Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Nisan (43)      Mart (140)      Şubat (116)      Ocak (138)

Fikir Ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi

Fikir Ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi



Sayfa Sayısı
:  
218
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2005
ISBN NO
:  
9789754643411

300,00 TL











§1-GİRİŞ I- GENEL OLARAK "Hak" ve "fikri hak" kavramları, hukuk düzeninin en temel kav¬ramları arasındadır. Hak kavramı, öğretide "kamu hukuku" ve "özel hukuk" şeklinde yapılan klasik ayrımından hareketle, "kamu huku¬kundan kaynaklanan haklar" ve "özel hukuktan kaynaklanan haklar" olarak ikiye ayrılarak incelenmektedir. Özel hukuktan kaynaklanan haklar da, sağladıkları yetkilere göre. "mutlak haklar" ve "nispi hak¬lar" olarak ikili bir ayrıma tabi tutulmaktadır′. Çalışma konumuzu oluşturan fikri haklar, yukarıda ifade edilen ay-nma göre, mutlak hakların içerisinde yer alır". Mutlak hakların en belirgin özelliklerini, hak sahibinin hakkın konusu üzerinde doğrudan doğruya tasarruf etme yetkisine sahip olması, herkese karşı ileri sürü-lebilmesi ve dolayısıyla da bu hakların herkes tarafından ihlal edile¬bilmesi oluşturur . Fikri hak kavramı, öğretide genellikle iki anlamda kullanılmakta¬dır. Bunlar, "geniş anlamda fikri hak" ve "dar anlamda fikri hak" kav¬ramlarıdır. Geniş anlamda fikri hak kavramıyla hem sınaî haklar hem de fikir ve sanat eserleri üzerindeki fikri haklar , dar anlamda fikri hak kavramıyla da sadece fikir ve sanat eserleri üzerindeki fikri haklar kast edilmektedir . Fikri hak, insan aklının ve zekâsının meydana getirdiği Geniş bilgi için bkz., Eren, Fikret, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 8. Bası, İstanbul, 2003, sh. 45, 46; Erek Şafak, Türk Fikir ve Sanat Hukuku, Ankara, 1998, sh. 2 vd.; Kılıçoğlu, Ahmet. M, Sınaî Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Hak¬lar, Ankara, 2006, sh. 1 vd. Geniş bilgi için bkz., Rehbinder, Manired, Schvveizerisches Urheberrecht, Bern, 2000, sh. 17 vd. Öztrak, İlhan, Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Haklar, Ankara, 1971, sh. 1 vd.; Erel, sh. 2; Eren, sh. 46. Hirsch, Ernst, E. Hukuki Bakımdan Fikri Say, İstanbul, 1942, sh. 5; Erdem, Bahadır, Fikri Haklarda Ülkesellik Prensibi, (Prof. Dr. Nihal Uluocak′a Arma¬ğan), sh. 39. Erel, sh. 5. 35 maddi varlıkları olmayan fikri ürünler üzerinde söz konusu olur′. Di¬ğer bir ifadeyle, fikri hakların konusunun maddi varlığı yoktur. Fikri hakların hukuk düzeni tarafından özel olarak korunması, hem kültür hem de ekonomik yaşamın gelişmesi bakımından son derece önemlidir. Ancak bu hakların hukuk düzeni tarafından özel olarak koruma altına alınması, ekonomik ve kültürel yaşamın yeterince ge¬lişmesi için, tek başına yeterli değildir. Dolayısıyla bu haklardan kül¬türel ve ekonomik olarak yeterince yararlanmak, bunların geniş tüke¬tici kitlelerine sunulmasıyla mümkün olur. Medeniyetin ve ekonominin gelişmesi bakımından son derece önemli fonksiyonları olan fikri ürünlerin ve dolayısıyla da fikri hakla¬rın, hukuk düzeni tarafından özel olarak koruma altına alınması, me¬deniyet tarihi kadar eski değildir. Nitekim Kara Avrupası Hukuk Sis¬temi′ni derinden etkilemiş olan ve zamanına göre de önemli bir hukuk sistemi olan Roma Hukuku′nda, fikri haklar özel olarak hukuken her hangi bir koruma altına alınmamıştır. Fikri hakların özel olarak huku¬ken koruma altına alınması, ancak On Sekizinci Yüzyıl′da Fransız İhtilal i "nin ve Tabii Hukuk Ekolü′nün etkisiyle mümkün olmuştur7. Fikri haklara ilişkin hukuki düzenlemelerin geç yapılmış olmasının temelinde çeşitli sosyal, siyasal, kültürel ve ekonomik sebepler yer almaktadır. Zikredilen bu sebeplerden en önemlisi, şüphesiz ekonomik sebeptir. Zira esas itibariyle toprağa veya köle ticaretine dayalı olan tarım ekonomilerinde insan aklının ve zekâsının ürünü olan fikri ürün¬ler üzerindeki haklara ilişkin hukuki düzenlemelerin öncelikle yapıl¬masını beklemek gerçekçi olmazdı. Nitekim mutlak hakların bir şube¬sini oluşturan ayni haklara ilişkin hukuki düzenlemelerin fikri haklara nazaran daha önce tarihlerde yapılmış olması ve Medeni Kanun gibi temel bir kanunda ayrıntılı olarak düzenlenmesi, hukuk tarihi bakı¬mından dikkate alınması gereken önemli bir husustur. Fikri haklar, bu tarihi sürece rağmen, günümüz ekonomik ve kültü¬rel yaşamında sürekli olarak önem kazanmış ve netice itibariyle de insan beyninin çabası neticesinde elde edilen bu zihinsel ve fikri üre¬tim, toprağa ve kas gücüne dayalı olan geleneksel tarım ve sanayi üre¬timinin önüne geçmiştir. Hirş, Emsi, E., Fikri ve Sınaî Haklar, Ankara, 1048, sh. 1 vd. Geniş bilgi için bkz., Rehbinder, sh. 25 vd.; Ayiter, sh. 16 vd. 36 Sonuç itibariyle, fikri ürünler, günümüzde gerek ekonomik ve ge¬rekse kültürel yaşamın vazgeçilemez ürünleri haline gelmiştir. Örne¬ğin, günümüzde en zengin kişilerinin veya ekonomik güç olarak en büyük şirketlerin, bilgisayar programları (Softvvare) veya bilgisayar donanımları (Hardvvare) üreten kişiler veya şirketler arasından çıkması hiç de tesadüfi bir sonuç değildir. Fikri haklardan ekonomik veya kültürel olarak yeterince fayda¬lanmanın esas itibariyle iki ana yolu vardır. Bunlardan birincisi, söz konusu ürünlerin bizzat hak sahipleri tarafından tüketici kitlelerine sunulması, diğeri de, sektörde uzmanlaşmış ve yeterli sermayesi olan kişi veya kurumların, bu ürünleri tüketici killerine sunmalarıdır. Bu kişi veya kurumlar, söz konusu bu faaliyeti iki şekilde yapabilir. Bun¬lardan birincisi, fikri hakkın bahşettiği mali yetkilerin hak sahibinden devralınması (FSEK mâ. 48/1), diğeri de. fikri hakkın bahşettiği mali yetkilerin kullanım haklarının elde edilmesidir (FSEK md. 48/11, 56). Bunu da sağlayan en önemli hukuki araç, lisans sözleşmesidir. Fikir ve sanat eserlerine ilişkin lisans sözleşmesi, günümüz eko¬nomik ve kültürel yaşamı bakımından bu kadar önem arz etmesine rağmen, bu konu, henüz öğreti ve yargı kararlarında hak ettiği ilgiyi görmemiştir . Nitekim Türk öğretisinde bu güne kadar bu konuya iliş¬kin olarak her hangi bir monografik bir çalışmanın yapılmamış olması, bu kanaati destekler mahiyettedir . Sonuç olarak, hem hukuk teorisi hem de ekonomik ve kültürel ya¬şam bakımından lisans sözleşmesinin bütün yönleriyle incelenmesi, fevkalade önem arz etmektedir. Ayrıca burada şu hususu da ifade et¬mek gerekir ki, fikri ürünler, günümüzde ilim veya edebiyat eserlerin¬den, bilgisayar programlarına, sinema eserlerinden, musiki eserlerine, güzel sanat eserlerinden, işlenme ve derleme eserlere kadar çok geniş bir yelpazeyi oluşturmaktadır. Dolayısıyla fikri ürünler, bu çeşitliliğiy-le günümüz ekonomik yaşamında birçok sektörün ve özellikle de kül¬tür endüstrisinin en önemli ticari ürünleri haline gelmiştir. Örneğin. Aynı kanaati İsviçre Hukuku bakımından Muntenzer dile getirmektedir bkz., Muntenzer, Rene, Der urheberrechtliche Lizenzvertrag, Basel und Stuttgart, 1970, sh. 1. Çalışmaya başladığımız talihlerde Türk Öğretisi nde bu konuya ilişkin olarak henüz monografik her hangi bir çalışma yapılmamıştı. Ancak bu konu daha son¬ra bir yüksek lisans tezine konu olmuştur. Bkz., Aydıncık, Şirin, Fikri I laklara İlişkin Lisans Sözleşmeleri. İstanbul, 2006. 37 her gün televizyonlarda, radyolarda, sinemalarda gösterilen sayısız film, sunulan program ve yayınlanan müzikler, insanın fikri çabası sonucunda meydana gelmiş fikri ürünlerdir. Nitekim şu an çalışırken kullanmış olduğumuz bilgisayar programı bile (Softvvare), insan aklı¬nın ve zekâsının çabası sonucunda üretmiş ve kanun koyucu tarafın¬dan fikir ve sanat eseri olarak kabul edilerek özel olarak koruma altına alınmış fikri bir üründür (FSEK md. 2/1). II- FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN HUKUKİ İŞLEMLER A- Genel Olarak Yukarıda da ifade edildiği gibi. fikri ürünler, gerek kültürel ve ge¬rekse ekonomik yaşam bakımından son derece önem arz eden ürün¬lerdir. Ancak bu ürünlerden kültürel ve ekonomik yaşamda yeterince faydalanabilmek, bunların geniş tüketici kitlelerine sunulmasıyla mümkündür. Ancak bu ürünlerin geniş tüketici kitlelerine sunulması, günümüz ekonomilerinde fikri hak sahipleri tarafından genellikle ya¬pılamamaktadır . Fikri hak sahipleri, bu ürünleri geniş tüketici kitle¬lerine sunulması için gerekli olan uzmanlığa veya mali güce genellikle sahip değildir. Dolayısıyla bu ürünleri günümüzde tüketicilere sektör¬de uzmanlaşmış ve yeterli mali güce sahip olan gerçek kişi veya tüzel kişiler (şirketler) sunmaktadır. Nitekim günümüz ekonomilerde kültür endüstrisinde faaliyet gösteren çok sayıda şirket, ekonomik güç olarak da önemli yerler edinmiştir. Söz konusu bu şirket veya kişilerin, fikri hakkın bahşettiği mali yetkilerden ekonomik anlamda yararlanabilme¬leri, daha önce de ifade edildiği gibi. ancak fikir ve sanat eserlerine ilişkin hukuki işlemler vasıtasıyla mümkün olmaktadır. Fikir ve sanat eserlerine ilişkin hukuki işlemler, sağlar arası hukuki işlemler olabile¬ceği gibi. ölüme bağlı hukuki işlemler de olabilir. Ayrıca bu hukuki işlemler, taahhüt veya tasarruf işlemi de olabilir. Nitekim kanun koyu¬cu da, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu′nun Dördüncü Bölümü′nde "Hayatta vaki tasarruflar" ve "Sözleşmeler" başlıkları altında bu konu¬ları düzenlenmiştir. Ancak bu düzenlemeler, yeterli olmayıp bir takım Ay iter. sh. 197; Tekinalp. sh. 234. 38 eksiklikleri ve çelişkileri bünyesinde barındırmaktadır. Fkı konulara yeri geldiğince değinilmiştir. Fikir ve sanat eserlerine ilişkin hukuki işlemler, sadece fikir ve sa¬nat eserlerine ilişkin mevzuatta değil, başka mevzuatlarda da düzen¬lenmiştir. Örneğin, Yayın Sözleşmesi (Neşir Mukavelesi) (Verlagsvertrag), Türk ve İsviçre Hukuklarında Borçlar Kanunu′nda (BK md. 372-385, OR Art. 380-393), Alman Hukukıfnda ise, 16.6.1901 Tarihli Yayın Sözleşmesi Kanunu′nda (Verlagsgesetz) özel olarak düzenlenmiştir. Alman hukukundaki bu düzenleme tarzı kendi¬ne hastır. B- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Ölüme Bağlı Hukuki İşlemler Fikir ve sanat eserlerine ilişkin ölüme bağlı hukuki işlemler, esas itibariyle çahşma konumuzu oluşturmamaktadır. Ancak fikir ve sanat eserlerine ilişkin hukuki işlemlerin bütün yönleriyle ortaya konulması ve çalışma konumuzun da sınırlarının tam olarak belirlenmesi maksa¬dıyla, fikir ve sanat eserlerine ilişkin ölüme bağlı hukuki işlemlerin de genel olarak inlenmesi gerekir. Günlük yaşamda fikir ve sanat eserlerine ilişkin ölüme bağlı huku¬ki işlemler, fikir ve sanat eserlerine ilişkin sağlar arası hukuki işlemle¬re nazaran daha azdır. Ancak bu hukuki işlenmelerin günlük yaşamda sağlar arası hukuki işlemlere nazaran daha az yapılması, fikir ve sanat eserlerine ilişkin ölüme bağlı hukuki işlemlerin sosyal hayat bakımın¬dan önemsiz olduğu anlamına gelmez. Nitekim bu gerçeklikten hare¬ket eden kanun koyucu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu′nun Dördüncü Bölümü nde "Miras" başlığı altında 63′üncü maddeyi düzenlemiştir. Bu düzenleme göre, "Bu Kanun"un tanıdığı mali haklar miras yoluyla intikal eder′. Ayrıca "Mali haklar üzerinde ölüme bağlı tasarruflar yapılması caizdir". Kanun maddesinin metninden de kolayca anlaşıl¬dığı gibi, ölüme bağlı hukuki işlemlerle mali yetkilere ilişkin lisans hakkının tanınması her zaman mümkündür. Söz konusu bu hak. tek taraflı ölüme bağlı bir hukuki işlem olan vasiyetnameyle tanınabilece¬ği gibi, iki taraflı ölüme bağlı bir hukuki işlem olan miras sözleşme¬siyle de tanınabilir. 39 C- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Sağlar Arası Hukuki İşlemler Fikir ve sanat eserlerine ilişkin sağlar arası hukuki işlemler, şüphe¬siz fikir ve sanat eserlerine ilişkin hukuki işlemlerin en önemli kısmını oluşturur. Fikir ve sanat eserlerine ilişkin hukuki işlemler, daha önce de ifade edildiği gibi, tasarruf işlemi veya taahhüt işlemi şeklinde ya¬pılabilir. Nitekim kanunun koyucu da. bu noktadan hareketle, fikir ve sanat eserlerine ilişkin sağlar arası hukuki işlemleri, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu′nun Dördüncü Bölümü′nde "Sözleşmeler ve Tasar¬ruflar" başlığı altında düzenlemiştir. Fikir ve sanat eserlerine ilişkin sağlar arası hukuki işlemlerin en önemli kısmını, şüphesiz fikir ve sanat eserlerine ilişkin sözleşme hu¬kuku (Urhebervertragsrecht) oluşturur. Nitekim çalışma konumuzu oluşturan fikir ve sanat eserlerine ilişkin lisans sözleşmesi, fikir ve sanat eserlerine ilişkin sözleşme hukukunun doğal bir parçasıdır. Fikir ve sanat eserlerine ilişkin sözleşme hukuku, günümüzde bü¬tün ülkelerde önem verilen bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Filhakika, fikir ve sanat eserlerine ilişkin sözleşme hukuku, günümüz¬de modern ekonominin ve özellikle de kültür ekonomisinin hukuki temelini oluşturmaktadır. Türk kanun koyucu bu gelişmelerin farkında olarak. Fikir ve Sanat Fseıieri Kanunu′nun Dördüncü Bölümü′nde, "Sözleşmeler" başlığı altında 50. 51 ve 52′nci maddeleri düzenlemiş¬tir. Ancak bu düzenleme, bu gün itibariyle fikir ve sanat eserlerine ilişkin sözleşmeler hukukunu bütün yönleriyle düzenlemekten uzaktır. Bu konudaki eleştiriler, yeri geldiğince yapılmıştır. Bu konunun önemini iyi kavrayan ve esas itibariyle de kültür en¬düstrisinin fevkalade geliştiği Almanya′da, fikir ve sanat eserlerine ilişkin sözleşme hukuku. Alman Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu′nda ayrı bir başlık (bölüm) altında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Alman kanun koyucusu, bu konuyu 2002 yılında yeniden düzenleyerek, önemli bir reforma tabi tutmuş ve sonuç olarak bu konuyu yeniden sistematik olarak düzenlemiştir . İsviçre Hukuku′nda da, Fikir ve Geniş bilgi için bkz., Haas, Lothar, Urhebervertragsrecht, München, 2002, sh. I vd.; Berger, Christian, Das nene Urhebervertragsrecht, Baden-Baden, 2002, sh. 19 vd.; Nordemann, Wilhelm, Das neue Urhebervertragsrecht, München, 2002, sh. 1 vd. 40 Sanat Eserleri Kanunu nda, fikir ve sanat eserlerine ilişkin sözleşme hukukuna dair ayrıntılı düzenlemeler yer almaktadır . II- ÇALIŞMA KONUSUNUN SINIRLANDIRILMASI Fikir ve sanat eserlerine ilişkin sözleşme hukuku, hem çok önemli hem de muhtevası itibariyle geniş bir konudur. Nitekim çalışma konumuz bile, fikir ve sanat eserlerine ilişkin sözleşme hukukunun bir şubesidir. Fikir ve sanat eserlerine ilişkin lisans sözleşmesi, ticari yaşamda çeşitli adlarda tezahür etmektedir. Bunlara, sinema eserlerine ilişkin lisans sözleşmesini, bilgisayar programlarına ilişkin lisans sözleşme¬sini ve müzik eserlerine ilişkin lisans sözleşmesi örnek gösterilir13. Sonuç itibariyle, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu′nda yer alan fikir ve sanat eserine ilişkin her -lisans sözleşmesini, o fikir ve sanat eserinin adıyla anmak mümkündür. Ancak "Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Fisans Sözleşmesi" kavramı. "Sinema Eserlerine İlişkin Fisans Söz¬leşmesi" veya Bilgisayar Programlarına İlişkin Fisans Sözleşmesi" gibi kavramlardan daha üst bir kavram olup. tüm fikir ve sanat eserle¬rine ilişkin lisans sözleşmesini kapsayan daha geniş bir kavramdır. Öğretide, fikir ve sanat eserleriyle birlikte genellikle komşu hakları ve bağlantılı haklar da incelenmektedir. Ancak biz, bu çalışmada, komşu haklarını ve bağlantılı hakları inceleme konusu yapmadık. Aksi takdirde hem çalışma konusunun başlığıyla bir uyumsuzluk oluşacaktı hem de çalışma konusunun kapsamı oldukça genişleyecekti. III- KAVRAM SORUNU Türk Hukuku′nda Fikir ve Sanat Eserleri ne ilişkin olarak bu güne kadar gerek öğretide ve gerekse uygulamada bir kavram birliği henüz oluşmamıştır. Örneğin, öğretide ve yargı kararlarında, fikir ve sanat eserleri "telif eser" ve bu eserler üzerindeki haklar "telif haklan" ola¬rak ifade edilirken, oysa söz. konusu fikri ürünlerin düzenlendiği ka¬nunun adı "Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu" dur. Keza fikir ve sanat eserleri üzerindeki fikri haktan kaynaklanan yetkiler (salahiyetler), "fikri haklar" olarak adlandırırken, bu yetkiler kendi içerisinde "maddi " Geniş bilgi için bkz., Rehbinder. sh. 163 vd. " Geniş bilgi için bkz., Schack, Hainıo, Urheber und Urhebervertragsrecht, 2. Aufl, Tübingen, 2001, sh. 477 vd. 41 fikri haklar" ve manevi fikri haklar" olarak ikiye ayırmaktadır (FSEK md. 13 vd). Sonuç olarak, fikri hukukta bu kavram kargaşasının ör¬neklerini çoğaltmak mümkündür. Ancak biz, bu çalışmanın adını "Fi¬kir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi" koyarak, hem Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile bir paralellik oluşturduk hem de "ruhsat" kavramı yerine "lisans" kavramını kullanarak da, gerek diğer dillerde¬ki kullanımla gerekse de mevzuatımızdaki bu gün itibariyle yaygın kullanılan "lisans" kavramıyla bir paralellik sağladık. Ayrıca biz, bu çalışmada, "fikri hak" kavramı yerine, daha çok "fikir ve sanat eserleri üzerindeki fikri hak" kavramını kullanmayı tercih ettik. Keza "fikri haklar" kavramı yerine de, fikir ve sanat eserleri üzerindeki fikri hak¬tan kaynaklan yetkiler (salahiyetler), "manevi haklar" yerine "manevi yetkiler" ve "mali haklar" yerine de "mali yetkiler" kavramlarını kul¬lanmayı tercih ettik. Ayrıca "Mülkiyet Teorisi′nin etkisiyle fikri hu¬kukta yaygın olarak kullanılan "Fikri Mülkiyet" kavramını da, müm¬kün mertebe kullanmamaya özen gösterdik. IV- İNCELEME PLANI Çalışmamız, bir giriş, beş bölüm ve bir de sonuç kısmından oluş¬maktadır. Birinci bölümde, genel olarak fikri ürün, fikri haklar, lisans, lisans hakkı, lisans sözleşmesi kavramları, lisans sözleşmesinin kısaca tarihsel gelişimi ve işlevleri incelenmiştir. İkinci bölümde, fikir ve sanat eserlerine ilişkin lisans sözleşmesi¬nin tanımı, hukuki niteliği, özellikleri, çeşitleri, benzer sözleşmelerle mukayesesi, uygulanacak hukuk ve yorum kuralları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, fikir ve sanat eserleri, manevi yetkiler ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin lisans sözleşmesinin konusunu oluşturan mali yetkiler incelenmiştir. Dördündü bölümde, fikir ve sanat eserlerine ilişkin lisans konusu¬nun kurulması, muhtevası, geçerliliği ve lisans hakkının devretmeye yetkili olanlar ele alınmıştır. Beşinci bölümde ise, Fikir ve sanat eserlerine ilişkin lisans sözleşme¬sinin hükümleri başlığı altında fikir ve sanat eserlerine ilişkin lisans söz¬leşmesinin taraflarının yükümlükleri ve sorumlulukları, fikir ve sanat eserlerine ilişkin lisans sözleşmesinin değişmesi ve fikir ve sanat eserle¬rine ilişkin lisans sözleşmesinin sona ermesi konulan incelenmiştir. Çalışmamızda bir de sonuç yer almaktadır. 42 İÇİNDEKİLER § 1-GİRİŞ 1- Genel Olarak 35 11- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Hukuki İşlemler 38 A-Genel Olarak 38 B- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Ölüme Bağlı Hukuki İşlemler 39 C- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Sağlar Arası Hukuki İşlemler 40 III- Çalışma Konusunun Sınırlandırılması 41 IV- Kavram Sorunu 41 V- İnceleme Planı 42 BİRİNCİ BÖLÜM FİKRİ ÜRÜN, FİKRİ HAK, LİSANS, LİSANS HAKKI, LİSANS SÖZLEŞMESİ KAVRAMLARI, LİSANS SÖZLEŞMESİNİN TARİHİ GELİŞİMİ VE İŞLEVLERİ § 2-GENEL OLARAK 43 § 3-FİKRİ ÜRÜN KAVRAMI 44 § 4-FİKRİ HAK KAVRAMI I- Genel Olarak 45 11- Fikri Hakkın Özellikleri 45 III- Fikri Hakkın Hukuki Niteliğini Açıklayan Teoriler 46 A- Genel Olarak 46 B- Fikri Mülkiyet Teorisi 47 C- Kişilik Hakkı Teorisi 48 D- Malvarlığı Hakkı Teorisi 49 E- Düalist Teori 50 F- Tekçi Teori 50 G- Eser Sahipliği Teorisi 51 § 5-LİSANS KAVRAMI 52 § 6- LİSANS HAKKI KAVRAMI 1- Genel Olarak 53 II- Tanımı 53 111- Hukuki Niteliği 54 A-Genel Olarak 54 B- Lisans Hakkını Ayni Nitelikte Bir Hak Olarak Nitelendiren Görüş ... 54 1- Genel Olarak 54 2- Bölünebiliriik Teorisi 55 3- Tüm Lisans Haklarını Ayni Nitelikte Bir Hak Olarak Değerlendiren Eden Görüş 55 4- Sadece İnhisarı Lisans Hakkını Ayni Nitelikte Bir Hak Olarak Değerlendiren Eden Görüş 56 C- Lisans Hakkını Şahsi Nitelikte Bir Hak Olarak Nitelendiren Görüş 56 1- Genel Olarak 56 2- Tüm Lisans Haklarını Şahsi Nitelikte Bir Hak Olarak Nitelendiren Görüş 57 3- Sadece Basit Lisans Hakkını Şahsi Nitelikte Bir Hak Olarak Nitelendiren Görüş 57 D- Tescil Edilmiş Lisans Haklarını Kuvvetlendirilmiş Şahsi Nitelikte Bir Hak Olarak Nitelendiren Görüş 57 E- Genel Değerlendirme 58 1- Genel Olarak 58 2- Fikri Hakların Hukuk Düzeni İçerisindeki Yeri 58 3- Fikri Hak ile Lisans Hakkı Arasındaki İlişki 60 4- Lisans Hakkının İçeriği 60 5- Sonuç 60 III- Lisans Hakkının Kaynakları 63 A- Sözleşmeden Kaynaklanan Lisans Hakkı 63 B- Kanundan Kaynaklanan Lisans Hakkı 63 C- Mahkeme Kararından Kaynaklanan Lisans Hakkı 64 D- İdari İşlemlerden Kaynaklanan Lisans Hakkı 64 E- Mirasçılık Hakkından Kaynaklanan Lisans Hakkı 64 F- Ölüme Bağlı Hukuki İşlemlerden Kaynaklanan Lisans Hakkı 64 § 7-LİSANS SÖZLEŞMESİ KAVRAMI 1- Genel Olarak 65 10 II- Fanımı 65 III- Konusu 66 A- Hukuki Düzenlemelerle Özel Olarak Koruma Altına Alınmış Olan Fikri Haklar 66 1- Fikir ve Sanat Eserleri 66 2- Patent ve Faydalı Modeller 67 3- Endüstriyel Tasarımlar 67 4- Markalar 67 5- Ticaret Adları ve Unvanları 67 6- Yeni Bitki Çeşitlere İlişkin Islahçı Hakkı 68 B- Genel Hukuk Kuralları ile Korunan Hak veya Fili Durumlar 68 1- Genel Olarak 68 2- Knovv-Hovv (Teknik Bilgi) 69 3- Tanıtıcı Unsurlar 69 Ş8-LİSANS SÖZLEŞMESİNİN TARİHİ GELİŞİMİ 70 § 9-LİSANS SÖZLEŞMESİN İŞLEVLERİ 1- Ekonomik İşlevi 71 II- Sulh İşlevi 71 III- Tazminat Miktarını Belirleme ve Uğranılan Zararın Tahsili İşlevi 71 IV- Bilgi ve Teknoloji Transferi İşlevi 72 V- Piyasada Hâkimiyet Kurma ve Piyasada Rekabeti Sağlama İşlevi 73 VI- Gruplaşmalara İmkân Sağlama İşlevi 73 İKİNCİ BÖLÜM FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, HUKUKİ NİTELİĞİ, ÖZELLİKLERİ, ÇEŞİTLERİ, BENZER SÖZLEŞMELERLE MUKAYESESİ, UYGULANACAK HUKUK VE YORUM KURALLARI § 10- FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 75 § 11- FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ I- Genel Olarak 75 II- Lisans Sözleşmesini Bir Tasarruf İşlemi Olarak Niteleyen Görüş 76 11 III- Lisans Sözleşmesinin Borçlandıncı Bir Hukuki İşlem Olarak Niteleyen Görüş 77 IV- Sonuç 77 § 12- FİKİR SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ I- Rızaya Dayalı Hukuki Bir İşlemdir 79 II- İsimsiz ve Kendine Özgü (Sui Jeneris) Bir Sözleşmedir 79 III- Kural Olarak İvazlı Bir Sözleşmedir 81 IV- Borçlandıncı Hukuki Bir İşlemdir 82 V- Sürekli Borç İlişkisi Doğuran Hukuki Bir İşlemdir 82 § 13- FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN ÇEŞİTLERİ I- Lisans Hakkının Sağladığı Yetkinin Kapsamına Göre Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Çeşitleri 83 A-Genel Olarak 83 B- Basit Lisans Hakkı Sağlayan (İnhisarı Olmayan) Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi 83 C- Tam (İnhisarı) Lisans Hakkı Sağlayan Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi 83 D- Fek Kişiye Lisans Hakkı Sağlayan Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi 84 II- Sözleşmesinin Taraflarına Göre Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Fisans Sözleşmesinin Çeşitleri 84 A-Genel Olarak 84 B- Aslen İktisap Yoluyla Lisans Hakkı Sağlayan Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Fisans Sözleşmesi 85 C- Devren İktisap Yoluyla Lisans Hakkı Sağlayan Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi 85 D- Kişiye lisans Hakkı Sağlayan Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Fisans Sözleşmesi 85 E- İşletmeye Lisans Hakkı Sağlayan Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi 86 F- Holding veya Şirket Gruplarına Fisans Hakkı Sağlayan Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Fisans Sözleşmesi 86 G- Karşılıklı Lisans Hakkı Sağlayan Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi 87 12 III- ivazlı Olup Olmamasına Göre Fikir ve Sanat Eserlerine ilişkin Lisans Sözleşmesinin Çeşitleri 87 A- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin İvazlı Lisans Sözleşmesi 87 B- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin İvazsız Lisans Sözleşmesi 87 IV- Sözleşmesinin Konusuna Göre Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Çeşitleri 88 § 14- FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN BENZER SÖZLEŞMELERLE MUKAYESESİ I- Genel Olarak 88 II- Adi Kira Sözleşmesiyle Mukayesesi 89 III- Hâsılat Kirası Sözleşmesiyle Mukayesesi 90 IV- Satım Sözleşmesiyle Mukayesesi 91 V- Adi Şirket Sözleşmesiyle Mukayesesi 93 VI- İntifa Sözleşmesiyle Mukayesesi 94 VII- Yayın Sözleşmesiyle Mukayesesi 94 § 15- FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK HUKUK KURALLARI I- Genel Olarak 96 II- Sözleşme Flükümleri 96 III- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Tamamlanması 97 A-Genel Olarak 97 B- Tamamlayıcı Hukuk Kurallarının Uygulanması 97 1- Genel Olarak 97 2- Borçlar Kanunu′nda Yer Alan Genel Hükümlerinin Tamamlayıcı Hukuk Kuralı Olarak Uygulanması 98 3- Benzer Sözleşme Hükümlerinin Tamamlayıcı Hukuk Kuralı Olarak Uygulanması 98 4- Örf, Adet ve Teamüller 99 5- Kanun′da Atıf Yapılan Hükümlerin Tamamlayıcı Hukuk Kuralı Olarak Uygulanması 99 6- Hâkimin Hukuk Yaratması 100 § 16- FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK YORUM KURALLARI .100 13 UÇUNCU BOLUM FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN KONUSU § 17-GENEL OLARAK 103 § 18-FİKİR VE SANAT ESERLERİ I- Genel Olarak 104 II- Tanımı 105 III- Eser Olmanın Şartları 106 A-Genel Olarak 106 B- Esasa İlişkin Şart 106 C- Şekle İlişkin Şart 107 IV- Eser Kategorileri 107 A-Genel Olarak 107 B- İlim ve Edebiyat Eserleri 108 1- Genel Olarak 108 2- Herhangi Bir Şekilde Dil ile İfade Olunan Eserler, Bilgisayar Programları ve Bunların Hazırlık Tasarımları 108 a- Herhangi Bir Şekilde Dil ile İfade Edilen Eserler 108 b- Bilgisayar Programlan ve Bunların Hazırlık Tasarımları... 109 3- Sözsüz Sahne Eserleri 1 10 a- Genel Olarak 110 b- Raks 111 c- Koreografı Eserleri 11 1 d- Pandomima 112 e- Diğer Sözsüz Sahne Eserleri 112 4- Bedii Vasfı Bulunmayan Her Nevi Teknik ve İlmi Mahiyette Fotoğraf, Her Nevi Haritalar, Planlar vb 1 13 C- Musiki Eserleri 1 13 D- Güzel Sanat Eserleri 1 15 1- Genel Olarak 115 2- Yağlı veya Suluboya Tablolar, I ler Türlü Resimler, Desenler, Pasteller, Gravürler, Güzel Yazılar ve Tezhipler. Kazıma, Oyma, Kakma veya Benzeri Usullerle Maden Taş veya Diğer Maddelerle Çizilen veya Tespit Edilen Eserler, Kaligrafi ve Serigrafi 116 3- Heykeller, Kabartmalar ve Oymalar 1 17 14 4- Mimarlık Eserleri 1 17 5- El İşleri ve Küçük Sanat Eserleri, Minyatürler ve Süsleme Sanatı Ürünleri ile Tekstil. Moda Tasarımlan 118 6- Fotoğraf Eserleri ve Slâytlar 1 18 7- Grafik Eserler 1 18 8- Karikatür Eserleri 119 9- Her Türlü Tiplemeler 1 19 E- Sinema Eserleri 1 19 1- Genel Olarak 119 2- Sinema Eseri Olmanın Şartlan 120 3- Sinema Eserleri Grupları 120 V- İşlenme ve Derleme Eserler 121 A-Genel Olarak..." 121 B- Tanımı 122 C- Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu′nda Yer Alan İşlenme ve Derlenme Eserler 123 1- Tercümeler 123 2- Roman, Hikâye, Şiir. Tiyatro Piyesi Gibi Eserlerden Birisinin Bu Sayılan Nevilerden Bir Başkasına Çevrilmesi 124 3- Musiki, Güzel Sanatlar ve İlim veya Edebiyat Eserlerinin Filme Alınması 124 4- Musiki Aranjman ve Tertipleri 125 5- Güzel Sanat Eserlerin Bir Şekilden Diğer Bir Şekle Sokulması 125 6- Eser Sahibinin Bütün veya Aynı Cinsten Olan Eserlerinin Külliyet Haline Getirilmesi 125 7- Belli Bir Maksada Göre ve Hususi Bir Plan Dâhilinde Seçme ve Toplama Eserlerin Tertibi 126 8- Henüz Yayınlanmamış Bir Eserin İlmi Araştırma ve Çalışma Sonucu Yayımlanmaya Elverişli Hale Getirilmesi.... 126 9- Başkasına Ait Bir Eserin İzahı veya Şerhi ve yahut da Kısaltılması 127 10-Bilgisayar Programlarının Uyarlanması, Düzenlenmesi veya Herhangi Bir Değişime Tabi Kılınması 127 11-Veri Tabanları (Datenbank, Bilgi Bankaları) 127 15 § 19- FIKIR VE SANAT ESERLERİ ÜZERİNDEKİ FİKRİ HAKTAN KAYNAKLANAN YETKİLER I- Genci Olarak 128 II- Manevi Yekiler 129 A-Genel Olarak 129 B- Manevi Yetkilerin Özellikleri 129 1- Manevi Yetkiler Sınırlı Sayıda Belirlenmiştir 129 2- Manevi Yetkiler Ebedi Olarak Korunur 130 3- Manevi Yetkiler Mirasın Konusu Olmaz 130 4- Manevi Yetkiler Hukuki İşlemlerin Konusu Olamaz 131 C- Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa Göre Manevi Yetkiler 13 1 1- Genel Olarak 131 2- Eseri Umuma Arz Yetkisi 13 1 3- Eserde Adının Belirtilmesi Yetkisi 133 4- Eserde Değişiklik Yapılmasını Yasaklama Yetkisi 135 5- Eser Sahibinin Zilyet ve Malike Karşı Olan Yetkileri 135 III- Mali Yetkiler (Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Konusu) 136 A- Genel Olarak 136 B- Mali Yetkilerin Özellikleri 137 1- Mali Yetkiler Sınırlı Sayıda Belirlenmiştir 137 2- Mali Yetkiler Birbirinden Bağımsızdırlar 137 3- Mali Yetkiler Hukuki İşlemlere Konu Olabilir 138 4- Mali Yetkiler Mirasa Konu Olabilir 138 5- Mali Yetkilerde Basamak Sistemi Geçerlidir 138 6- Mali Yetkiler Belli Bir Süre Zarfından Korunur 138 C- Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu′na Göre Mali Yetkiler 139 1- Genel Olarak 139 2- İşleme Yetkisi 140 3- Çoğaltma Yetkisi 140 4- Yayma Yetkisi 141 5- Temsil Yetkisi 142 6- İşaret, Ses ve/veya Görüntü Nakline Yarayan Araçlarla Umuma İleti Yetkisi 142 16 DÖRDÜNCÜ BOLUM FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI VE GEÇERLİLİĞİ § 20- FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI I- Genel Olarak 145 II- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Tarallan 145 A-Genel Olarak 145 B- Lisans Veren 146 1- Genel Olarak 146 2- Lisans Konusunu Devretmeye Yetkili Olanlar 146 a- Genel Olarak 146 b- Eser Sahibi Olarak Lisans Konusunu Devretmeye Yetkili Olanlar 149 aa- Genel Olarak 149 bb- Bir Gerçek Kişinin Eser Sahibi Olarak Lisans Konusunu Devretmesi 149 cc- Birden Fazla Gerçek Kişinin Flser Sahibi Olarak Lisans Konusunu Devretmesi 150 aaa- Genel Olarak 150 bbb- İştirak Halinde Eser Sahiplerinin Lisans Konusunu Devretmesi 150 ece- Müşterek Halde Eser Sahiplerinin Lisans Konusunu Devretmesi 151 ddd- Sinema Eseri Sahipleri Birliğinin Lisans Konusunu Devretmesi 153 dd- İşlenme Eser Sahibinin Lisans Konusunu Devretmesi 154 c- Eser Sahibi Olmadan Kanun Gereği Lisans Konusunu Devretmeye Yetkili Olanlar 154 aa- Genel Olarak 154 bb- Eser Sahibinin Haklarını Kullanmaya Yetkili Sayılanların Lisans Konusunu Devretmesi 154 aaa- İşverenin Lisans Konusunu Devretmesi 154 bbb- Tüzel Kişilerin Lisans Konusunu Devretmesi... 1 55 ece- Meslek Birliklerinin Lisans Konusunu Devretmesi 155 17 cc- Eser Sahibinin Mirasçılarının Lisans Konusunu Devretmesi 157 dd- Sözleşme Gereğince Mali Yetkileri veya Lisans Hakkını Kazanmış Olanların Lisans Konusunu Devretmesi 157 ee- İflas Masasının Lisans Konusunu Devretmesi 157 C- Lisans Alan 158 1- Genel Olarak 158 2- Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Göre Lisans Hakkı Almak Zorunda Olanlar 158 a- Genel Olarak 158 b- Lisans Alan Olarak Bağlantılı Hak Sahipleri 159 c- Lisans Alan Olarak Radyo-1 elevizyon, Uydu ve Kablolu Yayın Kuruluşlarıyla İleride Bulunacak Teknik İmkanlardan Yararlanacak Yayın ve/veya İletim Yapacak Kuruluşlar 160 d- Lisans Alan Olarak Yapımcı ve Yayımcılar 161 e- Lisans Alan Olarak Umuma Açık Mahaller 161 III- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesin Kurulmasında Tarafların Karşılıklı İrade Beyanlarının Uygunluğu 162 A-Genel Olarak 162 B- Taraflarının İrade Beyanlarının Birbirine Uygunluğunun Kapsamı 163 1- Genel Olarak 163 2- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Esaslı Noktaları 163 a- Objektif Esaslı Noktalar 163 b- Sübjektif Esaslı Noktalar 164 3- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Yan Noktaları 164 IV- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Şekli 166 A- Genel Olarak 166 B- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi Yazılı Olmalıdır .167 C- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Konusu Oluşturan Mali Yetkiler Ayrı. Ayrı Gösterilmelidir 167 D- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin lisans Sözleşmesinde Şekil Şartının İstisnası 167 18 § 21- FIKIR VE SANAT ESERLERİNE ILIŞKIN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİĞİ I- Genel Olarak 169 II- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Geçerlilik Şartlan 169 A- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Muhtevasına İlişkin Geçerlilik Şartları 169 1- Sözleşmenin Muhtevası Hukuka Aykırı Olmamalıdır 169 2- Sözleşmenin Muhtevası Ahlaka ve Adaba Aykırı Olmamalıdır 170 3- Sözleşmenin Muhtevası Şahsiyet Haklarına Aykırı Olmamalıdır 170 4- Sözleşmenin Muhtevası İmkânsız Olmamalıdır 170 B- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Şekline İlişkin Geçerlilik Şartları 171 111- Fikir ve Sanat Eserleri İlişkin Lisans Sözleşmesinin Geçerlilik Şartlarına Uyulmamasının Hukuki Sonuçlan 1 71 A-Genel Olarak 171 B- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Kısmı Butlanı (Geçersizliği) 171 C- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Tam Butlanı (Geçersizliği) 1 72 BEŞİNCİ BÖLÜM FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ § 22- FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ I- Lisans Verenin Yükümlükleri 173 A-Genel Olarak 173 B- Lisans Verenin Yükümlülüklerinin Karakteri 174 C- Lisans Konusundan Lisans Alanın Faydalanmasını Sağlama Yükümlülüğü 175 1- Genel Olarak 175 2- Lisans Konusunun Lisans Alana Devredilmesi 176 a- Genel Olarak 176 b- Lisans Konusunun İfa Zamanı 177 c- Lisans Konusunun İfa Yeri 1 78 19 D- Lisans Konusundan Lisans Alanın Gereği Gibi Faydalanmasının Devamını Sağlama Yükümlülüğü 178 1- Genel Olarak 178 2- Lisans Veren, Lisans Konusunu Oluşturan Mali Yetkilerden Feragat Etmemelidir 179 3- Lisans Veren, Lisans Sözleşmesinin Konusunu Oluşturan Mali Yetkileri Başkasına Devretmemelidir 180 4- Lisans Konusundan Faydalanmayı Engelleyecek Nitelikte Yeni Lisans Hakları Devredilmemelidir 181 5- Lisans Konusuna Yapılan İhlalleri Takip Yükümlülüğü 181 E- Lisans Verenin Diğer Yükümlükleri 1 82 II- Lisans Alanın Yükümlükleri 182 A-Genel Olarak 182 15- Lisans Bedeli Ödeme Yükümlülüğü 183 1- Genel Olarak 183 2- Lisans Bedelinin Belirlenmesi 183 3- Lisans Bedelini Ödeme Zamanı 184 4- Lisans Bedelini Ödeme Yeri 184 C- Lisans Konusundan Faydalanma Yükümlülüğü 185 D- Lisans Konusundan Sözleşmeye veya Kanuna Uygun Şekilde Faydalanma Yükümlülüğü 186 E- Lisans Konusunu Başkasına Devretmeme Yükümlüğü 187 I-- Lisans Alanın Diğer Yükümlükleri 188 § 23- FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNDE LİSANS VERENİN SORUMLULUKLARI 1- Genel Olarak 188 11- Lisans Verenin Tekeffül Sorumluluğu 188 A-Genel Olarak 188 B- Lisans Konusunun Mevcut Olmaması 189 1- Genel Olarak 189 2- Lisans Konusunun Mevcut Olmamasının I lukuki Sonuçları 191 C- Tasarruf Yetkisinin Mevcut Olmaması 192 1- Genel Olarak 192 2- Tasarruf Yetkisinin Mevcut Olmamasının Hukuki Sonuçlan 192 20 a- Genel Olarak 192 b- Lisans Alanın İyi Niyeti Korunmaz 193 c- Lisans Verenin Tazmin Borcu 193 Lisans Verenin Temerrüt Sorumluluğu 194 A-Genel Olarak 194 B- Temerrüdün Şartları 194 1- Edimin İfası Mümkün Olmalıdır 194 2- Borç Muaccel Olmalıdır 195 3- Borçluya İhtar Yapılmış Olmalıdır 195 C- Lisans Verenin Temerrüdünün Hukuki Sonuçları 195 Lisans Verenin Zapta Karşı Tekeffül Sorumluluğu 195 A-Genel Olarak 195 B- Lisans Verenin Zapta Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Şartları 197 1- Genel Olarak 197 2- Geçerli Bir Lisans Sözleşmesi Olmalıdır ve Lisans Konusu Lisans Alana Devredilmelidir 197 3- Üçüncü Kişi Lisans Hakkıyla Bağdaşmayan Bir Hak İddiasında Bulunmalıdır 198 4- Zapta Karşı Tekeffül Borcu Tamamen Kaldırılmamış veya Kısmen Sınırlandırılmamış Olmalıdır 198 5- Lisans Alan, Lisans Konusundaki Zaptı İhbar Etmelidir 198 C- Zapta Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Hükümleri 198 Lisans Verenin Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğu 199 A-Genel Olarak 199 B- Lisans Verenin Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Şartları 200 1- Hukuken Geçerli Bir Lisans Sözleşmesi Var Olmalıdır ve Lisans Konusu Lisans Alana Devredilmiş Olmalıdır 200 2- Lisans Konusu Ayıplı Olmalıdır 200 3- Lisans Verenin Sorumluluğunu Kaldıran veya Sınırlandıran Bir Sözleşme Hükmü Olmamalıdır 201 4- Lisans Konusundaki Ayıp İhbar Etmelidir 201 C- Lisans Verenin Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Hukuki Sonuçlan 202 21 FIKIR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ Genel Olarak 202 Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Değiştirilmesinin Şekli Şartı 203 FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN LİSANS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ Genel Olarak 203 Muayyen Bir Süresinin Dolması 204 Muayyen Bir Gayenin Gerçekleşmesi veya Ortadan Kalkması 205 Lisans Verenin Cayma Hakkını Kullanması 206 A-Genel Olarak 206 B- Cayma Hakkının Şartları 207 1- Lisans Alan, Lisans Konusundan Kararlaştırılan veya Münasip Bir Süre Zarfında Hiç veya Gereği Gibi Faydalanamamış Olmalıdır 207 2- Lisans Alanın Lisans Konusundan Fliç veya Gereği Gibi Faydalanılmamasından Dolayı Lisans Veren Esaslı Olarak Zarar Görmelidir 207 3- Lisans Alana Uygun Bir Mehil Verilmelidir 208 4- Lisans Alanın Caymaya Karşı İtiraz Hakkı 208 5- Lisans Alanın Tazminat Talebinde Bulunması 209 a- Genel Olarak 209 b- Tazminata Hükmedilmesinin Şartları 209 aa- Lisans Alan, Tazminat Talebinde Bulunmalıdır 209 bb- Lisans Alanın Kusursuz veya Lisans Veren Daha Ağır Kusurlu Olmalıdır 209 cc- Hakkaniyet Münasip Bir Tazminatı Gerektirmelidir 209 Koruma Sürelerinin Dolması 210 Belli Şartlar Altında raralların Fesih İhbarıyla Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Sona Ermesi 210 A-Genci Olarak 210 B- Şartları 211 1- Lisans Sözleşmesi İleride Meydana Getirilecek Eserlerin Tamamına veya Bazılarına İlişkin Olmalıdır 211 2- Fesih Kararı Karşı Tarata İhbar Edilmelidir 212 C- Hukuki Sonuçları 212 VII- Lisans Alanın İflas Etmesi 213 VIII- Lisans Alanın Aciz Durumuna Düşmesi 213 IX- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Kendiliğinden Münfesih Sayılması 213 A-Genel Olarak 213 B- Şartları 214 1- Genel Olarak 214 2- Geçerli Bir Lisans Sözleşmesi Olmalıdır 214 3- Eser Tamamlanmadan Önce, Eser Sahibinin Ölmesi veya Tamamlama Kabiliyetini Zayi Etmesi veyahut da Kusuru Olmaksızın Eserin Modana Getirilmesinin İmkânsız Hale Gelmesi 215 C- Hukuki Sonuçlaa 215 X- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Sözleşmede Öngörülen Fesihle Sona Ermesi 216 XI- Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesinin Sözleşmede Öngörülen Dönme Nedeniyle Sona Ermesi 216 SONUÇ 217 23