Eşler Arasındaki Yasal Mal Rejimine Karşı Alacaklılara Koruyucu Düzenlemeler
Eşler Arasındaki Yasal Mal Rejimine Karşı Alacaklılara Koruyucu Düzenlemeler
Ayşe KARAKİMSELİ
Sayfa Sayısı
:
219
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2017
ISBN NO
:
9786053002239
Çalışmamızın temel amacı, eşler arasındaki yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejiminin, eşlerin alacaklılarına etkilerinin ve alacaklıların edinilmiş mallara katılma rejimi kapsamında yapılan işlemlere karşı sahip olabilecekleri imkânların tespitidir. Bu kapsamda çalışmamız üç bölüme ayrılarak oluşturulmuştur. Çalışmamızın ilk bölümünde, edinilmiş mallara katılma rejimi ve bu mal rejiminden doğan alacaklar temel hatları ile ortaya konulmuş ve eşlerin alacaklılarının katılma ve değer artış payı alacaklarına el atma imkânlarının olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Burada özetle, mal rejiminin sona ermesi ve tasfiyenin başlamış olması şartı ile katılma ve değer artış payı alacaklarının haczedilebilir kabul edilebileceği ortaya konmuştur. İkinci bölümünde, eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejimi çerçevesinde yapılan işlemler ve bu işlemlerin eşlerin alacaklılarına etkileri incelenmiştir. Daha sonra, bu işlemlerden zarar gören alacaklıların Türk Medeni Kanunu ve İcra ve İflas Kanunu açısından sahip olacakları imkânlar değerlendirilmiştir. Bu imkânlar, TMK md. 213’e göre alacaklıların korunması ve İİK md. 277 ve devamında düzenlenen tasarrufun iptali davasıdır. Çalışmamızın ikinci bölümünde bu iki imkân ortaya konulduktan sonra, üçüncü bölümde TMK md. 206 ve devamında düzenlenen olağanüstü mal rejimine geçiş kurumu genel hatları ile ortaya konulmuştur. Daha sonra haciz ve iflasta olağanüstü mal rejimine geçiş durumları detaylı olarak incelenmiştir. Haciz ve iflasta mal ayrılığına geçiş imkânının edinilmiş mallara katılma rejimi için geçerli olmamasının sakıncaları ve bu sakıncalara karşı başvurulabilecek yollar irdelenmiştir. Çalışmamızda Türk Medeni Kanunu ve İcra ve İflas Kanunu birlikte değerlendirilmiştir. Özellikle eşlerin menfaatleri ile alacaklıların menfaatleri arasında öncelik tespiti yapılmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda doktrin görüşlerinden ve yargı kararlarından yararlanılmıştır.
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ......................................................................................................................VII
ÖNSÖZ.......................................................................................................................IX
KISA ÖZET..................................................................................................................XI
İÇİNDEKİLER.............................................................................................................XII
KISALTMALAR........................................................................................................XVII
GİRİŞ.................................................................................................................1
BİRİNCİ BÖLÜM
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ,
EŞLERİN BU REJİM SEBEBİYLE DOĞAN ALACAKLARI VE
EŞLERİN ALACAKLILARIN BU ALACAKLARA MÜDAHALE İMKÂNI
I. YASAL MAL REJİMİ OLAN EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN
GENEL ÖZELLİKLERİ................................................................................7
A. Genel Olarak.....................................................................................7
B. Eşler Arasında Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Uygulanmaya
Başlayacağı Zaman..........................................................................10
C. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Hükümleri.............................12
II. EŞLER ARASINDA EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ SEBEBİYLE
DOĞAN ALACAKLAR.............................................................................18
A. Genel Olarak...................................................................................18
B. Artık Değere Katılma Alacağı..........................................................21
C. Değer Artış Payı Alacağı..................................................................32
III. EŞLERİN ALACAKLILARININ, ARTIK DEĞERE KATILMA VE DEĞER ARTIŞ
PAYI ALACAĞINA MÜDAHALE İMKÂNI.................................................41
A. Genel Olarak...................................................................................41
B. Katılma ve Değer Artış Payı Alacaklarının Muacceliyet Anlarının
Belirlenmesi....................................................................................43
C. Katılma ve Değer Artış Payı Alacaklarının Haczedilebilirliği............47
1. Mal Rejimi Sona Ermeden Önceki Dönem İçin Katılma ve Değer
Artış Payı Alacakların Haczedilebilirliği....................................47
a. Mal Rejimi Sona Ermeden Önceki Dönem İçin Katılma
Alacağının Haczedilebilirliği...............................................47
b. Mal Rejimi Sona Ermeden Önceki Dönem İçin Değer Artış
Payı Alacağının Haczedilebilirliği.......................................52
2. Mal Rejimi Sona Erdikten Sonra, Ancak Tasfiye Başlamadan
Önceki Dönem İçin Katılma ve Değer Artış Payı Alacakların
Haczedilebilirliği.......................................................................54
a. Mal Rejimi Sona Erdikten Sonra, Ancak Tasfiye
Başlamadan Önceki Dönem İçin Katılma Alacağının
Haczedilebilirliği................................................................54
b. Mal Rejimi Sona Erdikten Sonra Ancak, Tasfiye
Başlamadan Önceki Dönem İçin Değer Artış Payı
Alacağının Haczedilebilirliği...............................................57
3. Tasfiye Başladıktan Sonra, Ancak Tamamlanmadan Önceki
Dönem İçin Katılma ve Değer Artış Payı Alacaklarının
Haczedilebilirliği.......................................................................58
a. Tasfiye Başladıktan Sonra, Ancak Tamamlanmadan Önceki
Dönem İçin Katılma Alacağının Haczedilebilirliği..............58
b. Tasfiye Başladıktan Sonra, Ancak Tamamlanmadan Önceki
Dönem İçin Değer Artış Payı Alacağının Haczedilebilirliği.62
c. Tasfiye Başladıktan Sonra Ancak, Tamamlanmadan Önceki
Dönem İçin Katılma ve Değer Artış Payı Alacaklarının
Hacizdeki Sıraları...............................................................62
4. Tasfiye Tamamlandıktan Sonra, Ancak Karar Kesinleşmeden
Önceki Dönem İçin Katılma ve Değer Artış Payı Alacakların
Haczedilebilirliği.......................................................................64
5. Tasfiyeye İlişkin Karar Kesinleştikten Sonraki Dönem İçin
Katılma ve Değer Artış Payı Alacaklarının Haczedilebilirliği.....66
D. Katılma ve Değer Artış Payı Alacaklarının Haciz ve Paraya Çevirme
Usulü...............................................................................................69
İKİNCİ BÖLÜM
EŞLER ARASINDA YASAL MAL REJİMİ ÇERÇEVESİNDE YAPILAN
ALACAKLILARA ZARAR VERİCİ NİTELİKTEKİ İŞLEMLER VE
ALACAKLILARIN BU İŞLEMLERE KARŞI SAHİP OLDUKLARI İMKÂNLAR
I. GENEL OLARAK.....................................................................................79
II. EŞLERİN MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ İLE YAPABİLECEKLERİ İŞLEMLER VE
ALACAKLILAR İÇİN DOĞURACAĞI OLUMSUZ SONUÇLAR.....................80
XIV
A. Mal Rejimi Sözleşmesinin Tanımı ve Genel Özellikleri...................80
B. Mal Rejimi Sözleşmesinin Hukuki Niteliği.......................................85
C. Eşlerin Mal Rejimi Sözleşmesi ile Yapabilecekleri İşlemler ve
Alacaklılara Etkisi............................................................................91
1. Genel Olarak............................................................................91
2. Tabi Olunan Mal Rejiminin Değiştirilmesi ve Alacaklılara
Etkileri......................................................................................92
3. Katılma Alacağı ile İlgili İşlemler ve Alacaklılara Etkileri..........96
4. Türk Medeni Kanunu md. 221’de Düzenlenen Edinilmiş
Malların Kişisel Mal Kabul Edilmesi ve Alacaklılara Etkileri...101
a. Bir Mesleğin İcrası veya İşletmenin Faaliyeti Sebebiyle Elde
Edilen Malvarlığı Değerlerinin Kişisel Mal Kabul Edilmesi ve
Alacaklılara Etkileri..........................................................102
b. Kişisel Malların Gelirlerinin Kişisel Mal Kabul Edilmesi ve
Alacaklılara Etkileri..........................................................105
5. Mal Rejimi Sözleşmelerinde İradi Olarak Yapılabilecek Ek ve
Değişiklikler............................................................................107
III. DİĞER SÖZLEŞMELERLE YAPILABİLECEK İŞLEMLER VE ALACAKLILARA
ETKİLERİ.............................................................................................108
A. Değer Artış Payı Alacağı ile İlgili İşlemler ve Alacaklılara Etkileri..109
B. Türk Medeni Kanunu md. 184/1-5’e Göre Yapılan, Boşanmanın
Sonuçları ile İlgili Anlaşmalar ve Alacaklılara Etkileri...................110
C. Anlaşmalı Boşanma Protokolleri ve Alacaklılara Etkileri..............112
D. Tasfiye Anlaşmaları ve Alacaklılara Etkileri...................................117
IV. YASAL MAL REJİMİ ÇERÇEVESİNDE YAPILAN VE ALACAKLILARA ZARAR
VEREN İŞLEMLERE KARŞI ALACAKLILARIN SAHİP OLDUKLARI İMKÂNLAR
...........................................................................................................119
A. Genel Olarak.................................................................................119
B. Türk Medeni Kanunu md. 213’de Yer Alan Alacaklıların Korunması
İmkânı ve Bu İmkânın Hukuki Niteliği...........................................120
C. İcra ve İflas Kanunu md. 277-284 Arasında Düzenlenen Tasarrufun
İptali Davası İmkânı.......................................................................126
1. Genel Olarak Tasarrufun İptali Davası...................................127
a. Tasarrufun İptali Davasının Genel Özellikleri..................127
b. Tasarrufun İptali Davasına Konu Olabilecek İşlemler.....129
XV
c. Tasarrufun İptali Davasının Yargılama Usulü ve Davanın
Sonuçları..........................................................................137
2. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Çerçevesinde, Eşler Arasında
Yapılan İşlemlere Karşı Tasarrufun İptali Davasının
Uygulanabilirliği.....................................................................141
a. Aile Hukuku ve Mal Rejimleri ile İlgili İşlemlerin Tasarrufun
İptali Davasının Konusu Olması.......................................141
b. Türk Medeni Kanunu md. 213’de Yer Alan Alacaklıların
Korunması İmkânı ile Tasarrufun İptali Davasının İlişkisi 143
c. Eşlerin Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Çerçevesinde
Yapmış Oldukları İşlemlere Karşı, Tasarrufun İptali
Davasının Uygulanabilirliği..............................................144
aa. Eşler Arasında Mal Rejimi Sözleşmesi Şeklinde Yapılan
İşlemlere Karşı Tasarrufun İptali Davasının
Uygulanabilirliği........................................................146
bb. Değer Artış Payı Alacağı ile İlgili İşlemlere Karşı
Tasarrufun İptali Davasının Uygulanabilirliği............151
cc. Türk Medeni Kanunu md. 184/1-5’e göre Yapılan
Boşanmanın Sonuçları ile İlgili Anlaşmalar Açısından
Tasarrufun İptali Davasının Uygulanabilirliği............152
dd. Anlaşmalı Boşanma Protokolleri Açısından Tasarrufun
İptali Davasının Uygulanabilirliği..............................155
ee. Eşler Arasındaki Muvazaalı İşlemler Açısından
Tasarrufun İptali Davasının Uygulanabilirliği............157
i. Genel Olarak Muvazaalı İşlemlere Karşı Tasarrufun
İptali Davasının Uygulanabilirliği.......................157
ii. Eşler Arasında Edinilmiş Mallara Katılma
Rejiminden Doğan Muvazaalı İşlemler Açısından
Tasarrufun İptali Davasının Uygulanabilirliği.....163
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MAL ORTAKLIĞI REJİMİNDE İFLAS VE HACİZ HALLERİNDE
MAL AYRILIĞINA GEÇİŞ İMKÂNI VE BU İKİ İMKÂNIN
YASAL MAL REJİMİNDE UYGULANABİLİRLİĞİ
I. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİNE GEÇİŞ İMKÂNI VE BU DÜZENLEMENİN
GEREKÇELERİ......................................................................................167
A. Genel Olarak.................................................................................167
B. Haklı Bir Sebebin Varlığı Halinde Eşlerden Birinin Talebi ve
Mahkemenin Kararı ile Mal Ayrılığına Geçiş.................................168
XVI
C. Haklı Sebebin Varlığı Halinde Mal Ayrılığına Geçişin Eşlere ve
Alacaklılarına Etkileri.....................................................................173
II. MAL ORTAKLIĞI REJİMİNDE, EŞLERDEN BİRİNİN İFLASI HALİNDE
KENDİLİĞİNDEN, EŞE KARŞI İCRA TAKİBİ YAPILMIŞ OLMASI HALİNDE
ALACAKLININ TALEBİ İLE MAL AYRILIĞINA GEÇİŞ...............................174
A. Genel Olarak.................................................................................174
B. Mal Ortaklığı Rejiminde İflas Halinde Mal Ayrılığına Geçiş...........175
C. Mal Ortaklığı Rejiminde Haciz Halinde Mal Ayrılığına Geçiş.........179
III. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE İFLAS YA DA HACİZ HALİNDE
MAL AYRILIĞINA GEÇİŞİN UYGULANABİLİRLİĞİ..................................184
A. İflas Halinde Mal Ayrılığına Geçişin Edinilmiş Mallara Katılma
Sisteminde Uygulanabilirliği.........................................................184
B. Haciz Halinde Mal Ayrılığına Geçiş Hükmünün Edinilmiş Mallara
Katılma Sisteminde Uygulanabilirliği............................................186
IV. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE İFLAS VE HACİZ HALİNDE
MAL AYRILIĞINA GEÇİŞ İMKÂNLARINA YER VERİLEMEMESİNDEN
KAYNAKLANAN SAKINCALAR VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER YOLLAR188
A. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde İflas ve Haciz Halinde Mal
Ayrılığına Geçiş İmkânlarına Yer Verilmemesinden Doğan
Sakıncalar......................................................................................188
B. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Alacaklıların
Başvurabilecekleri İmkânlar..........................................................194
V. EŞLERDEN BİRİNİN KATILMA ALACAĞINI AZALTADAN YA DA ORTADAN
KALDIRAN İŞLEMLERE KARŞI, BU EŞİN SAHİP OLACAĞI İMKÂNLAR....196
A. Eşlerden Birinin Katılma Alacağını Azaltan İşlemlere Karşı Bu Eşin
Genel Olarak Sahip Olduğu İmkânlar............................................196
B. Eşin Muvazaalı İşlemlerine Karşı Diğer Eşin Korunması...............201
SONUÇ...........................................................................................................203
KAYNAKÇA.....................................................................................................209
XVII