Katma Değer Vergisinde VERGİYİ DOĞURAN OLAY ( Danıştay Kararları ve Özelgeler Işığında )

Teşekkür

  Doktora tez çalışmamın ortaya çıkmasında birçok kişiden yardım ve destek aldım. Benden yardımlarını esirgemeyen doktora süreci boyunca desteğini hep hissettirmiş olan danışmanım Yrd. Doç. Dr. Ü. Süleyman ÜSTÜN'e müteşekki­rim. Kibar üslubuyla birçok zorluğu kolay gösterip çözüm önerileri sunan, aka­demik ve manevi anlamda destek veren en önemlisi de bakış açımı zenginleşti­ren hocam Yrd. Doç. Dr. Ahmet SOMUNCU'ya da sonsuz teşekkürler. Çalış­mam boyunca varlığım her zaman hissettiren, beni cesaretlendiren aynı zaman­da bir şeyleri başarabilme umudumu hep taze tutmamı sağlayan arkadaşım Arş. Gör. Aynur CİDECİGİLLER'e teşekkürü bir borç bilirim. Ayrıca her türlü kay­nağı ulaşılabilir hale getiren hiçbir yardım isteğimi geri çevirmeyen meslekta­şım Arş. Gör. İsmail ATAMULU'ya teşekkür ederim.   Sadece tez çalışmam sürecinde değil tüm hayatım boyunca maddi ve ma­nevi olarak varlıklarını hissettiren, varlıklarıyla bana güven veren aileme teşek­kür etmem bir gönül borcudur. Özellikle kardeşim Yasin TEKELİ' ye minnetta­rım.   Akademik çalışma hayatım boyunca her zaman beni destekleyen, varlığı güven veren, dünyamı güzelleştiren sevgili eşim Doç. Dr. Yıldıray ŞİŞMAN'a teşekkür ediyorum. Ayrıca çalışmam sürecinde çocuklarıma benim göstermem gereken ilgi ve özeni gösteren dolayısıyla da bu süreci kolaylaştıran Gülsen KARA'ya teşekkür etmek isterim.  

Bu sayfanın teşekkür sayfası olduğunu biliyorum ama bu süreçte kendile­rinden çaldığım vakit için eşim Yıldıray, kızlarım Serra ve Meva'dan özür dili­yorum.

Özet

  Vergiyi doğuran olay, vergilendirme sürecinin temel unsurunu oluşturmak­tadır. Kendisine birçok hukuki sonuç bağlanan vergiyi doğuran olayın tanım­lanması, vergilendirme sürecinin insan haklan ihlali olmaksızın doğru ve ka­nunlara uygun olarak işleyebilmesi için hayati önemdedir.   Üretimden tüketime her aşamanın vergilendirildiği KDV'de, doğrudan ver­ginin yasallığı ilkesi ile bağlantılı olan vergiyi doğuran olayın tespiti kanundaki düzenlemelerin zamana ayak uyduramaması nedeniyle oldukça zorlaşmıştır. Katma Değer Vergisi Kanunu'nda, vergiyi doğuran olay mal teslimi ya da hiz­met ifası olarak belirtilmiş, kanun koyucu bazı hususların vergi dışı kalmasını engellemek amacıyla teslim ve hizmet kavramına açıklık getirmiştir. Katma Değer Vergisi Kanunu'nda teslim kavramı bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya alıcı adına hareket eden-iere devredilmesi olarak tanımlanmıştır. Kanun koyucu hizmet kavramına ise çok geniş bir anlam yüklemiş bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendir­mek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebi­leceği belirtilmiş ve gibi edatı ile de hizmet kavramının bu sayılanlarla sınırlı olmayacağını belirtilmiştir. Teslim ve hizmet kavramlarına bu denli geniş anlam yüklenmesi ve bu işlemlerin dış dünyaya özel hukuk normlarıyla yansıması vergiyi doğuran olayın tespitini zorlaştırmıştır. Bu zorluklan aşmak ve kavra­mın tespitini kolaylaştırmak amacıyla çalışmamızda vergiyi doğuran olay ayrın­tılı olarak değerlendirilirken özelgelere ve Danıştay kararlarına da geniş bir biçimde yer verilmiştir. Uygulamada özellikle tartışmalara neden olan her bir katma değer vergisi doğuran olay açısından tespitler ve değerlendirmeler yapıl­maya çalışılmıştır. Çalışmamızda teslim ve hizmet ihracı ayrıca değerlendiril­miş, vergiyi doğuran olaya ilişkin tespitlere yer verilmiştir.  

Giriş

Vergiyi doğuran olay vergilendirme sürecini başlatan devleti alacaklı, kişi­yi vergi borçlusu haline getiren en temel unsurdur. Anayasal vergilendirme ilkelerinden verginin yasallığı ilkesi ile doğrudan bağlantılı olan vergiyi doğu­ran olayın tanımlanması, vergilendirme sürecinin insan haklan ihlali olmaksızın doğru ve kanunlara uygun olarak işleyebilmesi için hayati önemdedir. Harcama­lar üzerinden alınan çok geniş tabanlı bir vergi olan KDV'de vergiyi doğuran olayın tanımlanması zaman zaman vergi idaresinin kanunla uyumlu olmayan uygulamaları nedeniyle büyük önem arz etmektedir

Üretimden tüketime her aşamayı kapsayan KDV'de vergiyi doğuran olayı doğru olarak tespit etmek özel hukuk muamelelerinden de yararlanmayı gerekti­ren titizlik isteyen bir çalışmadır. Kanunlarda ana öğeleriyle düzenlenmesi ge­reken vergiyi doğuran olayı, vergi idaresinin tebliğler ve sirkülerlerle düzenle­mesi, Danıştay'ın vergi idaresinin verginin yasallığı ilkesini ihlal ettiğine ilişkin birçok kararının bulunması bu çalışmayı zorlaştırmaktadır. Doktrindeki bu ko­nuda çalışmaların sayısı oldukça az olup konunun bütününü kapsar nitelikte değildir.

"Katma Değer Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay" başlıklı çalışma dört bö­lümden oluşmaktadır.

Birinci bölümde KDV'nin özellikleri, tarihçesi anlatılmıştır. Ayrıca vergiyi doğuran olay kavramın tanımlanarak vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği tarihi tespit etmenin hukuk düzenindeki sonuçları üzerinde durulmuştur. Genel olarak KDV'de vergiyi doğuran olayın neler olduğu belirtilmiş ve Avrupa Birliği ülke­lerinde KDV açısından yeknesaklık sağlayan Ortak KDV Sistemi ile kıyaslanmıştır.

İkinci bölümde mal teslimi ve mal tesliminde vergiyi doğuran olay anlatıl­mıştır. Öncelikle teslim, teslim sayılan haller, mal kavramları KDVK ve Avrupa Birliği 6 Nolu KDV Direktifleri çerçevesinde tanımlanmıştır. Mal tesliminin belgelenmesi ve bu hususun vergiyi doğuran olaya etkisi tartışılmıştır. KDVK'nın 10. maddesinde vergiyi doğuran olaylar bazında tek tek değerlendi­rilmiş ayrıca Vergi İdaresi'nin, Danıştay'ın farklı uygulamalarına yer verilmiş bu çerçevede özellik arz eden bazı noktalar üzerinde ayrıntılı olarak durulmuş­tur.

  Üçüncü bölümde hizmet ve hizmet işlerinde vergiyi doğuran olay üzerinde durulmuştur. Hizmet, hizmet sayılan haller kavramı KDVK ve Avrupa Birliği 6 Nolu KDV Direktifleri çerçevesinde tanımlanmıştır. Mal teslimi olarak nitelendirilemeyecek birçok kavram hizmet olarak değerlendirilmiş ve KDV'nin konu­suna dâhil edilmiştir. Bu husus da hizmet kavramının alabildiğine genişletmiş KDVK md. 10 vergiyi doğuran olayı tanımlamakta yetersiz kalmıştır. Bu yeter­sizlikten dolayı da vergiyi doğuran olay kavramının çerçevesi, Vergi İdaresi ve Danıştay kararları doğrultusunda çizilmeye çalışılmıştır. Vergi idaresinin ve Danıştay'ın birçok olayda farklı olan görüşleri nedeniyle zaman zaman da ver­ginin yasallığı ilkesi ihlal edilerek kanunda olmayan yeni vergiyi doğuran olay­lar oluşturulmuştur. Üçüncü bölümde bu hususlar kanun, vergi idaresi özelgeleri ve Danıştay kararları çerçevesinde ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.  

Dördüncü bölümde ithalat işlemleri ve diğer faaliyetlerden doğan KDV ko­nuları irdelenmiştir. Mal teslimi ya da hizmet ifası karşılığı olmaksızın yapılan işlemlerin KDV karşısındaki durumu üzerinde durulmuş devamında da kanun­dan doğan bir gereklilik nedeniyle ücretsiz olarak yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'nin konusuna girip girmeyeceği hususu değerlendirilmiştir.

  Doktora tezi çalışmamızla KDV'de vergiyi doğuran olay genel olarak tespit edildikten sonra özele inilmiş her konu başlığı tek tek hem vergi idaresinin uy­gulamaları hem de Danıştay kararlan çerçevesinde değerlendirilerek çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır. Kanunda yer almayan ancak vergi idaresi tarafından oluşturulan vergiyi doğuran olaylar tespit edilmiş ve bu olaylann vergisel yönü değerlendirilmiştir.  

İçindekiler

Teşekkür.......................................................................................................................................... 5

Kısaltmalar.................................................................................................................................... 17

Özet............................................................................................................................................. 19

Giriş............................................................................................................................................. 21

Birinci Bölüm

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU VE VERGİYİ DOĞURAN OLAY

I. GENEL OLARAK KATMA DEĞER VERGİSİ VE ÖZELLİKLERİ............................................................ 23

A.  Katma Değer Vergisinin Tanımı ve Tarihçesi.................................................................................. 23

B.  Katnna Değer Vergisinin Özellikleri................................................................................................ 26

II.   VERGİYİ DOĞURAN OLAY KAVRAMI VE HUKUKİ MAHİYETİ..................................................26

A.  Vergiyi Doğuran Olayın Tanımı..................................................................................................... 26

B.  Vergiyi Doğuran Olayın Hukuki Mahiyeti......................................................................................... 29

C. Verginin Yasallığı ilkesi Çerçevesinde Vergiyi Doğuran Olay.............................................................. 30

D. Vergiyi Doğuran Olay ve Ekonomik Yaklaşım ilkesi.......................................................................... 32

E.  Vergiyi Doğuran Olayın Tespitinin Önemi ve Sonuçları...................................................................... 34

1. Uygulanacak Vergi Kanununun Tespiti........................................................................................ 35
2. Vergi Mükellefinin Tespiti ve Sonuçları........................................................................................ 36
3. Matrahın Tespiti...................................................................................................................... 37
4. Zamanaşımının Hesaplanması.................................................................................................. 38
5. Gecikme Faizinin Tespiti........................................................................................................... 39

III.  KATMA DEĞER VERGİSİ AÇISINDAN VERGİYİ DOĞURAN OLAY.................................. 40

İkinci Bölüm

MAL TESLİMLERİ VE TESLİM SAYILAN HALLERDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY I. MAL TESLİMİ VE MAL TESLİMLERİNDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY.................................. 45 A. Mal Teslimi ve Belgelenmesi........................................................................................................ 50

1. Fatura...................................................................................................................................... 50
2. Sevk irsaliyesi......................................................................................................................... 54
3. Serbest Meslek Makbuzu......................................................................................................... 56

4. Perakende Satış Vesikası.............................................................................................. 56
5. Müstahsil Makbuzu.......................................................................................................... 57
6. Gider Pusulası................................................................................................................. 57
7. İnternet Üzerinden Yapılan İşlemlerin Belgelenmesi............................................... 57

B. Katma Değer Vergisi Kanunu Çerçevesinde Fiili Teslim Şekilleri............................. 58

1. Malın Malik ya da Malik Adına Hareket Edenlerce Alıcıya ya da Alıcı Adına
   Hareket Edenlere Teslimi.............................................................................................. 58
2. Malın Alıcı ya da Alıcı Adına Hareket Edenlerin Gösterdiği Yere Tevdii................. 58
3. Malın Nakliyesine Başlanılması Nakliyeci veya Sürücüye Tevdii........................... 58

C. Tasarruf Akdinin Zincirleme Akit Yoluyla Devredilmesi................................................. 60

D. Su, Elektrik, Gaz, Isıtma, Soğutma ve Benzeri Şekillerdeki Dağıtımlar...................... 60

E. Trampa Halinde Vergiyi Doğuran Olay............................................................................. 62

F.  Kap ve Ambalajların Geri Verilmesi Halinde Teslim..................................................... 64

1. Kap ve Ambalajların Geri Verilmesinin Mutat Olduğu Hallerde Teslim................ 64
2. Kap ve Ambalajların Geri Verilmesinin Mutat Olmadığı Hallerde Teslim............. 66
3. Ambalajlara İlişkin Depozitolar..................................................................................... 67

G. Döküntü ve Tali Maddelerin Geri Verilmesinin Mutat Olduğu Hallerde

Teslim.................................................................................................................................... 67

H. 5300 Sayılı Kanuna Göre Düzenlenen Ürün Senetlerinin, Senedin Temsil

Ettiği Ürünü Depodan Çekecek Olanlara Teslimi......................................................... 68

1. Ürün Senetlerinin Malı Depodan Çekecek Olana Teslimi...................................... 69
2. Ürün Senetlerinin İlk Tesliminden Sonraki Müteakip Teslimlerinde Katma
   Değer Vergisi İstisnası ve Yüklenilen Katma Değer Vergilerinin Durumu........... 70

İ. Kısım Kısım Mal Teslimlerinde Vergiyi Doğuran Olay................................................... 71

J. Komisyoncular Vasıtasıyla veya Konsinyasyon Suretiyle Satışlarda Katma
Değer Vergisi........................................................................................................................ 72

1. Komisyoncular Vasıtasıyla Yapılan Satışlarda Vergiyi Doğuran Olay.................... 73
2. Konsinyasyon Suretiyle Satışlarda Vergiyi Doğuran Olay......................................... 74

K. Alivre Satışlarda Vergiyi Doğuran Olay............................................................................ 75

L. Ödünç Verme İşlemlerinde KDV....................................................................................... 75

II. TESLİM SAYILAN HALLERDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY.................................................... 77

A. Vergiye Tabi Malların Her Ne Suretle Olursa Olsun, Vergiye Tabi İşlemler Dışındaki Amaçlarla İşletmeden Çekilmesi, Vergiye Tabi Malların İşletme Personeline Ücret, Prim, İkramiye, Hediye, Teberru Gibi Namlarla

Verilmesi............................................................................................................................... 78

1. Vergiye Tabi Malların Her Ne Suretle Olursa Olsun, Vergiye Tabi işlemler

Dışındaki Amaçlarla İşletmeden Çekilmesi.............................................................. 78

a. Promosyon Ürünleri................................................................................................... 79

b. Eşantiyon ve Numune Mallar Verilmesi................................................................. 82

c.  Bağış Yapılması.............................................................................................................. 85

2. Vergiye Tabi Malların işletme Personeline Ücret, Prim, ikramiye, Hediye,
Teberru Gibi Namlarla Verilmesi................................................................................. 86

B. Vergiye Tabi Malların, Üretilip Teslimi Vergiden İstisna Edilmiş Olan Mallar

için Her Ne Suretle Olursa Olsun Kullanılması veya Sarfı.......................................... 87

C.  Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Yapılan Satışlarda Vergiyi Doğuran Olay..................... 88

III. ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR VE VERGİYİ DOĞURAN OLAY................................ 90 A.  Müzayede Mahallerinde ve Gümrük Depolarında Yapılan Satışlarda

Vergiyi Doğuran Olay.......................................................................................................... 90

1. Müzayede Mahalli ve Gümrük Deposu Kavramı......................................................... 91
2. Müzayede Mahallinde ve Gümrük Depolarında Yapılan Satışların Niteliği ve
   Vergiyi Doğuran Olay....................................................................................................... 95
3. Cebri Müzayede veya ihtiyari Müzayede Suretiyle Yapılan Satışın Vergiyi
   Doğuran Olaya Etkisi...................................................................................................... 97

a.  ihtiyari Müzayede Suretiyle Yapılan Satışlarda KDV Doğuran Olay.................... 97

b.  Cebri Artırma Suretiyle Yapılan Satışlarda KDV Doğuran Olay.......................... 98

4. Sanal Ortamda Müzayede Suretiyle Yapılan Satışlarda Vergiyi Doğuran Olay.. 101 B. Arsa Karşılığı İnşaat işlerinde Katma Değer Vergisi.................................................. 102

1. Arsa Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği............................................ 107
2. Arsa Karşılığı inşaat işlerinde Katma Değer Vergisi Doğuran Olay.................... 110

a. Kat Karşılığı Arsa Teslimi............................................................................................... 110

aa. Arsa Sahibi Tarafından Müteahhide Arsa Teslimi.................................................... 111

bb. Müteahhidin Arsa Karşılığı Arsa Sahibine Konut veya işyeri Teslimi........................ 115

cc. Katma Değer Vergisi Kanunu Madde 1/3-g'de Belirtilen Kurumlar Tarafından

Yapılan Arsa Teslimleri............................................................................................ 116

b. Hasılat Karşılığı Arsa Teslimi.......................................................................................... 117

aa. Arsa Sahibi Tarafından Müteahhide Arsa Teslimi.................................................... 119

bb. Müteahhidin Arsa Karşılığı Arsa Sahibine Hâsılat Paylaşımından Pay Vermesi........ 120

3.  inşaat Devam Ederken Yapılan Satışlarda Katma Değer Vergisi Doğuran

Olay.................................................................................................................................... 120

C. Müşteri Kabul Şartına Bağlı Satışlarda (Kapıdan Yapılan Satışlarda) Vergiyi
Doğuran Olay..................................................................................................................... 121 D. Ayni Sermaye Konulması ve Vergiyi Doğuran Olay..................................................... 124 E. Satış Vaadi Sözleşmesi Yapılması Halinde Katma Değer Vergisi.......................... 127

F.  ileri Tarihlerde Yapılacak Teslimler İçin Ödenen Avanslarda Katma Değer
Vergisi................................................................................................................................. 128

G.  Mal Teslimini Konu Alan Sözleşme Yapılması Halinde Katma Değer Vergisi..... 130

H. Araç Satışlarında Vergiyi Doğuran Olay....................................................................... 130

1. Özel Kişilerin Birbirine Araç Satışında Katma Değer Vergisi................................ 131
2. icralık Araçların Satışında Katma Değer Vergisi..................................................... 131

i. Hisse Devrinde Katma Değer Vergisi........................................................................... 132

1. Adi Ortaklıkta Hisse Devrinde Katma Değer Vergisi............................................... 132

2. Murisin Ortaklık Payının Mirasçılara Geçmesi Halinde Katma Değer Vergisi

Uygulaması...................................................................................................................... 137 J. Devre Mülk Hakkı Satışlarında Katma Değer Vergisi................................................... 137

1. Devre Mülk Hakkının Tanımı ve Vergiyi Doğuran Olay.............................................. 138
2. Devre Mülk Tatil Hakkının Niteliği ve Devrinde Katma Değer Vergisi

Doğuran Olay................................................................................................................... 139

K. Taşınmaz Satışlarında Vergiyi Doğuran Olay............................................................... 141

L. Kamulaştırma İşlemlerinde Katma Değer Vergisi Uygulaması ve Vergiyi
Doğuran Olay...................................................................................................................... 142

1.  Kamulaştırma Bedelinin Tespiti Davası Açılması Durumunda Vergiyi

Doğuran Olay.................................................................................................................. 145

2.  Kamulaştırmanın İptali için Dava Açılması Halinde Vergiyi Doğuran Olay.......... 147

M. Taraflar Arasındaki Mal Rejiminin Tasfiyesi Nedeni ile Diğer Eşe Bırakılan

Ticari Emtia ve KDV.......................................................................................................... 147

                                           Üçüncü Bölüm

HİZMET İFASINDA VE HİZMET SAYILAN DURUMLARDA VERGİYİ DOĞURAN OLAY

I.  HİZMETİN TANIMI VE HİZMET İFASINDA VERGİYİ DOĞURAN OLAY.......................... 150

A.  Hizmetin Tanımı................................................................................................................. 150

B.  Hizmet İfasında Vergiyi Doğuran Olay........................................................................... 151

1. Hizmetin Kısım Kısım Yapılması................................................................................ 151
2. Hizmet Karşılığının Mal veya Başka Bir Hizmet Olması......................................... 152
3. Hizmetin Yapılmasından Önce Fatura ve Benzeri Belgelerin Düzenlenmesi.... 152
4. Hizmet Bedelinin Peşin Alınması............................................................................... 153
5. Hizmet Bedeline Mahsuben Avans Alınması........................................................... 153
6. Hizmet ifasına İlişkin Sözleşmenin Yapılması Halinde Katma Değer Vergisi.. 155
7. Hizmet Bedelinin Ödenmemesi Halinde Katma Değer Vergisi........................... 155

II.  HİZMET SAYILAN HALLERDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY........................................... 156

A.  İşletme Sahibinin Hizmetten Karşılıksız Yararlandırılması....................................... 157

B.  İşletme Personelinin Hizmetten Karşılıksız Yararlandırılması................................. 157

C.  Diğer Şahısların Hizmetten Karşılıksız Yaralandırılması.......................................... 160

III.  ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR VE VERGİYİ DOĞURAN OLAY.............................. 161

A. Serbest Meslek Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay................................................. 161

1. Avukatlık Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay......................................................... 165

a. Avukatlık Hizmetinin Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu................... 165

b. Avukatlık Hizmetinde Katma Değer Vergisi Açısından Vergiyi Doğuran Olay....... 166

c.  Mahkemelerce Hükmolunan Avukat Ücretlerinde Katma Değer Vergisi....... 167

2. Muhasebecilik ve Mali Müşavirlik Hizmetlerinde Katma Değer Vergisi
Açısından Vergiyi Doğuran Olay................................................................................. 172

a.  Vergi idaresinin Bakış Açısı ile Vergiyi Doğuran Olay........................................ 174

b. Danıştay'ın Bakış Açısı ile Vergiyi Doğuran Olay................................................. 175

c.  Muhasebecilik ve Mali Müşavirlik Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olayın
Değerlendirilmesi..................................................................................................... 178

B. Eğitim Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay................................................................ 179

1. Özel Okullarda Verilen Eğitim Hizmetlerinde Katma Değer Vergisi.................... 179
2. Devlet Okullarında Verilen Eğitim ve Öğretim Hizmetlerinde Katma Değer
   Vergisi............................................................................................................................... 184
3. Diğer Eğitim Hizmetlerinde Katma Değer Vergisi.................................................. 184
4. Vakıf Üniversitelerinde Katma Değer Vergisi.......................................................... 187

C. Öze! Sürücü Kurslarında Vergiyi Doğuran Olay.......................................................... 189

D. Otelcilik Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay............................................................. 192

E. Nakliye Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay.............................................................. 194

F. Haberleşme Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay..................................................... 195

G. Radyo Televizyon Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay............................................ 196

G. Garanti Kapsamında Bedelsiz Yapılan Hizmetler.................................................... 197

H. inşaat Taahhüt işlerinde Katma Değer Vergisi........................................................ 199

1.  inşaat Taahhüt işlerinde Katma Değer Vergisi Açısından Vergiyi Doğuran

Olay................................................................................................................................... 199

2.  inşaat Devam Ederken Yapılan Satışlarda Vergiyi Doğuran Olay....................... 204

i. Ciro Primleri ve Katma Değer Vergisi.......................................................................... 207

1.  Ciro Primine idarenin Bakış Açısı............................................................................... 208

a.  Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilen Iskontolarda Durum.............. 208

b.  Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilmeyip Yıl Sonlarında, Belli Bir

Dönem Sonunda ya da Belli Bir Ciro Aşıldığında Yapılan Iskontolarda Durum      209

2. Danıştay Kararlarında Ciro Primi................................................................................ 212
3. Erken Ödeme Iskontosu............................................................................................... 213

J. Örtülü Sermaye Sayılan Borçlanmalar Üzerinden Hesaplanan Faizlerin

Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu ve Vergiyi Doğuran Olay................... 214

K. Yedieminlik Hizmeti ve Katma Değer Vergisi............................................................ 218

L. Kiraya Verme İşlemleri ve Vergi Doğuran Olay.......................................................... 220

1.  Taşınmaz Kiralamaları................................................................................................. 220

a.  iktisadi işletmeler..................................................................................................... 220

b. Kamu Kurum ve Kuruluşları, Dernek ve Vakıflar ile Mesleki Kuruluşlara Ait
Taşınmazların Kiralanması.................................................................................... 222

c.  Kooperatiflere Ait Taşınmazların Kiralanması.................................................... 223

2.  Gayri Maddi Mal ve Hakların Kiralanması ve Katma Değer Vergisi..................... 224

a.  Gayri Maddi Haklar................................................................................................... 225

b. Gayri Maddi Mallar.................................................................................................... 226

3.  Genel Hükümler Çerçevesinde Kiraya Verme İşlemlerinde Katma Değer

Vergisi Doğuran Olay.................................................................................................... 227

4.  Finansal Kiralama İşlemlerinde Vergiyi Doğuran Olay........................................... 230

a. Finansal Kiralama Kavramı..................................................................................... 231

b. Yurt İçinden Gerçekleştirilen Finansal Kiralama işlemlerinde Vergiyi Doğuran

Olay............................................................................................................................... 235

c.  Yurt Dışından Yapılan Finansal Kiralama............................................................ 239

5.  Franchise İşlemlerinde Katma Değer Vergisi.......................................................... 240

a.  Franchise Kavramı.......................................................................................................... 240

b.  Franchise Sisteme Giriş Bedeli............................................................................. 241

c.  Royalty......................................................................................................................... 242

d.  Franchising Sözleşmelerinde Vergiyi Doğuran Olay.......................................... 242

e.  Türkiye'deki Firma Tarafından Yurt Dışındaki Firmalara Franchise Verilmesi      243

6.  Hazinenin Mülkiyetinde Bulunan Taşınmaz Üzerinde Tesis Olunan irtifak

Hakkı ve Katma Değer Vergisi.................................................................................... 244

Dördüncü Bölüm

İTHALAT İŞLEMLERİ VE DİĞER FAALİYETLERDEN DOĞAN KATMA DEĞER VERGİSİNDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY

I. İTHALATTA İŞLEMLERİNDE KATMA DEĞER VERGİSİ VE VERGİ DOĞURAN OLAY.. 247 A. İthalat Tanımı....................................................................................................................... 248

1. Mal İthalatı....................................................................................................................... 248
2. Hizmet İthalatı................................................................................................................. 249

1. Gümrük Vergisine Tabi Olan İşlemlerde Vergiyi Doğuran Olay............................ 251
2. Gümrük Vergisine Tabi Olmayan İşlemlerde Vergiyi Doğuran Olay..................... 255
3. Mutemet Eliyle İthalatta Vergiyi doğuran Olay........................................................... 256
4. Gümrüksüz Satış Mağazaları ve Katma Değer Vergisi........................................... 257

1. Yabancı Kişi ve Kuruluşların Türkiye'de Yaptıkları Hizmetler................................. 263
2. İnternet Üzerinden Yurtdışından Hizmet Alımları..................................................... 264

a.  Fiziki Olarak Teslim Alınabilen Malların Elektronik Ticaretinde Vergiyi

Doğuran Olay............................................................................................................. 265

b.  Sanal Ortamda Teslim Alınan Malların Elektronik Ticaretinde Vergiyi

Doğuran Olay............................................................................................................. 265 D. İthalat Komisyonlarında Vergiyi Doğuran Olay.............................................................. 268 E. İthalatçıların Yurt Dışındaki Firmalardın Aldığı Ciro Primleri ve Iskontolar.............. 272

F.  Dar Mükellefiyete Tabi Olanlar Tarafından Yapılan Uluslararası
Taşımacılıkta Vergiyi Doğuran Olay................................................................................ 273 G. Yurt Dışındaki İşlemler...................................................................................................... 274

II. VADE FARKLARI, KUR FARKLARI VE FİYAT FARKLARINDA VERGİYİ

DOĞURAN OLAY................................................................................................................. 275

A.      Vade Farkları ve Katma Değer Vergisi               275

1. Vade Farkının Tanımı ve Hukuki Niteliği.............................................................................. 275
2. Faturada Ayrıca Gösterilen Vade Farkında Katma Değer Vergisi Doğuran

Olay.................................................................................................................................. 277

3. Semenin Zamanında Ödenmemesi Nedeniyle Sonradan Ortaya Çıkan Vade
Farkında Vergiyi Doğuran Olay......................................................................................... 278

B. Kur Farkları ve Katma Değer Vergisi......................................................................... 281

1. Kur Farkına Danıştay'ın Bakış Açısı................................................................................... 283
2. Kur Farkına İdarenin Bakış Açısı........................................................................................ 286
3. ithalat işlemlerinde Oluşan Kur Farkı..................................................................... 289
4. Yurt içi Dövize Endeksli Teslimlerde Aleyhe Oluşan Kur Farklarının
   Vergilendirilmesi........................................................................................................... 290
5. ihraç kayıtlı Dövize Endeksli Teslimlerde Aleyhe Oluşan Kur Farklarının
   Vergilendirilmesi........................................................................................................... 290

C. Fiyat Farkları......................................................................................................................... 290

III.           İŞLETMEDE KULLANILMAK ÜZERE İMAL VE İNŞA EDİLEN
AMORTİSMANA TABİ TAŞINIR VE TAŞINMAZ MALLARDA VERGİ

DOĞURAN OLAY................................................................................................................ 291

4. KREDİ KARTI İŞLEMLERİ VE VERGİYİ DOĞURAN OLAY.................................................. 292
5. PEYZAJ VE ÇEVRE DÜZENLENMESİ İŞLEMLERİNDE KDV DOĞURAN OLAY.................. 294
6. PROFESYONEL SANATÇILARIN YER ALDIĞI GÖSTERİLER VE KONSERLER
   İLE PROFESYONEL SPORCULARIN KATILDIĞI SPORTİF FAALİYETLER,
   MAÇLAR, YARIŞLAR VE YARIŞMALAR TERTİPLENMESİ, GÖSTERİLMESİ
   HALİNDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY.................................................................................. 295

A. Spor Kulüplerinin Faaliyetleri ve KDV....................................................................... 297

B.  Futbolcu Transferleri ve Kiralamaları........................................................................ 298

VII. BORU HATTI İLE HAM PETROL GAZ VE BUNLARIN ÜRÜNLERİNİN
TAŞINMASI HİZMETİ................................................................................................... 298

VIII. HER TÜRLÜ ŞANS VE TALİH OYUNLARININ TERTİPLENMESİ VE
OYNANMASI HALİNDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY............................................ 299

IX. YAP-İŞLET-DEVRET MODELİ ÇERÇEVESİNDE KURULAN, BELİRLİ BİR SÜRE
İŞLETİLEN TESİSLERİN İŞLETME SÜRESİ SONUNDA İLGİLİ KURUMA
DEVRİNDE KDV.................................................................................................................... 300

X. MAL TESLİMİ YA DA HİZMET İFASI KARŞILIĞI OLMADAN ALINAN
BEDELLERDE KDV................................................................................................................ 301