Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Nisan (50)      Mart (140)      Şubat (116)      Ocak (138)

Çağdaş Yüksek Denetim ve Etkin Türk Sayıştayı

Çağdaş Yüksek Denetim ve Etkin Türk Sayıştayı



Sayfa Sayısı
:  
345
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2014
ISBN NO
:  
9789754648539

120,00 TL









ÖNSÖZ


Türk devlet hayatında engin bir maziye sahip olan Sayıştay, günümüz itibariyle devlet sistemi içerisinde denetim ve yargılama yetkileri ile dona­tılmış anayasal bir kurum kimliğine sahiptir. Diğer pek çok modern Sayış­tay'da olduğu gibi teşkilat yapısı, çalışma esasları, görevleri ve yetkileri yasal düzenlemelerle desteklenen Sayıştay'ın, kurul tipi özelliğinin bir sonu­cu olarak, özellikle performans denetimi açısından çeşitli eksiklikleri bulun­maktadır. Yürütülen bu çalışmanın yöneldiği amaç, söz konusu eksikliklere bir nebze dahi olsa çözüm üretebilmektir. Bu noktada çalışmanın hedefi; uluslararası iyi uygulama örneklerini Türk Sayıştay'ına kazandırmaktır. Bu anlamda, çalışmada birtakım tavsiyelerde bulunulmakta ve bu tavsiyeler arasında, gerek idari gerekse siyasi manada tepki çekmesi düşünülen pek çok yenilik yer almaktadır. Ancak bu tavsiyeler köklü bir geçmişe sahip olan Sayıştayı, hem ulusal hem de uluslararası alanda hak ettiği iltifata mazhar olmasını sağlama gayesi haricinde herhangi bir amaç taşımamaktadır.

  "Sayıştay'ın Kamu Harcamalarına İlişkin Performans Denetiminin Te­melleri" adıyla doktora tezi olarak hazırlanmış olan bu çalışmada, yoğun iş temposuna rağmen maddi ve manevi desteğini esirgemeyen doktora danış­man hocam Yrd. Doç. Dr. Metin BAYRAK beyefendiye, tavsiyelerinden beni mahrum bırakmayan yüksek lisans tez hocam Prof. Dr. Figen AL TUĞ hanımefendiye, sebeb-i hayatım babam Bedir AVCİ'ye ve annem Gönül AVCİ'ye, tez çalışmanın başından sonuna kadar kıymetli tavsiyelerini esir­gemeyen sevgili ağabeyim Yrd. Doç. Dr. Salih Börteçine AVCİ'ye, çalışma­mın son anlarında dahi bana sabırla katlanan eşim Pınar AVCİ'ye, uluslar­arası veri sağlanması konusunda destek sağlayan Avusturya Sayıştay'ından Doris GRABHERR'e, Danimarka Sayıştay'ından Rasmus BORUP ve Ro­man SMIGIELSKI'ye, Slovakya Sayıştay'ından Annamâria VİZIKOVÂ'ya, Hırvatistan Sayıştay'ından Lidija PERNAR'a, Filipinler Sayıştay'ından Ka­ren RECIO'ya, İngiltere Sayıştay'ından Justyna WESSELS ve Lindsay JONES'a, İsviçre Sayıştay'ından Roger REFNHARD'a, Almanya Sayış­tay'ından Martina KOSS'a ve Yeni Zelanda Sayıştay'ından Mike SCOTT'a sonsuz teşekkürlerimi sunarım.  

Erzurum-2014                                             Mehmet Alpertunga AVCİ

   

İÇİNDEKİLER

 

Önsöz................................................................................................ 7 İçindekiler.......................................................................................... 9

Simgeler ve Kısaltmalar Dizini.......................................................... 17 GİRİŞ............................................................................................. 21

BİRİNCİ BÖLÜM DENETİM - DÜZENLİLİK VE PERFORMANS DENETİMİ

1.1. GENEL OLARAK DENETİM................................................. 25

ı.l.l. Denetimin Tarihi Gelişimi................................................ 25

  1. Denetimin Doğuşu ve Gelişimi............................ 26
  2. Denetimin Dönüşümü......................................... 27

.2. Deyimsel Olarak Denetim................................................ 28

.3. Denetimin Tanımı............................................................ 29

1.4. Kamu Denetimi ve Özel Denetim İlişkisi........................... 30

[ .5. Denetimin Unsurları........................................................ 31

1.6. Denetim İlkeleri.............................................................. 33

  1. Denetleyenlere İlişkin İlkeler............................... 33
  2. Denetim Faaliyeti ve Denetimin Konusuna

İlişkin İlkeler...................................................... 35

  1. Denetim Yöntemleri (Stratejileri)...................................... 36
  2. Denetim Türleri............................................................... 37
 
  1. Kapsam Yönünden Denetim............................... 37
  2. Zaman Yönünden Denetim................................. 39
  3. Konusu Yönünden Denetim................................ 39

[ .2. DÜZENLİLİK DENETİMİ...................................................... 40

  1. Mali Denetim.................................................................. 41
  2. Uygunluk Denetimi.......................................................... 43

1.3. YENİ BİR DENETİM ANLAYIŞI OLARAK

PERFORMANS DENETİMİ.................................................... 45

1.3.1. Denetim Anlayışında Değişikliğe Neden Olan

Etmenler......................................................................... 46

1.3.1.1.  Kamu Yönetimi ve Kamu Hizmeti

Anlayışındaki Değişiklikler.................................. 46
 



1.3.1.2.  Hesap Veren Sorumlu ve

Saydam Devlet Anlayışı..................................... 47

  1. Küreselleşme ve Yolsuzluk-Kötü Yönetim........... 47
  2. Bilgi Teknolojilerindeki Gelişme........................... 48
  3. Yönetimin Denetimi ve Denetimin Yönetimi........ 49
  4. Kamu Harcamalarındaki Artış............................ 49
  5. Performans Değerlendirmesi, Yönetimi ve
    Ölçümünün Kamu Sektöründe Zorunluluk

Haline Gelmesi.................................................. 49

1.3.2. Genel Olarak Performans Denetimi.................................. 50

1.3.2.1.  Performans Denetiminin Ayırt Edici

Özellikleri ve Amaçları....................................... 52

  1. Performans Denetiminin Unsurları:
    Verimlilik-Etkinlik-Tutumluluk............................. 55
  2. Başarılı Bir Performans Denetiminin

Temel İlkeleri.................................................... 60

1.4.  PERFORMANS DENETİMİ SÜRECİ...................................... 62

1.4.1.   Planlama........................................................................ 62

  1. Stratejik Planlama.............................................. 63
  2. Ön İnceleme Aşaması........................................ 66

1.4.2.   Uygulama (Denetimin Yapılması-Tam İnceleme).............. 67

  1. Denetim Programı (Çalışma Programını)
    Hazırlama.......................................................... 68
  2. Kanıt Toplama................................................... 69
  3. Belgelendirme ve Kanıtların Dosyalanması.......... 71
  4. Veri Analizi....................................................... 72
  5. Denetim Bulguları, Sonuçlar ve

Tavsiyelerin Oluşturulması.................................. 72

1.4.3.   Raporlama...................................................................... 73

1.4.3.1.  Taslak Raporun Hazırlanması

(Rapor Teklifi) ve Denetlenen Kurumun
Yönetimiyle Görüşülmesi.................................... 74

1.4.3.2.  Nihai Raporun Yasamada

Müzakere Edilmesi ve Yayınlanması................... 74

1.4.4.   İzleme............................................................................ 75

1.5.  PERFORMANS DENETİMİNİN DEĞERLENDİRMESİ......... 75

  1. Performans Denetiminde Etkinliğin Sağlanması İçin
    Gerekli Koşullar.............................................................. 76
  2. Performans Denetiminin Güçlükleri.................................. 77

 
 

İKİNCİ BÖLÜM YÜKSEK DENETİM VE SAYIŞTAY

2.2.   YÜKSEK DENETİMİN DOĞUŞU VE
PARLAMENTOCULUK......................................................... 81

  1. Parlamentarizm ve Yüksek Denetim................................. 82
  2. Demokrasi ve Yüksek Denetim........................................ 83
  3. Kuvvetler Ayrılığı ve Yüksek Denetim.............................. 83
  4. Bütçe Hakkı ve Yüksek Denetim..................................... 84
  5. Anayasal Düzen ve Bütçe Hakkı...................................... 85
2.3.   YÜKSEK DENETİMİN KAPSAMI......................................... 86

2.3.1.  Kamu Harcama-Gelir-Malvarlığı-Faaliyetleri

Üzerinde Yüksek Denetim............................................... 87

2.3.2.  Kamu İdaresi ve Kurumları Üzerinde

Yüksek Denetim............................................................. 88

  1. Devlet İdaresi Üzerinde Yüksek Denetim............ 89
  2. Kamu Kurumları Üzerinde Yüksek Denetim........ 89
  3. Devlet Teşebbüsleri Üzerinde

Yüksek Denetim................................................ 89

2.3.2.4.  Sosyal Kamu Kurumları Üzerinde

Yüksek Denetim................................................ 90

2.3.2.5.  Eyaletler ve Mahalli İdareler Üzerinde

Yüksek Denetim................................................ 90

2.3.3.  Kamu Kaynağını Doğrudan veya
Dolaylı Olarak Kullanan Diğer Kurum ve

Kuruluşlar Üzerinde Yüksek Denetim............................... 91

  1. Özel Sektör Kuruluşları...................................... 91
  2. Siyasi Partiler.................................................... 91
  3. Kamuya Yararlı Kurumlar.................................. 92
  4. Meslek Kuruluşları............................................. 93
2.4.   SAYIŞTAYLARIN İŞLEVLERİ.............................................. 94
  1. Yürütme Organını Denetleme........................................... 94
  2. Kamuda Hesap Verme Sorumluluğunu Tesis Etme............ 95
  3. Yolsuzlukla Mücadele...................................................... 96
  4. Mali Saydamlığı Tesis Etme ve Koruma............................ 98
  5. İç Kontrol Sistemini Geliştirme......................................... 98
  6. Kamu Yönetiminde Reformları Destekleme...................... 99
2.5.   SAYIŞTAYLARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ........................... 99

2.5.1. Bağımsızlık.................................................................... 100


  1. Tarafsızlık..................................................................... 102
  2. Yasalhk........................................................................ 103

2.6. SAYIŞTAYLARIN GÖREVLERİ.......................................... 103

  1. Yüksek Denetim........................................................... 103
  2. Raporlama.................................................................... 104
  3. Yargılama..................................................................... 104
  4. Görüş Bildirme (Danışmanlık)......................................... 105

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YÜKSEK DENETİMİN ULUSAL BOYUTU: ÜLKE SAYIŞTAYLARI VE PERFORMANS DENETİMİ YAKLAŞIMLARI

3.1. OFİS TİPİ SAYIŞTAYLAR................................................... 108

3.1.1.  İngiltere'de Yüksek Denetim (National Audit Office)....... 109

  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 111
  2. Yönetimi ve Teşkilat Yapısı.............................. 112
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri........................ 113
  4. Görevleri......................................................... 114
  5. Denetim Alanı (Kapsamı)................................. 116

3.1.2.  Kanada'da Yüksek Denetim

(The Office of the Auditor General of Canada)............... 118

  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 120
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 121
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri....................... 123
  4. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 123
  5. Denetim Kalitesini Artırmaya Yönelik

Çabalar ve Sayıştay'ın Denetimi........................ 127

3.1.3.  ABD'de Yüksek Denetim

(Government Accountability Office - GAO).................... 128

  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 129
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 130
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri....................... 131
  4. Görevleri......................................................... 132
  5. Denetim Alanı (Kapsamı)................................. 136
  6. Denetim Kalitesini Artırmaya Yönelik

Çabalar ve Sayıştay'ın Denetimi........................ 138

3.1.4.  Avustralya'da Yüksek Denetim

(Australian National Audit Office-ANAO)..................... 139



Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 140
  1. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 141
  2. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri........................ 141
  3. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 142
  4. Denetim Kalitesini Artırmaya Yönelik

Çabalar ve Sayıştay'ın Denetimi........................ 147

3.1.5.  İsveç'te Yüksek Denetim (Riksrevisionen)...................... 148

  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 149
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 150
  3. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 151

3.1.6.  Danimarka'da Yüksek Denetim (Rigsrevisionen)............. 155

  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 156
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 157
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri........................ 158
  4. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 158
  5. Sayıştay'ın Denetimi......................................... 161

3.1.7.  Finlandiya'da Yüksek Denetim

(Valtiontalouden Tarkastusvirasto).................................. 161

  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 163
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 164
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri........................ 165
  4. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 165
  5. Denetim Kalitesini Artırmaya Yönelik

Çabalar ve Sayıştay'ın Denetimi........................ 168

3.1.8.  Norveç'te Yüksek Denetim (Riksrevisjonen)................... 169

  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 170
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 171
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri........................ 172
  4. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 173
  5. Sayıştay'ın Denetimi......................................... 178
3.2. KURUL TİPİ SAYIŞTAYLAR............................................... 178

3.2.1.  Fransa'da Yüksek Denetim (Cour des Comptes)............. 179

  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 180
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 181
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri........................ 182
  4. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı)............... 18,

3.2.2.  Almanya'da Yüksek Denetim (Bundesrechnungshof)....... 187

  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 188
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 189
  Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri........................ 191
  1. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 193
3.2.3.  İtalya'da Yüksek Denetim (Corte deiConti)..................... 198
  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 199
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 201
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri........................ 202
  4. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 204
3.2.4.  Belçika'da Yüksek Denetim (Cour des Comptes)............. 207
  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 208
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 210
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri........................ 211
  4. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 212
3.2.5.  Hollanda'da Yüksek Denetim

(Algemene Rekenkamer)............................................... 215

  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 216
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 218
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri....................... 219
  4. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 220
3.2.6.  İspanya'da Yüksek Denetim (Tribunal de Cuentas).......... 226
  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 226
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 229
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri....................... 230
  4. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 231
3.2.7.  Japonya'da Yüksek Denetim.......................................... 233
  1. Yüksek Denetimin Yasal Durumu..................... 234
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı............................... 235
  3. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri....................... 236
  4. Görevleri ve Denetim Alanı (Kapsamı).............. 237
  5. Denetim Kalitesini Artırmaya Yönelik

Çabalar........................................................... 240 OFİS VE KURUL TİPİ SAYIŞTAYLARIN

KARŞILAŞTIRMASI............................................................ 240 3.3.1. Ofis ve Kurul Tipi Sayıştayların Ortak Yanları-

Farklılıkları-Farklı Uygulamalar....................................... 241

3.3.1.1.  Ofis ve Kurul Tipi Sayıştayların

Ortak Yanları.................................................. 241

3.3.1.2.  Ofis ve Kurul Tipi Sayıştayların

Farklı Yanlan................................................... 242

3.3.1.3.  Farklı Uygulamalar........................................... 244


 

3.3.2.  İyi Yönetişime İlişkin Veriler Işığında

ÖTS ve KTS Karşılaştırması.......................................... 245

3.3.2.1.  Yolsuzluk ve Rüşvet Karşısında

Ülkelerin Genel Durumu................................... 245

3.3.2.2.  Kamu Sektöründe Denetim ve

Raporlama Standartlarının Gücü........................ 248

3.3.2.3.  Hükümetin Etkinliği.......................................... 249

3.3.3.  Genel Değerlendirme..................................................... 251

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

TÜRK SAYIŞTAYI VE ÜLKE UYGULAMALARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRMESİ

  1. SAYIŞTAYIN TARİHİ GELİŞİMİ......................................... 254
  2. ANAYASAL DURUMU........................................................ 256
 
  1. Anayasa Çerçevesinde Kurumun İdari Görevi................. 258
  2. Anayasa Çerçevesinde Kurumun Yargılama Görevi........ 259
  3. Sayıştay'a İlişkin Anayasa'da Yer Alan

Diğer Hükümler............................................................ 261 4.3.   YASAL DURUMU................................................................ 263

4.3.1.  Mülga 832 Sayılı Sayıştay Kanunu ve

Yeni 6085 Sayılı Sayıştay Kanunu................................... 263

4.3.2.  Mülga 1050 Sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu ve
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
Çerçevesinde Türk Sayıştayı.......................................... 270

  1. YÖNETİM VE TEŞKİLAT YAPISI....................................... 274
  2. SAYIŞTAY'IN DENETİM ALANI........................................ 277
  3. SAYIŞTAY'IN GÖREVLERİ................................................. 280

4.6.1.  Denetim ve Raporlama Görevi

(Düzenlilik ve Performans Denetimi).............................. 280

  1. Düzenlilik Denetimi.......................................... 280
  2. Performans Denetimi....................................... 281
  3. Raporlama Görevi: Genel Uygunluk

Bildirimi........................................................... 282

4.6.1.4.   Diğer Raporlar................................................. 283

  1. Hesapları Hükme Bağlama (Yargılama) Görevi............... 284
  2. Görüş Bildirme ve Danışmanlık Görevi............................ 286
  3. Denetim Kalitesini Artırmaya Yönelik Çabalar................ 286

                                               

4.7. PERFORMANS DENETİMİ ÇERÇEVESİNDE

SAYIŞTAYIN DEĞERLENDİRMESİ................................... 287

  1. Yasal Yapı Bakımından Performans Denetimi................. 287
  2. Yönetim ve Teşkilat Yapısı Bakımından

Performans Denetimi.................................................... 289

4.7.3.  Sayıştay'ın Denetimi Bakımından

Performans Denetimi.................................................... 290

  1. Yasama ve Yürütmeyle İlişkileri Bakımından
    Performans Denetimi..................................................... 290
  2. Görevleri Bakımından Performans Denetimi.................... 291
  3. Denetim Alanı (Kapsamı) Bakımından

Performans Denetimi.................................................... 292

  1. Mali Yapı Bakımından Performans Denetimi................... 293
  2. Raporlama Sistemi Bakımından Performans Denetimi...... 294

SONUÇ VE ÖNERİLER............................................................... 295

EKLER......................................................................................... 303 KAYNAKÇA