Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mart (135)      Şubat (116)      Ocak (139)      Aralık (134)

Hizmet Tespit Yöntemleri Ve Çözüm Yolları

Hizmet Tespit Yöntemleri Ve Çözüm Yolları



Sayfa Sayısı
:  
316
Kitap Ölçüleri
:  
21x18 cm
Basım Yılı
:  
2006
ISBN NO
:  
9756135395

80,00 TL









öNSöZ


Bilindiği üzere, herkesin sosyal güvenlik hakkına sahip olduğu, devletin bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alacağı ve teşkilatı kuracağı anayasal güvence olarak hüküm altına alınmıştır. Yine, çalıştırılanların işe alınmaları ile sigortalı olacakları 506 sayılı Yasa ′nın 6. madde hükmü gereğidir. Buna rağmen, Türkiye ′de tahmini olarak 5 milyon kişi kayıt dışında istihdam edilmekte, bunun sonucu olarak, hem sosyal güvenliğe olan inanç azalmakta, hem de sigorta primi ve dolayısıyla vergi kaybı doğmaktadır. Çalıştığı halde sosyal güvenceden mahrum edilerek SSK′ya çalışmaları bildirilmeyen kişilerin, sosyal güvenlik haklarını elde etmeleri için Yasa koyucu dört yol öngörmüştür.

a) Fiilen tespit,
b) Kayden tespit,
c) Kamu kuruluşlarınca düzenlenen belge/alınan bilgilere göre tespit,
d) Yargı yolu ile tespittir.


Sigortalıların çalışmalarını işyeri kayıtları ve kamu kuruluşlarından alınan belge veya bilgilere göre saptama olarak adlandırılan kayden tespit, bugünkü şekli ile önceki uygulamalara göre dar bir şekilde yorumlanmaktan kurtularak gecikmeli de olsa yasal olarak genişletilmiş bulunmaktadır. Bu düzenleme, sosyal güvenliğe ve Kuruma olan inancın artarak devam etmesine ışık tutacağı, özellikle yargının yükünün hafifletileceğine de katkıda bulunacağı açıktır.

Kayden tespitin sınırlarının genişletilerek yeniden düzenlenmesi, özellikle işten ayrılanların hizmetlerinin tespitine imkan sağlaması açısından önemli olduğu gibi, sızlanmaların bir an önce Kurum tarafından kısa bir sürede çözümlenmesi sonucu, aktüeryal dengeye olumlu katkıda bulunacağı da göz önünde bulundurulmalıdır.

Kanuna karşı hile yoluyla hizmet kazanımlarının varlığı bilinciyle işyerlerinde yapılan fiilen tespitlerde, genel anlamda sigortalı, işveren, işyeri çalışanlarının beyanları, çevresel soruşturma sonuçları ve gerekirse özellikle uzun süre çalıştığının iddia edilmesi durumunda geçerli işyeri kayıt ve belgeleri dikkate alınmaktadır. 09.07.1987(dahil)-30.04.2004(dahil) tarihleri arasında yaklaşık 17 yıldır uygulanan bir sistem kaldırılmış, yerine daha kısıtlayıcı uygulamalar getirilmiştir. Kayıt dışı istihdamın varlığı ve büyüklüğü göz önünde bulundurulduğunda, çalıştıkları halde çalışmaları Kuruma bildirilmeyen sigortalıların çalışmalarının özellikle fiilen tespiti konusunda, 506

sayılı Yasa′nın 79. maddesinin yedinci fıkrası hükmünde şu kadar süre hizmet kazandırılabileceği hüküm altına alınmamış olmasına rağmen, 01.05.2004 tarihinde yürürlüğe giren Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 24. maddesi hükmünde 1 yıllık süre sınırlamasının getirilmiş olması. Anayasanın 10 ve 60. madde hükümlerine aykırıdır. Yapılması gereken husus; Yönetmelikteki söz konusu süre sınırının kaldırılarak denetimin daha etkin hale getirilmesinin yolları açılmalıdır. Zaten uygulamada, geriye dönük hizmetlerin tespitinde daha titiz bir inceleme yapılmakta, uzun süreli tespitlerde ise geçerli işyeri kayıt ve belgeleri ile doğruluğunun saptanması yoluna gidilmektedir.

Bir kişinin 506 sayılı Yasa uygulamasında sigortalı sayabilmesi için bir hizmet akdi ile bir ve ya birkaç işverene bağlı olarak çalışması gerekir. Buradan anlaşılacağı üzere, kişinin sigortalı sayılabilmesi için fiilen çalışması gerekir. Fiilen çalışmak sadece maddi bir çalışmayı değil fikri ve ilmi çalışmaları da kapsar. Başka bir ifade ile fikri ve ilmi çalışmalar da hizmet akdinin konusunu oluşturabilir. İşte hizmet tespit davalarının konusu bu hukuksal ilişkinin var olup olmadığına yönelik tespitleri içerir.

Ülkemizde iş olanaklarının sınırlı olması ve buna bağlı olarak ortaya çıkan işten çıkarılma kaygısı çalışanların sigortasızlıkla ilgili ihbar ve şikayet dilekçelerini çoğu zaman işten ayrıldıktan sonra vermelerine neden olmaktadır. Bu ihbar ve şikayetler üzerine yapılan incelemede çoğu zaman fiilen, kayden veya kamu kuruluşlarından alınan bilgi/belgelere göre tespitlerin yapılamaması nedeniyle ilgililere hizmet verilememekte ve hizmet tespit davası açılması önerilmektedir. İşte bu çalışmamızda hizmet akdine istinaden çalışan sigortalılarda hizmet tespit yöntemleri ve çözüm yolları yargı kararı ışığı altında örnek uygulamalar çerçevesinde irdelemeye çalışılmıştır.

Bu çalışmamızın sigortalılarımıza ve işverenlerimize hatta kayıt dışı istihdamın kayıt altına alınmasına fayda sağlayacağı umuduyla, eserimizin dün olduğu gibi bugün de kitaplaşmasına büyük katkısı bulunan Yaklaşım Yayıncılık Yönetim Kurulu Başkanı Sn. Ekrem SARJSU başta olmak üzere, sayfa düzeni ve yayına hazırlayan Sn. Elvan TOKMAK′a, kapak tasarımını yapan Sn. Dursun SIRIKLIGİL ′e ve Yaklaşım Yayıncılığın diğer tüm fedakar çalışanlarına teşekkürlerimizi sunarız...

Saygılarımızla...

Mahmut ÇOLAK Ercüment ÖZTÜRK
Sigorta Müfettişi Sigorta Müfettişi






İÇİNDEKİLER


ÖNSÖZ 3
İÇİNDEKİLER 5
KISALTMALAR 9


BİRİNCİ BÖLÜM
YASAL DÜZENLEME
I- YASAL DÜZENLEME 11
A- PRİM BELGELERİ 11
B- TEFTİŞ, KONTROL VE DENETLEME YETKİSİ 11
C- HİZMETLERİN TESPİTİ 12




İKİNCİ BÖLÜM
HİZMET TESPİTİNDE YARARLANILACAK KAVRAMLAR
I- HİZMET TESPİTİNDE YARARLANILACAK KAVRAMLAR 13
A- HİZMET KAVRAMININ TARİFİ 13
1- Sigortalı 13
a- Sigortalı Sayılabilmenin Şartlan 13
b- Hizmet Akdinin Tarifi 13
c- Hizmet Akdinin Unsurları 14
d- Hizmet Akdi Teşekkül Etmeden Kanun Gereğince Özel Olarak
Sigortalı Sayılanlar 14
e- Sigortalı Sayılmayanlar 16
f- Şirket Ortaklarının Sigortalılığı 17
g- Uygulamalı Örnekler 23
h- Yargı Kararları 25
2- İşveren 26
3- İşveren Vekili 27
a- Özellikli İşverenler 27
b- İşveren Kabul Edilmeyenler 30
4- İşyeri 32
a- İşin Niteliği ve Yürütümü Bakımından Esas İşin Yapıldığı Yere
Bağlı Bulunan Tamamlayıcı (Mütemmim) ve Ayrıntı (Müteferrik)
Yerleri 32
b- İşyerinin Eklentileri (Müştemilat) 32
c- Araçlar. 33
5- Aracı 33
6- Sigortalısını Ödünç Veren İşveren 34



UÇUNCU BOLUM
HİZMET TESPİTİNDE KULLANILACAK BİLDİRİM SÜRELERİ
I- TESPİTİNDE KULLANILACAK BİLDİRİM SÜRELERİ 35
A- SİGORTALILARIN BİLDİRİLMESİ 35
1- Sigortalıların Tescili Ve İlgili Diğer İşlemler 36
2- Resen Tescil 37
3- Mükerrer Tescil 37
4- Yersiz Tescil 38
5- Sigorta Sicil Kartı 38
6- İdari Para Cezasına Neden Olan Fiil Tarihi 38
B- AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİNİN KURUMA VERİLME SÜRESİ 38
1- Geç Verilen Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin İşleme Konulmasın
daki Esaslar 39
2- Kamuda Aylık Prim Ve Hizmet Belgesini Gönderme Süresi 43
3- Sigortalıların Çalışmalarının 30 Günden Az Bildirilmesi Halinde Du
rumu Belgelendirme 44
C- İŞYERİ KAYITLARININ SAKLANMA SÜRESİ 45
D- SİGORTA PRİMLERİNİN ÖDENME SÜRESİ 45
1- Sosyal Sigorta Prim Matrahının Tespiti 46
E- SİGORTALILARIN ÇALIŞMAYA BAŞLADIKLARINI KURUMA BİLDİRME
SÜRESİ 70
F- ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER 70
1- Hizmet Tespitinde Süre 71
2- Kurum Alacaklarının Tahsilinde Süre 71



DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
FİİLEN HİZMET TESPİT YÖNTEMİ
I- FİİLEN HİZMET TESPİT YÖNTEMİ 73
A- FİİLEN TESPİT KAVRAMI VE AÇIKLAMASI 73
B- FİİLİ TESPİTTE 1 GÜNLÜK HİZMET SORUNU 74
1- 01.05.2004 Tarihinden Önce Yapılan Fiili Tespitler 74
2- 01.05.2004 Tarihi ve Sonrasında Yapılan Fiili Tespitler 75



BCŞİNCİ BÖLÜM
KAYDEN HİZMET TESPİT YÖNTEMİ
I- KAYDEN HİZMET TESPİT YÖNTEMİ 79
A- 4958 SAYILI KANUNDAN ÖNCE KAYDEN TESPİT UYGULAMASI 79
B- 4958 SAYILI KANUN İLE GETİRİLEN YENİ DÜZENLEME IŞIĞI ALTINDA
KAYDEN TESPİT UYGULAMASI 79

İÇİNDEKİLER
1- İşyeri Kayıtlarından Tespit Edilecek Her Türlü Bilgi 80
a- Bir Yasa Gereği Tutulması Zorunlu Olan Defterler 81
b- Bir Yasa Gereği Tutulması Zorunlu Olan Belgeler, 82
2- Bir Yasa Gereği Düzenlenen Belgelerin Bazılarının Delil Olma Nite
likleri ve Düzenlenme Usul ve Esasları 82
a- Ücret Bordrosu 82
b- Gider Pusulası 83
c- Diğer Belgeler 83
d- Yemin Hariç Her Türlü Delil 84
3- Aylık Çalışma Gün ve Kazanç Tespiti İle Uygulama Tarihi 86
4- Kimlik Tespiti 87
5- Örnek Uygulamalar 87



ALTINCI BÖLÜM
KAMU KURULUŞLARINCA DÜZENLENEN BELGE/ALINAN BİLGİLERE GÖRE HİZMET TESPİT YÖNTEMİ
I- KAMU KURULUŞLARINCA DÜZENLENEN BELGE/ALINAN BİLGİLERE
GÖRE HİZMET TESPİT YÖNTEMİ 93
A- KAMU KURULUŞLARI TARAFINDAN DÜZENLENEN BELGE VEYA ALI
NAN BİLGİLER 93
B- KAMU KURUM VE KURULUŞLAR LİSTESİ 95
1- Genel Bütçeli Kurum ve Kuruluşlar 95
2- Katma Bütçeli Kurum ve Kuruluşlar 97
3- Fon Bütçeli Kurum ve Kuruluşlar 98
4- Döner Sermaye Bütçeli Kurum ve Kuruluşlar 98
5- Özel Bütçeli Kurum ve Kuruluşlar 98
6- Özerk Bütçeli Kurum ve Kuruluşlar 98


VCDİNCİ BÖLÜM
YARGI YOLUYLA HİZMET TESPİT YÖNTEMİ
I- YARGI YOLUYLA HİZMET TESPİT YÖNTEMİ 103
A- YARGI KARARLARI 103


SCKİZİNCİ BÖLÜM
HİZMET TESPİT DAVALARINDA GÖREV VE YETKİ
I- HİZMET TESPİT DAVALARINDA GÖREV VE YETKİ , 261
A- HİZMET TESPİT DAVALARINDA SÜRE 261
B- HİZMET TESPİT DAVASININ ŞARTLARI 263
C- MAHKEME KARARININ UYGULANMASI 266



İÇİNDEKİLER
D- HİZMET TESPİT DAVALARINDA TANIK BEYANLARI 268
E- HİZMET TESPİT DAVALARINDA MÜFETTİŞ RAPORLARI VE TUTANAK
LARI 269
F- KESİNTİLİ ÇALIŞMAYA İLİŞKİN YARGI KARARLARI ÇERÇEVESİNDE
HİZMET TESPİT DAVALARI 270
G- PRİMİ ÖDENEN ÇALIŞMALARIN GERÇEK OLDUĞU İDDİASINA DAYA
NAN HİZMET TESPİT DAVALARI 271
H- ÖZET 272


DOKUZUNCU BÖLÜM
İHBAR VE ŞİKAYETLER HAKKİNDA YAPILACAK SORUŞTURMALAR
I- İHBAR VE ŞİKAYETLER HAKKINDA YAPILACAK SORUŞTURMALAR 273
A- İHBARDA BULUNANIN VEYA ŞİKAYETÇİNİN İFADESİNE BAŞVURMA 273
B- İŞYERİNDE YEREL DENETİM YAPILMASI 273
C- İŞYERİ KAYIT VE BELGELERİNİN İNCELENMESİ 273
D- KAMU KURULUŞLARI TARAFINDAN DÜZENLENEN BELGE VEYA BİLGİ
OLUP OLMADIĞININ ARAŞTIRILMASI 273
E- TANIK İFADELERİ 273
F- İŞVERENİN İFADESİNE BAŞVURULMASI 275
G- ÇEVRE SORUŞTURMASI YAPILMASI 275
H- ELDE EDİLEN BİLGİ VE BELGELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 275


ONUNCU BÖIÜM
İLGİLİ MEVZUAT
I- 1774 SAYILI KİMLİK BİLDİRME KANUNU 277
II- 3071 SAYILI DİLEKÇE HAKKININ KULLANILMASINA DAİR KANUN 281
III- 5521 İŞ MAHKEMELERİ KANUNU 283
IV- 3472 SAYILI DEVLET MEMURLARI İLE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN
AYLIKLARININ ÖDEME ZAMANININ DEĞİŞTİRİLMESİNE DAİR 9.9.1987
TARİH VE 289 SAYILI KANUNHÜKMÜNDE KARARNAMENİN KABULÜNE
DAİR KANUN 287
V- SSİY′DE İLGİLİ MADDELER 288
VI- GENEL BÜTÇEYE DAHİL DAİRELER VE KATMA BÜTÇELİ İDARELERİN
DENETİM ELEMANLARINCA YAPILACAK TESPİTLER HAKKINDA YÖ
NETMELİK 293
VII-SOSYAL SİGORTALAR KURUMU BAŞKANLIĞI SİGORTA YOKLAMA ME
MURLARI YÖNETMELİĞİ 297
VIII-16 -75 EK SAYILI GENELGE 304
IX- 16-82 EK SAYILI GENELGE 304
X- 16-352 EK SAYILI GENELGE 306


KAYNAKÇA 315