Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mart (135)      Şubat (116)      Ocak (139)      Aralık (134)

Haksız Arama Suçu - BÜŞRA ERDEM

Haksız Arama Suçu - BÜŞRA ERDEM

- Vedat Kitapçılık

Sayfa Sayısı
:  
137
Kitap Ölçüleri
:  
16x24
Basım Yılı
:  
2019
ISBN NO
:  
9786052203286

225,00 TL











Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hu-


kuku Anabilim Dalı’nda Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanmış ve Prof. Dr.


Adem SÖZÜER, Prof. Dr. Ali Kemal YILDIZ ve Yard. Doç. Dr. Selman


DURSUN’dan oluşan jüri önünde 2015 yılında savunularak, oybirliği ile


kabul edilmiştir. Söz konusu çalışma, güncel gelişmeler ve yargı içtihadları


ile güncelleştirilerek yayıma hazırlanmıştır.


Çalışmamızda 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 120. maddesinde yer


alan “Haksız Arama” suçu, temel hak ve özgürlükler açısından ve arama


işleminin düzenlendiği mevzuat çerçevesinde ele alınmıştır. Haksız arama


suçu kişi hürriyetine karşı işlenen suçlar arasında yer alması ve temel hak


ve özgürlükler ile yakın bir ilişki içerisinde olması sebebiyle kişilerin özel


hayatının korunması açısından önemli bir yere sahiptir. Uygulamada her ne


kadar yapılan aramanın hukuka aykırı olduğu sonucuna varılsa dahi, işlemi


yerine getiren kamu görevlisinin bir suç işlemiş olduğu gerçeği gözardı edile-


bilmektedir. Umuyoruz ki çalışmamız, hukuk devleti ilkelerine uygun olarak


kişi hürriyetini koruyan haksız arama suçu gibi hükümlere uygulamada ve


doktrinde daha fazla önem gösterilmesi noktasında bir adım oluşturacaktır.


Son olarak, yüksek lisans tez danışmanlığımı üstlenen ve tecrübeleriyle


bana yol gösteren Sayın Hocam Prof. Dr. Adem SÖZÜER’e sonsuz teşek-


kürlerimi sunarım.


İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi


Anabilim Dalı öğretim üyeleri, değerli hocalarım, Yard. Doç. Dr. Selman


DURSUN ve Yard. Doç. Dr. Serdar TALAS’a, lisans öğrenciliğimden bu


yana bana ayırdıkları zaman ve derin bilgi birikimleriyle yardımcı oldukları


için teşekkürlerimi bir borç bilirim.


Bu çalışmanın yayıma hazırlanması sırasında desteğini esirgemeyen ve


bana yol gösterici olan değerli hocam, Doç. Dr. Ali Hakan EVİK’e şükran-


larımı sunarım.


VI


Önsöz


Tezimizin kitap haline gelmesi konusunda ilgileri ve titiz çalışmaların-


dan ötürü Vedat CARBAŞ’a ve Vedat Kitapçılık çalışanlarına teşekkür ede-


rim.


Ve nihayet, başta sevgili eşim Yard. Doç. Dr. Nuri ERDEM olmak üze-


re, O’nunla büyüyen ailemize; özellikle sevgili annem H. Perihan BODUR


ve sevgili babam Cengiz BODUR’a; değerli dostlarıma, maddi ve manevi


sonsuz destekleriyle her zaman yanımda oldukları için bir kez daha teşekkür


ederim.


Caddebostan, 2019


Büşra ERDEM


İÇİNDEKİLER


ÖNSÖZ ......................................................................................................V


İÇİNDEKİLER .......................................................................................VII


KISALTMALAR..................................................................................... XI


GİRİŞ...........................................................................................................1


BİRİNCİ BÖLÜM


TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER BAKIMINDAN


ARAMA KAVRAMININ GÖRÜNÜMÜ


I. Arama Kavramı.................................................................................. 3


II. Aramaya Hâkim Olan İlkeler............................................................. 5


A. Hukuk Devleti İlkesi ..................................................................... 5


B. İnsan Onurunun Dokunulmazlığı İlkesi ........................................ 8


C. Ölçülülük ve İkincillik İlkesi....................................................... 12


D. Dürüst İşlem İlkesi ...................................................................... 15


E. İnsan Haklarına Uygun Olarak Maddi Gerçeğin


Araştırılması İlkesi ...................................................................... 16


III. Arama İşlemi ile İhlal Edilen Temel Hak ve Özgürlükler .............. 17


A. Doğrudan İhlal Edilen Haklar .................................................... 22


1. Kişi Dokunulmazlığı Hakkı.................................................... 22


2. Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması Hakkı........................... 23


3. Konut Dokunulmazlığı Hakkı ................................................ 27


B. Dolaylı Olarak İhlal Edilen Haklar ............................................. 30


1. Adil Yargılanma Hakkı........................................................... 30


İçindekiler


VIII


İKİNCİ BÖLÜM


ARAMA


I. Genel Olarak .................................................................................... 35


II. Adli Arama ...................................................................................... 37


A. Adli Arama Çeşitleri ................................................................... 38


1. Aramaya Tabi Kişiye Göre Adli Arama ................................. 39


a. Şüpheli - Sanık Nezdinde Yapılan Adli Arama ................. 39


b. Şüpheli - Sanık Dışındaki Diğer Kişiler Nezdinde


Yapılan Adli Arama ........................................................... 42


c. Avukat Nezdinde Yapılan Adli Arama............................... 43


2. Aramanın Konusuna Göre Adli Arama .................................. 44


a. Kişinin Üstünde Yapılan Adli Arama ................................ 44


b. Eşyada Yapılan Adli Arama............................................... 48


c. Araçta Yapılan Adli Arama................................................ 49


d. Konutta Yapılan Adli Arama.............................................. 51


e. İşyerinde ve Ona Ait Diğer Kapalı Yerlerde


Yapılan Adli Arama............................................................ 52


B. Adli Aramanın Koşulları ............................................................. 53


1. Maddi Koşullar....................................................................... 53


a. Şüpheli - Sanık Nezdinde Yapılan Adli Aramanın


Maddi Koşulları ................................................................. 53


b. Şüpheli - Sanık Dışındaki Diğer Kişiler Nezdinde


Yapılan Adli Aramanın Maddi Koşulları .......................... 57


2. Karar Koşulu........................................................................... 60


a. Arama Kararı veya Emri Vermeye Yetkili Merciiler ......... 61


aa. Hâkim ve Savcı............................................................. 61


bb. Kolluk Amiri ............................................................... 65


b. Arama Kararı veya Emrinde Bulunması Gereken


Hususlar ............................................................................. 67


IX


İçindekiler


C. Adli Aramanın İcrası................................................................... 69


1. Aramanın Yapılacağı Zaman Dilimi....................................... 71


2. Arama Sırasında Hazır Bulunabilecek Kişiler ....................... 72


3. Aramanın Sonlandırılması...................................................... 76


III. Önleme Araması .............................................................................. 77


IV. Aramaya Benzer Diğer İşlemler....................................................... 83


A. Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve


Kütüklerinde Arama .................................................................... 83


B. Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması ......................... 85


C. Durdurma ve Kontrol................................................................... 89


D. Arama Kararı veya Emri Olmadan Arama


Yapılabilecek Haller.................................................................... 92


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM


HAKSIZ ARAMA SUÇU VE UNSURLARI


I. Genel Olarak ..................................................................................... 95


II. Benzer Suç Tipleriyle İlişkisi............................................................ 96


III. Korunan Hukuki Değer ..................................................................... 97


IV. Suçun Unsurları................................................................................. 98


A. Tipiklik ........................................................................................ 99


B. Maddi Unsur.............................................................................. 101


1. Fail........................................................................................ 101


2. Mağdur ................................................................................. 105


3. Konu .................................................................................... 106


4. Hareket ................................................................................. 107


5. Netice.................................................................................... 111


C. Manevi Unsur ............................................................................ 112


D. Hukuka Aykırılık Unsuru .......................................................... 114


İçindekiler


X


1. Genel Olarak......................................................................... 114


2. Hukuka Özel Aykırılık ......................................................... 114


3. Hukuka Uygunluk Nedenleri................................................ 115


V. Kusurluluk...................................................................................... 122


VI. Suçun Özel Görünüş Biçimleri ...................................................... 123


A. Teşebbüs ................................................................................... 123


B. İştirak ........................................................................................ 123


C. İçtima ........................................................................................ 124


VII. Yaptırım ve Yargılama ................................................................... 126


SONUÇ....................................................................................................127


KAYNAKÇA...........................................................................................131