASIL KARŞI KOYACAĞI SORUNU 428 A) GENEL OLARAK 428 B) KESİN HÜKÜM İTİRAZINDA BULUNULACAĞI GÖRÜŞÜ 428 C) FERAGATİN DEF′İ OLARAK İLERİ SÜRÜLECEĞİ GÖRÜŞÜ 430 D) GÖRÜŞÜMÜZ 431 § 17. DAVADAN FERAGATİN MADDà HUKUKTAKİ İRADE SAKATLIĞI HALLERİNE DAYANILARAK İPTAL EDİLİP EDİLEMEYECEĞİ 436 A) ALMAN HUKUKU 436 B) İSVİÇRE HUKUKU 445 C) AVUSTURYA HUKUKU 446 D) TÜRK HUKUKU VE GÖRÜŞÜMÜZ 446 § 18. DAVADAN FERAGATTE YARGILAMA HARÇ VE GİDERLERİ 459 A) GENEL OLARAK 459 B) KARAR VE İLÃM HARCI 460 C) VEKÃLET ÜCRETİ 462 § 19. İCRA EDİLEBİLİRLİK AÇISINDAN DAVADAN FERAGATİN DURUMU 468 SONUÇ 471
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı