Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Ãœyelik
Ãœye GiriÅŸi
HMK Değerlendirmesi ( Yargıtay Başkanı - Yargıtay Hukuk Daire Başkanları Kanunu Hazırlayan Akademisyenlerden )
HMK Değerlendirmesi ( Yargıtay Başkanı - Yargıtay Hukuk Daire Başkanları Kanunu Hazırlayan Akademisyenlerden )
A.Nazım KAYNAK / Hakan PEKCANITEZ / Muhammet ÖZEKES / Adem KÜTÜK
Sayfa Sayısı
:
335
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9786054576012
1.480,00
TL
GÄ°RÄ°Åž
Son yıllarda ülkemiz tıpkı Cumhuriyetin ilk yıllarında olduğu gibi, hukuk alanında büyük değişiklik ve dönüşümlere sahne olmuştur.
Değişen hayat şartları ve global dünya düzeni yeni hukuk çalışma¬larını da beraberinde getirmiştir. Ülkemizde de özellikle 2000 yılından itibaren kanunlarda yenilik ve değişiklik çalışmaları başladı. Bu kanun¬laştırma hareketlerinin bazıları arasında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanu¬nu, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, 5235 sayılı Adli Yargı ilk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahke¬melerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkında Kanun, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabulu¬culuk Kanunu gibi kanunları sayılabilir.
isviçre\′nin Neuchatel Medeni Usul Kanunundan tercümesi yapılan ve bazı deÄŸiÅŸiklik ve farklılaÅŸtırmalar sonucu hazırlanan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu 04.07.1927 yılında TBMM\′de kabul edilerek yürürlüğe girdi. Seksen dört yıl yürürlükte kalan HUMK za¬manla köklü deÄŸiÅŸikliklere tabi tutularak bazı maddelerinin yürürlükten kaldırıldığına, bazı maddelerinde de deÄŸiÅŸikliler yapıldığına ÅŸahit olduk. DeÄŸiÅŸen hayat ÅŸartlan ve ülkemizin kalkınması gibi çeÅŸitli nedenlerden dolayı daha hızlı, daha doÄŸru daha adil usul kanununa ihtiyaç duyuldu.
Yoğun ve özverili bir çalışma sonucu 1927 tarihli ve 1086 sayılı Hu¬kuk Usulü Muhakemeleri Kanununun yerine 12.01.2011 tarih ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu yürürlüğe girdi.
Yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK\′da temel felsefe; geciken yargının hızlandırılması, hukuk davalarının adil, hızlı ve dünya standartlarında yü-rütülmesi (Anayasamızın 90. maddesi uyarınca kanun hükmünde olan AÄ°HS, 10 Mart 1954 tarih ve 6366 sayılı kanun ile onaylanmıştır. BaÅŸka bir deyiÅŸle, evrensel ve bölgesel insan hakları sözleÅŸmelerinde belirtilen \"adil yargılanma hakkı\" kavramına 1954 yılından beri iç hukukumuzda yer verilmektedir.), yargıya ulaşımı kolaylaÅŸtırma, Arabuluculuk, Tahkim ve BilirkiÅŸilik gibi müesseseleri ihsas etmek suretiyle yargılamanın ma¬kul süre içinde tamamlanmasına zemin hazırlamaktı.
TBMM 6100 sayılı HMK\′yı kabul etti.Yeni kanun eskisine kıyasla dili daha sade, daha az sayıda kanun maddesinden oluÅŸmakla birlikte bazı yeni (ön inceleme, bilirkiÅŸilik, tahkim) müesseseleri de beraberinde getirdi. Yeni kanunun yürürlüğe giriÅŸi sırasında uygulamacılar tarafından etraflıca tartışılamaması nedeniyle kanunun daha iyi anlaşılması için HUKAB olarak yuvarlak masa toplantısı düzenlemeye karar verdik.
Bu toplantının hazırlık aÅŸamasında, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ve Yargıtay Daireleri HMK hakkında; yürürlüğe girmesi sorunu, hâkimlerin sorumluluÄŸuna iliÅŸkin deÄŸiÅŸiklikler ve getirdiÄŸi sorunlar, HMK\′da yenilik¬ler ve karşılaşılabilecek sorunlar (süreler, mahkemenin görev ve yetkisi, dava konusu, hâkimin hukuki sorumluluÄŸu, davanın açılması ve dilekeler, tahkikat ve deliller, davaya son veren taraf iÅŸlemleri, yargılama usulleri, istinaf ve temyiz hükümleri, geçici hukuki koruma önlemleri, arabuluculuk, bilirkiÅŸilik ve tahkim konusu) ön inceleme, yetki sözleÅŸme¬leri, delil tespiti, çekiÅŸmesiz yargı, ispat yükü gibi konularda tespitler, sorular ve çözüm önerileri ortaya koydu.
HUKAB olarak HMK ile ilgili sorunları ve çözüm önerilerini kanun hazırlık komisyon üyelerinden Sayın Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ ve Sayın Prof. Dr. Muhammet ÖZEKES\′e gönderdik.
Yargıtay Birinci BaÅŸkanımız Sayın Nazım Kaynak, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ve Hukuk Daire BaÅŸkanlarımız ve Sayın PEKCANITEZ ve ÖZEKES\′in katılımıyla 17 Åžubat 2012 tarihinde Rixos Otel Ankara\′da HMK deÄŸerlendirme toplantısı düzenledik.
Elinizdeki bu kitap, yuvarlak masa toplantısındaki konuÅŸmaların de¬şifresi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu tam metni, HUMK ve HMK kar¬şılaÅŸtırma tablosu, HUMK ve HMK\′da süreler, parasal sınırlar, BilirkiÅŸi listelerinin düzenlenmesi hakkında yönetmeliÄŸi ve 1086 sayılı HUMK\′un yürürlükteki istinaflarla ilgili maddelerini ihtiva etmektedir.
Yargıtay BaÅŸkanımız Sayın Nazım KAYNAK\′ın dediÄŸi gibi bu çalışma sonuç toplantısı gibi oldu.
ÖNSÖZ
Adalet Mülkün Temelidir...
Hepimizin aşina olduğu bu söz, adliye koridorlarının veya duruşma salonlarının duvarlarını süslemekten çok daha fazla bir anlam ifade etmektedir.
Tarih adaletle yönetilen devletlere yapılan övgülerle doludur. Ancak bu devletlerden hiçbirisi zaman içerisinde varlığını koruyamamıstır. Bu¬nun elbette ekonomik veya siyasi sebeplen de vardır. Ancak durum biraz daha fazla dikkatle incelendiğinde, \"adalet\" timsali devletlerin, bu özelliklerini kaybettikleri andan itibaren çöküş sürecine girdikleri dikkatleri celbetmektedir.
Toplumlar sürekli bir değişim içerisindedir. Bu nedenle adalet de ancak dinamik bir hukuk sistemi içerisinde varlığını sürdürebilir. Hukuk sisteminin toplumun ihtiyaçlarına göre şekillendirilmesi, adaletin temel şartıdır. Bunun karşısında, hukuk sisteminin yozlaştığı, kanunların toplu¬mun gerisinde kaldığı, hukukun insanların ihtiyaçlarına cevap veremez olduğu bir yerde, insanlar hukuk dışı yol ve yöntemlere yönelmeye başlarlar, işte bu andan itibaren mülk, mülk olmaktan çıkar. Bu kaderi yaşamak istemeyen bir ülkede, hukuk kurallarının uzun vadeli ihtiyaçlar düşünülerek vazedilmiş, bu yönüyle hukuki güvenlik ilkesini sağlayan ancak dinamik, yine ihtiyaca göre geliştirilmeye müsait bir şekilde te¬sisi çok önemlidir.
Ãœlkemizde Cumhuriyet\′in ilk yıllarında; iletiÅŸim imkanlarının yeterli olmadığı, hukuk fakültelerinin yeni yeni açıldığı, yetiÅŸmiÅŸ hukuk adamı¬nın zor bulunduÄŸu, toplumun uzun savaÅŸlar sonrası yoksulluk içerisinde yaÅŸadığı bir dönemde yapılan kodifikasyon çalışmalarından sonra, 70-80 yıllık bir dönemde temel hukuk kurallarının neredeyse kaderlerine terk edildiÄŸi, bazı maddelerde günlük ihtiyaçları giderici birtakım de-
ğişikliklerle yetinildiği, bu haliyle de temel kanunların birçoğunun ya¬malı eski bir giysi görünümüne büründüğü kabul edilmesi gereken bir gerçekliktir. Bu dönemde akademik çevreler yanında, uygulayıcılar ve hatta kanun yapma yetkisini ellerinde bulunan siyasetçiler mevcut hu¬kuk kurallarının toplumun ihtiyaçlarına cevap veremediğini sık sık dile getirmişlerdir. 21.yüzyılın ilk dönemlerinden itibaren bu konudaki çalış¬malar hızlandırılmış, nitekim son on yıldır neredeyse bütün temel hukuk kuralları yeniden düzenlenmiştir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu da bu ÅŸekilde yeniden düzenlenen ka¬nunlardan olmuÅŸtur. Artık fazlasıyla yorulmuÅŸ olan usul hukuku, yeni ka¬nunla belirgin bir dinamizme kavuÅŸmuÅŸtur. Bu kanunun uygulanmasına alışıldığı süreçte, bir takım zorluklarla karşılaşılması gayet tabiidir. Bu durum yeni alınan, eskisinden çok daha iyi donanımlı bir aracı kullanma¬ya benzer. Araca alışana kadar bir süre zorluk yaÅŸarsınız ancak o sü¬reç tamamlandığında artık aracınızla bütünleÅŸirsiniz. Hukuk Muhakeme¬leri Kanunu\′na alışma süreci de elbette böyle bir takım sancılara sahne olmuÅŸtur. Bu sancıların kolay atlatılması konusunda Hukuk Adamları BirliÄŸi de üzerine düşeni yapmış, Yargıtay Hukuk Daireleri baÅŸkan ve üyeleriyle, kanunun ÅŸekillenmesinde en büyük paya sahip akademisyen¬leri bir araya getirmiÅŸtir. Elinizdeki kitap, bu ÅŸekilde yapılan toplantıda belirlenen sorunlu alanlar ve bunların çözüm önerilerini kapsamakta, bir yandan da uygulayıcılara yol göstermektedir.
Bu kitap elbette kanunun uygulandığı süreçteki bütün sorunlara te¬mas etmemektedir. Zaman içerisinde çok farklı konuların tartışılması gayet tabiidir. Bu nedenle, hukuk alanının bütün süjeleri olarak hepimi¬zin, karşılaştığımız sorunları ve farklı çözüm önerilerini paylaşmamız, adaletin en doğru bir şekilde tesisine katkıda bulunacaktır.
Hukuk Adamları BirliÄŸi\′nin yerine getirdiÄŸi bu giriÅŸimin gerçekten alkışlanması gerekir. Ãœlkemizde hukuk adına hareket eden pek çok sivil toplum örgütünün, siyasi söylemlerle gün geçirdiÄŸi bir süreçte, Hu¬kuk Adamları BirliÄŸi toplumun hukuk adına ihtiyaçlarına sürekli çareler üretmekle meÅŸgul olmaktadır. Bu gayretlerinde kendilerine kolaylıklar diliyorum.
Nazım KAYNAK
Yagıtay Birinci Başkanı
İÇİNDEKİLER
Kısaltmalar 5
Önsöz 7
GiriÅŸ 9
6100 Sayılı HMK Hakkında Genel Açıklamalar 11
HMK\′nın Yürürlüğe Girrmesi ile ilgili Temel Kural 11
Eski Kanuna Göre Hukuki işlemlerin Geçerliliği 12
HMK\′da Yenilikler 12
Senedin Geçerliliği 20
Usuli Sözleşmeler 21
Yetki Sözleşmeleri 22
Kısmi Yetki 23
Bölge Adliye Mahkemeleri Kanununa Aykırı Olmayan Hükümler 25
Hakimlerin SorumluluÄŸuna iliÅŸkin DeÄŸiÅŸiklikler 28
HSKm. 93/A 30
Yargıtay BGK\′ya Verilen Yargılama Görevi ve içtihat Ãœretimi 32
Esas Yönünden Kanuna Uygun Olmayan Kararlar 35
ve Hakimin Takdir Yetkisi
Bütün ilk Dereceli Mahkemelerin Tek Hakimli Hale Gelmesi ve 36
Açıkta Kalan Hükümler
Görev ve Yetki Konusu 37
Dava Dilekçesi, Hukuki Dinlenilme Hakkı 39
Münhasır Yetki Sözleşmesi 43
Davanın Açılmasında UYAP Kesintisi 45
Dilekçe ve Ekleri 48
Ön inceleme 48
Derhal Uygulama ilkesinden Çıkan Sonuçlar 63
Ön inceleme Sıralama 65
DuruÅŸma Yapılması Kuralının HMK\′da Yer Almaması 70
Teşkil-i Trafeyn - Hukuki Dinlenilme Hakkı 70
Belirsiz Alacak Davasında Islah 71
Belirsiz Alacak ve Tespit Davaları 73
Eda Davası Açılabilecek Durumda Tespit Davası Açılması 80
ve Tespit Hükmünün infazı
Kısmi Dava 82
Topluluk Davası 88
Ön inceleme ve İş Yükü 89
Ön inceleme Davasında Tutanak 91
HMK\′nın Delillerle ilgili Sistemi ve Buna iliÅŸkin Sorunlar 93
Taraf Yemini 97Uzman Görüşü ve Hukuki Niteliği 97
Delil Tespiti 100
Çekişmesiz Yargı (Nizasız Kaza) 101
Temyiz Süresinin Tefhim ile Başlaması 107
Re\′sen AraÅŸtırma ilkesine Tabi Davalarda Gider Avansı 112
Menfi Tespit Davalarına İlişkin Normatif Düzenlemeler 118
HMK 208-209 118
Tarafların Sulhe Teşvik Edilmesi 126
İrade Bozukluğu ya da Aşırı Yararlanma Halleri 131
4721 Sayılı TMK\′nın 166. Maddesi 137
Belge Kavramı Kapsamı ve ispat Gücü 139
Somutlaştırma Yükü Yerine Getirilmezse 143
ispat Yükü Yer Değiştirir Mi? 144
Hakimin Reddi 146
Basit Yargılamada Ön inceleme Duruşması 147
Fer-i Müdahale 151
Dava Dilekçesinde Harca Esas Değer 152
HMK\′da BilirkiÅŸilik 153
Zaman Bakımından Uygulama 155
Yargılama Giderlerine Hükmedilmesi Bozma Sebebi Mi? 155
Parasal Sınırlar Konusunda Yargıtay Dairelerinin Tutumu 157
Hakimin Sulhe TeÅŸfiki 157
Senetlerin Üçüncü Kişilere Sirayeti 158
Delil Sözleşmesi 158
Merci Yeri ya da Yargı Yeri Belirlemesi 159
icra ve iflas Kanunun 88. Maddesi 161
Tarafta iradi DeÄŸiÅŸiklik 162
Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Çalışma Usulü 163
Hukuk Muhakemeleri Kanunu 165
1086 Sayılı HUMK\′un Yürürlükteki Maddeleri 297
Bilirkişi Listelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmelik 309
HMK ve HUMK\′da Parasal Sınırlar 318
HMK Gider Avansı Tarifesi 322
HUMK ve HMK\′ da Süreler 325
HUMK/HMK Karşılaştırma Tablosu 328
Son yıllarda ülkemiz tıpkı Cumhuriyetin ilk yıllarında olduğu gibi, hukuk alanında büyük değişiklik ve dönüşümlere sahne olmuştur.
Değişen hayat şartları ve global dünya düzeni yeni hukuk çalışma¬larını da beraberinde getirmiştir. Ülkemizde de özellikle 2000 yılından itibaren kanunlarda yenilik ve değişiklik çalışmaları başladı. Bu kanun¬laştırma hareketlerinin bazıları arasında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanu¬nu, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, 5235 sayılı Adli Yargı ilk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahke¬melerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkında Kanun, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabulu¬culuk Kanunu gibi kanunları sayılabilir.
isviçre\′nin Neuchatel Medeni Usul Kanunundan tercümesi yapılan ve bazı deÄŸiÅŸiklik ve farklılaÅŸtırmalar sonucu hazırlanan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu 04.07.1927 yılında TBMM\′de kabul edilerek yürürlüğe girdi. Seksen dört yıl yürürlükte kalan HUMK za¬manla köklü deÄŸiÅŸikliklere tabi tutularak bazı maddelerinin yürürlükten kaldırıldığına, bazı maddelerinde de deÄŸiÅŸikliler yapıldığına ÅŸahit olduk. DeÄŸiÅŸen hayat ÅŸartlan ve ülkemizin kalkınması gibi çeÅŸitli nedenlerden dolayı daha hızlı, daha doÄŸru daha adil usul kanununa ihtiyaç duyuldu.
Yoğun ve özverili bir çalışma sonucu 1927 tarihli ve 1086 sayılı Hu¬kuk Usulü Muhakemeleri Kanununun yerine 12.01.2011 tarih ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu yürürlüğe girdi.
Yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK\′da temel felsefe; geciken yargının hızlandırılması, hukuk davalarının adil, hızlı ve dünya standartlarında yü-rütülmesi (Anayasamızın 90. maddesi uyarınca kanun hükmünde olan AÄ°HS, 10 Mart 1954 tarih ve 6366 sayılı kanun ile onaylanmıştır. BaÅŸka bir deyiÅŸle, evrensel ve bölgesel insan hakları sözleÅŸmelerinde belirtilen \"adil yargılanma hakkı\" kavramına 1954 yılından beri iç hukukumuzda yer verilmektedir.), yargıya ulaşımı kolaylaÅŸtırma, Arabuluculuk, Tahkim ve BilirkiÅŸilik gibi müesseseleri ihsas etmek suretiyle yargılamanın ma¬kul süre içinde tamamlanmasına zemin hazırlamaktı.
TBMM 6100 sayılı HMK\′yı kabul etti.Yeni kanun eskisine kıyasla dili daha sade, daha az sayıda kanun maddesinden oluÅŸmakla birlikte bazı yeni (ön inceleme, bilirkiÅŸilik, tahkim) müesseseleri de beraberinde getirdi. Yeni kanunun yürürlüğe giriÅŸi sırasında uygulamacılar tarafından etraflıca tartışılamaması nedeniyle kanunun daha iyi anlaşılması için HUKAB olarak yuvarlak masa toplantısı düzenlemeye karar verdik.
Bu toplantının hazırlık aÅŸamasında, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ve Yargıtay Daireleri HMK hakkında; yürürlüğe girmesi sorunu, hâkimlerin sorumluluÄŸuna iliÅŸkin deÄŸiÅŸiklikler ve getirdiÄŸi sorunlar, HMK\′da yenilik¬ler ve karşılaşılabilecek sorunlar (süreler, mahkemenin görev ve yetkisi, dava konusu, hâkimin hukuki sorumluluÄŸu, davanın açılması ve dilekeler, tahkikat ve deliller, davaya son veren taraf iÅŸlemleri, yargılama usulleri, istinaf ve temyiz hükümleri, geçici hukuki koruma önlemleri, arabuluculuk, bilirkiÅŸilik ve tahkim konusu) ön inceleme, yetki sözleÅŸme¬leri, delil tespiti, çekiÅŸmesiz yargı, ispat yükü gibi konularda tespitler, sorular ve çözüm önerileri ortaya koydu.
HUKAB olarak HMK ile ilgili sorunları ve çözüm önerilerini kanun hazırlık komisyon üyelerinden Sayın Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ ve Sayın Prof. Dr. Muhammet ÖZEKES\′e gönderdik.
Yargıtay Birinci BaÅŸkanımız Sayın Nazım Kaynak, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ve Hukuk Daire BaÅŸkanlarımız ve Sayın PEKCANITEZ ve ÖZEKES\′in katılımıyla 17 Åžubat 2012 tarihinde Rixos Otel Ankara\′da HMK deÄŸerlendirme toplantısı düzenledik.
Elinizdeki bu kitap, yuvarlak masa toplantısındaki konuÅŸmaların de¬şifresi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu tam metni, HUMK ve HMK kar¬şılaÅŸtırma tablosu, HUMK ve HMK\′da süreler, parasal sınırlar, BilirkiÅŸi listelerinin düzenlenmesi hakkında yönetmeliÄŸi ve 1086 sayılı HUMK\′un yürürlükteki istinaflarla ilgili maddelerini ihtiva etmektedir.
Yargıtay BaÅŸkanımız Sayın Nazım KAYNAK\′ın dediÄŸi gibi bu çalışma sonuç toplantısı gibi oldu.
ÖNSÖZ
Adalet Mülkün Temelidir...
Hepimizin aşina olduğu bu söz, adliye koridorlarının veya duruşma salonlarının duvarlarını süslemekten çok daha fazla bir anlam ifade etmektedir.
Tarih adaletle yönetilen devletlere yapılan övgülerle doludur. Ancak bu devletlerden hiçbirisi zaman içerisinde varlığını koruyamamıstır. Bu¬nun elbette ekonomik veya siyasi sebeplen de vardır. Ancak durum biraz daha fazla dikkatle incelendiğinde, \"adalet\" timsali devletlerin, bu özelliklerini kaybettikleri andan itibaren çöküş sürecine girdikleri dikkatleri celbetmektedir.
Toplumlar sürekli bir değişim içerisindedir. Bu nedenle adalet de ancak dinamik bir hukuk sistemi içerisinde varlığını sürdürebilir. Hukuk sisteminin toplumun ihtiyaçlarına göre şekillendirilmesi, adaletin temel şartıdır. Bunun karşısında, hukuk sisteminin yozlaştığı, kanunların toplu¬mun gerisinde kaldığı, hukukun insanların ihtiyaçlarına cevap veremez olduğu bir yerde, insanlar hukuk dışı yol ve yöntemlere yönelmeye başlarlar, işte bu andan itibaren mülk, mülk olmaktan çıkar. Bu kaderi yaşamak istemeyen bir ülkede, hukuk kurallarının uzun vadeli ihtiyaçlar düşünülerek vazedilmiş, bu yönüyle hukuki güvenlik ilkesini sağlayan ancak dinamik, yine ihtiyaca göre geliştirilmeye müsait bir şekilde te¬sisi çok önemlidir.
Ãœlkemizde Cumhuriyet\′in ilk yıllarında; iletiÅŸim imkanlarının yeterli olmadığı, hukuk fakültelerinin yeni yeni açıldığı, yetiÅŸmiÅŸ hukuk adamı¬nın zor bulunduÄŸu, toplumun uzun savaÅŸlar sonrası yoksulluk içerisinde yaÅŸadığı bir dönemde yapılan kodifikasyon çalışmalarından sonra, 70-80 yıllık bir dönemde temel hukuk kurallarının neredeyse kaderlerine terk edildiÄŸi, bazı maddelerde günlük ihtiyaçları giderici birtakım de-
ğişikliklerle yetinildiği, bu haliyle de temel kanunların birçoğunun ya¬malı eski bir giysi görünümüne büründüğü kabul edilmesi gereken bir gerçekliktir. Bu dönemde akademik çevreler yanında, uygulayıcılar ve hatta kanun yapma yetkisini ellerinde bulunan siyasetçiler mevcut hu¬kuk kurallarının toplumun ihtiyaçlarına cevap veremediğini sık sık dile getirmişlerdir. 21.yüzyılın ilk dönemlerinden itibaren bu konudaki çalış¬malar hızlandırılmış, nitekim son on yıldır neredeyse bütün temel hukuk kuralları yeniden düzenlenmiştir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu da bu ÅŸekilde yeniden düzenlenen ka¬nunlardan olmuÅŸtur. Artık fazlasıyla yorulmuÅŸ olan usul hukuku, yeni ka¬nunla belirgin bir dinamizme kavuÅŸmuÅŸtur. Bu kanunun uygulanmasına alışıldığı süreçte, bir takım zorluklarla karşılaşılması gayet tabiidir. Bu durum yeni alınan, eskisinden çok daha iyi donanımlı bir aracı kullanma¬ya benzer. Araca alışana kadar bir süre zorluk yaÅŸarsınız ancak o sü¬reç tamamlandığında artık aracınızla bütünleÅŸirsiniz. Hukuk Muhakeme¬leri Kanunu\′na alışma süreci de elbette böyle bir takım sancılara sahne olmuÅŸtur. Bu sancıların kolay atlatılması konusunda Hukuk Adamları BirliÄŸi de üzerine düşeni yapmış, Yargıtay Hukuk Daireleri baÅŸkan ve üyeleriyle, kanunun ÅŸekillenmesinde en büyük paya sahip akademisyen¬leri bir araya getirmiÅŸtir. Elinizdeki kitap, bu ÅŸekilde yapılan toplantıda belirlenen sorunlu alanlar ve bunların çözüm önerilerini kapsamakta, bir yandan da uygulayıcılara yol göstermektedir.
Bu kitap elbette kanunun uygulandığı süreçteki bütün sorunlara te¬mas etmemektedir. Zaman içerisinde çok farklı konuların tartışılması gayet tabiidir. Bu nedenle, hukuk alanının bütün süjeleri olarak hepimi¬zin, karşılaştığımız sorunları ve farklı çözüm önerilerini paylaşmamız, adaletin en doğru bir şekilde tesisine katkıda bulunacaktır.
Hukuk Adamları BirliÄŸi\′nin yerine getirdiÄŸi bu giriÅŸimin gerçekten alkışlanması gerekir. Ãœlkemizde hukuk adına hareket eden pek çok sivil toplum örgütünün, siyasi söylemlerle gün geçirdiÄŸi bir süreçte, Hu¬kuk Adamları BirliÄŸi toplumun hukuk adına ihtiyaçlarına sürekli çareler üretmekle meÅŸgul olmaktadır. Bu gayretlerinde kendilerine kolaylıklar diliyorum.
Nazım KAYNAK
Yagıtay Birinci Başkanı
İÇİNDEKİLER
Kısaltmalar 5
Önsöz 7
GiriÅŸ 9
6100 Sayılı HMK Hakkında Genel Açıklamalar 11
HMK\′nın Yürürlüğe Girrmesi ile ilgili Temel Kural 11
Eski Kanuna Göre Hukuki işlemlerin Geçerliliği 12
HMK\′da Yenilikler 12
Senedin Geçerliliği 20
Usuli Sözleşmeler 21
Yetki Sözleşmeleri 22
Kısmi Yetki 23
Bölge Adliye Mahkemeleri Kanununa Aykırı Olmayan Hükümler 25
Hakimlerin SorumluluÄŸuna iliÅŸkin DeÄŸiÅŸiklikler 28
HSKm. 93/A 30
Yargıtay BGK\′ya Verilen Yargılama Görevi ve içtihat Ãœretimi 32
Esas Yönünden Kanuna Uygun Olmayan Kararlar 35
ve Hakimin Takdir Yetkisi
Bütün ilk Dereceli Mahkemelerin Tek Hakimli Hale Gelmesi ve 36
Açıkta Kalan Hükümler
Görev ve Yetki Konusu 37
Dava Dilekçesi, Hukuki Dinlenilme Hakkı 39
Münhasır Yetki Sözleşmesi 43
Davanın Açılmasında UYAP Kesintisi 45
Dilekçe ve Ekleri 48
Ön inceleme 48
Derhal Uygulama ilkesinden Çıkan Sonuçlar 63
Ön inceleme Sıralama 65
DuruÅŸma Yapılması Kuralının HMK\′da Yer Almaması 70
Teşkil-i Trafeyn - Hukuki Dinlenilme Hakkı 70
Belirsiz Alacak Davasında Islah 71
Belirsiz Alacak ve Tespit Davaları 73
Eda Davası Açılabilecek Durumda Tespit Davası Açılması 80
ve Tespit Hükmünün infazı
Kısmi Dava 82
Topluluk Davası 88
Ön inceleme ve İş Yükü 89
Ön inceleme Davasında Tutanak 91
HMK\′nın Delillerle ilgili Sistemi ve Buna iliÅŸkin Sorunlar 93
Taraf Yemini 97Uzman Görüşü ve Hukuki Niteliği 97
Delil Tespiti 100
Çekişmesiz Yargı (Nizasız Kaza) 101
Temyiz Süresinin Tefhim ile Başlaması 107
Re\′sen AraÅŸtırma ilkesine Tabi Davalarda Gider Avansı 112
Menfi Tespit Davalarına İlişkin Normatif Düzenlemeler 118
HMK 208-209 118
Tarafların Sulhe Teşvik Edilmesi 126
İrade Bozukluğu ya da Aşırı Yararlanma Halleri 131
4721 Sayılı TMK\′nın 166. Maddesi 137
Belge Kavramı Kapsamı ve ispat Gücü 139
Somutlaştırma Yükü Yerine Getirilmezse 143
ispat Yükü Yer Değiştirir Mi? 144
Hakimin Reddi 146
Basit Yargılamada Ön inceleme Duruşması 147
Fer-i Müdahale 151
Dava Dilekçesinde Harca Esas Değer 152
HMK\′da BilirkiÅŸilik 153
Zaman Bakımından Uygulama 155
Yargılama Giderlerine Hükmedilmesi Bozma Sebebi Mi? 155
Parasal Sınırlar Konusunda Yargıtay Dairelerinin Tutumu 157
Hakimin Sulhe TeÅŸfiki 157
Senetlerin Üçüncü Kişilere Sirayeti 158
Delil Sözleşmesi 158
Merci Yeri ya da Yargı Yeri Belirlemesi 159
icra ve iflas Kanunun 88. Maddesi 161
Tarafta iradi DeÄŸiÅŸiklik 162
Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Çalışma Usulü 163
Hukuk Muhakemeleri Kanunu 165
1086 Sayılı HUMK\′un Yürürlükteki Maddeleri 297
Bilirkişi Listelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmelik 309
HMK ve HUMK\′da Parasal Sınırlar 318
HMK Gider Avansı Tarifesi 322
HUMK ve HMK\′ da Süreler 325
HUMK/HMK Karşılaştırma Tablosu 328
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı